តើកម្ពុជាត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីចាប់ផ្ដើមសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥?
2015.01.13
ឆ្នាំ២០១៥ គឺជាពេលវេលាកំណត់ ឬជាចំណុចចាប់ផ្ដើមដែលប្រទេសទាំង ១០ នៅក្នុងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប្រែក្លាយជាសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចតែមួយ។
ចំពោះកម្ពុជា ចាប់តាំងពីក្លាយជាសមាជិកអាស៊ាន រហូតដល់ប្រែក្លាយទៅជាតំបន់តែមួយនៅពេលនេះ តើបានទទួលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់សេដ្ឋកិច្ច និងបានត្រៀមខ្លួនកម្រិតណាខ្លះនៅក្នុងសហគមន៍អាស៊ានក្នុងឆ្នាំ២០១៥នេះ?
ឯកសារជាច្រើនបានបង្ហាញថា នៅលើពិភពលោកគ្មានប្រទេសណាមួយដែលអាចរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនបានយូរអង្វែង ដោយគ្មានការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិឡើយ។ ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនេះ គឺការបើកផ្លូវឲ្យប្រទេសមួយអាចធ្វើពាណិជ្ជកម្មដោយស្មើភាពគ្នារវាងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ រួមទាំងការប្រើប្រាស់ធនធានតិច តែអាចទទួលបានផលិតផលកាន់តែច្រើនជាងមុន។ និន្នាការនេះ គឺជាគោលបំណងសំខាន់ដែលអាស៊ានចង់បានក្នុងការបង្កើតចង្វាក់ផលិតកម្មអាស៊ាន មានន័យថា គឺជាការអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសសមាជិកអាស៊ានណាមួយផលិតអ្វីដែលមានជំនាញខ្ពស់ និងទទួលបានផលខ្ពស់ជាងគេ ជាអ្នកចែកចាយ ឬជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងតំបន់។
គោលបំណងទាំងនោះ បានជំរុញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បានរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស ចាប់តាំងពីកម្ពុជា បានក្លាយជាសមាជិកអាស៊ានរយៈពេលជាង ១៥ឆ្នាំមកនេះ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ផលិតផលកាន់តែសម្បូរបែបជាងមុន និងត្រង់តម្លៃទាប។ ម៉្យាងវិញទៀត ភាពជាសមាជិកអាស៊ាននេះ ក៏បានជំរុញមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ផ្លាស់ប្ដូរពីសេដ្ឋកិច្ចដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋទៅជាសេដ្ឋកិច្ចតម្រង់ទិញទៅទីផ្សារខាងក្រៅ។
សហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់នេះ បានក្លាយជាយុទ្ធសាស្ត្រ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រយៈពេលវែង ដោយសារតែផលប្រយោជន៍សំខាន់ពីរ។ ទីមួយ គឺទិដ្ឋភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ បានផ្លាស់ប្ដូរ ឬកែប្រែរចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ដែលទន់ខ្សោយឲ្យក្លាយជារចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយភាពប្រកួតប្រជែង។ ទីពីរ ភាពជាសមាជិកអាស៊ានរបស់កម្ពុជា ដោយសារតែកម្ពុជា យល់ឃើញថា គឺជាទីតាំងសំខាន់សម្រាប់ប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចសកល។
ជាក់ស្ដែង ប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលផលប្រយោជន៍ពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មក្នុងតំបន់ និងគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនៃការបង្កើតខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់អាស៊ាន។បច្ចុប្បន្ន ការកសាងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ គឺជាការព្រមព្រៀងគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ ដើម្បីបន្ស៊ីការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង១០ ឲ្យក្លាយជារចនាសម្ព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មតែមួយ។
ការបង្កើតរចនាសម្ព័ន្ធនេះ ប្រទេសកម្ពុជា អាចទទួលផលប្រយោជន៍ពីសំខាន់ ទីមួយ ការទទួលបានបទពិសោធន៍លើការនាំចេញ។ បញ្ហាអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍមានជំនឿថា ប្រទេសដែលបើកចំហសេដ្ឋកិច្ច នឹងជួយរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយភាពប្រកួតប្រជែង។ ជាក់ស្ដែងប្រទេសភាគច្រើនបានទទួលផលប្រយោជន៍ពីសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដោយប្រើសមាសធាតុពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគសម្រាប់ធ្វើជាមូលដ្ឋាន កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិរបស់គេ។ ហេតុផលសំខាន់ទីពីរ គឺការជួយជំរុញសមត្ថភាពផលិតរបស់កម្ពុជា ឲ្យកាន់តែខ្លាំង។
