Năm thứ 15
Hàng năm cứ đến ngày 11 tháng Năm, Cộng đồng người Mỹ gốc Việt lại tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam, được ấn định bởi nghị quyết chung SJ-168 của quốc hội Hoa Kỳ và Công Luật số 103-258 do tổng thống Bill Clinton ký năm 1994.
Năm nay là năm thứ 15 Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam, diễn ra tại toà nhà Russel thuộc thượng viện Mỹ, có sự bảo trợ của Thượng nghị sĩ James Webb bang Virginia , và sự đồng bảo trợ của một số dân biểu nghị sĩ thuộc lưỡng đảng trong Quốc hội Hoa Kỳ.
Thành phần chính đứng ra kêu gọi, nhắc nhở về Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam hàng năm tại Quốc hội là Tổ Chức Quốc Tế Yểm Trợ Cao Trào Nhân Bản của người Việt trong vùng.
Có đến 17 tổ chức của Hoa Kỳ khắp nơi bên cạnh các tổ chức Việt Nam và nước bạn chuyên tranh đấu cho nhân quyền và dân chủ , như AFL-CIO tức Liên Đoàn Lao Động Hoa Kỳ, Amnesty International, Tổ Chức Toàn Quốc Hổ Trợ Dân Chủ, Human Rights Watch, Freedom Now, Chính Phủ Liên Minh Toàn Quốc Miến Điện, Vận Động Quốc Tế Tây Tạng, Pháp Luân Công, Liên Đoàn Cải Tỗ và Dân Chủ Châu Á, Phong Trào Mỹ Vận Động Cho Miến Điện, Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam, Liên Đoàn Khmer Krom Kampuchia, Phong Trào Dân Chủ Tân Thế Hệ Lào, Liên Đoàn Tự Do Triều Tiên, Hiệp Hội Người Mỹ Gốc Uyghur.
Chuyển giao cho thế hệ trẻ
Bác sĩ Nguyễn Quốc Quân, một trong những người vận động tích cực Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam tại Quốc hội 15 năm về trước, cựu chủ tịch của Tổ Chức Quốc Tế Yểm Trợ Cao Trào Nhân Bản, cũng là bào huynh của nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng , bác sĩ Nguyễn Đan Quế, hiện vẫn đang bị quản thúc tại gia ở trong nước.
Phát biểu cảm tưởng với đài Á Châu Tự Do vào khi Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam tròn mười lăm tuổi, bác sĩ Nguyễn Quốc Quân nói rằng công cuộc đầu tranh cho nhân quyền và dân chủ của Việt Nam đã trao truyền qua thế hệ trẻ:
"Chúng tôi h ế t s ứ c ph ấ n kh ở i là đã có nh ữ ng ng ườ i tr ẻ đ ể thay th ế chúng tôi. Và ng ườ i thay th ế tr ự c ti ế p là bác sĩ Nguy ễ n Th ể Bình, ch ủ t ị ch ban ch ấ p hành c ủ a T ổ Ch ứ c Qu ố c t ế Y ể m Tr ợ Cao Trào Nhân B ả n.
Bác sĩ Nguy ễ n th ể Bình là m ộ t ng ườ i r ấ t ho ạ t đ ộ ng, hi ể u bi ế t rõ ràng v ề đ ườ ng l ố i, chính nghĩa tranh đ ấ u c ủ a dânj t ộ c Vi ệ t Nam, c ủ a t ổ ch ứ c chúng tôi. Bác sĩ Bình trong m ộ t th ờ i gian ng ắ n đã làm r ấ t nhi ề u vi ệ c. Cô m ớ i đi m ộ t chuy ế n qua Âu Châu, đ ặ c bi ệ t đ ế n tham d ự bu ổ i h ọ p t ạ i Liên Hi ệ p Qu ố c trong bu ổ i ch ấ t v ấ n nhà c ầ m quy ề n c ộ ng s ả n Vi ệ t Nam v ề v ấ n đ ề nhân quy ề n, và cô đã g ặ t áhi đ ượ c thanh qu ả h ế t s ứ c t ố t đ ẹ p.
