Người tiêu dùng đi kiện doanh nghiệp: thua là chính

Tại Việt Nam, luật bảo vệ người tiêu dùng có hiệu lực từ giữa năm 2011 và quy định là giới tiêu dùng có thể đi kiện doanh nghiệp, khi mua phải những sản phẩm không đúng như công bố.
Đỗ Hiếu, phóng viên RFA
2012.03.19
Các loại kính đeo mắt với những nhãn hiệu "xịn" được bay bán đầy mặt đường. Các loại kính đeo mắt với những nhãn hiệu "xịn" được bày bán đầy mặt đường.
AFP

Tuy nhiên, trên thực tế, người tiêu dùng lâu nay vẫn bị thiệt thòi, vì bị doanh gia lường gạt tinh vi qua những hình thức đo lường gian lận, mua lầm hàng giả, hàng nhái, hoặc được cung cấp các dịch vụ bất xứng với đồng tiền xuất ra. Giới tiêu dùng có được luật pháp bảo vệ đúng mức hay không? Mời quý vị nghe Đỗ Hiếu tìm hiểu thêm về vấn đề này.

Lợi nhuận làm quên trách nhiệm


Theo báo chí thì nhiều doanh nghiệp vì chú trọng quá nhiều vào việc thu lợi nhuận nên không nghĩ đến chuyện phục vụ, chăm lo, đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó cũng có những doanh nghiệp khác gây tổn hại cho sức khỏe người tiêu dùng khi tung ra thị trường các loại thực phẩm “bẩn”, không rõ nguồn,  đưa tới ngộ độc, như bánh phở ướp formol, tương ớt có chứa hóa chất rhodamine, hay các chất phụ gia, hương liệu, độc hại có thể gây bệnh ung thư.

Mới đây, trang yahoo tin tức, có đăng tải bài viết nói rằng, khi người tiêu dùng đi khiếu kiện, phần thua là chính, vậy kết luận này có chính xác không?

Câu hỏi này được tiến sĩ Hà Huy Thành, nguyên Viện Trưởng Viện Kinh Tế Việt Nam giải đáp và phân tích thêm như sau:

ở Việt Nam hiện có rất nhiều sản phẩm kém chất lượng như thế. Cũng có khi người tiêu dùng mua nhầm một sản phẩm không phải từ doanh nghiệp chính hiệu làm ra, mà của một cơ sở nào đó, nó nhái lại, rồi khi tung ra thị trường thì chẳng ai biết đâu là thật, đâu là gỉa.
Tiến sĩ Hà Huy Thành


Bất kể loại hàng gì cũng có thể bị làm giả (ảnh minh họa)RFA “Nếu có thông tin cho rằng người tiêu dùng thua kiện, chắc chắn là có thể có, theo chúng tôi thì hiện nay ở Việt Nam việc đó tương đối bình thường. Về nguyên tắc, cái cơ sở để đi kiện là rất khó vì các cơ sở sản xuất tư nhân làm hàng giả còn nhiều lắm, cho nên từ lúc tập họp được một hiện tượng nào đó, hay căn cứ vào dữ liệu để có thể khởi kiện, là cả một vấn đề dài.

Có thể người tiêu dùng không thắng được vì không có căn cứ pháp lý nào cả, ở Việt Nam hiện có rất nhiều sản phẩm kém chất lượng như thế. Cũng có khi người tiêu dùng mua nhầm một sản phẩm không phải từ doanh nghiệp chính hiệu làm ra, mà của một cơ sở nào đó, nó nhái lại, rồi khi tung ra thị trường thì chẳng ai biết đâu là thật, đâu là gỉa. Ngoài ra, ở Việt Nam có một luồng hàng hóa khác nữa, buôn lậu qua biên giới Trung Quốc làm giống như hàng hóa của các hãng chính hiệu.”


Phiền toái của việc khiếu nại


Vừa rồi là phát biểu của một chuyên gia kinh tế về sự thua thiệt mà giới tiêu dùng thường phải gánh chịu. Qua câu chuyện với RFA, một doanh gia, ông Hai Đỗ , nguyên Chủ Tịch Hiệp Hội Nhựa, thành phố Hồ Chí Minh cũng thấy rõ là lâu nay người tiêu dùng vẫn luôn bị chèn ép:

Vì không bằng cớ, hơn nửa vì tâm lý không muốn gặp phiền toái, một khi đi thưa kiện thì người dân phải đi lên đi xuống, chờ đợi, hầu hạ, mất nhiều thời giờ, nên ít ai chịu thưa gởi, ngoại trừ trường hợp có những món hàng đắt giá, thì người ta mới đi kiện, còn những thứ nhỏ, người ta muốn bỏ qua
ông Hai Đỗ


