ស្របពេលដែលរបបលោក ហ៊ុន សែន បន្តអួតអាងអំពីការអភិវឌ្ឍ និងការរីកលូតលាស់ឥតឈប់ឈរនៃសំណង់អាគារខ្ពស់ៗក្នុងរាជធានីភ្នំពេញយ៉ាងឆាប់រហ័ស ក្នុងមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ពលរដ្ឋសម្ដែងក្តីបារម្ភចំពោះការកើនឡើងកាន់តែខ្លាំងនៃគុណភាពខ្យល់ដែលមានជាតិពុលនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលពុំមានការទប់ស្កាត់ ហើយអាចបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ និងប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាពសាធារណៈ។ ពលរដ្ឋហាក់នៅមិនទាន់មានទំនុកចិត្ត និងសម្ដែងក្តីមន្ទិលចំពោះរបាយការណ៍របស់ក្រសួងបរិស្ថាន ដែលអះអាងថា គុណភាពខ្យល់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មានកម្រិតល្អប្រសើរ និងពុំមានអ្វីគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនោះឡើយ។
នៅរៀងរាល់មួយសប្ដាហ៍ម្ដង ទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន តែងផ្សព្វផ្សាយនូវសេចក្ដីជូនដំណឹងអំពីស្ថានភាពគុណភាពខ្យល់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយសរសេរបរិយាយយ៉ាងខ្លីថា គុណភាពខ្យល់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានកម្រិត «ល្អប្រសើរ» អមដោយក្រាហ្វិកបង្ហាញពីកម្រិតសារធាតុបំពុលក្នុងខ្យល់ ឬហៅថា PM2.5 ដែលក្រសួងបានវាស់វែងនៅក្នុងថ្ងៃនីមួយៗនៃសប្ដាហ៍នោះ ថា នៅមានកម្រិតទាបជាងស្តង់ដារ ៥០µg/m3 (មីក្រូក្រាមក្នុងមួយម៉ែត្រគូប) ក្នុងរយៈពេល ២៤ម៉ោង ដែលក្រសួងកំណត់ថា ជាស្តង់ដារដែលអាចបង្កការប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។
លោក ធីវ សុភារិទ្ធ ប្រធាននាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងគុណភាពខ្យល់ និងសំឡេង នៃក្រសួងបរិស្ថាន ពន្យល់ថា មនុស្សអាចរងផលប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវដង្ហើមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ នៅពេលដែលស្រូបសារធាតុនេះ តាមរយៈខ្យល់ដកដង្ហើមដែលមានផ្ទុកសារធាតុបំពុលនេះនៅក្នុងបរិយាកាស៖ «សារធាតុ PM 2.5 គឺជាកម្ទេចធូលីតូចៗដែលនៅក្នុងខ្យល់ មានអង្កត់ផ្ចិតចាប់ពី ២ , ៥ មីក្រុង តូចមែនទែនបើប្រៀបធៀបទៅនឹងសរសៃសក់ តូចជាងដល់រាប់រយដង។ វាអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពមនុស្ស ដោយសារតែវាមានទំហំតូច ហើយនៅពេលដែលយើងដកដង្ហើម ស្រូបខ្យល់ចូលទៅ គឺវាចូលទៅជាមួយខ្យល់ហ្នឹង ទៅក្នុងខ្លួនយើង។ ហើយវាអាចទៅបានជ្រៅ។ កាលណាទំហំវាតូចអ៊ីចឹង វាចូលទៅក្នុងខ្យល់ដង្ហើមយើងជ្រៅ។ ពេលខ្លះវាអាចចូលដល់សួត ពេលខ្លះវាអាចចូលដល់សរសៃឈាមរបស់យើង។ តែបើសិនជាដុំធូលីវាធំ វាអាចទើរត្រឹមច្រមុះ ឬបំពង់អាហារ បើតូចដល់ PM 2.5 វាអាចចូលដល់ជ្រៅ។ អ៊ីចឹងវាបង្កឲ្យមានការប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់យើងខ្លាំងដែរ ប្រសិនបើវាចូលកាន់តែជ្រៅ គឺវាកាន់តែបង្កបញ្ហាហ្នឹងធ្ងន់ធ្ងរ»។
