Mẹ bị cáo không được đến tòa
Bà Nguyễn Thị Lợi, mẹ cô Phạm Thanh Nghiên, không được phép đến phiên xử sáng nay, nhà của bà bị công an bao vây canh gác từ chiều hôm qua.
Phiên tòa sơ thẩm xét xử cô Phạm Thanh Nghiên kết thúc vào buổi trưa nay với bản án 4 năm tù giam và 3 năm quản chế sau đó.
Vào buổi sáng khi phiên xử chưa bắt đầu, bà Nguyễn Thị Lợi mẹ cô Phạm Thanh Nghiên đã không được phép ra khỏi nhà.
Từ tư gia nói qua điện thoại, bà Lợi cho biết: "Ng ười ta không m ời tôi, ng ười ta đang vây tôi đông l ắm. Ng ười ta canh tôi t ừ chi ều hôm qua đ ến bây gi ờ, ng ười ta không cho tôi đi."
Thanh Trúc: Thành ra ngay bây giờ bà không thể ra khỏi nhà được?
Bà Nguyễn Thị L ợi: Tôi v ẫn ra v ườn, tôi đang hái rau.
Người ta đang vây tôi đông lắm. Người ta canh tôi từ chiều hôm qua đến bây giờ, người ta không cho tôi đi.
Bà Nguyễn Thị Lợi<br/>
Thanh Trúc: Nhưng ra khỏi nhà là không được?
Bà Nguyễn Thị L ợi: Thì đi đ ến đâu là ng ười ta theo đ ến đ ấy. Ng ười ta không cho tôi ra d ự, không m ời thì ph ải ch ịu v ậy thôi.
Thanh Trúc: Bà có liên lạc với luật sư Trần Vũ Hải không?
Bà Nguyễn Thị L ợi: Có, hôm qua tôi có ra g ặp ông. Tôi có h ỏi v ề cáo tr ạng cái t ội gì là chính thì ông ấy cũng nói t ội tuyên truy ền là chính.
Thanh Trúc: Nếu bây giờ bà vẫn nhất quyết muốn đi ra ngoài, để theo dõi tình hình phiên tòa bà bản án của con gái, thì vẫn không đi được?
Bà Nguyễn Thị L ợi: Không, nghĩa là ng ười ta không cho đi, không m ời, đã không m ời thì ng ười ta ph ải qu ản thúc. T ức là ng ười ta vây t ừ chi ều hôm qua đ ến gi ờ t ới… Nhà tôi gi ờ r ất nhi ều công an.
Thanh Trúc: Bà nói chuyện với Thanh Trúc thế này người ta có biết không?
Bà Nguyễn Thị L ợi: Bi ết đ ấy, các v ị cũng thông c ảm cho gia đình chúng tôi, bây gi ờ mà c ứ g ặp g ỡ thì nó l ại khó khăn thêm cho gia đình chúng tôi, xin thông c ảm…
Bên ngoài phiên xử
Trong khi đó bên ngoài phiên tòa xử cô Phạm Thanh Nghiên hôm nay có hai người vợ của hai nhà bất đồng chính kiến trong nhóm cùng bị bắt với cô năm 2008. Bà Nguyễn Thị Nga vợ ông Nguyễn Xuân Nghĩa, bà Dương Thị Hài vợ ông Nguyễn Văn Tính.
Theo bà Nguyễn Thị Nga cho biết không ai được đến gần tòa án: "Tôi và ch ị Hài v ợ anh Tính đang đ ứng đây. Tôi v ới ch ị Hài đ ứng cách xa tòa án đ ến m ột n ửa cây s ố, h ọ không cho đ ứng g ần đâu, r ất là nhi ều công an, đông công an l ắm. Công an đang d ứng ở g ần, ch ỉ cách tôi m ấy gang tay thôi. "
Thanh Trúc: Thưa bây giờ là 9 giờ 51 phút, phiên xử cô Phạm Thanh Nghiên bắt đầu chưa?
Bà Nguy ễn Th ị Nga: Bắt đầu hay không thì chúng tôi cũng không thể biết được. Vì ở trong tòa, còn chúng tôi thì đứng ở ngoài vì họ có cho loa phát thanh ra ngoài đâu. Chắc là bây giờ thì đang xử rồi. Theo như mọi khi là cứ tám giờ là xử. Thế sao hôm nay bác Lợi lại không đi được?
Thanh Trúc: Bác Lợi nói hiện bay giờ bác đang bị bao vây. Chung quanh nhà bác Lợi có rất nhiều công an, có thể nói là nhiều chục công an đứng đó. Người ta không cho bác ra khỏi nhà.
Bà Nguyễn Thị Nga: Thì qua truy ền thông báo chí thì ch ị hi ểu đ ược cái c ảnh ở Vi ệt Nam đ ấy. M ột phiên tòa mà nói x ử công khai x ử cho m ọi ng ười bi ết mà c ả ng ười thân trong gia đình cũng không đ ến đ ược. Qua bác L ợi thì ch ị hi ểu đ ược cái tình c ảnh nh ững phiên tòa x ử ở Vi ệt Nam là nh ư th ế.
Nh ững ng ười đ ấu tranh mà b ị đ ưa ra xét x ử là đ ều nh ư th ế. Ai cũng có quy ền công dân, thí d ụ chúng tôi đi xem là quy ền c ủa chúng tôi làm sao ngăm c ấm chúng tôi? Th ế nh ưng mà chúng tôi đi là cũng không ph ải đ ơn gi ản mà đ ến đ ược tòa này đâu. Tôi bi ết tr ước c ửa nhà tôi cũng có ng ười theo dõi, tôi đi theo cách c ủa tôi.
