កសិករប្រកបរបរដំណាំកៅស៊ូនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំមិនរំពឹងថា ការបង្កើតរោងចក្រផលិតកែច្នៃជ័រកៅស៊ូក្នុងស្រុក អាចធ្វើឱ្យតម្លៃកៅស៊ូពួកគាត់ទទួលបានតម្លៃសមរម្យនោះទេ។ ការលើកឡើងរបស់កសិករបែបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា ក្រុមហ៊ុនផលិតឧស្សាហកម្មចិនឈ្មោះ ហេប៊ី វ៉ាន់រី មេដីខល ឌីវ៉ាយស៍ (Hebei Vanry Medical Devices Co., Ltd) គ្រោងបោះទុនវិនិយោគទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥រយលានដុល្លារលានដុល្លារ ដើម្បីបង្កើតការផលិតកែច្នៃជ័រកៅស៊ូនៅកម្ពុជា។
កសិករធ្វើដំណាំកសិកម្មកៅស៊ូចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលស្វែងរកទីផ្សារនាំចេញកៅស៊ូទៅលក់នៅក្រៅប្រទេស និងកំណត់តម្លៃទីផ្សារក្នុងតម្លៃសមរម្យមួយឱ្យបានជាក់លាក់ ជាជាងប្រកាសថា ជួយជ្រោមជ្រែងកសិករ ប៉ុន្តែការអនុវត្តជាក់ស្ដែងរបស់រដ្ឋាភិបាលគ្មានប្រសិទ្ធភាព។
តំណាងសហគមន៍កសិកម្មដំណាំកៅស៊ូស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំលោកស្រី សុខ ឡន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកាថា កសិករដាំកៅស៊ូភាគច្រើនកំពុងជួបបញ្ហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ដ្បិតពួកគាត់ខ្លះខ្ចីបុលពីធនាគារ យកមកធ្វើដើមទុននៅក្នុងការថែទាំដំណាំកៅស៊ូ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា តម្លៃកៅស៊ូបច្ចុប្បន្ន អាស្រ័យតែលើការកំណត់របស់ឈ្មួញជនជាតិវៀតណាមផ្ដល់ឱ្យដោយជ័រកៅស៊ូកកមួយគីឡូមានតម្លៃចន្លោះពី ១ពាន់ (១.០០០) ទៅ ១ពាន់ ៥រយរៀល (១.៥០០) តែប៉ុណ្ណោះ។ លោកស្រី សុខ ឡន ចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលរកទីផ្សារនាំចេញជ័រកៅស៊ូលក់នៅក្រៅប្រទេសឱ្យបានទូលំទូលាយ និងកំណត់តម្លៃកៅស៊ូនាំចេញក្រៅប្រទេស ៣ពាន់រៀល (៣.០០០) នៃជ័រកៅស៊ូមួយគីឡូ ដើម្បីអាចជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់កសិករឱ្យបានសមរម្យ។
លោកស្រី សុខ ឡន៖ «មិនបាច់ទាមទារអីច្រើនទេ សុំត្រឹមតែ ៣ពាន់ ៥រយរៀល(៣.៥០០)ក៏ខ្ញុំអាចមានសង្ឃឹមរស់នៅដែរ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ទាំងគេ ទាំងខ្ញុំទឹកថ្នាំបាញ់វាមិនរួចថ្លៃផង ហើយដល់ពេលអ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋខាងត្បូងឃ្មុំ បាក់ទឹកចិត្តទាំងគេ ទាំងខ្ញុំ តែធ្វើម៉េចយើងមិនធ្វើបានមានអី[បង់ធនាគារ]។ ខ្ញុំសុំរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្មីសូមគាត់ទំនួលខុសត្រូវជួយប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបាន គាត់និយាយហើយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងឱ្យជំនឿឱ្យថា ឃើញគាត់វិនិយោគទុនហ្នឹងកុងត្រា ជាមួយគេ អ្នកទិញឱ្យច្បាស់មក កុំឱ្យមិនកុងត្រាជាមួយគេផងហ្នឹង ចង់គេទិញ ១ពាន់ ៥រយរៀល(១.