ទោះបីជាកម្ពុជា បានទទួលផលប្រយោជន៍ជាច្រើនដោយសារតែការចូលជាសមាជិកអាស៊ានក៏ដោយ ប៉ុន្តែការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាវិញ បានសម្រេចផែនការគោលនៃការបង្កើតសហគមន៍អាស៊ានប្រមាណតែ ៨០% ប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១៤។ ឯកសារស្រាវជ្រាវរបស់អាស៊ាន និងស្ថាប័នអភិវឌ្ឍន៍របស់កម្ពុជា មួយចំនួនបានអះអាងថា បញ្ហាប្រឈម ដែលកម្ពុជា ត្រូវប្រឹងប្រែងដើម្បីកែប្រែរចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ រួមមាន ការកែលំអបរិយាកាសវិនិយោគ ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងការដោះស្រាយឧបសគ្គប្រឈមនានា ដើម្បីលើកកម្ពស់ទំហំពាណិជ្ជកម្មជាដើម។
បញ្ហានេះ មានន័យថា ការរក្សាបាននូវបរិយាកាសម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងភាពធនបានចំពោះវិបត្តិ គឺជាកត្តាសំខាន់សម្រាប់ការជំរុញពាណិជ្ជកម្ម។ អាទិភាពគោលនយោបាយសម្រាប់គ្រប់គ្រងគោលនយោបាយ គ្រប់គ្រងម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៥ រួមមាន ការរក្សាអត្រាអតិផរណាឲ្យនៅស្ថិតក្រោម ៥% ការរក្សាស្ថិរភាពអត្រាប្ដូរប្រាក់ និងការពង្រឹងសេវាវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ។
ចំណែកបរិយាកាសលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការវិនិយោគទុន ត្រូវមានកត្តារួមផ្សំ ដូចជា ភាពរីកចម្រើននៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បទបញ្ញត្តិរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ការទទួលហិរញ្ញប្បទានរបស់វិស័យឯកជន តម្លៃអគ្គិសនីទាប ការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងគុណភាពនៃកត្តាផលិតកម្មដែលជាកត្តាជំរុញឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាពគ្នារវាងក្រុមហ៊ុននានានៅក្នុងតំបន់។
ចំពោះគោលនយោបាយជំរុញការវិនិយោគវិញ រួមមានការធ្វើនីតិវិធីគយមានលក្ខណៈសាមញ្ញជាងមុន ការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការផ្គត់ផ្គង់ និងការកសាងសមត្ថភាពធនធានមនុស្ស។ ប៉ុន្តែទីផ្សារពលកម្មនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ជាកម្លាំងពលកម្មដែលមានការអប់រំទាប មុខជំនាញមិនស៊ីនឹងទីផ្សារការងារ និងខ្វះបទពិសោធន៍។
អ្នកវិភាគកិច្ចការអាស៊ានយល់ឃើញថា បញ្ហារបស់កម្ពុជា នៅថ្នាក់តំបន់អាស៊ាន គឺការធានាឲ្យវិស័យឯកជន អាចទទួលយកប្រយោជន៍ពីថ្នាក់តំបន់។ ម៉្យាងវិញទៀត កម្ពុជាត្រូវកែលម្អរបៀបរបបគ្រប់គ្រងស្ថាប័នរបស់ខ្លួនដែលជាកត្តារារាំងដល់ប្រសិទ្ធភាពនៃការធ្វើសមាហរណកម្ម។
ពិតមែនតែសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់អាចជួយបើកចំហទីផ្សារ ជាពិសេសផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ចំពោះផលិតករក្នុងស្រុក ប៉ុន្តែផលិតករទាំងនោះ នៅខ្វះលទ្ធភាពទទួលបានព័ត៌មានស្ដីពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរបស់អាស៊ាន។ ម៉្យាងវិញទៀត ទោះបីជាកម្ពុជា មានយន្តការទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាលនិងវិស័យឯកជន ក៏ព័ត៌មាននៃការធ្វើសមាហរណកម្មមិនបានចែករំលែកបានទូលំទូលាយនោះទេ។
បញ្ហាសំខាន់បំផុតសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការសមាហរណកម្មអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំង២០១៥នេះ គឺការពង្រីកចំណេះដឹងស្ដីពីការយល់ដឹងអំពីអាស៊ានរបស់វិស័យឯកជន។ អ្នកជំនាញមួយចំនួនបានអះអាងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវបង្កើតបរិយាការអាជីវកម្មដែលមានលក្ខណៈស្និទ្ធស្នាលទើបចាត់ទុកថា កម្ពុជាអាចមានគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព នៅពេលដែលអាស៊ានក្លាយជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចតែមួយនៅចុងឆ្នាំ២០១៥៕