Theo báo cáo , Hoa Kỳ tụt 1 hạng do các vấn đề về thị trường tài chính và tính ổn định của nền kinh tế vĩ mô. Việt nam tụt 5 bậc
từ hạng 70 năm ngoái xuống 75 trong năm nay.
Việt Hà phỏng vấn ông Thierry Geiger, kinh tế gia, đại diện diến đàn kinh tế thế giới, về vấn đề này.
Nguyên tắc xếp hạng của Diễn đàn kinh tế thế giới
Việt Hà: Xin ông cho biết Diễn đàn kinh tế thế giới đã dựa vào những nhân tố nào để đưa ra bảng xếp hạng các nước này?
Thierry Geiger: Chúng tôi dựa vào chỉ số cạnh tranh toàn cầu, đó là công cụ xếp hạng. Chúng tôi sử dụng 12 lĩnh vực để đưa ra bảng xếp hạng toàn cầu. Các lĩnh vực này bao gồm các phần như phẩm chất thể chế, hạ tầng cơ sở, giáo dục, sức khoẻ và những thứ khác như là sự cải tiến công nghệ, sự sắn sàng cho công nghệ. Vì vậy những lĩnhvực ấy rất bao quát và rộng lớn. Dựa trên hoạt động của từng khu vực mà chúng tôi đánh giá mức độ cạnh tranh của nước đó một cách tổng quát.
Việt Hà : Các ông lấy các số liệu thống kê từ những nguồn nào để làm báo cáo này?
Thierry Geiger: Có 2 loại dữ liệu, một là dữ liệu từ các tổ chức quốc tế như của Liên Hiệp Quốc, Tổ chức Y Tế Thế Giới, UNESCO và các tổ chức khác được coi là đáng tin cậy. Mặt khác chúng tôi sử dụng các dữ liệu khảo sát được tiến hành ở những nước mà chúng tôi báo cáo. Chúng tôi có những cơ sở đối tác tại các nước đó để phối hợp làm khảo sát. Chúng tôi hỏi các nhà quản trị doanh nghiệp về phẩm chất môi trường kinh doanh. Số liệu thống kê định tính này bổ sung cho các số liệu thống kê định lượng mà chúng tôi thu được từ các nguồn khác.
Thứ hạng của Việt Nam trong khu vực Châu Á
Việt Hà : Xin ông cho biết về thứ hạng của Việt Nam năm nay trong tương quan so sánh với các nước khác thuộc khu vực châu Á?
Thierry Geiger: Việt nam nằm trong số khoảng 25 nền kinh tế trong khu vực châu Á được báo cáo. Châu Á là một khu vực rất đa dạng và có rất ít sự tương đồng giữa các nước ví dụ như Nhật Bản, Singapore so với Nê pan, và Mông cổ, những nước nằm cuối bảng xếp hạng. Việt Nam xếp hạng 75 trong tổng số 133 nước và nằm khoảng giữa trong các nước châu Á. Mới nghe thì có vẻ như là hơi thấp nhưng thực ra Việt Nam đã có nhiều cải tiến trong những năm qua, chỉ chịu bị tụt bậc trong năm nay thôi.
Việt Hà : Vậy đâu là những điểm mạnh và điểm yếu của Việt Nam?
Thierry Geiger: Việt Nam đã thực hiện rất tốt trên nhiều lĩnh vực. Thực tế là Việt Nam đã cải thiện trên hầu hết tất cả các lĩnh vực chỉ trừ vấn đề về tính ổn định của nền kinh tế vĩ mô. Tình hình tài chính bị giảm sút, tuy thế chúng tôi nhìn thấy nhiều cải tiế trong vấn đề thể chế, nơi mà Việt nam được xếp hạng giữa, điều tôi cho là tương đối tốt đối với một nước như Việt nam. Về những điểm mạnh thì Việt nam có một thị trường khá hiệu quả cho hàng hoá và dịch vụ, chúng tôi cũng thấy một thị trường lao động có hiệu năng khá. Chúng tôi cũng ca ngợi việt nam vì độ lớn của nền kinh tế, vì là một nước tương đối lớn thì tầm vóc của nền kinh tế rất quan trọng đối với tính cạnh tranh, bởi vì nó cho thấy mức độ hiệu quả của nền kinh tế. Tức là bạn có thể sản xuất ra nhiều hơn với chi phí một đơn vị thấp hơn, và đó là một lợi thế. Vì vậy Việt nam xếp hạng khá cao trong phần này. Còn về điểm yếu thì chủ yếu là tình trạng tài chính đã bị suy giảm trong năm nay. Và đây chính là nhân tố khiến Việt Nam tụt bậc bởi vì thực sự Việt nam đã có những cải thiện trong các lĩnh vực khác.