លោកបន្ថែមថា សារធាតុពុលនេះ មានប្រភពមកពីការដុតឥន្ធនៈផូស៊ីល និងកម្ទេចធូលីផ្សេងៗទៀត ដែលអាចកើតមានឡើងដោយសារចំហេះគ្រឿងចក្រ យានយន្ត ឬចំហេះបំភាយចេញពីរោងចក្រឧស្សាហកម្ម ឬរោងចក្រស៊ីម៉ង់ជាដើម។ ក្រៅពីនេះ លោកថា កម្ទេចកំទីធូលីនៅតាមដងផ្លូវថ្នល់សាធារណៈ ក៏អាចបង្កឲ្យមានសារធាតុនេះដែរ ហើយសូម្បីតែការចម្អិនអាហារជាលក្ខណៈប្រពៃណី តាមរយៈការប្រើធ្យូង ឬអុស ឬការដុតសំរាម ថង់ប្លាស្ទិក នៅតាមទីវាលខាងក្រៅ ក៏អាចបញ្ចេញនូវសារធាតុបំពុលនេះដែរ។
ក្នុងសេចក្ដីជូនដំណឹងមួយរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ស្ដីពីស្ថានភាពគុណភាពខ្យល់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២១ ឧសភា អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក (Facebook) ម្នាក់ឈ្មោះ ស៊ិន សុផារិទ្ធ សរសេរ Comments ចោទជាសំណួរទៅវិញថា «មិនដឹងជាអាចជឿទុកចិត្តបានកម្រិតណាទេ?» ដោយបានភ្ជាប់មកជាមួយនូវតំណភ្ជាប់ទៅអត្ថបទមួយជាភាសាអង់គ្លេស របស់ទស្សនាវដ្ដី Southeast Asia Globe ពាក់ព័ន្ធនឹងការបំពុលខ្យល់អាកាសនៅរាជធានីភ្នំពេញនេះ។
យុវជនម្នាក់នៅរាជធានីភ្នំពេញឈ្មោះ អ៊ុង ង៉ែត ថ្លែងប្រាប់អាស៊ីសេរីជុំវិញការយល់ឃើញរបស់ខ្លួនថា បញ្ហាបំពុលខ្យល់អាកាសនៅក្រុងភ្នំពេញសព្វថ្ងៃមានការកើនឡើងខ្លាំង ហើយគុណភាពខ្យល់អាកាសកាន់តែអាក្រក់ជាងមុនច្រើន។ ការណ៍នេះ បង្កឲ្យរូបគេ ក៏ដូចជាពលរដ្ឋទូទៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំង៖ «វាអាក្រក់ជាងមុនច្រើន ដោយសារថា ឥឡូវសូម្បីតែរោងចក្រនៅភ្នំពេញ បើយើងនិយាយស្មោះត្រង់ទៅនៅភ្នំពេញ រោងចក្រមួយចំនួន វាមានច្រើន ហើយក៏ដកថយទៅដល់ជនបទ។ ជនបទហ្នឹងក៏រងផលប៉ះពាល់ខាងហ្នឹងដែរបាទ រងប៉ះពាល់ពីរោងចក្រអីហ្នឹង»។
បន្ថែមពីលើនេះ យុវជន អ៊ុង ង៉ែត បន្តថា ការចោល និងប្រមូលសំរាមនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនៅមិនទាន់បានត្រឹមត្រូវនៅឡើយទេ ដោយសារកត្តាប្រជាពលរដ្ឋខ្លះ ខ្វះការយល់ដឹងអំពីការថែទាំបរិស្ថាន រួមផ្សំនឹងកត្តាអាជ្ញាធរមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ផង៖ «យើងមិនយល់ថា ការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុហ្នឹង មកពីអាកាសធាតុទាំងស្រុងទេ ប៉ុន្តែកត្តាមនុស្ស ក៏វាច្រើនដែរ ដោយសារតែមនុស្សយើង ខ្វះការថែទាំបរិស្ថានខ្លួនឯង ហើយអាជ្ញាធរក៏មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ដិតដល់ ចេះតែ... ហើយស៊ីនទ្រីក៏មិនសូវយកឲ្យបានទៀងទាត់ ពេលពីរបីថ្ងៃយកម្ដង យើងឃើញថា វាប៉ះពាល់ច្រើនអាហ្នឹង»។
