Cuộc trốn chạy bằng chân

Nhân kỷ niệm 47 năm kết thúc chiến tranh Việt Nam - 30/4/1975, Đài Á Châu Tự Do đăng lại loạt bài về những gì đã diễn ra ngay trước ngày 30/4/1975 và những năm tháng sau đó khi hàng triệu người phải bỏ nước ra đi.
Nam Nguyên, phóng viên RFA
2009.04.30
Cuộc trốn chạy bằng chân Những người tỵ nạn Viêt Nam chờ được cứu trên Biển Đông hôm 8/7/1979 lên tàu bệnh viện của Pháp mang tên L'Ile de Lumière.
AFP

Sự cáo chung của VNCH năm 1975, dẫn tới việc cả triệu người đã bỏ nước ra đi tìm tự do. Bên cạnh số lượng đông đảo những người vượt biển đến các trại tỵ ở các nước Đông Nam Á, cả trăm ngàn người khác đã vượt qua hai lần biên giới bằng đường bộ.

Nam Nguyên ghi nhn li chng đường ca người t nn bng đường b trong thp niên 1980.

Hàng triệu người bỏ nước ra đi

Theo ước tính không chính thc, khong 2 triu người VN đã đi tìm t do, mt làn sóng t nn khng l đã bt đu sau s thay đi chế đ chính tr min Nam Vit Nam.

S cai tr hà khc và s thay đi 180 đ trong mi sinh hot ca xã hi, có th là lý do ra đi ca nhng người có dính líu ti chế đ cũ, và c nhng người không b chế đ mi làm khó khăn. 

Năm 1976, người vượt bin đu tiên ti b bin Bc Úc sau hi trình dài 4.800 km bng con thuyn đánh cá mong manh sp chìm, trong 10 năm tiếp sau đó vài trăm ngàn thuyn nhân đã thoát khi VN ti các tri t nn Hong Kong, Thái Lan,  Malaysia, Indonesia,  Philippines.

Tuy vy cuc trn chy bng đôi chân, đi đường b t VN qua Campuchia ri ti Thái Lan, ch thc s bt đu sau khi quân đi cng sn VN chiếm đóng Campuchia, lt đ chế đ dit chng Khmer Đ, dng lên chính chính quyn thân Hà Ni. Ngày 21 tháng 12 năm 1978, B Đi VN tràn qua biên gii Tây Nam  và nhng người lính đi nón ci đi dép râu, đã li đt nước X Chùa Tháp sut 12 năm cho ti 1990.

Lời kể của người trốn chạy

Câu chuyn ca bà Nguyn tiu bang Oregon Hoa Kỳ , mt gia đình may mn đi đường b làm ba đt khác nhau, nhưng c gia đình trùng phùng trong tri t nn trên đt Thái. Bà Nguyn nay 70 tui k li:   

“Năm 87, tôi nghe nói lúc by gi b đi VN sp sa rút. Thành ra lúc y đi đường b tương đi d dàng. Tôi đi mt mình, khách đi cùng vi tôi cũng vài người, nhưng chuyến ca tôi đi hơi lâu vì b kt bên Campuchia hơn mt tháng.

Đi t Saigon, tôi đến Bến Xe Min Tây xung Châu Đc, đó người ta ém tôi mt đêm nhà nhng người Vit đã lâu năm bên Campuchia. Sáng hôm sau người ta đưa tôi đi bng xe Honda, coi như đi đường rung người lái Honda rt gii.

Tôi cũng không biết đi trong bao lâu, khong thi gian my tiếng thì đ xung và bo đây là Phnompenh ri. T Châu Đc c đ mt gi thì người ta chuyn tôi sang xe Honda khác. Xe khác ch tôi và mt người ngi sau tôi biết tiếng Miên, người ta ch sang Phnompenh.

Nói tht vi ông hi đó đi Honda, nhiu khi c phi cu nguyn. Tôi t nh, thưa Chúa con có đến được M không hay là con chết dc đường, ti vì h chy xe Honda s lm, nhưng h lái rt gii, đường rung rt hp mà h chy nhanh lm, nếu mà té xúông thì ch có chết.

