Những giới quan tâm trong và ngoài nước đã phản ứng như thế nào trước biến chuyển này?
Nhiều bất ngờ
Người ta cho rằng trong tất cả những vụ bắt bớ người bất đồng chính kiến tại VN gần đây, dường như chưa sự kiện nào gây được nhiều quan tâm rộng rãi và xâu xa như trường hợp của luật sư Lê Công Định, một luật sư nổi tiếng và được xem như hàng đầu của VN, từng nhận bào chữa cho nhiều bị can liên quan đến việc đấu tranh cho nhân quyền, dân chủ trong nước như LS Nguyễn Văn Đài và LS Lê Thị Công Nhân.
Chỉ vài ngày sau khi LS Lê Công Định bị khẩn bắt với tội danh mà báo chí VN cho là những hoạt động “nhằm lật đổ chính quyền” nhà nước Việt Nam đã đón nhận rất nhiều phản ứng ồạt và mãnh liệt không lường trước được của nhiều giới trong và ngoài nước.
Trong khi trong nước thì dồn dập xuất hiện những bài viết dẫn chứng và mô tả một người có tài, rất thành công trong sự nghiệp, can đảm và yêu nước, thì cùng lúc đó thì nhiều tổ chức phi chính phủ quốc tế hàng loạt lên án hành vi chà đạp nhân quyền, đàn áp tiếng nói người bất đồng chính kiến của nhà cầm quyền VN.
Cách đây 2 ngày Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã lên tiếng yêu cầu VN trả tự do cho LS Lê Công Định, và ngay sau đó theo đó, bà dân biểu liên bang Lorretta Sanchez đã ra một thông cáo báo chí với một nội dung tương tự.
Tôi thấy rằng những việc làm trên của tôi vi phạm pháp luật VN, tôi rất ân hận với những hành vi sai trái của mình, và tôi mong được nhà nước xem xét khoan hồng.
Lời khai nhận của LS Lê Công Định được báo chí trong nước đăng tải<br/>
Cái tin LS Lê Công Định đã "thừa nhận hành vi phạm tội." được công an Việt Nam công bố trong một cuộc họp báo vào chiều ngày 18/06/2009, và một số báo chí trong nước nhanh chóng loan tin, gồm cả video clip và bản tường trình viết tay đã gây shock cho nhiều giới. Nhiều người đã nghe đi nghe lại phát biểu của LS Lê Công Định trong đoạn video clip do báo điện tử dantri.com đăng tải.
"Tôi đã tham gia khóa hu ấn luy ện "đ ấu tranh b ất b ạo đ ộng" do t ổ ch ức Vi ệt Tân t ổ ch ức, tôi th ống nh ất thành l ập m ột blog mang tên "Đ ảng Lao Đ ộng Vi ệt Nam" do tôi ph ụ trách, và blog kia mang tên "Đ ảng Xã H ội Vi ệt Nam" do anh Th ức ph ụ trách. Và chúng tôi đã bàn v ề vi ệc vi ết chung m ột cu ốn sách mang tên là "con đ ường Vi ệt Nam" đ ể tìm gi ải pháp c ải cách tình hình xã h ội, kinh t ế và pháp lu ật cho VN.
Tôi cũng đã góp ý ch ỉnh s ửa m ột s ố văn phong, cho b ản đi ều l ệ c ủa đ ảng Dân Ch ủ Vi ệt Nam. Tôi th ấy r ằng nh ững vi ệc làm trên c ủa tôi vi ph ạm pháp lu ật VN, tôi r ất ân h ận v ới nh ững hành vi sai trái c ủa mình, và tôi mong đ ược nhà n ước xem xét khoan h ồng."
Phản ứng của dư luận
Ngay sau khi nghe tin này, bà dân biểu liên bang Lorretta Sanchez phát biểu:
"Nh ư chúng ta cũng bi ết, chính quy ền VN đăng t ải nh ững lo ại tin này trên các báo chí và c ơ quan truy ền thông do nhà n ước làm ch ủ, do đó r ất khó đ ể cho chúng ta nh ận đ ịnh chính xác chuy ện gì đã x ẩy ra cho ông Lê Công Đ ịnh.
Nh ưng chúng ta cũng đã t ừng th ấy nh ững tr ường h ợp c ủa các ng ười tù khác đã b ị ép bu ộc ph ải ký nh ận nh ững b ản thú t ội, khi nhà n ước loan báo r ằng h ọ đã nh ận t ội, cho nên chúng ta ph ải ch ờ m ới bi ết s ự ki ện này có nghĩa gì".
