Truyền thông trong nước đưa tin ra sao về 2 sự kiện này? Biên tập viên Thiện Giao trình bày một số ý kiến và nhận xét sau đây.
Thông tin và thông tin định hướng
Một độc giả tại Việt Nam nhận xét, trên hầu hết những tờ báo trong nước cùng trang nhà của báo chí do Nhà Nước quản lý, thì tin về vụ cơ quan hữu trách Việt Nam “bắt khẩn cấp” ông Lê Công Định đã chiếm vị trí ưu tiên trong mấy ngày qua.
Trên hầu hết những tờ báo trong nước cùng trang nhà của báo chí do Nhà Nước quản lý, thì tin về vụ cơ quan hữu trách Việt Nam "bắt khẩn cấp" ông Lê Công Định đã chiếm vị trí ưu tiên trong mấy ngày qua.<br/>
Không chỉ thông tin liên quan đến vụ bắt giữ, cả đến dư luận mà báo chí nói rằng họ ghi nhận từ vụ này, cũng được đưa lên mặt báo.
Nói theo cách của một độc giả Việt Nam, thì “vụ Lê Công Định” đã được khai thác tối đa, từ mọi chiều kích của sự kiện này.
Đã từng có những khai thác như vậy trong quá khứ. Cầu nguyện đòi đất của Giáo Xứ Thái Hà là một ví dụ; bắt giam thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến tại PMU18 là một ví dụ; xử hai phóng viên Nguyễn Văn Hải và Nguyễn Việt Chiến vì cáo buộc “lợi dụng chức vụ quyền hạn…” là một ví dụ khác.
Ông Lê Công Định bị bắt với cáo buộc “âm mưu lật đổ Nhà Nước…” được báo chí đưa tin cùng với nội dung luật sư này và một số người khác viết bài bôi nhọ lãnh đạo, trong đó có Thủ Tướng Chính Phủ.
Từ Hà Nội, một công dân cũng vừa gởi đơn lên Tòa Án, kiện Thủ Tướng Chính Phủ do ban hành “trái pháp luật” một quyết định liên quan đến các dự án khai thác bauxite tại Việt Nam.Đơn kiện của công dân Cù Huy Hà Vũ thì không hề được báo chí nhắc đến.
Một độc giả tại Việt Nam nói rằng có thể tùy vào quan niệm của báo chí trong cách chọn đưa tin, nhưng vụ kiện Thủ Tướng vốn “chưa từng có tiền lệ” cũng có thể xem là một tin đáng được loan tải.
Từ Hà Nội, một công dân cũng vừa gởi đơn lên Tòa Án, kiện Thủ Tướng Chính Phủ do ban hành "trái pháp luật" một quyết định liên quan đến các dự án khai thác bauxite tại Việt Nam.Đơn kiện của công dân Cù Huy Hà Vũ thì không hề được báo chí nhắc đến. <br/>
Từ Sài Gòn, nhà văn Nguyễn Viện nói rằng ông theo dõi thông tin liên quan đến cuộc sống riêng cũng như đời sống xã hội thông qua 2 nguồn, “báo chí trong nước và các trang trên mạng từ bên ngoài.”
Nhà văn này nói ông biết đến cả 2 sự kiện liên quan đến luật sư Lê Công Định và tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ. Riêng đơn kiện của ông Cù Huy Hà Vũ thì lại được biết thông qua các trang mạng từ bên ngoài.
Nhà văn Nguyễn Viện nhận định, vụ đơn kiện “chưa phải là một hành động cụ thể” trong khi cách thức đưa tin liên quan đến ông Lê Công Định cho thấy một sự “răn đe rõ rệt.”
“Chắc chắn là có 2 sự khác biệt về lượng thông tin và ý đồ thông tin. Vụ ông Định là một hành vi mà người ta gọi là thực thi pháp luật đối với một hành vi mà người ta cho là phạm pháp. Và việc thực thi pháp luật này mang tính răn đe rất rõ rệt.”
Nhà văn Nguyễn Viện nhận định, vụ đơn kiện "chưa phải là một hành động cụ thể" trong khi cách thức đưa tin liên quan đến ông Lê Công Định cho thấy một sự "răn đe rõ rệt." Chắc chắn là có 2 sự khác biệt về lượng thông tin và ý đồ thông tin.
