Vấn đề về cải cách giáo dục đã được đặt ra, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có một giải pháp nào khả dĩ đàp ứng được nhu cầu cải cách. Trong khi đó, người dân Việt nam, nhất là những gia đình ở các thành phố lớn, đã bắt đầu tự tìm kiếm giải pháp giáo dục cho con cái của mình bằng cách gửi các các em vào những trường dân lập quốc tế, với mục tiêu hướng tới là học đại học ở nước ngoài. Vậy đây có thực sự là một giải pháp hữu ích lúc này?
Các loại trường dân lập quốc tế
Những năm gần đây, cùng với chủ trương xã hội hoá giáo dục của chính phủ Việt Nam, số lượng các trường dân lập quốc tế tại các thành phố lớn ở Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Các trường phổ thông dạng này cung cấp một chương trình giáo dục có phẩm chất cao, với trình độ quốc tế, cho khá đông các học sinh ở các thành phố lớn.
Cùng với chủ trương xã hội hoá giáo dục của chính phủ Việt Nam, số lượng các trường dân lập quốc tế tại các thành phố lớn ở Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Các trường phổ thông dạng này cung cấp một chương trình giáo dục có phẩm chất cao, với trình độ quốc tế, cho khá đông các học sinh ở các thành phố lớn.<br/>
Có hai dạng trường quốc tế. Loại thứ nhất là trường quốc tế 100% vốn đầu tư nước ngoài. Những trường dạng này không nhiều. Các trường này nhìn chung có học phí khá cao, trung bình khoảng 10,000 đô la một năm. Do đó số lượng học sinh Việt Nam học tại các trường này không đông, mà chủ yếu là các học sinh nước ngoài hiện sống tại Việt Nam.
Loại trường thứ hai là trường dân lập quốc tế.
Những trường này thường là do Việt Nam đầu tư. Chương trình học thường bao gồm một phần theo khung quy định của bộ giáo dục đào tạo Việt Nam, và một phần là các môn học bằng tiếng Anh được du nhập từ nước ngoài. Học phí trung bình ở các trường này thường ở mức khoảng 600 đô la một tháng. Mức học phí này ở các trường công lập thường không quá 900,000 đồng, tức khoảng 60 đô la một tháng.
Giải thích về sự khác biệt của loại hình trường dân lập quốc tế với các trường quốc lập và dân lập khác, bà Vũ thị Minh, chủ một hệ thống trường dân lập quốc tế ở Hà Nội nói:
Vũ Minh An: nó nằm ở chương trình học và cơ sở vật chất. Ở các trường công lập người ta chỉ dạy một chương trình Việt Nam thôi, các trường công lập học tiếng Anh theo Chương trình thôi, ở một số trường dân lập mà cao cấp hơn một chút thì người ta cũng theo chương trình Việt Nam cộng thêm tiếng Anh tăng cường.
<i>Chương trình học và cơ sở vật chất. Ở các trường công lập người ta chỉ dạy một chương trình Việt Nam thôi, các trường công lập học tiếng Anh theo chương trình thôi, ở một số trường dân lập mà cao cấp hơn một chút thì người ta cũng theo chương trình Việt Nam cộng thêm tiếng Anh tăng cường.</i>
Phương pháp dạy học và mục tiêu khác với trường chị. Trường chị gồm 3 mảng chương trình là chương trình của Việt Nam, chương trình quốc tế và kỹ năng sống. Chương trình quốc tế là dạy tiếng Anh gồm 3 môn là ESL, tiếng Anh toán và tiếng Anh khoa học.
Ngoài ra mình sử dụng các chương trình toán và khoa học của các trường song ngữ Singapore và Hongkong. Chương trình thứ 3 là kỹ năng sống vì mình đặt quan điểm mục tiêu khác các trường khác, xác định là đào tạo con người chứ không phải học gạo rồi đi thi lấy thành tích.
Hạn chế số lượng học sinh từng lớp
Bà Minh cho biết, trung bình mỗi một lớp học chỉ có từ 18 đến 20 học sinh, vì thế thời gian tiếp xúc giữa học sinh và giáo viên nhiều hơn so với các trường công lập nơi tỷ lệ này thường là 60 học sinh mới có 1 giáo viên. Cũng chính bởi vì số lượng học sinh một lớp không đông nên thường các em được thực hành nhiều trên lớp, hiểu bài nhanh hơn, phát huy được tính tích cực của học sinh.