៥០០)ក៏បានចង់គេទិញ ២ពាន់រៀល(២.០០០)ក៏បានស្រេចតែយួនឱ្យ។ អ៊ីចឹងទៅយើងសង្ឃឹមស្អី?»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ កសិករដាំកៅស៊ូក្នុងស្រុកមេមត់ លោក ចាន់ ធី អស់សង្ឃឹមនឹងរដ្ឋាភិបាលដែលគ្មានសមត្ថភាពដោះស្រាយបញ្ហាទីផ្សារនាំចេញកៅស៊ូជូនកសិករ។ លោក ចាន់ ធី ដែលមានផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូប្រមាណ ៣ហិកតារ ជិត ១០ ឆ្នាំមកហើយនោះ បញ្ជាក់ថា លោកមិនដែលឃើញមានមន្ត្រីជំនាញនៃស្ថាប័នណាមួយចុះជួយពង្រឹងសមត្ថភាព បច្ចេកទេស និងឧបត្ថម្ភថ្នាំបំប៉ន ឬសម្ភារៈថែទាំកៅស៊ូដល់កសិករនោះទេ ខណៈបច្ចុប្បន្ន លោក និងកសិករភាគច្រើនមានជីវភាពកាន់តែលំបាក។
លោក ចាន់ ធី៖ «និយាយគាត់[មន្ត្រីជំនាញ]អត់ដែលចុះមកសួរសុខទុក្ខប្រជាពលរដ្ឋម៉េច ដាក់ជីម៉េច ដូចអត់ដែលមកសោះ។ តាមខ្ញុំមើលទៅ ឮតែគាត់[រដ្ឋាភិបាល]និយាយរហូតតែគាត់មិនអាចធ្វើអីបាន គាត់និយាយៗចោល។ ប្រជាពលរដ្ឋចង់ដាច់បាយម្ដងៗ និយាយមួយម៉ាត់ទៅពិបាក មានអារម្មណ៍ថា ខកចិត្តតែមិនដឹងធ្វើម៉េច បើរាល់ថ្ងៃគាត់[រដ្ឋាភិបាល]បានតែនិយាយ តែអត់បានធ្វើឱ្យយើង។ ពលរដ្ឋត្រូវជំពាក់ធនាគារតិចតួចទៀតចង់ដាច់បាយម្ដងៗ»។
ការត្អូញត្អែររបស់កសិករបែបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ក្នុងវេទិការវាងរដ្ឋាភិបាល និងផ្នែកឯកជន លើកទី១៩ ថា ក្រុមហ៊ុនផលិតឧស្សាហកម្ម ហេប៊ី វ៉ានរី មេដីខល ឌីវ៉ាយស៍ គ្រោងបោះទុនវិនិយោគទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥រយ (៥០០) លានដុល្លារ ដើម្បីបង្កើតរោងចក្រផលិតកែច្នៃជ័រកៅស៊ូនៅកម្ពុជា។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ «ហើយក្រុមហ៊ុនដែលមានស្រាប់ ខាតថ៍ ថាយអឺរ(Cart Tire Co., Ltd)នៅក្រុងបាវិត ក្រុមហ៊ុន ជែលណឺរ៉ល ថាយអឺរ ថេកណឡូជី(General Tires Technology)នៅខេត្តព្រះសីហនុ ក្រុមហ៊ុន ញ៉ូស៍ បាស្ទើរ ខេមបូឌា(Newbustar Cambodia)កំពុងកសាងនៅក្រចេះ។ ក្រុមហ៊ុននេះដើរតួនាទី យើងចង់ជំរុញកសិកម្មនៅថ្ងៃក្រោយមិនមែន នាំចេញវត្ថុធាតុដើម តែយើងចង់បានផលិតផលសម្រេច ហើយនេះគឺជាការវិវត្តន៍។ យើងក៏នៅមានកម្រិតមួយវត្ថុធាតុដើមក្នុងស្រុក វាតិចពេកបានត្រឹមតែ ២០%ទៅ ៣០%ដោយសារតែបញ្ហាបច្ចេកទេស។ អ៊ីចឹង នៅពេលនេះមានសក្ដានុពលធំណាស់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុករបស់យើង មិនចាំបាច់នាំកៅស៊ូចេញទៅក្រៅប្រទេស យកមកចូលរោងចក្រផលិតកង់ឡាន ផលិតវត្ថុសម្ភារៈនៅក្នុងប្រទេសតែម្ដង»។