Cơ chế “chỉ đạo” đối với báo chí Việt Nam
Một số độc giả trong nước, cũng biết đến đơn kiện Thủ Tướng của tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ, cho rằng vụ kiện này “đáng được thông tin,” cho dầu báo chí trong nước được chỉ đạo khắt khe trong các vấn đề nhạy cảm. “Một công dân kiện người đứng đầu Chính Phủ sẽ là dấu hiệu của một xã hội pháp quyền.”
Người đứng đơn kiện [thì] nói rằng đã và đang có một sự “mất cân bằng tuyệt đối trong vấn đề loan tin.”
“Đây không phải là sự chênh lệch, mà là sự mất cân bằng tuyệt đối trong vấn đề loan tin. Vụ tôi nộp đơn kiện Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng, không một tờ báo nào ở Việt Nam, tức là báo do Nhà Nước quản lý, đăng cả. Nhưng ngược lại, nhiều người dân, nông dân, lao động đều bày tỏ sự chia sẻ với tôi. Họ nói thẳng, họ biết tin tức thông qua nghe đài nước ngoài hoặc xem trên mạng.”
“Đây không phải là sự chênh lệch, mà là sự mất cân bằng tuyệt đối trong vấn đề loan tin. Vụ tôi nộp đơn kiện Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng, không một tờ báo nào ở Việt Nam, tức là báo do Nhà Nước quản lý, đăng cả. Nhưng ngược lại, nhiều người dân, nông dân, lao động đều bày tỏ sự chia sẻ với tôi.
Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ
Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ nhận định thêm, là việc nhiều người trong nước biết đến đơn kiện cho dầu báo chí trong nước không loan tin chứng tỏ “thông tin bây giờ không chỉ đến từ Nhà Nước, mà đến từ mọi nguồn.”
Ông Vũ cũng nhận định thêm, việc báo chí đưa tin rất nhiều vụ bắt giữ luật sư Định là điều “bình thường,” vì nếu không công khai thì “có thể sẽ tệ hại hơn.”
Ông cho rằng báo chí trong nước không đưa tin cũng không có gì thật là bất lợi cho hành động khởi kiện của mình.
“Mọi người đều biết rằng, hiện nay báo giấy do Nhà Nước quản lý không còn độc quyền thông tin nữa. Mọi người dân Việt Nam đều có thể tham khảo thông tin bằng cách thông qua các trang tin trên Internet, thông qua các đài Việt ngữ từ nước ngoài.
Chỉ đạo báo chí đến từ sự chỉ đạo của Ban Bí Thư liên quan đến việc "tổ chức giao ban báo chí hằng tuần." Trong năm qua, "Bộ Thông tin - Truyền thông đã phối hợp chặt chẽ với Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức đều đặn các buổi giao ban báo chí, kịp thời định hướng, chỉ đạo thông tin…"
Ô.Đỗ Quý Doãn, Thứ Trưởng Bộ Thông Tin
Việc báo chí Nhà Nước không đưa tin cũng không có gì thật là bất lợi cho việc tôi khởi kiện cả.”
Trong một bài viết đăng trên Tạp Chí Cộng Sản cách đây vài hôm, ông Đỗ Quý Doãn, Thứ Trưởng Bộ Thông Tin – Truyền Thông, đã đề cập đến cơ chế “chỉ đạo” đối với báo chí Việt Nam.
Thứ trưởng này viết rằng chỉ đạo báo chí đến từ sự chỉ đạo của Ban Bí Thư liên quan đến việc “tổ chức giao ban báo chí hằng tuần.”
Trong năm qua, “Bộ Thông tin - Truyền thông đã phối hợp chặt chẽ với Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức đều đặn các buổi giao ban báo chí, kịp thời định hướng, chỉ đạo thông tin…”
Một nhà báo trong nước nhận định là các trang thông tin từ nước ngoài cùng hình thức blog trong và ngoài nước đã và đang trở thành “kênh phản biện đối với nhiều thông tin do báo chí Nhà Nước đăng tải.”
Và sự phản biện của nguồn thông tin trên mạng được Bộ Thông Tin – Truyền Thông cho là “vấn đề vô cùng khó khăn, phức tạp.”
Có thể tiên đoán, vấn đề “vô cùng khó khăn, phức tạp” này sẽ dẫn đến các hình thức kiểm duyệt gắt gao hơn nữa trong tương lai đối với kênh thông tin đến từ Internet.