សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ចេញសេចក្ដីប្រកាសថា ប្រសិនបើសហភាពអឺរ៉ុបដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA គឺឧស្សាហកម្មស្រូវអង្ករ នឹងត្រូវបំផ្លាញខ្ទេចខ្ចី និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រជាកសិករ ខ្មែរជាងកន្លះលានគ្រួសារ។ សង្គមស៊ីវិលយល់ថា សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាគួរតែយកពេលវេលា នេះទៅជជែកជាមួយរបបក្រុងភ្នំពេញ ឱ្យស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ ដើម្បីរក្សាការអនុគ្រោះព័ន្ធពិសេសនេះពីសហភាពអឺរ៉ុប។
សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ស្នើសុំឱ្យសហភាពអឺរ៉ុប កុំដកនូវប្រព័ន្ធកម្មវិធីអនុគ្រោះព័ន្ធ''អ្វីៗទាំងអស់ លើកលែងតែអាវុធ ឬEBA'' ដើម្បីជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាកសិករខ្មែរជាងកន្លះលានគ្រួសារ និង រក្សានូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកន្លងមក ក្នុងការពង្រីកការផលិតស្រូវអង្ករ ដែលស្របតាមស្តង់ដារអន្តរជាតិ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ចុះថ្ងៃទី២២ ខែសីហា បង្ហាញថា នៅដើម ឆមាសទី១ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ប្រទេសកម្ពុជា បាននាំចេញអង្ករបានជាង ៩ម៉ឺនតោន (៩៣.០០០តោន)ទៅ កាន់ទីផ្សារសហគមន៍អឺរ៉ុប (EU) ប៉ុន្តែបរិមាណនេះ គឺបានត្រឹមតែពាក់កណ្តាលតែប៉ុណ្ណោះបើធៀប នឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ ការធ្លាក់ចុះនេះ ដោយសារតែសហគមន៍អឺរ៉ុបបានកំណត់យក ពន្ធលើការនាំចូលអង្ករពីកម្ពុជា។
សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា ការកំណត់ពន្ធនេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដល់កសិករ កម្ពុជាជាងកន្លះលានគ្រួសារ ដែលប្រឹងប្រែងចិញ្ចឹមជីវិតដោយការដាំដុះស្រូវក្រអូប ផ្កាម្លិះ ស្រូវក្រអូបគ្រាប់វែង ដែលប្រភេទពូជស្រូវទាំងនេះ បានដាំដុះនៅក្នុងតំបន់ភូមិសាស្ត្រជាក់លាក់មួយ ហើយមិនប្រកួតប្រជែងដោយផ្ទាល់ ជាមួយផលិតផលបានដាំដុះនៅក្នុងសហគមន៍អឺរ៉ុប នោះឡើយ។
សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាលើកឡើងថា បញ្ហាទាំងនេះ បានធ្វើឱ្យឈឺចាប់និងដោះស្រាយមិនទាន់ ចេញផង ស្រាប់តែឥឡូវសហគមន៍អឺរ៉ុប កំពុងពិចារណាដកEBAថែមទៀត ដើម្បីដាក់សម្ពាធឱ្យ មានការកែទម្រង់នយោបាយនៅកម្ពុជា។
EBA គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មមួយដែលបានអនុញ្ញាត ឱ្យទំនិញពីកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងទៀត បាននាំចូលទៅកាន់ទីផ្សារសហគមន៍អឺរ៉ុប ដោយរួចពន្ធនាំចូល និងអាករផ្សេងៗ។ លើសពីនេះ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០១មក ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA មិនត្រឹមតែបានជួយសម្រួលនូវចរន្តទំនិញ សម្រាប់កម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ តែវាក៏បានផ្ដល់គោលនយោបាយ ធានាសុវត្ថិភាពមួយលើសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូល ដែលអាចផ្ដល់លទ្ធភាពឱ្យមានកំណើនដ៏ខ្លាំងក្លា និងឧត្ដមភាពនៃកំណើនតម្រូវការពីទីផ្សារពិភពលោកផងដែរ។
សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា បង្ហាញក្តីបារម្ភថា បើដក EBA គឺជាការវាយបំផ្លាញមួយដែលនាំឱ្យ ឧស្សាហកម្ម ស្រូវអង្ករ ត្រូវខ្ទេចខ្ចី និងប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពគ្រួសារកសិករ។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា លោក សុង សារ៉ន បានទេ ដោយទូរស័ព្ទចូលពុំមានអ្នកទទួល។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន មានប្រសាសន៍ថា ការអំពាវនាវរបស់ សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបនេះ មិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ គឺហាក់ដូចជា ស្គាល់ជំងឺ តែមិនរកគ្រួពេទ្យជំនាញជួយព្យាបាល ឬអេះមិនចំរមាស់ ។ លោកបន្តថា សហព័ន្ធស្រូវ អង្ករកម្ពុជា គួរតែយកពេលវេលាទៅជជែកជាមួយរដ្ឋាភិបាលដែលជាអ្នកកាន់កូនសោដោះស្រាយ បញ្ហានេះ។ «»
