Sau gần hai tháng trời suy tính, cuối cùng Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đã quyết định hủy bỏ dự án dựng hệ thống phòng thủ phi đạn để bảo vệ các nước đồng mình Châu Âu mà tiền nhiệm của ông là Tổng Thống George W. Bush từng tính đến khi còn làm chủ Nhà Trắng.
Hủy bỏ ý định xây dựng hệ thống lá chắn ở Đông Âu
Ông Obama đã gọi điện thông báo quyết định quan trọng này cho Thủ Tướng Cộng Hòa Czech Jan Fischer hồi sáng hôm nay và nhà lãnh đạo Praha tiết lộ tin vừa nêu cho báo chí biết, nói thêm là chi tiết của vấn đề sẽ được hai chính phủ trình bày cặn kẽ hơn sau buổi thảo luận giữa ông với Bà Phụ Tá Ngoại Trưởng Mỹ Ellen Tauscher. Bà Tauscher hiện đang trên đường từ Hoa Kỳ sang Cộng Hòa Czech, và chuyến bay chở người đặc trách văn phòng kiểm soát võ khí và an ninh quốc tế sẽ đáp xuống phi trường quốc tế Praha trong vòng một tiếng đồng hồ nữa.
Sau gần hai tháng trời suy tính, cuối cùng Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đã quyết định hủy bỏ dự án dựng hệ thống phòng thủ phi đạn để bảo vệ các nước đồng mình Châu Âu mà tiền nhiệm của ông là Tổng Thống George W. Bush từng tính đến khi còn làm chủ Nhà Trắng<br/>
Ý kiến dựng hệ thống phòng thủ phi đạn để bảo vệ an ninh cho các nước đồng minh NATO được Tổng Thống George W. Bush đưa ra với lý do để chống lại hiểm họa đến từ Iran. Hồi 2008, chính phủ Bush còn đạt được thỏa thuận đặt 10 dàn hỏa tiễn ở Ba Lan và dàn radar trên lãnh thổ Cộng Hòa Czech.
Quyết định của ông Bush đã gây nhiều khó khăn cho quan hệ giữa Washington và Maxcơva. Theo quan điểm của Nga, Hoa Kỳ cố ý lợi dụng danh nghĩa bảo vệ đồng minh để đe dọa an ninh của Nga khi đặt hệ thống phòng thủ phi đạn ở những quốc gia nằm ngay sân sau của nước họ. Khi còn giữ chức Tổng Thống, ông Valadimir Putin cũng từng lớn tiếng cảnh báo Maxcơva không để yên cho Hoa Kỳ làm điều này, và cáo buộc giớ lãnh đạo Washington vẫn nuôi tư tưởng hận thù còn sót lại của thời chiến tranh lạnh, và việc làm của Mỹ sẽ tạo nên một cuộc chạy đua võ trang mới.
Một dàn xếp với Maxcơva?
Chính vì thế, một viên chức của Bộ Ngoại Giao Nga phát biểu với hãng thông tấn Interfax rằng Maxcơva gọi tin Hoa Kỳ hủy bỏ ý định dựng hệ thống phòng thủ phi đạn là một tin vui. Trong khi đó, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia của Ba Lan là ông Aleksander Szczyglo lại gọi quyết định của Tổng Thống Obama là một quyết định không sáng suốt, về lâu về dài sẽ là thất bại chiến lược cho nước Mỹ.
Bộ Ngoại Giao Nga phát biểu với hãng thông tấn Interfax rằng Maxcơva gọi tin Hoa Kỳ hủy bỏ ý định dựng hệ thống phòng thủ phi đạn là một tin vui. Trong khi đó, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia của Ba Lan là ông Aleksander Szczyglo lại gọi quyết định của Tổng Thống Obama là một quyết định không sáng suốt, về lâu về dài sẽ là thất bại chiến lược cho nước Mỹ. <br/>
Một nhà ngoại giao của Ba Lan cũng nói rằng quyết định của ông Obama chứng tỏ Hoa Kỳ không coi trọng vị trí chiến lược của vùng Đông Âu và Trung Á, nhưng mặt khác, nhà ngoại giao Ba Lan này tin Washington sẽ đưa ra một giải pháp khác để bảo vệ an ninh cho các quốc gia đồng minh NATO.
Cũng cần nhắc lại hồi tháng 7 vừa qua, Tổng Thống Barack Obama tuyên bố trong vòng 60 ngày ông sẽ quyết định hủy bỏ hay tiếp tục kế hoạch dựng hệ thống phòng thủ phi đạn tại Đông Âu. Lúc đó đã có những lời đồn đãi chính trị nói rằng ông Obama có gửi thư riêng cho lãnh đạo Điện Kremlin, đề nghị đánh đổi kế hoạch chiến lược này lấy sự hợp tác của Nga trong nỗ lực chận đứng chương trình chế tạo võ khí hạt nhân mà chính quyền Hồi Giáo bảo thủ Iran đang theo đuổi.
Nhà Trắng không hề lên tiếng xác nhận hay cải chính tin này, nhưng cuối tháng Bảy vừa rồi khi ông Obama sang thăm Nga, Mxacơva đã đồng ý cho Hoa Kỳ sử dụng không phận của Nga để tiếp tế võ khí cho binh sĩ đang tham chiến ở Afghanistan.
Nguyễn Khanh tường trình từ Washington.