Nhập cư bất hợp pháp
Lãnh đạo Phnom Penh tuyên bố vào ngày thứ sáu vừa qua rằng nước này sẽ trục xuất 20 người tị nạn Duy Ngô Nhĩ sang Trung Quốc với lý do nhập cư bất hợp pháp, mặc dù họ đã được Cao ủy Tị nạn Liên hiệp Quốc cấp giấy chứng nhận là người cần được quan tâm.
Nhân viên văn phòng Cao ủy Tị nạn Liên hiệp quốc tại Phnom Penh từ chối bình luận với báo chí về thông tin này.
Phát ngôn viên Bộ Nội vụ Campuchia, Trung tướng Khieu Sopheak xác nhận rằng cơ quan ông đang quản lý 20 người Duy Ngô Nhĩ. Và theo luật lệ thì họ sẽ bị trục xuất trong vòng một tuần lễ.
Theo báo chí trong và ngoài nước thì có tổng số 22 người Duy Ngô Nhĩ từ khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc sang Campuchia xin tị nạn chính trị từ vài tuần trước. Nhưng hiện nay theo ông Khieu Sopheak chỉ còn lại 20 người. Còn 2 người nữa đang mất tích.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao và Hợp tác Quốc tế Campuchia, ông Kuy Cuong cũng cho báo chí biết vào hôm thứ sáu vừa qua rằng những người Duy Ngô Nhĩ này là người nhập cư bất hợp pháp, chứ không phải người tị nạn chính trị. Do đó chính phủ ông sẽ áp dụng luật nhập cư trục xuất họ sang Trung Quốc.
Đề nghị của Trung Quốc?
Trước đây phát ngôn viên chính phủ Campuchia từng tuyên bố là sẽ không trục xuất những người Duy Ngô Nhĩ này. Nhưng nay họ đã đổi ý sau khi có sự đề nghị từ phía Trung Quốc, là nước cấp viện trợ nhiều nhất cho Campuchia, và là nước đầu tư đứng vị trí nhất nhì tại Campuchia từ vài năm qua.
Đồng thời có tin là Phó Chủ tịch Nước Trung Quốc, ông Tập Cận Bình sẽ sang thăm hữu nghị Campuchia trong tương lai gần.
Các tổ chức nhân quyền đang lo ngại về thân phận của những người tị nạn Duy Ngô Nhĩ. Ông đại diện văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên hiệp Quốc tại Phnom Penh, Christophe Pescoux nói rằng tổ chức ông quan tâm bởi vì trước đây lãnh đạo Cao ủy Tị nạn Liên hiệp quốc từng hứa là sẽ bảo vệ những người tị nạn này. Nhưng nay tình thế đã đổi ngược. Ông đề nghị chính phủ Campuchia xem xét lại quyết định của mình.
Một cán bộ xác minh của tổ chức nhân quyền địa phương LICADHO, ông Om Samath tin rằng những người Duy Ngô Nhĩ này là người tị nạn chính trị, và ông cho rằng chính phủ Phnom Penh đang vi phạm công ước quốc tế về người tị nạn mà nước này đã tham gia ký kết.
Ông tin rằng nếu bị trục xuất sang Trung Quốc, những người Duy Ngô Nhĩ này sẽ bị tù tội và bị ngược đãi.
Người Duy Ngô Nhĩ chiếm đa số tại khu tự trị Tân Cương, Trung Quốc, phần lớn theo đạo Hồi được giới phân tích cho là đang bất mãn với chính sách Hán hóa của chính phủ Trung Quốc tại Tân Cương. Nơi đây từng xảy ra vụ bạo động khiến cho khoảng 200 người thiệt mạng hồi tháng 7 vừa qua. Chính phủ Trung Quốc đã thẳng tay đàn áp những người Duy Ngô Nhĩ bị cho là chủ mưu. Từ đó hình thành làng sóng người tị nạn Duy Ngô Nhĩ sang các nước lân cận.