Cháy nổ xe - Ai sẽ bảo vệ người tiêu dùng?

Một vụ xe cháy nổ vào tháng 12/2011 tại TPHCM

Do lỗi kỹ thuật...

Thống kê cho thấy đã có tổng cộng 29 vụ xe gắn máy cháy nổ đến nay. Riêng trong vòng một tháng 12 vừa qua, còn có nhiều chiếc xe hơi bị cháy khi đang đi trên đường hay đang đậu trong nhà hoặc ngoài phố.

Vào ngày 1/12, dư luận đặc biệt quan tâm đến vụ cháy nổ chiếc xe máy Honda ở Bắc Ninh đã gây ra cái chết thương tâm cho 2 mẹ con người điều khiển chiếc xe.

Vào ngày 25/12, anh Dương Văn Tuấn đang điều khiển chiếc xe trên đường thì thấy chiếc xe nóng bừng và lửa bùng từ phía sau, anh bỏ xe chạy và chiếc xe bị thiêu rụi trong vòng 5 phút. Một người chứng kiến cảnh cháy xe đó kể lại:

“Đang ngồi dán keo xe máy thì tôi nghe tiếng xe giống như bị té ngã do va quẹt giữa đường. Bà con xung quanh la lên cháy. Tôi chạy ra thấy xe bốc khói lên, từ từ cháy thành ngọn lửa. Khi ngã xe xuống, thấy xe cháy thì đầu tiên là bỏ xe, chạy vô lề ngồi, không bị thương tích gì hết. Chung quanh thì đông lắm. Khi cháy, người ta dạt qua một bên.  Những người đi đường đều tấp vô lề. Họ sợ nổ nên không ai dám tới gần. Xung quanh chỗ xảy ra vụ cháy, không thấy người dân đem những bình xịt phòng cháy chữa cháy hay là người dân không sắm những thiết bị đó. Không thấy ai đem ra xịt hết." 

Vào những ngày cuối cùng của năm 2011, cũng liên tiếp có 4 chiếc xe gắn máy và 1 chiếc xe hơi bất ngờ bị bốc cháy và đã bị thiêu rụi hoàn toàn. Hai người trong xe hơi bị phỏng nặng. Mới đây nhất, vào 3 giờ sáng ngày 2/1/2012, tại tỉnh Tuyên Quang, 2 chiếc xe hơi chở khách bất ngờ nổ lớn và bốc cháy. Chỉ trong vòng 15 phút sau thì cả 2 chiếc xe chỉ còn trơ khung sắt.

Những xe cũ rồi, hết thời gian bảo hành rồi, về phương diện sản xuất, về phương diện tiêu chuẩn kỹ thuật cũng ít ảnh hưởng. Nguyên nhân xăng có lẽ là nhiều hơn.

Ông Nguyễn Quang Toản

Theo nguồn tin từ báo Tuổi Trẻ thì Bộ Công An đã công bố kết quả điều tra ban đầu cho thấy nguyên nhân các xe cháy nổ chủ yếu là do chập điện. Các chuyên gia trong ngành công nghiệp xe máy phân tích rằng các phụ kiện được lắp ráp thêm như còi, đèn bị hư trong quá trình sử dụng có thể gây chập điện. Đồng thời các chuyên gia cũng cho rằng do xe quá cũ hoặc sử dụng nhiên liệu không phù hợp. Tuy nhiên, trong tất cả những vụ cháy nổ xe, kể cả xe hơi có những chiếc không phải là cũ. Các hãng xe đa phần cho rằng không phải lỗi kỹ thuật trong khâu sản xuất. Hãng Honda đã ra thông cáo xác định về điều này. Theo phương pháp loại trừ thì nguyên nhân nghiêng nhiều về nhiên liệu không bảo đảm chất lượng.