Viagra loại thuốc dễ bán nên bị làm giả rất nhiều. AFP “Bây giờ có ủy ban bảo vệ người tiêu dùng, cần gì thì người ta đến đó khiếu nại, nhưng khổ nhất là ở đây không phải mua thứ gì cũng có hóa đơn, đó là cơ sở và tài liệu dùng để khiếu nại, nếu gặp hàng gian, hàng giả, hàng nhái mà cần khiếu nại thì đành chịu thôi. Người tiêu dùng không thưa gởi ai được mặc dù cơ quan chức năng có một bộ phận lo giải quyết những vụ đó, nhưng làm gì có bằng cớ để đi thưa.”

Vẫn theo ông thì ít ai nghỉ tới chuyện đi kiện thưa vì biết trước kết quả sẽ ra sao:

“ Vì không bằng cớ, hơn nửa vì tâm lý không muốn gặp phiền toái, một khi đi thưa kiện thì người dân phải đi lên đi xuống, chờ đợi, hầu hạ, mất nhiều thời giờ, nên ít ai chịu thưa gởi, ngoại trừ trường hợp có những món hàng đắt giá, thì người ta mới đi kiện, còn những thứ nhỏ, người ta muốn bỏ qua, vì ngại chuyện đi thưa gởi.”

Nếu người tiêu dùng đi khiếu kiện doanh nghiệp, khi mua sắm những sản phẩm không bảo đảm tiêu chuẩn, ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe của họ, mà cầm chắc sự thiệt thòi về mình, thì có trường hợp nào được xữ thắng kiện hay không? Giáo sư  Hà Huy Thành dẫn chứng bằng một trường hợp cụ thể mà ông biết rõ:

“Có những vụ người tiêu dùng đi kiện vẫn thắng, ví dụ như trước đây tôi nhớ có một vụ phân bón, do doanh nghiệp sản xuất hàng giả, hoặc không đúng chất lượng. Cuối cùng tòa án phán rằng người tiêu dùng là những nông dân vùng đồng bằng sông Cửu Long thắng kiện, và doanh nghiệp đó phải đền bù. Do đó, nếu có cơ sở pháp lý chặc chẽ thì ở Việt Nam, khi đi kiện người tiêu dùng vẫn có thể thắng kiện được.”

Một học sinh trung học, em Nhàn theo dõi báo đài có nghe nói tới chuyện người tiêu dùng thường bị gian thương lừa đảo thì nghỉ là họ cần phải có phản ứng:

Có những vụ người tiêu dùng đi kiện vẫn thắng, ví dụ như trước đây tôi nhớ có một vụ phân bón, do doanh nghiệp sản xuất hàng giả, hoặc không đúng chất lượng. Cuối cùng tòa án phán rằng người tiêu dùng là những nông dân vùng đồng bằng sông Cửu Long thắng kiện
Giáo sư  Hà Huy Thành


Hàng điện tử được bán tại một trung tâm mua sắm ở Hà Nội (ảnh minh họa). Photo by Tyler Chapman/RFA.“TV và trên báo có đưa tin về những trường hợp như vậy, vì thế người tiêu dùng nên đi kiện, vì đã có nhiều trường hợp được xử thắng.”

Dư luận cũng như báo giới trong nước cho rằng, để bảo vệ hữu hiệu quyền lợi của giới tiêu dùng thì cần có sự đóng góp và tham gia của nhiều phía, tức là người mua, kẻ sản xuất, cung cấp hàng hóa. Người tiêu dùng, khi mua sắm,  nên chú trọng đến những mặt hàng có xuất xứ, nguồn gốc rõ ràng. Doanh gia có trách nhiệm phải quan tâm đến sức khỏe khách hàng, đồng thời phải giao hóa đơn, chứng từ hợp lệ.

Mỗi khi người tiêu dụng bị lạm dụng, lừa gạt thì nên đến cơ quan hữu quyền trình báo, khiếu nại để được giải quyết thỏa đáng.  Nếu cả hai phía đều thực hiện đúng những điều đó thì doanh nghiệp dễ dàng phát triển, còn giới tiêu dùng thì được hưởng mọi dịch vụ, mua sắm hàng hóa như ý muốn, tránh bao nhiêu chuyện “tiền mất, tật mang”,  mà không ai phân xử công minh, như hiện giờ.

Theo dòng thời sự:

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.

Nhận xét

Anonymous
19/03/2012 10:22

Nha nuoc Viet Nam o dau ma lai de hang gia, hang nhai tran lan nhu vay??!