យុវជនម្នាក់ទៀតនៅរាជធានីភ្នំពេញដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ឲ្យដឹងថា បរិយាកាសខ្យល់អាកាសនៅរាជធានីភ្នំពេញសព្វថ្ងៃ មានសភាពហប់ខ្លាំង ធ្វើឲ្យរូបគេពិបាករកខ្យល់ដកដង្ហើម នៅតាមតំបន់ខ្លះ។ លោកក៏មើលឃើញការប្រែប្រួលច្រើនដែរ ជាពិសេសនៅតាមដងផ្លូវធ្វើដំណើរ ពោលគឺនៅតាមស្តុបនីមួយៗ ហាក់មានសភាពហប់ខ្លាំង។ លោកថា លោកក៏ដូចជាពលរដ្ឋទូទៅ មានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងដែរ តែហាក់ពុំបានចាប់អារម្មណ៍ និងនៅពុំទាន់យល់ដឹងថា តើមានជាតិពុលអ្វីខ្លះ លាយលំនៅក្នុងខ្យល់អាកាសនេះ។
កង្វល់ និងការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋពីខាងដើមនេះ ហាក់ផ្ទុយស្រឡះទៅនឹងអ្វីដែលក្រសួងបរិស្ថានធ្លាប់បានអះអាងនាពេលកន្លងមក ដែលថា មិនទាន់មានការបំពុលខ្យល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដូច តាមការផ្សព្វផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាននានានាពេលកន្លងទៅនោះទេ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្រសួងបរិស្ថាន ក៏បានស្នើកុំឲ្យសាធារណជនមានការព្រួយបារម្ភ អំពីសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ និងប្រកបមុខរបរនៅតាមទីសាធារណៈ។ សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ចុះថ្ងៃទី៤ ឧសភា បញ្ជាក់ថា ផ្អែកតាមលទ្ធផលនៃការអង្កេតតាមដានគុណភាពខ្យល់នៅតាមទីក្រុងធំៗ និងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានបង្ហាញថា រាល់ប៉ារ៉ាម៉ែត្រទាំងអស់ គឺសុទ្ធតែស្ថិតនៅក្រោមកម្រិតកំណត់ស្តង់ដារនៅឡើយ ពោលគឺស្ថិតក្នុងកម្រិតមិនទាន់គ្រោះថ្នាក់នៅឡើយ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៣ រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ក្រសួងបរិស្ថាន បានធ្វើការអង្កេតតាមដានគុណភាពខ្យល់នៅតាមបណ្ដាទីក្រុងធំៗនៅកម្ពុជា ជាពិសេសនៅភ្នំពេញ ដើម្បីវាយតម្លៃអំពីស្ថានភាពគុណភាពខ្យល់នេះ។ នៅឆ្នាំ២០១៧ ក្រសួងក៏បានបំពាក់បន្ថែមនូវឧបករណ៍សម្រាប់តាមដានគុណភាពខ្យល់ លើភាគល្អិតសារធាតុ PM10 និង PM2.5 គឺមួយកន្លែង នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង និងខេត្តព្រះសីហនុ។
