Ông cũng bắt đầu cho ra tờ Truyền Thống Kháng Chiến với kêu gọi quyền dân chủ cho người dân. Với những hoạt động đó ông bị nhà nước Việt Nam bắt giam hồi năm 1990 và sau đó bị quản chế cho đến lúc qua đời vào ngày 1 tháng 7 vừa qua.
Nhân dịp này, Gia Minh hỏi chuyện một thành viên đại diện lâm thời của Khối 8406, là ông Phương Nam Đỗ Nam Hải, về một số thông tin về ông Nguyễn Hộ, cũng như hoạt động đòi hỏi dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam hiện nay.
Ông Đỗ Nam Hải: Tôi đọc trên báo Sài Gòn Giải Phóng, trang 7, ngày 2-7-2009, có một mẩu tin nhỏ đăng trên ấy là cụ Nguyễn Hộ, sinh năm 1916, đã từ trần vào sáng ngày 1-7-2009, và lễ truy điệu vào sáng hôm nay tức là 4-7-2009.
Một nhà cán bộ cách mạng lão thành
Chiều hôm 2 tháng 7 tôi cũng có đi viếng cụ tại Nhà Tang Lễ Thành Phố ở 25 Lê Quý Đôn (Quận 3). Sáng nay, lúc 5 giờ rưỡi có lễ truy điệu do Mặt Trận Tổ Quốc ở thành phố Sài Gòn đứng ra tổ chức thì tôi cũng tham dự vào lễ truy điệu đó, và tiễn cụ một đoạn đường trước khi đưa cụ về nơi an nghỉ cuối cùng.
Tôi cũng đã được gặp cụ vài lần … và được nghe cụ tâm tình về những tâm tư nguyện vọng của cụ và hoài bão của cụ là muốn có một đất nước Việt Nam có tự do - dân chủ - nhân quyền, một nền chính trị đa nguyên - đa đảng phù hợp với cả thế giới tiến bộ hôm nay.
Kỹ sư Đỗ Nam Hải
Cụ Nguyễn Hộ là một cán bộ cách mạng lão thành. Cụ tham gia cách mạng từ năm 1936, tức là đến nay đã được 72 năm. Vào thập niên 1980 cụ đã lập ra Câu Lạc Bộ Những Người Kháng Chiến Cũ. Sau đó cụ là một trong những người đi đầu và dám đương đầu với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam để đòi những giá trị về tự do - dân chủ - nhân quyền cho dân tộc Việt Nam. Chính vì lẽ đó mà nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã bắt giam cụ vào những năm đầu của thập niên 1990 vừa qua. Sau khi ra tù thì cụ phải chịu cảnh bị bao vây, bị cô lập rất là khổ cực từ đó cho tới nay.
Tôi cũng đã được gặp cụ vài lần tại nhà riêng của cụ ở đường Trần Quốc Thảo (Quận 3) và được nghe cụ tâm tình về những tâm tư nguyện vọng của cụ và hoài bão của cụ là muốn có một đất nước Việt Nam có tự do - dân chủ - nhân quyền, một nền chính trị đa nguyên - đa đảng phù hợp với cả thế giới tiến bộ hôm nay.
Gia Minh: Khi ông Nguyễn Hộ lên tiếng đòi hỏi đa nguyên - đa đảng, đòi hỏi những quyền tự do - dân chủ cho người dân, và ông thành lập Câu Lạc Bộ Những Người Kháng Chiến Cũ, và cũng ra một tờ báo nhưng được mấy số thôi thì đã bị phía nhà nước giữ rất là chặt. Nhưng mà vì sao người ta lại đưa ông vào nhà tang lễ của chính phủ và báo chí nhà nước lại cũng có đưa tin?
Ông Đỗ Nam Hải: Cụ tuy ra khỏi Đảng CSVN nhưng cụ cũng là một người cách mạng lão thành, và trong cái thông báo niêm yết tại nhà tang lễ của thành phố thì cũng nói rằng cụ là một cán bộ cách mạng lão thành, cụ đã được thưởng rất nhiều huân chương kháng chiến, vân vân. Có lẽ chính vì lý do đó cho nên nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam vẫn xử sự với cụ như là với một cán bộ cách mạng lão thành, mặc dù cụ không phải là một đảng viên cộng sản nữa. Tôi không thấy trong đó ghi là "đảng viên cộng sản VN". Và cái tin buồn đăng trên trang 7 báo Sài Gòn Giải Phóng ngày 2-7-2009 thì nó cũng bình thường như tất cả những tin buồn khác của những người công dân bình thường khác mà thôi, chứ không phải dành cho một đảng viên trung thành của chế độ.