Ri t Phnompenh đi qua cng Kompong Som (Sihanoukville) thì li là mt nhóm người khác.”

Hi đó ông nhà tôi đi hc tp ci to vCác cháu nhà tôi thuc din ngu quân đi hc hành hay gì na thì din ngy quân phi xếp hng chót. Tôi thy tương lai ca các cháu không được d dàng. Phi nói là tôi cm ơn Chúa đã cho tôi quyết đnh sáng sut như vy.

Bà Nguyễn

Bà Nguyn vượt biên đường b năm 1987, trong tri t nn hai năm, ti 1989 thì đi M đnh cư. Hôm nay trên quê hương mi, nh li quyết đnh ra đi tng đt ca gia đình mình, bà Nguyn nói:

“Hi đó ông nhà tôi đi hc tp ci to v… bây gi thì ci m hơn ch hi đó… các cháu nhà tôi thuc din ngu quân đi hc hành hay gì na thì din ngy quân phi xếp hng chót. Tôi thy tương lai ca các cháu không được d dàng.

Tôi cũng phi nói là tôi cm ơn Chúa đã cho tôi quyết đnh sáng sut như vy. Sau na tôi phi cm ơn nước M đã cưu mang gia đình chúng tôi, cho con cái chúng tôi có cơ hi hc hành, thưa các cháu nó qua đây nhìn lên thì không bng ai nhưng nhìn xung thì nhiu người cũng không được bng mình. Điu đó là phi cm ơn Chúa, cm ơn nước M đã cho chúng tôi cơ hi.”

Ông Nguyn Minh Quân, mt k sư cơ khí tt nghip trường Đi Hc Bách Khoa TPHCM, cũng là mt trong nhng người t nn bng đường b. My chc năm đã qua, ông Quân gi đây 45 tui là mt công dân Hoa Kỳ cư trú Bang Virginia, ông có mt gia đình hnh phúc vi v và 2 cháu nh cùng ngh nghip n đnh.

Được hi đánh giá như thế nào v s chn la năm xưa ca mình ra đi vượt biên ngay lúc mi tt nghip, ông Quân đáp:

“Năm đó tôi cũng va mi tt nghip đi hc, nghĩa là VN mình hết sc c gng đ chen chân vào trường đi hc. Nhưng sau ngày ra trường thy mt mù quá, mình cũng nhìn nhng người đi trước, ri t hi đến lượt mình s làm cái gì, không nhìn thy mt tương lai nào c. Thành th vì thế tôi đã quyết đnh ra đi, chn la ca tôi vào lúc bước chân ra đi là đúng.”

Ông Quân cũng nh li đon đường vượt biên ca mình t Saigon năm 1987:

Năm đó tôi va mi tt nghip đi hc. Nhưng sau ngày ra trường thy mt mù quá, mình cũng nhìn nhng người đi trước, ri t hi đến lượt mình s làm cái gì, không nhìn thy mt tương lai nào c. Thành th vì thế tôi đã quyết đnh ra đi.

Ô. Nguyn Minh Quân

“Tháng 8 năm 1988 tôi ri Vit Nam, trước tiên xúông Châu Đc ri t đây đi bng ghe nh qua biên gii Campuchia. Tôi vượt biên hai ba ln mi ti được Thái Lan, ti vì my ln đu b kt li b bt bên Campuchia, có mt ln b bt li mt đo có lính VN gác.

Phi qua ti ln th ba tôi mi đi lt qua Thái Lan. Tôi thy bên Campuchia by gi b lính ca VN lũng đon, khi mình b bt người ta chuc mình ra đưa v ri đi tiếp. Campuchia cũng đi bng ghe na thì qua ti Thái Lan.”

Như li k ca ông Quân, lúc y ông 24 tui còn đc thân, khi đã ti Phnompenh, nhng người t chc đưa ông đi theo xe ti đ ti cng Kompong Som phía Tây Nam Phnompenh, t đó xuống ghe nh men theo b bin vào đt Thái Lan.   