Đ ặ c bi ế t l ể t ổ ch ứ c năm nay, các Bác sĩ Nguy ễ n Th ể Bình, Bác sĩ Đ ỗ Minh Thi ệ u và t ấ t c ả nh ữ ng anh em tr ẻ là nh ữ ng ng ườ i tr ự c ti ế p đ ả m nh ậ n, chúng tôi ch ỉ đ ứ ng ở sau h ậ u tr ườ ng, đóng góp m ộ t s ố ý ki ế n c ố v ấ n thôi…"
Cũng như mọi năm, năm nay người Việt từ các tiểu bang ở nước Mỹ đã tụ tập về Washington DC dự ngày nhân quyền cho Việt Nam, cùng với người Việt đến từ Canada, Pháp.
Điểm ghi nhân nổi bật là sự hiện diện của trên 50 thành viên người Hoa thuộc tổ chức có tên Đảng Dân Chủ Trung Hoa, đa số là người trẻ đến từ New York dưới sự hướng dẫn của Chủ tịch Wang Jun.
Phát biểu với đài Á Châu Tự Do, ông Wang Jun nói: "Dân ch ủ , t ự do và nhân quy ề n là đi ề u con ng ườ i c ầ n tranh đ ấ u cho con ng ườ i, không riêng Vi ệ t Nam hay Trung Qu ố c mà cho c ả nhân lo ạ i trên th ế gi ớ i. Chính vì th ế mà đông đ ả o thanh niên trong t ổ ch ứ c c ủ a chúng tôi đ ế n tham d ự Ngày Nhân Quy ề n Cho Vi ệ t Nam năm nay."
Với câu hỏi ông và những người trẻ trong tổ chức của ông có mong ước một Ngày Nhân Quyền Cho Trung Quốc tại quốc hội Mỹ như Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam không? ông Wang Jun khẳng định là điều này tất nhiên và tất yếu, vấn đề chính là phải nổ lực vận động thế nào để có kết quả tốt đẹp cho đất nước và dân tộc của mình.
Nhân quyền cho Việt Nam
Dưới mắt nữ cựu đại biểu tiểu bang Leslie Byrne, thường sát cánh với cộng đồng Việt Nam vùng Washington DC bao năm, thì:
"Tôi là ng ườ i đã t ừ ng gi ớ i thi ệ u d ự th ả o v ề Ngày Nhân Quy ề n Cho Vi ệ t Nam 15 năm tr ướ c đây. Ngày c ủ a các bà m ẹ ở M ỹ v ừ a qua đi, đi ề u này làm tôi ch ợ t nghĩ là Ngày Nhân Quy ề n Cho Vi ệ t Nam mà tôi t ừ ng ấ p ủ đ ế n gi ờ v ẫ n hãy còn là m ộ t đ ứ a tr ẻ .
Chúng ta c ầ n nuôi d ưỡ ng sao cho nó l ớ n m ạ nh l ớ n kh ỏ e. Bao lâu chúng ta ch ờ đ ợ i và ch ờ đ ợ i Vi ệ t Nam tôn tr ọ ng nhân quy ề n theo yêu c ầ u Liên hi ệ p Qu ố c, nay đ ế n lúc c ầ n t ạ o áp l ự c đ ể h ọ th ự c thi đi ề u đó. Ch ừ ng nào m ọ i ng ườ i c ầ n s ự h ổ tr ợ và tranh đ ấ u cho nhân quy ề n ở Vi ệ t Nam ch ừ ng đó tôi còn ti ế p t ụ c ủ ng h ộ cho ho ạ t đ ộ ng đó."
Dân biểu Chris Smith, tác giả dự luật Nhân Quyền Cho Việt Nam hay còn gọi là HR 8406, đã tới lúc phải dứt khoát với chính phủ Việt Nam rằng nói tới nhân quyền là nói tới hành động chứ không thể phát biểu suông nữa:
"Nhân quy ề n là đi ề u Vi ệ t Nam h ứ a đi h ứ a l ạ i mà không th ự c hi ệ n, trong lúc tình hình thì c ứ ngày m ộ t t ệ h ơ n. Đã có bi ế t bao thành ph ầ n công dân b ị chính quy ề n Vi ệ t Nam đàn áp. Chuy ệ n Vi ệ t nam ra trình bày v ề nhân quy ề n tr ướ c Liên Hi ệ p Qu ố c ở Geneva hôm th ứ Sáu tu ầ n tr ướ c th ự c ch ấ t có th ể ch ỉ là h ỏ i và đáp th ế thôi. Không có ti ế n tri ể n không có c ả i thi ệ n.