Trong khi các cơ quan chức năng chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác, các nguồn dư luận nhiều chiều nghi ngại về chất lượng xăng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng xe máy cháy nổ dồn dập trong thời gian ngắn. Theo như báo VNExpress đăng tải, có nhiều nguồn tin về các cơ sở bán xăng đã pha dầu FO với chất VNK hay còn gọi là “xăng non” nhập từ Trung Quốc hay tự chế, và việc pha chế các chất phụ gia, ethanol, metanol, aceton không đúng qui định để trục lợi.

...hay do xăng?

Bảng điện quảng cáo xe gắn máy YAMAHA tại Hà Nội vào đầu năm mới 2012. RFA photo

Mới đây, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng thu thập các mẫu xăng liên quan đến các xe máy cháy để kiểm tra, và đã phát hiện mẫu xăng lấy từ Cửa hàng xăng dầu Mai Dịch, thuộc Công ty cổ phẩn sản xuất dịch vụ xuất nhập khẩu Từ Liêm, km 9 Hồ Tùng Mậu, quận Cầu Giấy-Hà Nội có hàm lượng oxy cao gấp ba lần mức quy định cho phép; lượng methanol 'chưa được chấp nhận'. Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng cần có kết quả kiểm tra giám định cụ thể mới đi đến kết luận chính xác đâu là nguyên nhân gây cháy xe.

Ông Nguyễn Quang Toản, viện trưởng Viện Kiểm Định và Phát Triển Chất Lượng cho biết nhận định của ông với đài RFA như sau:

“Có lẽ xăng rỉ ra rồi bốc cháy thôi. Có lẽ những xe cũ mà bị nổ, bị cháy là do chất lượng xăng. Rồi bảo hành của xe cũng không tốt lắm nên mới xảy ra tình hình ấy. Tất cả những nguyên nhân ấy đều là những nguyên nhân có thể mình chưa khẳng định được nó từ đâu mà ra đâu. Nguyên nhân có thể thì nhiều lắm. Những xe cũ rồi, hết thời gian bảo hành rồi, về phương diện sản xuất, về phương diện tiêu chuẩn kỹ thuật cũng ít ảnh hưởng. Nguyên nhân xăng có lẽ là nhiều hơn”.

Trao đổi với ông Nguyễn Quang Toản về những biện pháp nào chính phủ sẽ giúp cho người tiêu dùng được an tâm hơn trong khi nguyên nhân gây cháy nổ vẫn chưa được xác định. Ông nói:

Khi mua xăng ta chọn những đơn vị nào mà ta tin cậy. Tự người tiêu dùng phải bảo vệ lấy mình. Chứ nhà nước cũng khó có chính sách để mà kiểm tra và giúp đỡ mình.

Ông Nguyễn Quang Toản

“Trước hết là người tiêu dùng, người lái xe phải biết luôn luôn chăm sóc xe của mình cẩn thận. Phải đi bảo trì bảo dưỡng cẩn thận. Đường dẫn xăng phải được giữ thắt kín. Nó hở xăng ra, khi nào rò rỉ xăng thì sẽ có hiện tượng cháy của xăng. Cho nên chính những người lái xe, những người tiêu dùng xe phải tự bảo quản chiếc xe của mình.  Nhà nước không có biện pháp nào để chế tài cho đến nơi đến chốn. Còn những nơi đơn vị pha thêm chất phụ gia vào xăng cũng không nhiều lắm. Khi mua xăng ta chọn những đơn vị nào mà ta tin cậy. Tự người tiêu dùng phải bảo vệ lấy mình. Chứ nhà nước cũng khó có chính sách để mà kiểm tra và giúp đỡ mình.”

Dù có những khuyến cáo người tiêu dùng cần phải sử dụng nhiên liệu từ những đại lý xăng dầu lớn, có uy tín về chất lượng, tránh các nguồn cung cấp xăng dầu không đảm bảo, không đủ độ tin cậy để bảo vệ mình, nhưng tâm lý người tiêu dùng vẫn hoang mang lo lắng rất nhiều vì không biết xe sẽ phát nổ lúc nào. Mọi người đang chờ một câu trả lời chính xác từ phía các cơ quan chức năng về tình trạng xe bất ngờ bị cháy nổ như vừa qua.