Để tìm hiểu về nhu cầu thành lập liên đoàn luât sư toàn quốc, nhất là khi tổ chức này hình thành thì liệu có giúp luật sư bảo vệ công lý cho đúng mức không ?
Qua cuộc trao đổi với Thanh Quang, Luật sư Trần Vũ Hải, trụ sở tại Hà Nội, nhận xét:
Bản thân các luật sư nói chung cũng muốn có một tổ chức luật sư của mình trong phạm vi toàn quốc để giải quyết nhiều vấn đề mà các đoàn luật sư riêng lẻ không giải quyết được, nhất là bảo vệ được quyền hành nghề của mình
LS.Trần Vũ Hải
Bảo vệ được quyền hành nghề của mình
LS Trần Vũ Hải : Trước đây khá nhiều luật sư, tập đoàn luật sư đề nghị thành lập một tổ chức luật sư chung trên toàn quốc và đã có nhiều cuộc vận động từ dưới các luật sư lên, nhưng sau đó những cuộc vận động cũng chưa thành. Sau đó liên đoàn luật sư được ra đời thì có nói rằng liên đoàn luật sư làm việc bắt buộc.
Ví dụ Bộ Tư Pháp muốn thành lập liên đoàn luật sư từ trên xuống chứ không phải từ dưới lên và do đó Bộ Tư Pháp là người đã thành lập Ban Trừ Bị - Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam với sự tham gia của nhiều luật sư và giới chức.
Bản thân các luật sư nói chung cũng muốn có một tổ chức luật sư của mình trong phạm vi toàn quốc để giải quyết nhiều vấn đề mà các đoàn luật sư riêng lẻ không giải quyết được, nhất là bảo vệ được quyền hành nghề của mình, bởi vì rất nhiều việc cho dù lên tiếng cũng không được đáp ứng đầy đủ trong quá trình hành nghề của mình, và họ muốn tổ chức luật sư được thành lập với luật sư toàn quốc sẽ làm việc với các cơ quan cấp toàn quốc, tức trung ương đó, để giải quyết vấn đề đấy một cách triệt để, chứ không thể làm như các đoàn luật sư cứ riêng lẻ với các kiến nghị, các đề nghị mà lúc thì được giải quyết, lúc rơi vào quên lãng. Đấy là hy vọng của giới luật sư.
Giải quyết vấn đề đấy một cách triệt để, chứ không thể làm như các đoàn luật sư cứ riêng lẻ với các kiến nghị, các đề nghị mà lúc thì được giải quyết, lúc rơi vào quên lãng. Đấy là hy vọng của giới luật sư.
LS.Trần Vũ Hải
Thanh Quang : Thưa Luật Sư, được biết một trong những mục tiêu để thành lập Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam là nhằm tạo điều kiện cho giới luật sư trong nước hoạt động chuyên nghiệp hơn. Về điểm này thì như vậy tính chuyên nghiệp, hay nói cách khác là khả năng của luật sư trong nước, hiện giờ còn chưa đúng mức như thế nào hay sao ?
Đoàn kết nâng cao trình độ tạo sự tôn trọng
LS Trần Vũ Hải : Theo tôi người ta nhìn giới luật sư thì cũng phải nhìn dưới hai con mắt thành thực và thẳng thắn, tức là một mặt có khá nhiều luật sư hành nghề rất là tốt, có nhiều thân chủ, bảo vệ được quyền lợi, có thể đại diện cho phía Việt Nam đi làm việc với phía nước ngoài, xây dựng, hạch toán Việt Nam, vân vân, khá tốt, cũng phải thừa nhận như vậy.
Nhưng nói một cách công bằng hơn thì nếu mà gọi là hội nhập quốc tế vân vân thì hiện nay thiếu khá nhiều đội ngũ luật sư có thể làm việc một cách chuyên nghiệp với các tổ chức nước ngoài, với các thiết chế nước ngoài.
