Câu chuyện về dự án xây dựng Khu công nghệ cao còn điểm nào đặc biệt, đáng chú ý? Mời quý vị nghe Trân Văn tường thuật tiếp…
Vi phạm pháp luật
Tuy đã được phê duyệt hàng chục năm song dự án xây dựng Khu Công nghệ cao vẫn chưa hoàn tất vì bị dân chúng phản đối kịch liệt. Điều đáng nói là dù có rất nhiều dấu hiệu vi phạm pháp luật, xâm hại các quyền hợp pháp và lợi ích chính đáng của hàng ngàn công dân song những hành vi ấy không được ngăn chặn.
Nói cho nó gọn, chúng tôi đã bị cướp đất, bị phá nhà, hủy diệt sự sống của vật nuôi, cây trồng…Bây giờ nhà thì tan, đất thì chúng tôi vẫn phải giữ đến cùng. Vì chưa có cái luật nào tự nhiên lại vào ăn cướp. Bởi vì đất của chúng tôi không bán, không cho, không nhượng.
Ông Nguyễn Xuân Ngữ
Hồi giữa tháng 4, luật sư Nguyễn Thu Giang, gửi một lá thư báo với UBND quận 9 rằng, một số quyết định liên quan đến việc định giá để bồi thường, hoặc cưỡng chế hành chính mà cơ quan này ban hành hoàn toàn trái pháp luật. Ông Giang đã giới thiệu lá thư vừa kể trên blog của ông, đồng thời lấy tư cách cựu chiến binh, cựu Phó giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM, kêu gọi: Các đồng chí có quyền lực giám sát UBND quận 9 thực thi đúng pháp luật. Đừng để những cơ quan có thẩm quyền, có lực lượng, công cụ trong tay muốn làm gì thì làm, không thượng tôn pháp luật.
Thậm chí, báo giới trong nước cũng không thể làm ngơ. Ông Nguyễn Xuân Ngữ, một nạn nhân, kể: "Có bảy tờ báo lên tiếng, báo Pháp Luật Việt Nam, báo Pháp Luật TP.HCM, báo Văn Hóa – Thể Thao, báo Tài Nguyên – Môi Trường, báo Tuần Tin Tức,… có đăng hết rồi đấy!"
Bất công, phi lý
Đã có khá nhiều bài viết, mô tả chi tiết những bất công, phi lý đã làm rất nhiều gia đình mất sạch nhà cửa, đất đai, người thân bị bắt, bị kết án tù do khiếu nại đòi công lý, hoặc tan nát theo đúng nghĩa đen của từ này. Chưa kể khá nhiều người phát điên.
Ông Nguyễn Xuân Ngữ, một nạn nhân, tóm tắt bi kịch đã xảy ra đối với hàng ngàn gia đình cùng cảnh ngộ với ông: "Nói cho nó gọn, chúng tôi đã bị cướp đất, bị phá nhà, hủy diệt sự sống của vật nuôi, cây trồng…Bây giờ nhà thì tan, đất thì chúng tôi vẫn phải giữ đến cùng. Vì chưa có cái luật nào tự nhiên lại vào ăn cướp. Bởi vì đất của chúng tôi không bán, không cho, không nhượng. Chính quyền cũng không mua, không trưng thu và cũng không xin. Tự nhiên đến tàn phá đất của chúng tôi thành ra chúng tôi phải giữ đất nhưng mà nhà cửa thì tan hoang hết rồi. Bây giờ họ dồn chúng tôivề cái chỗ gọi là khu tái định cư… Họ cắt điện, cắt nước, mục đích là chuẩn bị ép dân để lấy đất, xây khu thương mại."
Hiện giờ, hình như là các nhà đầu tư nước ngoài đang bất chấp số phận, bất chấp cảnh tang thương của chúng tôi. Tôi nói thẳng ra là người ta lợi dụng việc chính quyền này ăn cướp của bà con chúng tôi để người ta thuê đất rẻ. Đầu tư vào đó là lợi dụng tiền thuê đất rẻ mạt giống như cho.
Ông Phạm Tiến Duy
Còn ông Võ Đắc Danh, một nhà báo, tác giả bài viết "Trở lại đồng bưng sáu xã", vừa đăng trên tờ Văn Nghệ Trẻ, thì nêu thắc mắc: Thật tình, tôi không hiểu mục tiêu của dự án Công nghệ cao là gì? Lợi nhuận thuộc về ai mà hậu quả trước mắt là nhân tình ta thán, hàng trăm hộ nông dân mất đất, hàng ngàn con người chìm trong uất nghẹn, oan khiên, u tối với tương lai, hàng chục người phải vào tù chỉ vì đấu tranh cho công lý, cho quyền lợi chính đáng của mình.
Viên chức có trách nhiệm?
Đài Á châu Tự Do đã cố gắng liên lạc với các viên chức có trách nhiệm. Mời quý vị nghe cuộc trao đổi ngắn giữa chúng tôi với ông Nguyễn Văn Thành – Phó Chủ tịch UBND quận 9:
Trân Văn: Thưa ông tôi là Trân Văn ở Đài Á Châu Tự Do. Tôi muốn hỏi thăm một số chuyện liên quan đến việc cưỡng chế thu hồi đất của bà con ở quận 9. Theo bà con cho biết thì việc cưỡng chế thu hồi đất của họ trái với các quy định hiện hành và Thanh tra Chính phủ cũng đã có công văn yêu cầu chính quyền TP.HCM và chính quyền quận 9 sửa sai. Cho đến nay thì việc sửa sai như thế nào rồi ạ?
