Vịt chăn thả tự do ngoài đồng
Tổng đàn gia cầm ở VN theo số liệu cập nhật đến tháng 12/2008 gồm khoảng gần 250 triệu con, ngoài sản lượng thịt, ngành chăn nuôi gia cầm sản xuất khoảng 5 tỉ quả trứng mỗi năm.
Ở Huyện Trần Văn Thời Tỉnh Cà Mau, toàn bộ đàn vịt 700 con đã bị tiêu huỷ sau khi có dấu hiệu chết hàng loạt, và thú y địa phương xác nhận đàn vịt bị nhiễm vi rút H5N1
Tuy khối lượng khá lớn, nhưng phần lớn người chăn nuôi gia cầm là những hộ nhỏ lẻ, trang trại công nghiệp chiếm tỷ lệ rất nhỏ ở các tỉnh thành trên cả nước.
Thông tin những ngày đầu tháng 2 dương lịch ghi nhận, dịch cúm H5N1 lại bùng phát ở Huyện Trần Văn Thời Tỉnh Cà Mau, toàn bộ đàn vịt 700 con đã bị tiêu huỷ sau khi có dấu hiệu chết hàng loạt, và thú y địa phương xác nhận đàn vịt bị nhiễm vi rút H5N1 .
Huyện Trần Văn Thời từng nhiều lần có dịch cúm gia cầm, lần trứơc xảy ra cách nay khoảng 5 tháng và các báo cáo ngắn gọn của Cục Thú Y đều nói rằng dịch bùng phát trên đàn vịt chưa được tiêm phòng.
Thật ra chỉ có thể tiêm phòng nếu gà vịt được nuôi nhốt, có chuồng trại và ngừơi nuôi ý thức được sự cần thiết phải tiêm phòng, dù việc đăng ký và tuân thủ lịch tiêm có thể gây một ít khó khăn cho việc tiêu thụ gà vịt.
Riêng 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, tổng đàn gia cầm hiện nay khoảng 33 triệu con nhưng số lượng vịt chiếm 2/3 tức khoảng 22 triệu con. Không có số liệu thống kê chính thức, nhưng các chuyên gia nông nghiệp ước tính 60% tổng số vịt ở vùng đồng bằng sông Cửu Long là nuôi theo kiểu chăn thả tự do, hoặc nói theo cách của nông dân là nuôi vịt chạy đồng.
<i>Cắt lúa xong mình về nhà cách ruộng mấy cây số, mình về rồi họ lùa vịt vào cho nó ăn. Mỗi một bầy thường khoảng từ 3.000 tới 5.000 con một chủ nuôi, thả đồng gộp lại thì nhiều lắm</i>
Một người trồng lúa ở vùng sông nứơc Cửu Long mô tả hoạt động vịt chạy đồng ở quê ông:
“Vịt chạy đồng là từ vùng khác người ta đem lại cho chạy đồng. Người ta khỏi cần tốn chi phí mua thức ăn, khi mình cắt lúa xong xuôi, ngừơi ta xin đất mình cho vịt vô ăn những cái lúa cắt rơi.
Thí dụ mình không cho cũng không được, vì cắt lúa xong mình về nhà cách ruộng mấy cây số, mình về rồi họ lùa vịt vào cho nó ăn. Mỗi một bầy thường khoảng từ 3.000 tới 5.000 con một chủ nuôi, thả đồng gộp lại thì nhiều lắm.”
Những đàn vịt thả ngoài đồng là mối lo âu
Một thời gian dài chính phủ ra lệnh cấm nuôi vịt chạy đồng để ngăn chặn dịch cúm gia cầm, do loài vịt có thể mang vi rút H5N1 trong cơ thể lâu dài mà không phát bệnh; cũng như sự kiện vịt chạy đồng di chuyển liên tục mang mầm bệnh tới những nơi chúng đi qua, trong cuộc viễn chinh đi tìm thức ăn tại các vùng vừa cắt lúa xong. Tuy vậy cách đây vài năm chính phủ đã phải giải toả lệnh cấm nuôi vịt chạy đồng, vì trên thực tế không có cách gì thực hiện được lệnh cấm.
TS Văn Đăng Kỳ, trưởng phòng dịch tễ Cục Thú Y VN khi trả lời chúng tôi đã nói rằng dù múôn dù không cũng phải tiến tới tiêm phòng bắt buộc cho đàn vịt chạy đồng:
Có một thực tế là đa số các nhà khoa học đều chứng minh là nuôi vịt chạy đồng ích lợi về tiết kiệm chi phí thức ăn cho vịt, hơn nữa vịt giúp diệt rầy nâu và làm cho đất ruộng được xốp hơn.
“Đàn vịt chạy đồng chúng tôi yêu cầu phải đặt nằm trong các đối tượng phải tiêm phòng. Trong năm 2009 chúng tôi vẫn chú trọng đối tượng vịt chạy đồng, nhất là nuôi vịt đẻ trứng, nuôi lấy trứng thương phẩm hoặc nuôi lấy trứng làm giống là những thứ có nguy cơ rất cao, những đàn vịt đó sẽ tồn tại rất lâu ở trong đời sống, có thể năm này qua năm khác. Chúng tôi rất quan tâm đối tượng này.”
Có một thực tế là đa số các nhà khoa học đều chứng minh là nuôi vịt chạy đồng ích lợi về tiết kiệm chi phí thức ăn cho vịt, hơn nữa vịt giúp diệt rầy nâu và làm cho đất ruộng được xốp hơn.
Theo một kết quả nghiên cứu của trường đại học Cần Thơ được Báo Nông NghiệpVN trích thuật, thì ở ruộng có đàn vịt chạy qua có thể tăng năng suất lúa được thêm vài trăm kg thóc. Điểm mấu chốt là làm thế nào kiểm soát được đàn vịt chăn thả tự do, trên những cánh đồng bất tận của vùng sông nước Cửu Long.