Có luật sư nào tự tin rằng họ sẽ đại diện cho doanh nghiệp Việt Nam đi làm ăn ở quốc tế. Có lẽ phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam khi làm ăn với quốc tế ở nước ngoài thì vẫn phải nhờ luật sư nước ngoài.
LS.Trần Vũ Hải
Ví dụ rất hiếm có luật sư nào tự tin rằng họ sẽ đại diện cho doanh nghiệp Việt Nam đi làm ăn ở quốc tế. Có lẽ phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam khi làm ăn với quốc tế ở nước ngoài thì vẫn phải nhờ luật sư nước ngoài.
Đấy là sự thật phải thừa nhận.
Ngoài ra, hiện nay có khá lớn luật sư Việt Nam vì nhiều lý do khác nhau cho nên vẫn hành nghề chưa phải là nghề chính của mình, nghĩa là ở các tỉnh lẻ họ không có nhiều việc cho nên phong cách của họ, tác phong của họ cũng chưa được đến mức chuyên nghiệp.
Cho nên tới đây tổ chức Liên Đoàn Luật Sư ra đời thì họ hy vọng tạo ra một giới luật sư chuyên nghiệp, hy vọng rằng các luật sư Việt Nam sẽ đoàn kết lại và đào tạo, học tập, sẽ xuất hiện nhiều luật sư danh tiếng như các bậc tiền bối.
Hiện nay có khá lớn luật sư Việt Nam vì nhiều lý do khác nhau cho nên vẫn hành nghề chưa phải là nghề chính của mình, nghĩa là ở các tỉnh lẻ họ không có nhiều việc cho nên phong cách của họ, tác phong của họ cũng chưa được đến mức chuyên nghiệp
LS.Trần Vũ Hải
Chúng tôi nghĩ rằng các luật sư bây giờ sẽ nghĩ đến các luật sư trẻ và ngay từ bây giờ hy vọng rằng sẽ có hàng trăm luật sư trẻ ở Việt Nam sẽ được đào tạo ở nước ngoài. Và tôi thấy hiện nay có một số nhóm luật sư trẻ Việt Nam, khoảng 30 - 35 tuổi thôi, ở Việt Nam này, trình độ tiếng Anh rất là tốt, hiện nay họ cũng cạnh tranh rất là mạnh mẽ ở Việt Nam trong các khách hàng nước ngoài.
Họ cũng kiếm khách không kém gì các luật sư nước ngoài hành nghề ở Việt Nam, nhưng mà trước mắt giới luật sư phải đoàn kết.
Nhà nước hiện nay hy vọng, trông chờ luật sư Việt Nam, nhưng sự thật thì họ chưa tôn trọng lắm đâu. Bây giờ giới luật sư Việt Nam phải được khích lệ, mà chúng tôi muốn được quốc tế tôn trọng thì các ông phải tôn trọng chúng tôi. Vậy Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam có làm được điều đó hay không là trách nhiệm của họ; nếu họ không làm được điều đó thì tất nhiên giới luật sư Việt Nam sẽ thất vọng vô cùng.
Nhà nước hiện nay hy vọng, trông chờ luật sư Việt Nam, nhưng sự thật thì họ chưa tôn trọng lắm đâu. Bây giờ giới luật sư Việt Nam phải được khích lệ, mà chúng tôi muốn được quốc tế tôn trọng thì các ông phải tôn trọng chúng tôi.
LS.Trần Vũ Hải
Giới lãnh đạo luật sư Việt Nam hiện nay, tất nhiên có vài người đáng tiếc là do ở đâu đó cơ cấu vào thì hiện nay chúng tôi cho là không thể đại diện cho giới luật sư được.
Liên đoàn phải hỗ trợ tạo điều kiện cho luật sư
Thanh Quang : Thưa Luật Sư, một khi Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam được hình thành thì liệu tổ chức này có giúp giới luật sư bảo vệ công lý đúng mức hay không, nhất là trong bối cảnh giới cầm quyền tiếp tục gây ảnh hưởng đến các vụ xử, đặc biệt liên quan tới những nhà dân chủ, bất đồng chính kiến, hay là những người dân bị thu hồi, bị cưỡng chiếm đất đai ?