Ông Nguyễn Văn Thành: Ơ… Tui mời anh, anh đến cơ quan để có gì trao đổi thông tin cho cụ thể nha…
Trân Văn : Ông có thể trả lời cho thính giả của Đài chúng tôi biết…
Ông Nguyễn Văn Thành: Bây giờ tui trao đổi với anh cũng không, không hết ý được. Ngoài giờ nữa cho nên tui mời anh, giờ hành chánh đến cơ quan… Bây giờ là tôi không trể trả lời cho anh được… thông tin… A… Tui… tui mời anh đến cơ quan…Trong giờ hành chánh… Tui sẽ trả lời cho anh…Để tui chuẩn bị… giờ không có hồ sơ ở đây…
Trân Văn: Trực tiếp chỉ đạo vụ này, không lẽ ông không nhớ bất kỳ thông tin nào có liên quan đến chuyện này?
Ông Nguyễn Văn Thành: Tui mời anh đến cơ quan, có gì rồi… anh em mình trao đổi nha…
Nhìn rộng hơn, dù đã được xác định là nguyên nhân chính dẫn đến hàng loạt vấn nạn xã hội như: gia tăng đói nghèo, đe dọa an ninh lương thực, phát sinh bất công, dẫn tới bất ổn xã hội, song tại Việt Nam, việc thu hồi đất để thực hiện những dự án xây dựng các khu công nghiệp, khu đô thị, khu vui chơi giải trí,… giống như dự án Khu Công nghệ cao vẫn không giảm, bất kể hiệu quả hoạt động của chúng rất thấp.
Đất sạch, đất bẩn
Còn dân chúng, những nạn nhân của các dự án này nghĩ gì? Một trong những nạn nhân của dự án Khu Công nghệ cao là ông Phạm Tiến Duy kể rằng: "Tôi cũng hy vọng là qua quý Đài có thể cho bạn nghe Đài gần xa biết được tình hình vô cùng nóng bỏng ở Khu Công nghệ cao và phải nói rõ luôn, Hiện giờ, hình như là các nhà đầu tư nước ngoài đang bất chấp số phận, bất chấp cảnh tang thương của chúng tôi. Tôi nói thẳng ra là người ta lợi dụng việc chính quyền này ăn cướp của bà con chúng tôi để người ta thuê đất rẻ. Đầu tư vào đó là lợi dụng tiền thuê đất rẻ mạt giống như cho. Đó là một cuộc cạnh tranh không công bằng với những hãng xưởng khác khi mà người ta ở ngoài Công nghệ cao. Phải nói rõ là như vậy. Ví dụ như hãng Intel đang đầu tư vào Khu Công nghệ cao. Tôi tin rằng hãng AMD phải có hành vi nào đó đối với Intel bởi vì Intel mướn đất ở đây cực kỳ rẻ như là cho. Lúc đó, sản phẩm của Intel bán ra sẽ thấp hơn và lúc đó thì hãng AMD phải biết làm gì với sản phẩm của Intel. Đó tôi nói ví dụ như vậy…"
Nếu quả thật đó là đất bẩn thì các nhà đầu tư hãy hiểu rằng, nhà máy tọa lạc ở đó không tồn tại lâu. Bởi vì chúng tôi đấu đến chết. Nếu tôi chết, con tôi đấu tiếp. Không bao giờ tôi ngơi nghỉ. Không bao giờ tôi khuất phục chính quyền.
Ông Phạm Tiến Duy
Ông Duy khẳng định: "Tôi muốn nói với các nhà đầu tư nước ngoài, nếu các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào khu đất mà người ta cho rằng thuộc Công nghệ cao thì các nhà đầu tư nước ngoài phải hiểu rõ rằng, đất mà chính quyền Việt Nam giao cho các nhà đầu tư là đất sạch hay đất bẩn. Các nhà đầu tư phải chuẩn bị cho kỹ. Nếu quả thật đó là đất bẩn thì các nhà đầu tư hãy hiểu rằng, nhà máy tọa lạc ở đó không tồn tại lâu. Bởi vì chúng tôi đấu đến chết. Nếu tôi chết, con tôi đấu tiếp. Không bao giờ tôi ngơi nghỉ. Không bao giờ tôi khuất phục chính quyền. Tôi nói rõ như vậy. Bằng bất cứ giá nào, bất cứ ở tòa án nào, quốc tế hay ở Việt Nam, chúng tôi đều sẵn sàng ra hầu Tòa. Các nhà đầu tư nên nhớ rõ, các nhà đầu tư đang sinh lợi trên mồ hôi, xương máu, sự hy sinh của chính chúng tôi. Các nhà đầu tư phải nhớ rõ như vậy và họ không dễ dàng hưởng được cái lợi mà chính phủ Việt Nam ban phát cho họ đâu! Phải nhớ rõ như vậy.
Tôi chỉ mong các ông hiểu đất sạch là gì và đất bẩn là gì? Hiện giờ, các nhà đầu tư vào công nghệ cao là đầu tư vào đất bẩn. Tôi nói rõ như vậy và tôi chịu trách nhiệm lời nói của tôi.”
Liệu các nạn nhân có thể sử dụng những quy định hiện hành tại nhiều quốc gia và các quy phạm của nhiều tổ chức quốc tế để ngăn chặn việc liên kết khai thác đất bẩn, đang tạo thêm bất công cũng như đói nghèo tại Việt Nam? Đi tìm câu trả lời cho thắc mắc này có thể là chủ đề của những loạt bài khác.