Như chúng ta cũng biết, chính quyền VN đăng tải những loại tin này trên các báo chí và cơ quan truyền thông do nhà nước làm chủ, do đó rất khó để cho chúng ta nhận định chính xác chuyện gì đã xẩy ra cho ông Lê Công Định.
Dan biểu Lorretta Sanchez<br/>
Nhiều người trẻ trong nước thì cho rằng LS Lê Công Định đã bỏ cuộc quá sớm và nhanh chóng nhận tội. Nhưng anh Đông, một người trẻ sống tại TP Hồ Chí Minh trấn an bè bạn:
"N ếu mà anh Lê Công Đ ịnh mu ốn nh ận t ội thì anh ấy đã nh ận t ội ngay t ừ đ ầu r ồi. Ch ứ còn v ới nh ững gì mà tôi bi ết v ề anh Lê Công Đ ịnh anh không bao gi ờ d ễ dàng ch ấp nh ận cái vi ệc nh ận t ội nh ư v ậy đâu. Đây là b ản t ường trình thôi, m ột cái b ản t ường trình, cho nên chúng ta đ ừng có quan tr ọng cái v ấn đ ề này.
Lê Công Đ ịnh s ẽ đ ược bàn th ảo trong cái cu ộc g ặp gi ữa VN và liên minh Châu Âu, cho nên t ừ ngày hôm 13 đ ến bây gi ờ t ức là 6 ngày liên t ục h ọ ph ải làm sao đ ể ép bu ộc LS LCD ph ải làm m ột cái b ản nh ận t ội đ ể h ọ có th ể tr ả l ời cho nên chúng ta đ ừng th ất v ọng v ề cái chuy ện này."
Giáo Sư Nguyễn Chính Kết có một cái nhìn khác về sự kiện mà ông gọi là sự đầu hàng sớm của LS Lê Công Định.
"Cái vi ệc mà anh ta ph ải đ ầu hàng s ớm qua nh ư v ậy, thì ta c ần ph ải thông c ảm cho cái hoàn c ảnh c ủa anh ta h ơn là chúng ta th ất v ọng, mà trái l ại chúng ta nên nâng đ ỡ anh ta t ại vì m ột ng ười nh ư anh Lê Công Đ ịnh thì cũng đã can đ ảm và yêu n ước h ơn là ng ười bình th ường r ồi, nh ưng vì cái s ức ch ịu đ ựng c ủa anh ta, tôi nghĩ là ch ưa đ ược t ập luy ện cho nên anh ta đã đ ầu hàng s ớm, cái chuy ện đ ấy không có gì đáng trách, còn nhát mà không dám lên ti ếng thì còn đáng trách h ơn n ữa.
Theo kinh nghiệm của tôi thì có lẽ nó cũng không hẳn là sẽ giúp cho anh ấy được an toàn, mà trái lại khi anh ấy nhận tội như thế này, thì có thể Cộng Sản sẽ dựa trên cái tội mà anh ấy nhận để kết án anh ta mạnh hơn.
GS Nguyễn Chính Kết<br/>
Cái vi ệc mà nh ận t ội, theo quan ni ệm c ủa tôi, theo kinh nghi ệm c ủa tôi thì có l ẽ nó cũng không h ẳn là s ẽ giúp cho anh ấy đ ược an toàn, mà trái l ại khi anh ấy nh ận t ội nh ư th ế này, thì có th ể C ộng S ản s ẽ d ựa trên cái t ội mà anh ấy nh ận đ ể k ết án anh ta m ạnh h ơn."
Nhưng người ta băn khoăn là nếu LS Lê Công Định đã vi phạm luật pháp VN, thì đó có phải là một điều thực sự có tội hay không? Khi một luật sư muốn tìm hiểu những về phương pháp đấu tranh bất bạo động để cải tạo xã hội thì điều đó có phải là có tội hay không? Việc gì đã xẩy ra cho tự do ngôn luận?
Bà Lorretta Sanchez có nhận định:
"Chúng tôi s ẽ ph ải làm vi ệc v ới bà Hillary Clinton, v ới B ộ Tr ưởng B ộ Ngo ại Giao, và v ới các qu ốc gia khác đ ể ti ếp t ục áp l ực Vi ệt Nam tôn tr ọng nhân quy ền, và n ếu chúng ta c ần ph ải c ấm v ận VN thì tôi nghĩ dân chúng M ỹ s ẽ ủng h ộ vi ệc đó."
Nói chung dư luận rất quan tâm không những cho LS Lê Công Định, mà còn cho quyền tự do phát biểu bất đồng chính kiến và tự do ngôn luận tại Việt Nam.
(Hà Giang, thông tín viên RFA)