Khi nhà nước thông báo biển đã sạch

Hoàng Dung, thông tín viên RFA
2016.08.26
962ef12d-5f00-49f8-9ced-94d5949b9092.jpeg Người Việt ở Đài Loan biểu tình phản đối tập đoàn Formosa hủy hoại môi trường biền Việt Nam hôm 18/6/2016.
AFP photo

Sáng ngày 22 tháng 08 năm 2016 tại Quảng Trị, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ, UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức Hội nghị Báo cáo kết quả đánh giá hiện trạng môi trường biển ở 4 tỉnh, từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên – Huế. Trong cuộc họp bộ trưởng bộ TNMT Trần Hồng Hà cho biết, biển miền Trung đã sạch, và các mức độ trong mức cho phép, và biển có khả năng tự đào thải.

Để tạo niềm tin cho các ngư dân cũng như giới truyền thông tin tưởng với thông báo đó, thì vào trưa ngày 22 tháng 08 bộ trưởng bộ TNMT Trần Hồng Hà cùng lãnh đạo tỉnh Quảng Trị đã xuống tắm ở bãi biển Cửa Việt sau đó ăn hải sản tại đó.

Ngư dân nói gì

Trước thông tin  của bộ TNMT là biển đã sạch và có thể tự đào thải thì các ngư dân là những người chịu ảnh hưởng trực tiếp thì họ cho rằng đó là một thông báo vô trách nhiệm và không có cơ sở.

Là một ngư dân đánh cá lâu năm, ông Mai Quang Hanh ở Vũng Áng, Kỳ Anh cho rằng, biển sạch thì cần một quá trình làm sạch, chứ nó không thể tự nhiên như vậy là sạch được.

Mà biển sạch thì phải qua một quá trình làm sao khi đó mới sạch chứ không phải tự dưng mà nó sạch được thì theo như trả lời của Bộ trưởng Bộ môi trường cũng những bộ ngành có liên quan nói biển đã sạch mà chưa làm gì để cho biển sạch thì làm sao mà sạch được để mà cho sạch chứ bộ trưởng mà nói như thế và các ban nghành nói như thế chúng tôi không hề tin và không thể chấp nhận được.

Ông Nguyễn Xuân Cảnh ở Vũng Áng, Kỳ Anh cũng cho biết, trong những ngày trước đó thì tôm cá chết trôi vào bãi biển Vũng Áng rất nhiều, trong đó có nhiều con cá còn nhỏ nhưng người lại bị lỡ loét hết, và nhiều người ăn cá thì lại bị nhiễm độc phải cấp cứu, như thế cũng chứng minh là biển chưa sạch mà biển còn đang rất độc.

Câu phát biểu của ông Hà hoàn toàn vô lý thiếu thực tế đối với vùng dân bị thiệt hại.
- Ông Danh, một ngư dân

“Giả cách ngu ngơ vậy chứ làm sao mà sạch được thì hiện tại vừa qua ngày 19 thì đang còn tôm chết tấp vô bờ, thì dân chúng tôi hiện nay đang còn chưa giám ăn cá, ăn cá thì đang còn bị đau đầu nhức trốc rồi đủ thứ chuyện chứ đâu có phải là sạch môi trường đâu, không biết là họ lấy thế nào mà họ giám nói rằng là biển đã sạch, cái đó là chúng tôi không thể chấp nhận được. Thì theo như tôi là một người ngư dân thì tôi chưa hoàn toàn chấp nhận với câu trả lời của bộ tài nguyên.”

Ông Danh cũng cho rằng đó là 1 câu phát biểu vô trách nhiệm đối với các ngư dân chịu ảnh hưởng trực tiếp của Formosa, đó là hành động để xoa dịu dư luận cũng như bà con ngư dân, giống như lời phát biểu của phó chủ tịch tỉnh Hà Tĩnh hồi tháng 4 khi khuyên bà con ăn cá, tắm biển khi nguyên nhân chưa được làm sáng tỏ.

“Câu phát biểu của ông Hà hoàn toàn vô lý thiếu thực tế đối với vùng dân bị thiệt hại.”

Chị Mai Linh Trần ở xã Kỳ Hà, Kỳ Anh cũng cho rằng đó là một kết luận vô trách nhiệm để đánh lừa người dân và dư luận, chị cũng cho rằng họ bộ TNMT nói vậy là để bênh vực cho Formosa vì chính quyền đang cố để bảo vệ cho Formosa:

“Biển thì đã sạch mô, mới có mấy tháng mà chưa làm sạch chưa có một cái chi chưa về gọi là làm sạch môi trường mà nói là biển thì sạch được. Thì họ nói để cho dân ăn họ nói để bênh vực cho Formosa vậy chứ biển đâu có sạch.”

