Gây hoang mang
Cùng lúc, hai lãnh đạo cao cấp của hãng hàng không Qantas của Úc, một cổ đông lớn của Jetstar cũng bị cấm rời khỏi Việt Nam để cộng tác trong cuộc điều tra.
Thời gian gần đây, cùng với tốc độ phát triển kinh tế và du lịch nhanh chóng tại Đông nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng, cơ hội kinh doanh của các hãng hàng không giá rẻ ngày càng trở nên hấp dẫn, mang đầy tiềm năng.
Thế nhưng những gì xảy ra gần đây với hãng hàng không Jetstar Pacific ở Việt Nam khi hai lãnh đạo của hãng này bị cấm xuất cảnh và một cựu tổng giám đốc bị bắt giữ lại tạo nên nhiều câu hỏi về những cơ hội ấy tại Việt Nam.
Lý do mà ông cựu Tổng giám đốc Lương Hoài Nam của Jetstar bị bắt được cơ quan điều tra đưa ra là do vụ làm ăn thua lỗ đến 31 triệu đô la của hãng này hồi năm ngoái, liên quan đến thương vụ mua nhiên liệu gọi là hedging.
Nếu xử lý theo đúng thông lệ quốc tế thì người ta yên tâm, nếu xử lý không đúng thông lệ quốc tế thì người ta sẽ lo lắng và rút ra các kết luận cần thiết của người ta.
TS. Lê Đăng Doanh<br/>
Giải thích về loại hình thương vụ này, tiến sĩ kinh tế Lê Đăng Doanh, một nhà kinh tế độc lập tại Hà nội cho biết, “Hedging bình thường là một nghiệp vụ rất phổ biến của các hãng hàng không và người nào đoán trúng xu hướng giá thì lời, người nào đoán sai thì lỗ. Bên cạnh một số người lãi thì số người lỗ cũng nhiều.”
Ngoài việc ông Lương Hoài Nam bị bắt giữ, hai lãnh đạo cao cấp khác của Qantas, hãng hàng không Úc có tới 27% cổ phần trong liên doanh Jetstar Pacific, cũng bị cấm xuất cảnh khỏi Việt Nam để phục vụ điều tra. Hai người này là bà Daniela Marsilli và ông Tristan Freeman.
Lên tiếng bảo vệ cho các nhân viên của mình, giám đốc điều hành của hãng hàng không Qantas, ông Alan Joyce nói ‘những thua lỗ này là hậu quả của những vụ giao dịch kinh doanh bình thường. Và nếu chỉ có thế thì trường hợp này hoàn toàn không có liên quan đến vấn đề pháp lý’.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng, việc công an vào cuộc như vậy có thể gây lo lắng cho các nhà đầu tư nước ngoài ở Việt Nam. Ông nói: “Ở đây rõ ràng là cơ quan an ninh điều tra đã vào việc mà ở nước khác người ta không làm như vậy.
Hội đồng quản trị xem xét và bắt người này phải bồi thường. Các nhà đầu tư nước ngoài đang lo lắng chờ đợi xem vụ này sẽ được xử thế nào. Nếu xử lý theo đúng thông lệ quốc tế thì người ta yên tâm, nếu xử lý không đúng thông lệ quốc tế thì người ta sẽ lo lắng và rút ra các kết luận cần thiết của người ta.
Nếu mà xử lý theo các điều mà người ta có thể quy thì rất có thể bị tù, thì nhà đầu tư nước ngoài sẽ có lý do để lo ngại lắm.”
Nhiều rắc rối
Cũng phải nói là cách đây khoảng 4 năm, đã có một trường hợp ngân hàng nước ngoài là ABN Amro phải trả 4 triệu rưỡi đô la cho một ngân hàng do nhà nước Việt Nam nắm giữ, để đền bù cho những thua lỗ trong các vụ giao dịch ngoại tệ gây nhiều tranh chấp giữa hai ngân hàng.
Theo báo The Wall Street Journal thì ngân hàng ABN Amro phải trả tiền để những nhân viên của ngân hàng này được Việt nam thả.
Khi được hỏi về khả năng hãng Jetstar sẽ phải trả một số tiền để nhân viên được thả, ông Alan Joyce cho biết đây là hoạt động bình thường và bất cứ những đồn đoán liên quan đến bất kỳ vấn đề gì khác đều không phải là điều mà công ty nghĩ tới.
Tuy nhiên, trước những rắc rối liên tiếp xảy ra với hãng trong thời gian gần đây, ông Alan Joyce vẫn lạc quan là việc kinh doanh của hãng tại Việt Nam vẫn tốt đẹp và công việc đang đi đúng hướng.
Tờ Sydney Morning Herald hôm 12 tháng giêng cho rằng hãng hàng không Jetstar đang bị mắc kẹt giữa hai luồng tư tưởng tại Việt nam. Một bên ủng hộ tự do, chủ yếu là các Bộ trưởng cấp tiến, và một bên là những người chống lại đổi mới.
Nhưng những rắc rối mà Jestar gặp phải khi hoạt động ở Việt nam không chỉ dừng ở đó. Hiện công ty Jestar đang bị điều tra liên quan đến việc bảo hành máy bay và an toàn bay sau khi hai kỹ sư ở công ty này, là Bernard McCune và Digger nộp đơn lên Cục hàng không Việt Nam khiếu nại về những sai phạm trong việc bảo hành thiết bị và máy bay tại công ty này.
Hôm 11 tháng 1 vừa qua, sau khi tiến hành thanh tra công ty, Cục hàng không Việt Nam ra thông báo cho biết đã phát hiện nhiều lỗi trong công tác bảo dưỡng của Jestar Pacific và sai phạm trong việc sa thải lao động không đủ căn cứ pháp lý.
Cũng trong năm ngoái hãng và Bộ giao thông vận tải đã tranh cãi về việc sử dụng logo của hãng. Bộ giao thông vận tải cho rằng việc sử dụng logo ngôi sao của hãng sẽ gây nhầm lẫn với logo của hãng Jestar airways tại Úc và điều này có nghĩa là cho phép hãng Jestar airways của Úc hoạt động tại Việt Nam.
Tuy nhiên, trước những rắc rối liên tiếp xảy ra với hãng trong thời gian gần đây, ông Alan Joyce vẫn lạc quan là việc kinh doanh của hãng tại Việt Nam vẫn tốt đẹp và công việc đang đi đúng hướng.
Ở Việt Nam hiện chỉ có hai hãng không lớn nhất là Việt Nam Airline do nhà nước làm chủ hoàn toàn và hãng hàng không cổ phần Jestar Pacific.
Tuy nhiên, Jetstar chỉ chiếm một thị phần rất nhỏ, khoảng 10% thị trường vận chuyển hành khách trên tuyến bay chính giữa Hà nội và thành phố Hồ Chí Minh, và chiếm 5% thị trường các chuyến bay nội địa.
Cho đến giờ vẫn chưa có thông tin thêm về cuộc điều tra từ phía Việt Nam liên quan đến những người bị bắt và cấm xuất cảnh.