Thời thế đã khác
Gia Minh: Nhân sự ra đi của một người đi theo cách mạng ngay từ đầu nhưng sau này thấy những điều sai lầm và đã tự mình ra khỏi đảng cộng sản để rồi có những đòi hỏi các quyền tự do căn bản cho người dân, thì hiện nay trong nước có những người như bản thân ông nhưng rồi bị cản trở, nhưng ông thấy những tiếng nói này có hướng như thế nào?
Có thể nói rằng nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam cũng giống như bất cứ một nhà cầm quyền độc tài nào thôi. Họ luôn luôn tìm bắt, trói tay tất cả những người nào đấu tranh đòi tự do - dân chủ, đòi thay thế triệt để chế độ độc tài - độc đảng bằng chế độ đa nguyên - đa đảng.
Kỹ sư Đỗ Nam Hải
Ông Đỗ Nam Hải: Có thể nói rằng nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam cũng giống như bất cứ một nhà cầm quyền độc tài nào thôi. Họ luôn luôn tìm bắt, trói tay tất cả những người nào đấu tranh đòi tự do - dân chủ, đòi thay thế triệt để chế độ độc tài - độc đảng bằng chế độ đa nguyên - đa đảng. Thế nhưng thời thế đã khác, bản chất của họ thì họ vẫn muốn đàn áp nhưng thời thế đã khác và cái khả năng đàn áp của họ, khả năng khủng bố của họ đã giảm đi rất nhiều. Và nỗi sợ của nhân dân nói chung, cũng như nỗi sợ của những người đấu tranh đòi tự do - dân chủ nói riêng là đã được xóa đi rất nhiều, và nay thì dù họ đàn áp gấp mười hay gấp trăm lần như thế này thì vẫn sẽ có càng ngày càng nhiều người đứng lên đòi tự do - dân chủ. Và chúng tôi, những người trong Khối 8406, trong Tuyên Ngôn của mình cũng như những bản văn sau đó, đều nói về cả những nhiệm vụ chiến lược, những nhiệm vụ lâu dài, lẫn những nhiệm vụ cụ thể trước mắt, là phải làm gì trong tình hình nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đàn áp dữ dội như hiện nay. Nói chung, phương pháp của chúng tôi là luôn luôn trung thành với phương pháp đấu tranh hòa bình bất bạo động để giành lại quyền tự do - dân chủ cho dân tộc Việt Nam một cách thực sự chứ không phải là giả tạo như nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam tuyên truyền bấy lâu nay.
Gia Minh: Như ông là thời thế thay đổi, vậy thì nó có những tác động nào và những tiếng nói của những người như ông Nguyễn Hộ vừa mới qua đời thì nó được truyền đi như thế nào, thưa ông?
Ông Đỗ Nam Hải: Ngày nay chúng ta đã có rất nhiều phương tiện, những thành tựu của nhân loại, để hỗ trợ cho việc truyền đi những tư tưởng, những suy nghĩ, những quan điểm của những người đấu tranh dân chủ. Chúng ta có điện thoại, chúng ta có radio như chúng ta đang nói chuyện với nhau đây, chúng ta có mạng lưới internet toàn cầu, vân vân và vân vân, và chúng ta có khối lượng người, hàng trăm ngàn người ra và vào Việt Nam mỗi năm, tất cả những cái đấy nối Việt Nam với cả thế giới bên ngoài, và cái khả năng đàn áp của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã giảm rất nhiều. Có thể nói rằng nếu như tiếng nói đấu tranh ở trong nước cách đây không lâu đâu, chỉ năm mười năm về trước thôi, thì những tiếng nói đó đã bị nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam bóp chết từ trong trứng nước rồi, nhưng nay dù họ muốn bóp chết thì họ cũng không bóp được.
Gia Minh: Cảm ơn ông Phương Nam Đỗ Nam Hải đã có những chia sẻ vừa rồi.