Chúng tôi theo dõi trong 2 năm. Vấn đề chính là ở lạm phát. chủ yếu là do giá cả các mặt hàng tăng lên 2 năm trước, trước khi cuộc khủng hoảng toàn cầu lộ diện. Ngoài ra là vấn đề về kinh tế quá nóng, như bong bóng bất động sản, bong bóng trên thị trường tài chính, đây chính là điều tạo nên nền kinh tế quá nóng trên toàn cầu. Điều này đã dẫn đến sự sụp đổ của lòng tin. Nhưng khá ngạc nhiên là Việt nam vẫn khá tốt, chúng tôi đã nhìn thấy sự mong manh của Việt nam đứng về khía cạnh kinh tế vĩ mô 2 năm trước đây. Nhưng tin vui là chính phủ Việt Nam đã hiểu được vấn đề và đang tiến hành các bước cần thiết để đưa lạm phát đi xuống.
Châu Á sẽ dẫn đầu về hồi phục kinh tế
Việt Hà: Việt nam đã tụt đến 5 bậc trong vòng một năm, điều gì khiến Việt nam tụt bậc nhiều đến vậy?
Thierry Geiger: Nghe thì có vẻ là nhiều, tới 5 bậc lận, nhưng nhìn vào số nước mà chúng tôi báo cáo, 133 nước, và sự sát nhau về thang điểm trong thang từ 1 đến 7 giữa các nước, thì chỉ mất một chút điểm rất nhỏ cũng khiến một nước tụt hạng nhiều. Điểm của Việt Nam tụt từ 4.1 trong năm ngoái xuống 4.0 năm nay trong thang điểm từ 1 đến 7. Một sự tụt điểm nhỏ đã khiến Việt nam tụt hạng. Nhưng điều đó không phải là tệ. Một lần nữa nhìn vào nguyên nhân chính của vấn đề đứng đằng sau sự tụt hạng này là sự không ổn định của kinh tế vĩ mô cũng đủ khiến Việt Nam tụt hạng dù các lĩnh vực khác đã có cải thiện. Chỉ với sự tụt hạng trong lĩnh vực này cũng khiến Việt nam từ xếp hạng 70 xuống 75.
Việt Hà: Vậy cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của các nước thế nào?
Thierry Geiger: Chúng tôi nhận thấy là khủng hoảng chủ yếu ảnh hưởng các nước có nền kinh tế phát triển thông qua thị trường tài chính. Đối với các nước đang phát triển thì khi nhu cầu toàn cầu sụt giảm, việc xuất khẩu cũng giảm bớt, ít đầu tư nước ngoài hơn đơn giản vì các nhà đầu tư phương Tây có ít tiền để đầu tư hơn. Nhưng hiện chúng tôi đã thấy dấu hiệu hồi phục kinh tế đang đến và châu Á đang vượt qua khủng hoảng rất tốt. Trung Quốc và Ấn độ đang dẫn đầu và Việt Nam nên theo gương. Chúng tôi tin tưởng là châu Á sẽ là đầu tầu của sự hồi phục kinh tế và thế giới sẽ đi theo.
Việt Hà: Theo ông, Việt nam cần làm gì để cải thiện thứ hạng của mình trong năm tới?
Thierry Geiger: Vấn đề là ở chỗ Việt nam phải thực sự cải thiện được tình trạng kinh tế vĩ mô. Họ có thể đưa lạm phát xuống, hạn chế chính sách tiền tệ, tránh tình trạng quá nóng của nền kinh tế, giới hạn thâm hụt cán cân thanh toán, đó là mục tiêu chính. Tuy vậy, cũng có những dấu hiệu đáng khích lệ là chính phủ đã nhìn nhận vấn đề và chúng tôi tin là tinh hình kinh tế vĩ mô của Việt nam sẽ sớm được cải thiện. Chúng tôi hy vọng Việt Nam sẽ hồi phục và lên hạng vào năm tới bởi vì hầu hết các lĩnh vực đã được cải thiện. Chúng tôi hy vọng họ sẽ lên hạng sau khi tình hình kinh tế vĩ mô được sửa đổi.
Việt Hà: Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi bài phỏng vấn ngày hôm nay.