Thanh Trúc: Ngoài chị Nga và chị Hài thì còn có người nào nghe biết về phiên tòa này mà đến không?
Bà Nguyễn Thị Nga: Công an h ọ đông l ắm, h ọ đ ẩy chúng tôi ra th ật xa, bây gi ờ chúng tôi ch ỉ bi ết đ ứng đây thôi. Ngoài ch ị v ợ anh Tính ra thì cũng có m ấy ng ười h ọ hàng bên ch ị ấy, m ấy bác và m ột s ố ng ười n ữa thì chúng tôi đang đ ứng ở góc đ ường c ủa tòa án đây ạ.
Luật sư: tôi cũng không hiểu nổi
Để tiếp tục theo dõi tình hình phiên tòa, đến 11 giờ 30 sáng đường dây viễn liên được nối lại với bà Nguyễn Thị Nga, và vợ nhà văn bất đồng chính kiến Nguyễn Xuân Nghĩa thông báo: "Ch ắc là v ụ án v ẫn ch ưa xong, cho nên ch ưa th ấy xe ch ở cháu Nghiên đi ra ngoài."
Vấn đề này rõ ràng là không hợp lý, vì cái quyền ấy là quyền công khai, nhưng mà họ lo ngại thế nào đó mà tôi cũng không hiểu nổi.
LS Trần Vũ Hải
Đến 12 giờ 45 phút thì phiên xử kết thúc. Trên đường ra khỏi tòa án, luật sư Trần Vũ Hải cho biết kết quả: "Tòa án s ơ th ẩm đã k ết án ch ị Nghiên b ốn năm tù giam và ba năm qu ản ch ế, theo đi ều 88 b ộ lu ật hình s ự, tôi tuyên truy ền ch ống phá nhà n ước C ộng Hòa Xã H ội Vi ệt Nam."
Thanh Trúc: Trước tòa thì ông thấy tinh thần của cô Phạm Thanh Nghiên như thế nào?
LS Tr ần Vũ H ải: Tr ước tòa cô Nghiên v ẫn bình tĩnh, tinh th ần t ốt.
Thanh Trúc: Mẹ cô Phạm Thanh Nghiêm không được giấy mời và cũng không được phép có mặt tại tòa, ông nghĩ như thế nào về điều đó.
LS Tr ần Vũ H ải: Hi ện tôi đang đi c ạnh hai ch ị c ủa Ph ạm Thanh Nghiêm.. Tôi th ấy c ơ quan công an ch ắc là h ọ lo ng ại gì đ ấy. V ấn đ ề này rõ ràng là không h ợp lý, vì cái quy ền ấy là quy ền công khai, nh ưng mà h ọ lo ng ại th ế nào đó mà tôi cũng không hi ểu n ổi.
Thanh Trúc: Cô Phạm Thanh Nghiên có dự định kháng án lên tòa trên không?
LS Tr ần Vũ H ải: Tôi đã trao đ ổi v ới ng ười nhà r ồi thì cô s ẽ t ự quy ết đ ịnh thôi. Tôi cũng nói r ằng c ơ h ội kháng cáo là cũng có nh ưng mà cũng nên xem xét là có c ần thi ết hay không. Đ ấy là tùy quy ền c ủa cô, và cô cũng nghĩ r ằng cho dù nh ẹ hay là n ặng có l ẽ cô không kháng cáo.
Tôi cũng đang trao đ ổi v ới cô ấy. B ởi vì v ới kinh nghi ệm t ừ nh ững phiên tòa tr ước thì không th ấy có kh ả quan trong vi ệc kháng cáo.
Em thấy xử Nghiên nhà em thế là quá nặng. Em nghĩ là những bài báo mà em Nghiên nó viết thì nó không có tội.
Phạm Thanh Yến<br/>
Thanh Trúc: Hiện bay giờ người ta đã giải cô Phạm Thanh Nghiên đi rồi phải không?
LS Tr ần Vũ H ải: Vâng
Thanh Trúc: Ông có thể cho Thanh Trúc nói chuyện với người nhà của cô Phạm Thanh Nghiên?
Ph ạm Thanh Y ến: A lô, em là ch ị gái c ủa Ph ạm Thanh Nghiên, em là Ph ạm Thanh Y ến. Phiên tòa hôm nay m ẹ em không đ ược m ời, tòa án không m ời ai c ả. Bên công an thì cho phép hai ch ị em em vào, hai ch ị em đi theo anh lu ật s ư này. Vào trong đ ấy tòa x ử Nghiên nhà em b ốn năm, ba năm qu ản thúc.
Em là dân em ít hi ểu thôi, nghe lu ật s ư cãi và nghe bên ki ểm sát nói thì em th ấy x ử Nghiên nhà em th ế là quá n ặng. Em nghĩ là nh ững bài báo mà em Nghiên nó vi ết thì nó không có t ội. Quan đi ểm c ủa em là nh ư th ế.
Vẫn theo lời chị ruột cô Phạm Thanh Nghiên, dù biết hy vọng mỏng manh nhưng gia đình sẽ hội ý cùng luật sư để nộp đơn kháng cáo bản án bốn năm tù giam ba năm quản chế mà tòa sơ thẩm tuyên phạt cô hôm nay.
(Thanh Trúc t ường trình t ừ Bangkok, Thái Lan)