LS Trần Vũ Hải : Chúng tôi cho rằng nếu giới lãnh đạo Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam không chú ý tới vấn đề đấy thì giới luật sư chúng tôi sẽ yêu cầu họ phải chú ý. Họ không chú ý thì Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam vô hiệu hoá và đảng không quan tâm.
Và nếu không quan tâm thì thậm chí tôi nghĩ là Liên Đoàn Luật Sư mất tác dụng như thế thì tự mình mất uy tín như vậy thì họ buộc lòng phải thay đổi. Có nhiều việc rất là quan trọng, ví dụ như vấn đề ruộng đất, nhân dân phản ứng rất là nhiều, có rất nhiều vụ cưỡng chế, làm sai, vân vân, ngay cả cách đây một hai hôm giới thanh tra cũng lên tiếng là vấn đề này là vấn đề sai lầm từ các cấp chính quyền thì giới luật sư cũng cần nghiên cứu.
Chúng tôi cho rằng nếu giới lãnh đạo Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam không chú ý tới vấn đề đấy thì giới luật sư chúng tôi sẽ yêu cầu họ phải chú ý. Họ không chú ý thì Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam vô hiệu hoá và đảng không quan tâm.
LS.Trần Vũ Hải
Bản thân tôi tham gia rất nhiều vụ như vậy, rõ ràng họ sai. Thực ra ở trên chả can thiệp đâu, nhưng mà địa phương sai, ví dụ như chính quyền làm sai thì tỉnh uỷ cứ lờ đi, hoặc phía công an làm sai thì chính quyền cũng tìm cách tác động đến toà án.
Tôi không nói tác động từ trung ương xuống, không có, không có những vụ việc như vậy cả. Nhưng ở địa phương có thì chúng tôi cũng đấu tranh rất là quyết liệt và các luật sư cũng sẽ yêu cầu liên đoàn luật sư phải ra tay làm việc.
Hiện nay có một cuộc cách mạng ngược về vấn đề đất đai.
Ví dụ luật về tự do biểu tình, tự do biểu tình thì phải thực hiện chứ, nhưng họ cần phải tỉnh táo đưa ra phương thức cho phù hợp với Việt Nam.Thế thì phải tạo điều kiện thôi, phải tạo điều kiện cho họ có quyền được phản kháng.
LS.Trần Vũ Hải
Đất đai của người dân hay là thành quả của chế độ này thì hiện nay ngược lại đang bị thu hồi để giao cho giới chủ, lại được đền bù một cách không tương xứng, vấn đề lao động không được giải quyết, vấn đề môi trường, vân vân, một loạt các vấn đề, có nghĩa là giới luật sư sẽ lại góp phần lên tiếng.
Điều quan trọng nhất là giới luật sư chỉ ra về mặt pháp luật rằng cái đó sai ở luật như thế nào, ở luật đất đai như thế nào, ở luật hình sự như thế nào, ở luật chính quyền các địa phương như thế nào, và đề xuất của họ là như thế nào để sửa chữa những sai lầm, khắc phục những sai lầm đấy, thì tôi nghĩ là giới luật sư phải lên tiếng.
Còn những vấn đề về dân chủ, nhân quyền thì tôi nghĩ là giới luật sư cũng phải tỉnh táo. Họ đưa ra những biện pháp, ví dụ như là họ phải đòi hỏi luật về hộ. Có luật về hộ rồi thì phải thực hiện như thế nào chứ không thể để ra các quy định trái luật.
Ví dụ luật về tự do biểu tình, tự do biểu tình thì phải thực hiện chứ, nhưng họ cần phải tỉnh táo đưa ra phương thức cho phù hợp với Việt Nam.Thế thì phải tạo điều kiện thôi, phải tạo điều kiện cho họ có quyền được phản kháng.
Đấy có thể là đóng góp của giới luật sư trong việc phát triển nền dân chủ ở Việt Nam.