Gạo VN không qua được cửa an toàn vệ sinh Nhật
Đây là sự kiện đáng buồn cho cả người trồng lúa cũng như doanh nghiệp xuất khẩu. Người Nhật Bản trả giá cao cho gạo Việt Nam, nhờ vậy trong những năm 2007-2008, nông dân đồng bằng sông Cửu Long trồng các giống lúa hạt dài thơm nhẹ, từng bán được lúa với giá hơn 6 ngàn đồng/kg. Gạo Việt Nam chỉ vào Nhật được vài mùa là đã không qua được cửa ải an toàn vệ sinh thực phẩm của quốc gia này, Có thể nói Nhật là một trong những thị trường mua nông sản với giá cao nhất, nhưng cũng là thị trường khó tính nhất về tiêu chuẩn sản phẩm sạch.
Gạo Việt Nam chỉ vào Nhật được vài mùa là đã không qua được cửa ải an toàn vệ sinh thực phẩm của quốc gia này, Có thể nói Nhật là một trong những thị trường mua nông sản với giá cao nhất, nhưng cũng là thị trường khó tính nhất về tiêu chuẩn sản phẩm sạch.<br/>
Gạo Việt Nam bắt đầu được xuất qua Nhật từ năm 2002, đi theo con đường đấu thầu của chính phủ Nhật. Lượng gạo VN xuất sang Nhật tăng dần theo thời gian. Theo Trung Tâm Thông Tin Bộ NN-PTNT Năm 2005 Nhật mua của Việt Nam 80.000 tấn gạo phần lớn là gạo thơm. Những năm tiếp theo số lượng tăng dần, năm 2006 khoảng 120.000 tấn và đến năm 2008 các doanh nghiệp Việt Nam đã xuất qua Nhật được 200.000 tấn gạo bao gồm gạo thơm, gạo tẻ hạt dài và nếp. Sự tăng trưởng đầy hứa hẹn mà các hợp đồng luôn đạt giá cao hơn hẳn so với các thị trường nhập khẩu khác.
Năm 2008 khối lượng xuất gia tăng mạnh như vậy, nhưng theo Hiệp Hội Lương Thực Việt Nam VFA, kể từ đầu năm 2009 không có tấn gạo nào của Việt Nam được xuất qua Nhật nữa. Cơ quan chức năng Nhật Bản trong những năm trước đã cảnh cáo ngành lương thực Việt Nam vì họ tìm thấy dư lượng chất bảo vệ thực vật acetamiprid cao hơn mức cho phép tới ba lần. Acetamiprid là chất kháng sinh được sử dụng để diệt sâu rầy ở các ruộng lúa, chất này tự phân hủy rất nhanh.
Cơ quan chức năng Nhật Bản trong những năm trước đã cảnh cáo ngành lương thực Việt Nam vì họ tìm thấy dư lượng chất bảo vệ thực vật acetamiprid cao hơn mức cho phép tới ba lần. Acetamiprid là chất kháng sinh được sử dụng để diệt sâu rầy ở các ruộng lúa<br/>
Xử dụng thuốc trừ sâu bừa bãi
Chúng tôi hỏi chuyện một nông dân thường trồng lúa thơm nhẹ chất lượng cao, ông nhìn nhận là bà con sử dụng thuốc trừ sâu rất bừa bãi nhất là khi lúa bị nhiễm rầy, mật độ rầy càng cao, xịt thuốc càng nhiều:
“Bên nông nghiệp cũng khuyến cáo nên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cho đúng. Thứ nhất quan trọng nhất là thời gian cách ly để cho đừng tồn đọng hóa chất trong hạt gạo. Nhưng cũng có một số nông dân vì lợi nhuận bất chấp khuyến cáo. Ví dụ rầy nhiều quá mà cây lúa còn chừng mười, mười lăm ngày nữa thu hoạch, áp lực rầy nhiều quá nên bắt buộc nông dân cũng phải sử dụng thuốc, thành thử phải còn tồn đọng chất hóa học ở trong đó. Trong khi đó người ta cấm sử dụng thuốc sau khi lúa trổ, nhưng ngặt vì rầy phải xài.”
Do thực trạng nông dân làm ăn nhỏ lẽ, ruộng đồng phân tán, nên công tác khuyến nông cũng gặp nhiều khó khăn. Kiểm soát sản xuất sạch ngay từ đồng ruộng là điều hầu như bó tay. Sự kiện các cơ quan chức năng của Việt Nam quan tâm vấn đề chưa đúng mức đã dẫn tới việc gạo Việt Nam đánh mất một thị trường giá tốt là Nhật Bản.<br/>
Do thực trạng nông dân làm ăn nhỏ lẽ, ruộng đồng phân tán, nên công tác khuyến nông cũng gặp nhiều khó khăn. Kiểm soát sản xuất sạch ngay từ đồng ruộng là điều hầu như bó tay. Sự kiện các cơ quan chức năng của Việt Nam quan tâm vấn đề chưa đúng mức đã dẫn tới việc gạo Việt Nam đánh mất một thị trường giá tốt là Nhật Bản.
Ngược dòng thời gian, tháng 5/2007, hải quan Nhật Bản phát hiện hai lô 300 tấn gạo tẻ hạt dài của Việt Nam có dư lượng chất bảo vệ thực vật acetamiprid cao tới 0,03 ppm tức cao gấp ba lần mức cho phép. Như vậy các lô hàng sẽ bị kiểm tra 30% tổng lượng, còn nếu vi phạm nhiều lần, sản phẩm nhập khẩu mà ở đây gạo sẽ bị kiểm tra 100%, chi phí rất tốn kém.
Một nhược điểm của Việt Nam là không thể truy nguyên nguồn gốc, số gạo vi phạm thuộc về công ty nào, không thể đáp ứng yêu cầu của nhà chức trách Nhật Bản<br/>
Một nhược điểm của Việt Nam là không thể truy nguyên nguồn gốc, số gạo vi phạm thuộc về công ty nào, không thể đáp ứng yêu cầu của nhà chức trách Nhật Bản. Theo cơ chế của Việt Nam đối với các hợp đồng chính phủ, gạo được cung cấp từ nhiều nguồn khác nhau và thông qua đầu mối Tổng Công Ty Lương Thực Miền Nam. Do vậy cả hai bên Việt Nhật đều không thể xác định lô hàng trên xuất phát từ doanh nghiệp nào mà chỉ có thể gọi chung là gạo Việt Nam.
Nhận định về việc mất thị trường xuất khẩu, các chuyên gia cho rằng, Việt nam cần thiết lập các chuẩn mực về vệ sinh an tòan thực phẩm, cũng như cơ chế kiểm tra chất lượng gạo xuất khẩu trước khi giao hàng cho người mua. Tuy nhiên biện pháp hữu hiệu nhất là làm thế nào đẩy mạnh công tác khuyến nông hướng dẫn nông dân sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật an toàn đúng phương pháp.