ူမန်မာိံိုင်ငံဒီမိုကရေစီ ူပန်လည်တည်ဆောက်ဖိုႛ အခဵိန်လို

ဆ္ဋိံူပပြဲမဵားကို ူမန်မာစစ်အစိုးရက အုကမ်းဖက် ိံြိမ်နင်း္ဘဖိခြြဲူခင်းေုကာင့် ဖိလိပိုငိံိုင်ငံ မနီလ္ဘာမိြႚရြိ ူမန်မာသံ႟ုံးရြေႚတြင် ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေ႟ြ၏ ဓာတ်ပုံကို စက်တင်ဘာ ၂၉ရက်နေႛက မီး႟ိြႚ ဆ္ဋိံူပနေပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ စစ်ခေၝင်းဆောင်မဵားအတြင်း အေူပာင်းအလဲသည် ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေ႟ြ၏ လက်အောက်တြင် ူဖစ်လာဖြယ်မရြိဟု Ms Priscilla Clapp က ေူပာသြားပၝသည်။ (Photo: AFP)

ူမန်မာိံိုင်ငံနဲႛ ပတ်သက်တဲ့ ဟောေူပာဆြေးေိံြးပြဲတရပ်ကို အမေရိကန် ူပည်ထောင်စု ဝၝရြင်တန်္ဘမိြႚမြာ ိံိုဝင်ဘာ ၇ရက် မြန်းလြဲပိုင်းက ကဵင်းပသြားပၝတယ်။ ူမန်မာူပည်သူတေအြားလုံးကို ကိုယ်စားူပတြဲ့ အရပ်ဘက် အစိုးရဆီအူမန်ဆုံး ေူပာင်းလဲဖိုႛ လိုအပ်တယ်လိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ အမေရိကန်ူပည်ထောင်စုဆိုင်ရာ သံ႟ုံးယာယီတာဝန်ခံ သံမြြးအူဖစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးတဲ့ Ms Priscilla Clapp က အမေရိကန်ူပည်ထောင်စု ဝၝရြင်တန်မြာ ိံိုဝင်ဘာ ၇ရက် ဗုဒ္ဌဟူးနေႛက ေူပာပၝတယ်။

ဝၝရြင်တန်္ဘမိြႚ Woodrow Wilson Center မြာ ိံိုဝင်ဘာ ၇ရက် မြန်းလြဲပိုင်းက ကဵင်းပတဲ့ What Next? Political Development in Burma and Implications for the future နောက်ဘာူဖစ်မလဲ။ ူမန်မာိံိုင်ငံ ိံိုင်ငံရေး ူဖစ်ပေၞမတြိုးတက်မနြဲႛ အနာဂတ် ဂယက်႟ိုက်ခတ်မဆြိုတဲ့ ခေၝင်းစဉ်နဲႛ ဆြေးေိံြးရာမြာ Ms Priscilla Clapp က ေူပာသြားတာပၝ။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ိံိုင်ငံရေး ူဖစ်ပေၞတိုးတက်မအြတြက် အတိုက်အခံ အမဵိြးသားဒီမိုကရေစီ အဖြဲႚခဵြပ် NLD နဲႛ အဓိပဍ္ဎာယ်ရြိရြိ တြေႚဆုံဆြေးေိံြးဖိုႛအတြက် ထိပ်ပိုင်း စစ်ခေၝင်းဆောင်တေအြတြင်း အေူပာင်းအလဲရြိဖိုႛ လိုအပ်မြာူဖစ်တယ်လိုႛ Ms Priscilla Clapp က ေူပာပၝတယ်။ ဒီလို အေူပာင်းအလဲကလည်း ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေ႟လြက်အောက်မြာ ူဖစ်လာိံိုင်ဖြယ်လည်း မရြိဘူးလိုႛ သူက ေူပာပၝတယ်။

ရြေႚဆက်ရမဲ့လမ်းမြာ ခုခေၝင်းဆောင်ပိုင်းမဟုတ်ပဲ ပုံစံသစ်နဲႛ ဖြဲႚစည်းထားတဲ့ စစ်တပ်ကတော့ ဘယ်လိုပဲူဖစ်ူဖစ် ပၝဝင်ရမြာပၝ။ နောက်္ဘပီး ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ တူခား အတိုက်အခံတေကြလည်း စစ်တပ်နဲႛ အတူလက်တြဲလုပ်ဖိုႛ ူပင်ဆင်ထားတယ်ဆိုတာကိုလည်း ရြင်းရြင်းလင်းလင်း လုပ်ထားရမြာပၝ။ အသြင်ကူးေူပာင်းတဲ့ကာလ တခုအတြက် အာဏာခြဲဝေရမယ်ဆ်ုတဲ့ စေ့စပ်ဆြေးေိံြးတဲ့ အေူပာင်းအလဲဟာ အကောင်းဆုံး အေူပာင်းအလဲ ူဖစ်တယ်ဆိုတာ သူတိုႛ ယုံုကည်တဲ့အေုကာင်း သိသာထင်ရြားစေရမြာပၝ လိုႛ Ms Priscilla Clapp က ေူပာသြားပၝတယ်။