Những con đường vượt biên

Trong thp niên 1980, vượt biên đường b theo s ghi nhn có nhiu cách. Có th đi ti Gò Du Tây Ninh, đi băng qua đng rung  vượt biên gii qua Campuchia. T đó nhng người dn đường s đưa người ti Phnom Penh bng đường l, đi xe ti hay xe gn máy, hi l là cách thc ph biến ca nhng người dn đường.

Nhiu người chn cách đi d dàng hơn, nhưng cũng là do người t chc, đi xe đò ti Châu Đc, hoc mt th trn nào đó có th ngược dòng Cu Long, ghe buôn ch người vượt biên theo đường sông ti tn ngoi ô Phnompenh. T các tnh min Tây cũng có th vượt đng rung sang đt Campuchia.

Phi qua ti ln th ba tôi mi đi lt qua Thái Lan. Tôi thy bên Campuchia by gi b lính ca VN lũng đon, khi mình b bt người ta chuc mình ra đưa v ri đi tiếp. Campuchia cũng đi bng ghe na thì qua ti Thái Lan.

Ô. Nguyn Minh Quân

Trong nhng năm 1980, 81, 82, 83 ít có t chc nào móc ni cho người vượt biên ti Phnompenh ri đi cng Kompong Som, xúông thuyn vượt bin sang Thái Lan.

Thi gian đó, người đi đường b phi t Phnompenh, đi xe ti, xe la ch hàng, thm chí xe bò hay  xe đp  ti Battambang, ri t đó tiếp tc đi b ti Sisophone mt th trn cách biên gii Thái Lan khong 40 Km, theo đường chim bay.

Khu vc này thường được chn làm đa đim tp kết, trước khi nhng người trn chy đi tiếp 40 Km ti biên gii Thái Lan. 40 km sau cùng này là con đường kh i ca người vượt biên. Nhng người may mn nếu có được người dn đường tt, nhưng mi chng là mi người dn đường khác nhau.

Có người được phước ln, được nm trên xe bò dưới các lp hàng hoá lnh knh đi theo con đường buôn lu mà không b phát hin. Các khu rng đây mìn chôn dày dc,  là nơi n náu cui cùng ca quân Khmer Đ và tàn quân ca mt trn gii phóng Campuchia chng b đi cng sn VN.        

Dc biên gii Campuchia Thái Lan, vùng đm có khong mươi tri t nn. Mt s tri do Khmer Đ hoc lính Para qun lý. Lính Para là thành phn chng cà Khmer Đ ln b đi VN, nhưng là  phn t vũ trang, vô k lut hot đng như lc lâm tho khu.

Nhiều gian truân, khổ ải

Phn ln người đi đường b toàn phn, phi vào tri ca Para trước khi được chúng đi cho Hng Thp T ly go, nhưng  trước khi được chuyn tri, người t nn thc s đã rơi vào đa ngc trn gian vi các ông ch Para, ph n b cưỡng hiếp, đàn ông thì phc v như lao công chiến trường.          

Nhng người đi đường b trong nhng năm đu thp niên 1980, t l thành công  rt thp, nhiu người không bao gi ti được vùng biên gii Thái Lan. H có th chết vì mìn, b B Đi VN bt hoc rơi vào tay Khmer Đ hay lính Para Miên.

Tuy nhiên vào nhng năm cui cùng trước khi B Đi VN rút khi Campuchia, vượt biên đường b tr nên khá d dàng cho nhng ai còn có tin vàng. Nhng người t chc đã tìm ra cách cho người vượt biên đi mt phn đường sông, mt phn đường b và sau cùng là đường bin t cng Kompong Som.

B đi VN mi mt vì cuc chiếm đóng 12 năm, h sn sàng th người b bt vi mt khon tin nh hay vài phân vàng, phi 10 phân vàng mi là 1 ch. Nh vy mt s ln người t nn đường b đã thành công trong nhng năm cui cùng ca thp niên 1980.           

