សហគមន៍រងគ្រោះក្នុងខេត្តពីរទទូចរដ្ឋាភិបាលរឹតបន្តឹងច្បាប់ប្រឆាំងបទល្មើសព្រៃឈើ
2015.08.27
វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា (NGO Forum) កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា បានបង្ហាញរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយស្ដីពី «ការកាប់ឈើ និងអភិបាលកិច្ចនៅខេត្តរតនគិរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង»។
ក្នុងរបាយការណ៍នោះបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងខេត្តទាំងពីរនេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ជាខ្លាំងដល់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋដែលពឹងអាស្រ័យលើធនធានព្រៃឈើ។ សហគមន៍រងគ្រោះ ទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ដែលកំពុងមានស្រាប់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
សហគមន៍រងគ្រោះដែលជាជនជាតិភាគតិចមកពីខេត្តរតនគិរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង ចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ប្រឆាំងបទល្មើសព្រៃឈើដើម្បីស្តារ និងថែរក្សាព្រៃឈើដែលនៅសេសសល់។
ការបង្ហាញនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវស្ដីពី «ការកាប់ឈើនិងបរិបាលកិច្ចនៅខេត្តរតនគិរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង» ដែលរៀបចំឡើងដោយវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា។ ពិធីនេះ មានគោលបំណងបង្ហាញកង្វល់ និងលទ្ធផលសំខាន់ៗនៅក្នុងរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវជុំវិញស្ថានភាពការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង និងរតនគិរី។
ថ្លែងក្នុងកម្មពិធីនោះ តំណាងសហគមន៍ជនជាតិភាគតិចមកពីស្រុកសៀមប៉ាង ខេត្តស្ទឹងត្រែង អ្នកស្រី សេក ម៉ុន និយាយថា ព្រៃឈើក៏ដូចជាធនធានធម្មជាតិផ្សេងៗ ត្រូវបានបាត់បង និងរងការបំផ្លាញជាបន្តបន្ទាប់។ អ្នកស្រីបន្តថា តាំងពីមានការកើនឡើងក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដកិច្ច ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង បាត់បង់ចំណូលជីវភាពប្រចាំថ្ងៃពីផលអនុផលព្រៃឈើ ថែមទាំងរងការគំរាមកំហែងឥទ្ធិពលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
អ្នកស្រីសំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែរឹតបន្តឹងច្បាប់ ព្រមទាំងស្រាវជ្រាវឡើងវិញឲ្យបានច្បាស់លាស់លើអាជ្ញាប័ណ្ណកន្លងមកថា តើរដ្ឋពិតជាផ្តល់ដីសម្បទាន ឬព្រៃសម្បទាន៖ «បើយើងពិនិត្យមើលភូមិភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា ឃើញថា ព្រៃឈើក៏ដូចជាធនធានធម្មជាតិផ្សេងៗ ត្រូវបានបាត់បង់ និងរងការបំផ្លាញជាបន្តបន្ទាប់។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ផ្ទាលព្រៃឈើកំពុងតែរងការបំផ្លិចបំផ្លាញយ៉ាងសាហាវពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនដែលទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណសម្បទានដីពីរដ្ឋាភិបាល»។