Trên báo VN Express cũng cho biết, cục anh toàn thực phẩm của bộ y tế, đã lấy mẫu hải sản ở 4 tỉnh miền Trung để xét nghiệm và việc cá ăn được hay không thì đến cuối tháng này sẽ trả lời, tuy nhiên bộ y tế cũng cho biết từ đầu tháng 8 đến ngày 19 tháng 08 bộ y tế đã xét nghiệm 18 mẫu cá và mới phát hiện một mẫu có dư lượng kim loại nặng cadimi vượt ngưỡng.

Biển đang tự sạch

Trong cuộc họp thì bộ trưởng bộ TNMT Trần Hồng Hà cũng cho biết là biển đang tự sạch dần, tuy nhiên nhiều ngư dân ở Vũng Áng, Kỳ Anh cũng cho biết là các chất độc mà Formosa đã thải ra đó là những loại chất độc nặng, nên sau một thời gian các chất đó sẽ ngấm xuống tầng đáy của biển khi có biển động hay bão thì những chất đó sẽ cuộn lên và có thể sẽ gây độc trở lại, theo ông Nguyễn Xuân Cảnh thì chính phủ phải làm gì đó rồi biển mới sạch được còn để tự nhiên vậy thì ông nói đến đời cháu ông chắc chưa tự sạch được.

Theo như chúng tôi thì không có thể được, chúng tôi đang còn lo đến chuyện là mai mốt đây mùa động, mùa bão thì nó sẽ nhấp sóng lên nó sẽ cuộn lên từ dưới đáy lên thì nó sẽ lại trở thành là nhiễm độc hơn chứ không phải là hồi phục được.

Ông Hanh cũng cho rằng biển sạch thì phải có gì đó tác động, khi đó thủy triều mới lên rồi xuống như vậy mới đẩy chất độc đi được, còn không thì nó vẫn nằm đó.

“Sạch là phải làm gì lúc đó mới sạch”

Ông Danh cũng cho rằng, chất chì lắng đọng dưới đáy biển, nếu không làm sạch thì khi có bão tố, thì nó cũng gây độc hại như lúc vừa xả thải.

“Biển không thể tự làm sạch nếu không có sự tác động của con người, vì chất độc hại đặc biệt là chất chì nó lắng đọng xuống dưới đáy biển, khi mà có sóng gió, bão tố, nó đào sâu nước đáy biển lên nó đào sâu càng nhiều, thời gian càng dài thì chất độc hại đó trở nên thành ra y như lúc vừa xả thải.”

Chúng tôi đang còn lo đến chuyện là mai mốt đây mùa động, mùa bão thì nó sẽ nhấp sóng lên nó sẽ cuộn lên từ dưới đáy lên thì nó sẽ lại trở thành là nhiễm độc hơn chứ không phải là hồi phục được.
- Ông Nguyễn Xuân Cảnh

Trên báo người lao động số ra ngày 23 tháng 08 GS – TS Mai Trọng Nhuận cũng cho rằng chúng ta không thể chờ biển tự làm sạch mà cần có sự can thiệp của khoa học và công nghệ và ông cho biết điều này sẽ rất tốn kém và Việt Nam nên tham khảo của các nước đã áp dụng để làm sạch môi trường biển.

Trên bài viết chính phủ đơn độc của tác giả Nguyễn Anh Tuấn cũng viết, thiếu tự do học thuật, thiếu các viện nghiên cứu độc lập tách rời khỏi sinh hoạt đảng phái trong khi các tổ chức xã hội dân sự và báo chí bị kiềm kẹp, thật không dễ để những kết luận của Chính phủ lấy được lòng tin của người dân, nhất lại là trong các vấn đề chuyên môn khoa học, xa lạ với đa số mọi người.

Sau gần 2 tháng công bố nguyên nhân chết thì bộ TNMT mới công bố về mức độ trong sạch của môi trường biển hiện tại, tuy nhiên công bố của bộ TNMT cũng như các bộ nghành liên quan không thể giúp cho các ngư dân yên tâm,  mà phát biểu đó làm cho nhiều ngư dân lại càng mất niềm tin vào cơ quan chức năng, khi họ là những người chịu ảnh hưởng trực tiếp, đã có nhiều năm gắn bó với môi trường biển, nhiều ngư dân mong muốn chính quyền nhất là bộ TNMT là những người chịu trách nhiệm chính phải có những hành động thiết thực chứ không phải đi tắm rồi ăn hải sản như vậy ngư dân mới tin đâu.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.