មិនមែនតែប្រជាកសិករនោះទេដែលរងផលប៉ះពាល់នោះ។ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែសីហាកន្លងទៅ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ថា ការដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នឹងប៉ះពាល់ដល់កម្មករប្រមាណ ៧៥ម៉ឺននាក់ រួមនឹងគ្រួសាររបស់ពួកគេប្រមាណ ៣លាននាក់ទៀត ដែលកំពុងរស់នៅពឹងផ្អែកលើឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ។ GMAC ក៏បានអំពាវនាវដល់សហភាពអឺរ៉ុបឱ្យរក្សាការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ដល់កម្ពុជាបន្តទៅទៀត ពីព្រោះការគាំទ្ររបស់សហភាពអឺរ៉ុបតាមរយៈប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA បានជួយឱ្យពលរដ្ឋខ្មែររាប់លាននាក់រួចចាកផុតពីភាពក្រីក្រ និងរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកម្ពុជា។
ការព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងរឿងបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នេះគឺខុសផ្ទុយពីរបបលោក ហ៊ុន សែន ដែលបង្ហាញជំហររឹងត្អឹងដាក់សហភាពអឺរ៉ុប និងតែងតែអួតអាងយ៉ាងឡូយថា មិនមានផលប៉ះ ពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយថែមទាំងធ្វើឱ្យកម្ពុជាកាន់តែរឹងមាំថែមទៀតផង។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គីមអេង ថ្លែងថា ការ ព្រួយបារម្ភរបស់សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជានេះ គឺបង្ហាញថា ផលប៉ះពាល់ដែលបង្កឡើងដោយការ កាត់ផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះព័ន្ធ EBA នេះ មានទំហំធំធេង ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាល គួរតែពន្លឿនការដោះ ស្រាយតាមលក្ខខណ្ឌរបស់សហភាពអឺរ៉ុបឱ្យបានឆាប់បំផុត។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាល អាចដោះ ស្រាយបាន ប្រសិនបើមានឆន្ទៈពិតប្រាកដ និងគិតគួរអំពីផលប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ។ «»
អាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម លោក ឡោ រស្មី បានឡើយដោយទូរស័ព្ទចូលពុំមានអ្នកទទួល។
សហភាពអឺរ៉ុបគឺជាទីផ្សារទិញអង្ករធំជាងគេពីកម្ពុជា មានចំនួនស្មើនឹងជិត ២៧ម៉ឺនតោន ឬស្មើនឹងជិត ៤៣ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៨។ ចាប់តាំងពីសហភាពអឺរ៉ុប ចាត់ផ្ដើមគិតពន្ធនាំចូលអង្ករកម្ពុជា កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៩មក បានធ្វើឱ្យតម្លៃស្រូវកម្ពុជាទូទាំងប្រទេសចុះថោកយ៉ាងខ្លាំងពុំធ្លាប់មាន។
បច្ចុប្បន្ន មិនមែនមានតែសហភាពអឺរ៉ុបទេ ដែលគ្រោងដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជានោះ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក៏បានស្នើច្បាប់ដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ ឬ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចេញពីកម្ពុជាផងដែរ ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិកចោទប្រកាន់ថា របបលោក ហ៊ុន សែន បំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជានេះ។
សហភាពអឺរ៉ុប បានបញ្ជាក់ប្រាប់របបក្រុងភ្នំពេញម្ដងហើយម្ដងទៀតថា អឺរ៉ុបនឹងមិនផ្លាស់ប្ដូរជំហររឿង EBA នេះឡើយ ហើយបើរបបនេះចង់បានការអនុគ្រោះពន្ធបន្តទៀតនោះ របបនេះត្រូវតែស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញឱ្យបានជាដាច់ខាត ដូចជា ការដោះលែងលោក កឹម សុខា ការអនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបើកដំណើរការ ការផ្ដល់អាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដល់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំង និងរៀបចំការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។