ជាមួយគ្នានេះ តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកាវែត មកពីខេត្តរតនគិរី បាននិយាយដែរថា ព្រៃឈើក្នុងខេត្តរតនគិរី រងការវិនាសហិនហោចក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះភាគច្រើនបណ្ដាលមកពីភាពធូររលុងនៃការរឹតបន្តឹងច្បាប់របស់សមត្ថកិច្ច ការកើនឡើងនៃគម្រោងដីសម្បទាន និងតម្រូវការទីផ្សារអាជីវកម្មឈើ។ បញ្ហានេះ មិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះទេ វាធ្វើឲ្យបាត់បង់ជំនឿ និងទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិចផងដែរ៖ «បទល្មើសព្រៃឈើយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ បានធ្វើជនល្មើសប្រើសម្ភារៈក៏ដូចជារថយន្តទំនើបៗដឹកជញ្ជូនឈើ មិនត្រឹមតែធ្វើអោយជីវភាពពលរដ្ឋកាន់តែដុនដាបបាត់បង់ធនធានធម្មជាតិប៉ុណ្ណោះទេ»។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ នាយខុទ្ទកាល័យ និងជាទីប្រឹក្សាក្រសួងបរិស្ថាន លោក ស្រ៊ុន ដារឹទ្ធិ មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគាំទ្ររាល់ការស្នើសុំ និងរបាយការណ៍ណាមួយដែលបង្ហាញពីក្តីព្រួយបារម្ភ និងសកម្មភាពចូលរួមថែរក្សាបរិស្ថានពិតប្រាកដ និងមិនមែនជារបាយការណ៍ណាមួយដែលធ្វើគ្រាន់តែបម្រើផលប្រយោជន៍ក្រុមណាមួយនោះ៖ «រដ្ឋាភិបាលតែងគិតគូរពីបញ្ហានេះ យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ក្រសួងបរិស្ថានមានធនធានមនុស្សតែប៉ុន្មាននាក់ អ៊ីចឹងមិនអាចទៅមើលបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ ដូច្នេះខ្ញុំមិនអ៊ីចឹងឮពាក្យបន្ទោសក្រុមណាមួយនោះដែរ»។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវស្ដីពី ការកាប់ឈើ និងបរិបាលកិច្ចនៅខេត្តរតនគិរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង របស់ក្រុមអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវឯករាជ្យដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងសហគមន៍ការពារព្រៃឈើចំនួន ៥ស្រុករួមមាន ស្រុកសៀមប៉ាង ស្រុកវ៉ឺនសៃ ស្រុកតាវែង ស្រុកអណ្តូងមាស និងក្រុងបានលុង បានបង្ហាញថា ការបាត់បង់ព្រៃឈើកើនឡើង ដោយសារភាពធូររលុងនៃការអនុវត្តច្បាប់ សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច និងគំរោងអភិវឌ្ឍន៍ក្រុមហ៊ុននានា តម្រូវការឈើដោយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ឈើទីផ្សារបរទេស ការបង្ហិនបង្ហោចឈើមិនមានតម្លៃដោយកម្មករកាប់ឈើ ការពង្រីកផ្ទៃដីធ្វើចម្ការរបស់អ្នកតាំងទីលំនៅខុសច្បាប់ និងអាជីវកម្មឈើ គ្រឿងសង្ហារិម។ ជាងនេះទៀត នឹងធ្វើឲ្យបាត់បង់ចំណូលពីទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ១ម៉ឺនដុល្លារ១ឆ្នាំ ក្នុងស្រុកវ៉ឺនសៃ និងតាវែង។
ជាងនេះទៀត របាយការណ៍នេះ បានឲ្យដឹងទៀតថា ឆ្នាំ២០១៤ នៅក្នុងខេត្តរតនគិរី យ៉ាងហោចណាស់ក៏មានគម្រោងសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចមាន ៣៤ក្រុមហ៊ុន កំពុងប្រតិបត្តិការនៅទីនោះ គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដីទំហំជាង ២៣ម៉ឺនហិកតារ (២៣២.១៦៨) និងគំរោងអាជីវកម្មសម្បទានរ៉ែមាន ១១ក្រុមហ៊ុនធំៗ គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីទំហំជិត ៦០ម៉ឺនហិកតារ (៥៨៨.៦៣២) និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស និងកាស៊ីណូមាន ១កន្លែងដ៏សម្បើមនៅអូរយ៉ាដាវ គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដីទំហំ ១៣៦ហិកតារ ហើយសរុបទាំងអស់មានទំហំជាង ៨២ម៉ឺនហិកតារ (៨២០.៩៣៦) ក្រោមរូបភាពសម្បទាន៕