សហគមន៍ខេត្តព្រះវិហារខកចិត្តចំពោះអាជ្ញាធរប្រគល់តំបន់ទេសចរណ៍ទៅឯកជន

កាលពីពេលថ្មីៗ អាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ បានយល់ព្រមកាត់តំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិត ទៅឱ្យឯកជនគ្រប់គ្រង ជំនួសប្រជាសហគមន៍ព្រៃឈើដែលធ្លាប់តែគ្រប់គ្រង និងការពារទីនោះជាយូរមកហើយ។ ការប្រគល់តំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទៅឱ្យឯកជននេះ ធ្វើឱ្យបណ្ដាញសហគមន៍ការពារព្រៃឈើជាច្រើន រួមទាំងមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផង មានការមិនសប្បាយចិត្តទេ។

ដោយ ហង្ស សាវយុត
2013-12-13

ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង

តើក្រុមបណ្ដាញសហគមន៍ការពារព្រៃឈើ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល នឹងមានវិធានការយ៉ាងណាក្នុងការតវ៉ារឿងនេះ?

បណ្ដាញសហគមន៍ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលខ្លះ បានសម្ដែងការខកចិត្តចំពោះអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ដោយថាបានធ្វើការសម្រេចចិត្តផ្ទុយពីឆន្ទៈសហគមន៍ និងឆន្ទៈច្បាប់ទាំងស្រុង។

ការរិះគន់នេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពីអភិបាលខេត្តបានយល់ព្រមកាត់ព្រៃសហគមន៍ និងតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិត នៅក្នុងភូមិសាមី ឃុំកំពង់ស្រឡៅ២ នៃស្រុកឆែប ទៅឱ្យឯកជនគ្រប់គ្រង និងកាន់កាប់ ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្មរកចំណូល។

តំណាងសហគមន៍ភូមិកំពង់ស្រឡៅ១ និងជាមន្ត្រីបណ្ដាញសកម្មភាពដើម្បីសហគមន៍ គឺលោក គឿង ផន។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនសប្បាយចិត្តចំពោះអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ដែលយល់ព្រមកាត់ព្រៃសហគមន៍ និងតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិត សរុបផ្ទៃដីទំហំជាង ៣៩ហិកតារ ទៅឱ្យឯកជនកាន់កាប់ធ្វើអាជីវកម្មនោះទេ។

លោក គឿង ផន បានបញ្ជាក់ថា តំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិត នោះ គឺស្ថិតនៅក្នុងចំណោមព្រៃរាប់សិបហិកតារទៀត ដែលសហគមន៍ការពារព្រៃឈើបានគ្រប់គ្រង និងការពារជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ៖ «ទេសចរណ៍ធម្មជាតិកន្លែងព្រះនិម្មិតហ្នឹង គឺសហគមន៍កាន់កាប់យូរមកហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយមកទៀត ទើបក្រុមហ៊ុនមកដេញថ្លៃ។ សហគមន៍ក្នុងខេត្តទាំងមូល ខ្ញុំតំណាងសហគមន៍ខេត្តហ្នឹងមិនឱ្យទេ ប៉ុន្តែគេនៅតែយកមិនដឹងធ្វើយ៉ាងម៉េច? បើយើងសុទ្ធតែប្រជាជនធម្មតា ហើយគេសុទ្ធតែមានអំណាច គឺគេយកអ៊ីចឹង។ ប្រជាជនទៅប្រជុំប្រឆាំងអស់ហើយក្នុងខេត្តហ្នឹង ធ្វើលិខិតស្នាមអីអស់ហើយ ក៏ប៉ុន្តែវាមិនឈ្នះនឹងចៅហ្វាយខេត្ត និងចៅហ្វាយស្រុក គេអ្នកដឹកនាំ និងអ្នកមានអំណាច»។

ក្រុមបណ្ដាញសហគមន៍ចំនួន ៤៧នាក់ ដែលមកពីសហគមន៍ព្រៃឈើ បណ្ដាញសហគមន៍ សហគ្រាសអនុផលព្រៃឈើ ព្រមទាំងបណ្ដាញសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចផង បានជួបប្រជុំគ្នាកាលពីពេលថ្មីៗ ដោយជជែកជុំវិញបញ្ហាអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ កាត់តំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិត ទៅឱ្យឯកជននោះ។ ពួកគេបានធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយ ប្រឆាំងតវ៉ា។ នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា ខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងសហគមន៍ព្រៃឈើ ជាមួយរដ្ឋាភិបាល គឺចែងថា ទាំងគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងសហគមន៍ព្រៃឈើ ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន មិនអាចជួល ឬបញ្ចាំដីព្រៃសហគមន៍ ទៅឱ្យឯកជនណាមួយបានឡើយ។ ដូច្នេះ អាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ដែលយល់ព្រមប្រគល់ដីព្រៃសហគមន៍ និងតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិត ទៅឱ្យឯកជនគ្រប់គ្រងនេះ គឺជាអំពើខុសច្បាប់។

ទោះយ៉ាងណា វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តព្រះវិហារ លោក អ៊ុំ ម៉ារ៉ា ដើម្បីសុំការពន្យល់អំពីបញ្ហានេះបានយ៉ាងណានៅឡើយ។

កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅ ពាណិជ្ជករម្នាក់ឈ្មោះ ផាត ខេមរា បានស្នើសុំទៅអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ដើម្បីវិនិយោគកម្រិតខេត្ត និងអភិវឌ្ឍតំបន់ទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិត លើផ្ទៃទំហំជាង ៣៩ហិកតារ។ ការស្នើសុំនោះ ត្រូវបានអភិបាលខេត្តព្រះ វិហារ លោក អ៊ុំ ម៉ារ៉ា យល់ព្រម ដោយបញ្ជាឱ្យនាយករដ្ឋបាលសាលាខេត្ត រៀបចំក្រុមលេខាធិការដ្ឋាន និងវិនិយោគ ចុះពិនិត្យលើគម្រោងឯកជននោះ។