លោក ធីវ សុភារិទ្ធ អះអាងថា ក្រសួងរបស់លោក បានខិតខំក្នុងការតាមដាន ក៏ដូចជាទប់ស្កាត់នូវការបំពុលខ្យល់អាកាសនេះហើយ ក៏ប៉ុន្តែ លោកហាក់ទទួលស្គាល់ដែរថា នៅតាមតំបន់មួយចំនួន គុណភាពខ្យល់ អាចមានកម្រិតបំពុលខ្លាំងខុសពីធម្មតា៖ «ផ្អែកទៅលើលទ្ធផល យើងសង្កេតឃើញថា វាមិនទាន់ដល់កម្រិតដែលត្រូវប្រកាសអាសន្ននោះទេ។ ប៉ុន្តែយើងឃើញថា នៅតាមចំណុចមួយចំនួន គឺវាប្រាកដជាលើសទៅនឹងស្តង់ដារហើយ។ ឧទាហរណ៍នៅតាមដងផ្លូវដែលយើងកំពុងតែធ្វើការជួសជុល ឬក៏នៅតាមដងផ្លូវដែលមានចរាចរណ៍មមាញឹក ឬក៏ចរាចរណ៍កកស្ទះច្រើន គឺនៅទីតាំងទាំងអស់នោះ គឺប្រាកដជាមានសារធាតុហ្នឹង លើសពីកម្រិតដែលយើងបានកំណត់ហើយ។ ប៉ុន្តែបើយើងមើលជាទូទៅ គឺយើងមិនទាន់ដល់កម្រិតដែលត្រូវប្រកាសអាសន្នទេ»។
លោកស្នើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ដែលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ ឬពលរដ្ឋដែលធ្វើការនៅតំបន់ទាំងនោះ គួរមានវិធានការក្នុងការការពារ តាមរយៈការពាក់ម៉ាស់ ឬក៏វិធីសាស្ត្រផ្សេងៗទៀត ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឲ្យមានការប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ លោក ធីវ សុភារិទ្ធ ឲ្យដឹងថា ក្រសួងបរិស្ថាន បច្ចុប្បន្ន កំពុងតែរៀបចំនូវច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិផ្សេងៗ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យ និងទប់ស្កាត់បញ្ហានៃការបំពុលខ្យល់នេះ ដោយកំណត់ទៅលើប្រភពដែលអាចបង្កឲ្យមានការបំពុលខ្យល់នេះ ជាពិសេសគឺនៅតាមបណ្ដារោងចក្រឧស្សាហកម្មធំៗ តាមរយៈការតម្រូវឲ្យម្ចាស់រោងចក្រទាំងនោះ ត្រូវតែបំពាក់នូវប្រព័ន្ធតម្រងចម្រុះផ្សែង មុននឹងបញ្ចេញចូលទៅក្នុងបរិយាកាស។
បន្ថែមពីលើនេះ លោកថា ចំពោះយានយន្ត និងយានជំនិះផ្សេងៗ ក្រសួងក៏បានបង្កើតនូវស្តង់ដារពាក់ព័ន្ធនឹងការបញ្ចេញចំហេះ តាមរយៈកិច្ចសហការជាមួយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ដើម្បីធ្វើការត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបច្ចេកទេសយានយន្តទាំងនេះ។ ក្រៅពីនេះ ក្រសួងក៏កំពុងរៀបចំនូវផែនការគ្រប់គ្រងធនធានខ្យល់ ដែលរួមមានដូចជា ការបង្កើតនូវប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនសាធារណៈ ដើម្បីជួយកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍នៅក្នុងទីក្រុង។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ធីវ សុភារិទ្ធ បានគូសបញ្ជាក់ពីចន្លោះប្រហោងមួយចំនួន ដែលក្រសួងកំពុងជួបប្រទះនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ៖ «តាមពិតយើងចង់បានស្ថានីយដែលយើងត្រួតពិនិត្យច្រើន ដើម្បីឲ្យការវាយតម្លៃរបស់យើងវាសុក្រិត។ ទីពីរ យើងត្រូវការឧបករណ៍មួយចំនួននៅពេលដែលយើងចុះទៅត្រួតពិនិត្យនៅតាមរោងចក្រធំៗ ប្រភពបំពុលធំៗ។ យើងអត់ទាន់មានឧបករណ៍សម្រាប់ត្រួតពិនិត្យគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ យើងធ្វើតាមរយៈការពិនិត្យជាក់ស្ដែងដោយភ្នែកទទេ។ អ៊ីចឹងនេះជាចន្លោះប្រហោងរបស់យើង ដោយសារលទ្ធភាពរបស់យើងនៅមិនទាន់មានគ្រប់គ្រាន់»។