Đ ế n lúc tôi ph ả i nói r ằ ng nhà c ầ m quy ề n Vi ệ t Nam ph ả i ch ị u trách nhi ệ m v ề nh ữ ng hành đ ộ ng vi ph ạ m quy ề n con ng ườ i c ủ a h ọ , chính ph ủ M ỹ c ầ n c ử nhi ề u báo cáo viên nhân quy ề n đi vào trong Vi ệ t Nam, chúng ta ở ngoài này c ầ n nhìn th ấ y hành đ ộ ng ch ứ không c ầ n nghe nh ữ ng l ờ i nói êm tai n ữ a."
Với câu hỏi ông nghĩ sao về dự luật nhân quyền cho Việt Nam HR8406, mà Hạ viện đã 2 lần thông qua nhưng đều bị gác lại khi lên đến thượng viện, thì sắp tới sẽ được tái đệ trình ra trước Thượng viện dưới sự bảo trợ của 2 Thượng nghị sĩ James Web và Barbara, Dân biểu Smith khẳng định:
"Đúng là có chuy ệ n đó, hi ệ n t ạ i đ ả ng Dân Ch ủ đang n ắ m ư u th ế t ạ i th ượ ng vi ệ n, nh ư ng không ai dám ch ắ c k ế t qu ả nh ư th ế nào. Đi ề u tôi mu ố n nói là tôi th ấ y không có lý do nào đ ể các nhà lãnh đ ạ o trong đ ả ng Dân Ch ủ gây khó d ễ cho HR8406 , tr ừ phi h ọ quá chú ý đ ế n ti ề n b ạ c và quy ề n l ợ i c ủ a nh ữ ng công ty M ỹ đang đ ầ u t ư ở Vi ệ t Nam h ơ n là s ố ph ậ n kh ố n kh ổ c ủ a nh ữ ng ng ườ i công dân nh ữ ng ng ườ i lao đ ộ ng nh ữ ng nhà tranh đ ấ u dân ch ủ t ự do nh ữ ng nhà lãnh đ ạ o tôn giáo Vi ệ t Nam mà nhân quy ề n c ủ a nh ữ ng ng ườ i ấ y b ị xâm ph ạ m m ộ t cách t ệ h ạ i. Gây tr ở ng ạ i cho HR8406 là gây tr ở ng ạ i cho ti ế n trình nhân quy ề n, m ộ t hành đ ộ ng văn minh nhân b ả n c ủ a con ng ườ i."
Cùng quan điểm với dân biểu Chris Smith, dân biểu Frank Wolf tuyên bố:
"C ố t ổ ng th ố ng Geoge Washington t ừ ng nói c ầ n hành đ ộ ng ch ứ không c ầ n l ờ i nói. Theo tôi, nh ữ ng l ờ i hay ho h ứ a h ẹ n c ủ a c ả hai chính ph ủ Vi ệ t Nam và M ỹ nay đã không còn giá tr ị . Chúng at c ầ n t ấ hy hành đ ộ ng và vi ệ c làm h ữ u hi ệ u. Chúng ta c ầ n nh ữ ng v ị đ ạ i s ứ đ ế n Vi ệ t Nam v ớ i tinh th ầ n bênh v ự c, y ể m tr ợ và tranh đ ấ u cho nhân quy ề n ch ứ không ph ả i nh ữ ng ông đ ạ i s ứ nh ư đã qua c ủ a Hoa Kỳ đ ế n Vi ệ t Nam ch ỉ đ ể làm th ươ ng m ạ i."
Ngày Nhân Quyền Cho Việt Nam kéo dài từ 1 giờ trưa đến 2 giờ 30 chiều, tiếp đó là buổi hội thảo hai tiếng đồng hồ với chủ đề Tác Động Khủng Hoảng Kinh Tế Toàn Cầu Đến Xã Hội Dân Sự và Nhân Quyền.
Thuyết trình đoàn gồm đại diện của Ngân Hàng Thế Giới World Bank, Cơ Quan Viện Trợ Mỹ USAID, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.
(Thanh Trúc t ườ ng trình t ừ Wasgington DC.)