អភិបាលស្រុកឆែប លោក អ៊ុង វុឌ្ឍី បានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនទាន់ដឹងអំពីគម្រោងឯកជនទៅវិនិយោគនៅតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិនោះច្បាស់លាស់ទេ ក៏ប៉ុន្តែលោកយល់ថា អភិបាលខេត្តដែលសម្រេចប្រគល់ឱ្យឯកជនវិនិយោគនោះ គឺប្រាកដជាមានហេតុផលត្រឹមត្រូវ៖ «ធម្មតាខ្ញុំគិតថា ឯកឧត្តមអភិបាលខេត្តលោកធ្វើអ្វី គឺមានគោលការណ៍ណាស់។ ឥឡូវនេះបើតាមខ្ញុំយល់វិញ គឺមិនមែនប្រគល់ឱ្យឯកជនទេ។ និយាយពាក្យតាមលក្ខណៈណាមួយឱ្យស្របច្បាប់ មិនទាន់មានប្រគល់ឱ្យបុគ្គលណាមួយច្បាស់លាស់ទេ»។

ទោះយ៉ាងណា ក្រុមសហគមន៍ព្រៃឈើ បានអះអាងថា នៅថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ នេះ ផ្នែកឯកជននឹងទៅបើកសម្ពោធដំណើរសាងសង់មួយចំនួននៅតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទឹកធ្លាក់ព្រះនិម្មិតនោះហើយ។

សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាស្រុកឆែប មួយរូប គឺលោក បូ យ៉ាត បានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនគាំទ្រចំពោះការកាត់ព្រៃសហគមន៍ និងតំបន់ទេសចរណ៍ទៅឱ្យឯកជនវិនិយោគនោះទេ ពីព្រោះតែតំបន់នោះជាកន្លែងដែលប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនភូមិតែងចូលទៅរកកម្រៃចិញ្ចឹមជីវិត៖ «បើផ្ដល់តំបន់ព្រះនិម្មិតទៅឱ្យគេហើយ សូម្បីតែប្រជាពលរដ្ឋនៅជិតហ្នឹងចូលទៅលេងក៏គេគិតលុយពីយើងដែរ។ តាមតំបន់កន្លែងហ្នឹង ពីដើមមកគាត់ធ្លាប់រកត្រី ខែប្រាំងមានអាត្រីស្រកាវាឡើងមកតាមទឹកធ្លាក់ហ្នឹងឯង អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋគាត់អាចទៅត្រងយកត្រីហ្នឹង។ គាត់រកមួយរដូវប្រាំងហ្នឹង អាចបានក្រែលដែរ បើគិតជាលុយ ឡាវ លុយគីប ខ្លះក៏បាន ១លានអ៊ីចឹង។ ១លានគីប វាស្មើនឹង ៥០ម៉ឺនលុយខ្មែរ ហើយតំបន់ហ្នឹងសុទ្ធតែព្រៃល្អៗ មានកន្លែងភូមិសាស្ត្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋសម្រាប់រុករកអនុផលឈើ វល្លិផ្ដៅអីនៅកន្លែងហ្នឹង តំបន់ហ្នឹងសព្វបែបយ៉ាងតាំងពីជ័រ»។

គេដឹងថា ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ព្រៃសហគមន៍ និងតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ គឺបានចិញ្ចឹមជីវិតប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣ភូមិ ដែលរស់នៅជុំវិញជាប់ទីនោះផ្ទាល់ ហើយសហគមន៍ព្រៃឈើក៏រកកម្រៃបានដើម្បីយកមកទ្រទ្រង់សកម្មភាពការពារព្រៃឈើដែរ។

អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ក៏បានរិះគន់ចំពោះអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ដែលបានកាត់តំបន់ព្រៃសហគមន៍ និងទេសចរណ៍ធម្មជាតិទៅឱ្យឯកជននោះដែរ។

មន្ត្រីផ្នែកតស៊ូមតិរបស់អង្គការពន្លកខ្មែរ លោក ប៉ិក សោភ័ណ បានហៅការកាត់ព្រៃសហគមន៍ និងតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិទៅឱ្យឯកជនវិនិយោគនោះ ថាមិនត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ទេ៖ «ខ្ញុំយល់ថា អាជ្ញាធរខេត្តលោកធ្វើបែបនេះ គឺផ្ទុយនឹងឆន្ទៈរបស់សហគមន៍ ហើយវាផ្ទុយនឹងឆន្ទៈរបស់កត្តាច្បាប់ ដែលបានប្រគល់តំបន់នោះឱ្យទៅសហគមន៍រួចស្រេចទៅហើយ។ តែឥឡូវ បែរជាខេត្តលោកកាត់ដីកាត់ព្រៃនោះ ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនអ្នកគ្រប់គ្រង នេះជាការផ្ទុយនឹងច្បាប់ហើយ»។

ក្រុមសហគមន៍ការពារព្រៃឈើចំនួន៨ រួមទាំងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនៅខេត្តព្រះវិហារ បានអំពាវនាវឱ្យប្រតិភូរដ្ឋាភិបាលនៃក្រសួងកសិកម្ម ព្រមទាំងសហគមន៍អឺរ៉ុប ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក (USAID) ដែលជាម្ចាស់ជំនួយលើគម្រោងគ្រប់គ្រងសហគមន៍ព្រៃឈើ មេត្តាជួយអន្តរាគមន៍ និងមានវិធានការទប់ស្កាត់ចំពោះការវិនិយោគនៅលើតំបន់ព្រៃសហគមន៍នេះ៕