Đối với nhiều phụ huynh học sinh, việc cho con vào học ở các trường này cùng một lúc giải quyết được nhiều vấn đề, mà nếu học ở trường công lập hoặc các trường dân lập khác thì không thể.
Chị Vũ Thu Hằng, một phụ huynh học sinh có con học ở một trường dân lập quốc tế ở thành phố Hồ Chí Minh cho biết:
Vũ Thu Hằng: trường công lập quá đông học sinh, nên thầy cô không quan tâm đến học sinh nhiều, mà hơn nữa nó bị áp lực về thành tích quá nhiều. Cách giảng nữa, học sinh bị học gạo nhiều hơn là ở các trường.
Tiếng Anh cũng là một cái quan trọng. Ví dụ từ khi nó học thế này chị không phải cho nó đi học thêm ngoại ngữ, thế nhưng chẳng hạn chị cho nó đi Singapore, đi Úc, thì nó giao tiếp rất tự tin, thoải mái. Trong khi đó học tại các trường công lập, học tiếng Anh ở trường rồi mà tối rồi thứ bảy chủ nhật vẫn phải đi học thêm, trong khi đó nó học ở đây rồi thì hầu như chị chưa bao giờ cho nó đi học thêm.
Trung bình mỗi một lớp học chỉ có từ 18 đến 20 học sinh, vì thế thời gian tiếp xúc giữa học sinh và giáo viên nhiều hơn so với các trường công lập nơi tỷ lệ này thường là 60 học sinh mới có 1 giáo viên. Cũng chính bởi vì số lượng học sinh một lớp không đông nên thường các em được thực hành nhiều trên lớp, hiểu bài nhanh hơn, <br/>
Phải có cái chuẩn để đánh giá các trường công và tư
Tuy nhiên, không phải trường dân lập quốc tế nào cũng có được chất lượng đào tạo quốc tế. Đã có những phụ huynh học sinh ở một số trường dân lập quốc tế ở thành phố Hồ Chí Minh phàn nàn là việc dạy tiếng Anh ở đây chỉ chủ yếu là phát âm, đàm thoại còn các môn học khác thì vẫn hoàn toàn bằng tiếng Việt.
Đối với các bậc cha mẹ, việc lựa chọn trường dân lập quốc tế cho con thường dựa vào kinh nghiệm của người khác hoặc nếu may mắn hơn thì là của đứa con trước đã từng học ở trong trường mà thôi. Bà Vũ Thị Minh, chủ hệ thống trường dân lập quốc tế tại Hà nội nói:
<i>Không đánh giá được toàn bộ các trường kể cả công lập hay dân lập. Nếu mình có cái chuẩn giống như khách sạn 2 sao, 3, 4 sao thì sẽ tốt hơn cho cả các trường để cạnh tranh với nhau và tốt hơn cho phụ huynh nữa để người ta có cơ sở mà đánh giá. </i> <br/>
Vũ Thị Minh: ở Việt Nam, việc đánh giá theo các kỳ thi quốc gia, mà cái đó lại được đo bằng chương trình Việt Nam. Nó không đánh giá được toàn bộ các trường kể cả công lập hay dân lập. Nếu mình có cái chuẩn giống như khách sạn 2 sao, 3, 4 sao thì sẽ tốt hơn cho cả các trường để cạnh tranh với nhau và tốt hơn cho phụ huynh nữa để người ta có cơ sở mà đánh giá.
Các trường dân lập quốc tế là một mô hình còn tương đối mới mẻ ở Việt Nam so với các loại hình khác. Mặc dù vậy, bước đầu các trường này đã chứng minh được khả năng cung cấp dịch vụ giáo dục chất lượng cao đối với nhiều gia đình có thu nhập khá tại Việt Nam. Tuy nhiên, chất lượng giáo dục ở các trường này ở một số nơi còn bị thả nổi, không đúng với những gì mà họ quảng cáo.
Trong khi đó chính phủ vẫn chưa có một hệ thống đánh giá chất lượng cụ thể và thống nhất có thể áp dụng với loại hình trường này.Và đây cũng chính là điều khiến một số phụ huynh học sinh dù có tiền vẫn tiếp tục lựa chọn các trường công lập cho con.