Trong thế k 20, người Vit Nam đã chng kiến hai cuc di cư khng l. Năm 1954, chiến tranh Đông Dương kết thúc vi Hip Đnh Geneve chia đôi đt nước Vit Nam, ba triu người đã ri b làng mc, nhà ca rung vườn vào Nam tìm t do.

Năm 1975, cuc chiến tranh Vit Nam chm dt vi s toàn thng ca Cng Sn. Công dân VNCH nhng người chưa tng di cư thì đây là cuc ra đi không bao gi quên ca mình, còn nhng người đã mt ln trn chy cng sn, li phi ra đi mt ln na trong s này có c thế h con cháu ca h.

Có bao nhiêu người đã vùi thây ngoài Bin Đông, bao nhiêu người b mng trong núi rng Đông Dương.

Ba mươi bn năm sau ngày kết thúc cuc chiến, nhng vết thương có th đã lin so. Nhưng nhiu người t hi, ti sao lch s không th hin cách khác đ có mt đt nước VN thanh bình thnh vượng, mà không phi có my triu người chết, my triu người b x ra đi.  

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.

Nhận xét

Duy Hữu, USA
26/04/2022 14:04

Ngày 30 tháng 4 năm 1975

Ngày im tiếng súng, tiếng đạn...

để nghe tiếng cười, nghe tiếng khóc, của đàn con Viet Nam,
nghe tiếng nửa khóc, nửa cười, của bà me Gio Linh, ba mẹ Việt Cộng, ba mẹ Viêt Nam Da Vàng, trong căn nhà đổ nát, hoang tàn,
nhin thằng con Bên Thua cuộc ra đi, trong nước mắt, nhìn thằng con Bên Thắng cuộc ở lại trong nhà, trong tiếng cười vang.

Mong ngày thằng con Bên Thua cuộc ra đi trong nước mắt, trở về trong tiếng cười, như thằng thắng cuộc,
thăm nuôi thằng con Bên Thắng cuộc, đang lau nước mắt, mong ngày ra đi, theo thằng con Bên Thua cuộc.

Ngày 30 tháng 4 năm 1975

Ngày Quốc khánh... ngày chiến thắng, ngày thống nhất, ngày thống trị ... cho những thằng con... Bên Thắng cuộc,

một tâp đoàn đảng viên đảng cờ đỏ búa liềm Việt Cộng, đảng độc, độc đảng, độc tài, độc đoán, độc tôn, độc quyền mạo danh nhân dân " giải phóng " nhân dân, độc quyền " yêu nước ", độc quyền mạo danh " tinh thân dân tộc ", độc quyền " cắt mạng " dân tộc , bán đứng dân tộc, độc hướng lao xuống hố rác chủ nghĩa xã hội đỏ, chủ trương đường lối xã hội đen, dao búa, Búa Liềm.

Ngày Quốc tang... ngày Quốc nhục... ngày Quốc hận... ngày chiến bại... cho những thằng con... Bên Thua cuộc...

toàn nhân dân Việt Nam, miền Nam, miền Bắc, có khát vọng một đất nước Độc lập + Tự do + Hạnh phúc + Dân chủ + Nhân quyền.

Ý Dân là ý Trời !

Ý Nhân dân Việt Nam là ý Ông Trời, ý Đức Chúa Trời, ý Đức Phật... Tự do, Công bình, Công lý, Công tâm, Từ bi, Bác ái.

Nhân phải có nhân quyền và tự do. Dân phải có quyền dân và dân chủ. Dân Viêt phải có toàn quyền làm chủ, toàn quyên chính đáng, chính danh, chính nghía ... thay đổi và đổi thay... Nước nhà và Nhà nước Viet nam... đa tôn giáo, đa đạo giáo... đa đảng,
đa tài... đa năng, đa hiệu... đa nguyên, đa dạng... đa chiều, đa chiêu... Liên kết và ̀đoàn kết... trong Sự thật và Tình thương, Tình người, Tình dân tộc, Tình đa dân tộc, Tình đa văn hóa.