Philippines có thể tiến xa hơn trong quan hệ với Trung Quốc

Kính Hòa RFA
2018.01.17
000_QX17W Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, và Ngoại trưởng Philippines Alan Peter Cayetano. 7/2017 tại Manila.
AFP

Giữa tháng Giêng năm 2018, Philippines công bố sẽ thảo luận chuyện thăm dò dầu khí chung với nhau tại Biển Đông, mà Manila gọi là Biển Tây Philippines.

Động thái này của Manila và Bắc Kinh có ý nghĩa như thế nào?

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung, Trưởng Khoa Quan hệ quốc tế, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết nhận định của ông.

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung: Tôi vẫn chưa biết tọa độ, khu vực mà Philippines thỏa thuận với Trung Quốc là ở đâu. Theo tôi thì có những khả năng sau đây:

Cùng khai thác và tìm kiếm dầu khí thì trước đây đã làm vào năm 2005. Nhưng có nhiều học giả nói họ đã chọn một khu vực không có nhiều khả năng dầu khí. Nó chỉ là thể hiện sự hợp tác của Philippines. Hiện nay tôi chưa biết khu vực mà Philippines chọn để tìm kiếm với Trung Quốc có triển vọng là bao nhiêu.

Điều thứ hai tôi muốn nhấn mạnh ở đây là Philippines muốn thể hiện sự hợp tác với Trung Quốc theo kiểu hai bên. Điều này có thể là một dấu hiệu nói rằng Philippines và Trung Quốc có thể có một bước tiến xa hơn trong tương lai.

Không biết là Philippines và Trung Quốc sẽ mời Việt Nam cùng khai thác cái gọi là khu vực chồng lấn hay không, nhưng điều này cho thấy Philippines đã chủ động trong sự thỏa thuận với Trung Quốc.

Điều này có thể là một dấu hiệu nói rằng Philippines và Trung Quốc có thể có một bước tiến xa hơn trong tương lai.
-Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung.

Kính Hòa: Việc hợp tác Philippines Trung Quốc thăm dò dầu khí đã diễn ra dưới thời Tổng thống Aroyo, nhưng bị thất bại vì bị Quốc hội Phi phản đối, tại sao bây giờ có vẻ xuôi chèo mát mái như vậy?

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung: Theo một nghĩa nào đó thì Philippines là một quốc gia dân chủ, chính vì vậy khi Tổng thống Aroyo lúc đó ký thỏa thuận với Trung Quốc thì bị phản đối rất nhiều. Thỏa thuận đó cuối cùng bị dừng lại.

Hiện nay thì uy tín của Tổng thống Duterte đang lên trong dân chúng, cho nên ông được sự hậu thuẫn của chính trị trong nước đối với những chính sách của ông ấy. Nhưng nếu uy tín xuống, các phe đối lập chỉ ra rằng ông nhượng bộ Trung Quốc nhiều, thì ông cũng sẽ gặp khó khăn trong tương lai.

Kính Hòa: Trong sự việc diễn ra lần này có một chi tiết là ông Ngoại trưởng Phi có nói rằng nếu vùng nước thuộc chủ quyền của bạn mà bạn không có khả năng khai thác thì bạn mời nước khác đến khai thác, tức là nó sẽ diễn ra không phải trên những vùng gọi là chồng lấn trước đây. Nếu điều đó xảy ra thì có phải đây là lần đầu tiên một quốc gia Đông Nam Á mời Trung Quốc khoan dầu trong vùng chủ quyền của mình không?

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung: Tôi cũng không hiểu rõ ông Ngoại trưởng nói mời là như thế nào. Nhưng chúng ta thấy chính sách đối ngoại của Trung Quốc trong thời gian gần đây là khuyến khích các công ty của họ đi ra bên ngoài, tăng cường đầu tư ra bên ngoài.

Chúng ta thấy rõ rằng các công ty Trung Quốc đầu tư bên ngoài rất nhiều, chẳng hạn như vào châu Phi.

Các công ty dầu khí của Trung Quốc như là Sinopec hay là CNOOC, cũng nằm trong cái chính sách đó, tức là họ tăng cường hợp tác, khai thác dầu khí ở ngoài khơi các quốc gia khác. Nhưng hiện tại chúng ta biết rằng Trung Quốc vẫn chưa có kinh nghiệm khai thác ở ngoài khơi biển xa đường lãnh hải. Bởi vậy chúng ta vẫn chưa thấy các quốc gia khác tin tưởng Trung Quốc trong lĩnh vực khai thác ngoài khơi.

Kính Hòa: Có lý do chính trị hay không? Chẳng hạn như là các quốc gia e ngại cái gọi là chủ nghĩa bá quyền của Trung Quốc?

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung: Cái đó là chắc chắn, mà không chỉ ở Đông Nam Á, mà còn ở châu Phi, còn có nhiều e ngại khi Trung Quốc mua đất làm nông nghiệp, ở châu Phi và cả Nam Mỹ nữa.

Kính Hòa: Trong sự việc đang diễn ra, thì nếu chúng ta nhìn ở một góc cạnh nào đó, thì có thể là cách tiếp cận của Philippines làm cho căng thẳng giữa Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á giảm xuống không ạ?

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung: Theo quan điểm của tôi thì nếu sự hợp tác là hai bên cùng có lợi thì tôi luôn ủng hộ. Sự hợp tác đó không những có lợi cho hai quốc gia mà còn là hình mẫu cho sự hợp tác đa phương trong khu vực.

Kính Hòa: Theo ông thì khả năng Việt Nam hợp tác với một công ty của Trung Quốc để khai thác dầu trong thềm lục địa của Việt Nam, là như thế nào?

Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung: Vấn đề đó nhạy cảm, nên tôi nghĩ là khả năng đó trong hiện tại là rất thấp, và tôi nghĩ rằng nó khó có thể thành hiện thực trong một tương lai ngắn trước mắt.

Kính Hòa: Xin cảm ơn ông.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.