ဒၝပေမဲ့ တကယ့်ရည်မြန်းခဵက်က ဒီမိုကရေစီနည်းကဵတဲ့ အရပ်ဘက် ပၝလီမန်အစိုးရဆီ လုံးဝူပန်သြားဖိုႛပၝလိုႛ သူက ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံ စီးပြားရေး၊ ိံိုင်ငံရေးနဲႛ လူမြရေးစတာတေဟြာ စစ်တပ်ခဵြပ်ကိုင်မြအောက်က လုံးဝကင်းရြင်းရမြာပၝလိုႛ Ms Clapp ကေူပာပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံ ူပြူပင်ေူပာင်းလဲရေးဟာလည်း ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံ ဥပဒေသစ်၊ ရေရြည် ပညာရေး ူပြူပင်ေူပာင်းလဲမြ၊ ိံိုင်ငံ့တရားစီရင်ရေး စနစ်စတာတေနြဲႛ အရင်ဆုံး စတင်သင့်ပၝတယ်လိုႛ ဆက်ေူပာပၝတယ်။

ဒီမိုကရေစီ အူပည့်အဝ ရြိတာမဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အခဵက်ရြိခဲ့တဲ့တိုင်အောင် ၁၉၅ဝူပည့်လြနိံြစ်တေတြုန်းက ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ဒီမိုကရေစီ တခဵိန်က ရြိခဲ့ဖူးတဲ့ အတြက် ူမန်မာူပည်သူတေဟြာ ဒီမိုကရေစီ ဆိုတာဘာလဲလိုႛ သိပၝတယ်လိုႛ Ms Clapp က ေူပာပၝတယ်

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ဒီ ဒီမိုကရေစီ ူပန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတြက် အခဵိန် ယူရပၝတယ်။ မဵိြးဆက် တဆက် ိံြစ်ဆက်လောက်ထိ အခဵိန်ယူရမယ်လိုႛ ကဋ္ဋန်မ ယူဆပၝတယ်။ ဒီလိုေူပာတာဟာ ခုခဵိန်မြာ ဒီမိုကရေစီဘက် မသြားသင့်ဘူးလိုႛ ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပၝဘူး။ မတူညီတာိံြစ်ခု ရြိပၝတယ်။ဒီမိုကရေစီ ပုံစံကဵ အစိုးရတရပ်အူဖစ် ခု ေူပာင်းဖိုႛလိုပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ အခဵိန်အမဵားဋ္ဌကီးပေးဖိုႛလည်း လိုပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ဒီမိုကရေစီကို ပံ့ပိုးပေးမဲ့ အေူခခံအုတ်ူမစ်တြေ တည်ဆောက်ရေး ဋ္ဌကိြးပမ်းရာမြာ အခဵိန်အမဵားဋ္ဌကီးပေးဖိုႛ လိုပၝတယ်လိုႛ Ms Priscilla Clapp က ေူပာသြားတာပၝ။

ူမန်မာစစ်အစိုးရဟာ တိုင်းူပည်ကို လြဲမြားစြာဦးဆောင်နေတယ်လိုႛလည်း သူက ေူပာပၝတယ်။ ရလဒ်အနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ိံိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနဲႛ ကင်းက္ဘြာပီး အထီးကဵနိံိုင်႟ုံမက ူပည်တြင်းမြာပၝ ူမန်မာူပည်သူတေနြဲႛပၝ ကင်းက္ဘြာပီး အထီးကဵန်နေတာပၝပဲလိုႛ Ms Clapp ကေူပာပၝတယ်။ Milwaukee ူပည်နယ် Wincosin တက္ကသိုလ် မိုံႍဗေဒဌာန လက်ထောက် ပၝမောက္ခ Ms Ingrid Jordt ကလည်း ဆြေးေိံြးပြဲမြာ ပၝဝင်ဆြေးေိံြးပၝတယ်။ ိံိုင်ငံတြင်း မုကာခင်က ူဖစ်ခဲ့တဲ့ ူဖစ်ရပ်တေဟြာ ူမန်မာ စစ်တပ်အတြင်း စိတ်ဓာတ်ကဵတာတြေ ူဖစ်ပေၞစေခဲ့တယ်လိုႛ သူကေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်တပ်ဟာ နဂိုကတည်းက အပယ်ခံဘဝရောက်နေရ္ဘပီး မုကာခင်က ္ဘဖိခြြင်းမြတေမြြာ သံဃာတေကြို သတ်ဖိုႛ အမိန်ႛပေးတဲ့အတြက် စစ်တပ်တြင်း စိတ်ဓာတ်ကဵတာတြေ ူဖစ်ပေၞစေခဲ့တယ်လိုႛ သူကေူပာတာပၝ။

Ms Ingrid Jordt ဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ သီလရြင်အူဖစ် နေထိုင်ခဲ့ဖူးသူ ူဖစ်ပၝတယ်။ အရေးအခင်းကာလ အတြင်းမြာ သေနတ်တေခြဵ္ဘပီး ဘုန်းဋ္ဌကီးတေကြို ကန်တော့ခဲ့တဲ့ စစ်သားတေအြေုကာင်းနဲႛ နောက် မိမိကိုယ်မိမိ သေေုကာင်းုကံစည်ုကတဲ့ စစ်သားတြေ အေုကာင်းသတင်းတြေ ုကားရတယ်လိုႛလည်း ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်တပ်ဟာ ကဵစ်လစ်ခိုင်မ္ဘာပီး တစုတစည်းတည်းရြိတဲ့ တပ်မဟုတ်ပၝဘူး၊ သံဃာတြေ ဘုန်းဋ္ဌကီးကေဵာင်းတေနြဲႛ နီးစပ်တဲ့ စစ်သားတေလြည်း ရြိနေပၝတယ်လိုႛ သူက ေူပာသြားပၝတယ်။