ទោះជាបែបនេះក្ដី តំណាងសហគមន៍លោកស្រី សុខ ឡន រិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលតែងតែឃោសនាថា ជួយជ្រោមជ្រែងកសិករ ប៉ុន្តែ ការអនុវត្តជាក់ស្ដែងគ្មានប្រសិទ្ធភាព ដ្បិតកសិករនៅតែគ្មានទីផ្សារនាំចេញកៅស៊ូ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម កញ្ញា អ៊ឹម រចនា ដើម្បីសាកសួរជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា។ ប៉ុន្តែ កាលពីដើមខែមីនា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម លោក ឌិត ទីណា ជំរុញឱ្យវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍកសិកម្មកម្ពុជា (CARDI) ត្រូវផ្ដល់ពូជថ្មី និងបំបៅដំណាំកៅស៊ូឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងការពារតំបន់ដំណាំកៅស៊ូ បច្ចេកទេស និងការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាអាកាសធាតុ និងជួសជុលកៅស៊ូជូនកសិករ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកជំនាញផ្នែកវិស័យកសិកម្ម លោក នី ណាក់ លើកឡើងថា កសិករភាគីច្រើនប្រឈមបញ្ហាជីវភាព និងបាក់ទឹកចិត្តដោយសារតែរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងស្ថាប័នអសមត្ថភាពក្នុងការស្វែងរកទីផ្សារនាំចេញកសិផល។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា យន្តការដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះមានប្រសិទ្ធភាពរដ្ឋាភិបាលគួរតែស្វែងរកទីផ្សារក្នុងការនាំចេញកៅស៊ូទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប និងកៀរគរវិនិយោគិនចម្រុះភាគី ដើម្បីបង្កើនរោងចក្រផលិតក្នុងស្រុក ដោយមិនអាចពឹងផ្អែកតែការនាំចេញ ឬសកម្មភាពក្រុមហ៊ុនចិនក្នុងស្រុកតែមួយនោះទេ។
លោក នី ណាក់៖ «ជាក់ស្ដែងទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន យើងពឹងផ្អែកទីផ្សារវៀតណាម ក្នុងការនាំចេញកៅស៊ូស្រស់ ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីធ្វើការកែច្នៃ។ ត្រង់នេះហើយស្រេចតែទីផ្សារឈ្មួញកណ្ដាល ក៏ដូចជាប្រទេសវៀតណាម ជាអ្នកកំណត់តម្លៃ។ សុំឱ្យក្រសួងកសិកម្ម ក៏ដូចជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមានដំណោះស្រាយជាយូរអង្វែងសម្រាប់ពួកគាត់។ មួយវិញទៀតសម្រាប់ការដែលគាត់ធ្វើគ្មានទីផ្សារ គាត់ខាត ជ័រកៅស៊ូដែលគាត់លក់ហ្នឹងអត់រួចថ្លៃកម្មករដែលគាត់ជួលចៀរជ័រកៅស៊ូនេះទេ ហើយនេះមិនទាន់គិតដល់ផលអាក្រក់ដែលគាត់ជំពាក់បំណុលធនាគារ ជំពាក់លុយមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុផង»។
កសិករដាំកៅស៊ូនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំមួយចំនួនឱ្យដឹងថា ប្រសិនបើតម្លៃកៅស៊ូថោក និងគ្មានទីផ្សារនាំចេញ ពួកគាត់នឹងដាក់ដីចម្ការលក់ ឬជួលទៅឱ្យពលរដ្ឋផ្សេង ដើម្បីចំណាកស្រុកទៅរកការងារធ្វើនៅក្រៅប្រទេសរកចំណូលសងបំណុលធនាគារ ដែលបានខ្ចីយកមកធ្វើដើមទុនថែទាំកៅស៊ូកន្លងមក៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។