ផ្ទុយពីកម្រិតស្តង់ដារសារធាតុបំពុល PM2.5 ដែលក្រសួងកំណត់ថា ទាល់តែមានកម្រិតជាមធ្យមចាប់ពី ៥០ µg/m3 (មីក្រូក្រាមក្នុងមួយម៉ែត្រគូប) ឡើងទៅ ទើបអាចថា ជាការបង្កការប៉ះពាល់ដល់សុខភាព កម្រិតដែលអង្គការសុខភាពពិភពលោកណែនាំ គឺត្រូវនៅក្រោម ២៥ µg/m3 ទើបជាការប្រសើរ។
អត្ថបទមួយរបស់ទស្សនាវដ្តី Southeast Asia Globe ដាក់ចំណងជើងថា «ការពិតនៅពីក្រោយផ្ទៃមេឃដ៏អាប់អួនៅរាជធានីភ្នំពេញ» បានដកស្រង់ទិន្នន័យនៃការវាស់ ស្ទង់កម្រិតសារធាតុបំពុល PM2.5 ធ្វើឡើងដោយគេហទំព័រ AirVisual ដែលផ្តោតលើការតាមដានការបំពុលខ្យល់អាកាសជាសាកល រកឃើញថា កម្រិតសារធាតុបំពុល PM2.5 នៅតំបន់ទីប្រជុំជនស្តាតអូឡាំពិច កាលពីដើមខែមេសា កន្លងទៅ គឺមានរហូតដល់ទៅ ១១១ µg/m3 ឯណោះ ដែលហួសពីកម្រិតស្តង់ដារកំណត់របស់ក្រសួង និងហួសឆ្ងាយលើសពីកម្រិតស្តង់ដារផ្ដល់អនុសាសន៍ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO គឺ ២៥ µg/m3។ គេហទំព័រ AirVisual នេះ បញ្ជាក់ថា ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ កម្រិតជាមធ្យមនៃសារធាតុបំពុលខ្យល់អាកាស PM2.5 នៅកម្ពុជា គឺស្ថិតក្នុងរង្វង់ ២៧,៤ µg/m3 ខណៈដែលទិន្នន័យពីទីក្រុងធំៗនៅតាមបណ្តាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន ដូចជានៅទីក្រុងប៉ារីស មានត្រឹមតែប្រមាណ ១៥ µg/m3 ប៉ុណ្ណោះ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ លោក ធីវ សុភារិទ្ធ ទទួលស្គាល់ថា ប្រសិនបើយកតាមគោលការណ៍ការណែនាំ និងស្តង់ដារកំណត់របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO កម្រិតសារធាតុបំពុល PM2.5 នៅកម្ពុជាជាមធ្យម គឺពិតជាអាចលើសពីអ្វីដែលអង្គការនេះកំណត់មែន ព្រោះលោកថា ការកំណត់នេះ មានលក្ខណៈតឹងរ៉ឹងខ្លាំង៖ «បើយើងនិយាយពីគោលការណ៍ណែនាំរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក គឺគាត់មានច្រើនដំណាក់កាល។ អ៊ីចឹងបើយើងមើលតែដំណាក់ចុងក្រោយ ដែលតឹងរ៉ឹងបំផុតនោះ គឺយើងលើស ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងមើលតែដំណាក់កាលដំបូងគឺយើងអត់ទាន់លើសទេ។ យើងស្ថិតនៅក្រោមនៅឡើយទេ។ ដំណាក់កាលដំបូងគឺចាប់ពី ៥០មីក្រូក្រាមគ្យូប៊ីកមីតធឺ រហូតទៅដល់ ២០មីក្រូក្រាម per cubic meter ។ ប្រហែលជាអាចមានក្រោមហ្នឹងទៀត ព្រោះគាត់ update រហូតរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។ ប៉ុន្តែយើងនៅចន្លោះហ្នឹង។ យើងនៅចន្លោះពី២០ ទៅ៥០ ហ្នឹង យើងអត់ទាន់លើស៥០ទេ។ តែពេលខ្លះយើងក្រោម ២០អ៊ីចឹងដែរ»។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយស្ដីពីគោលនយោបាយគុណភាពខ្យល់អាកាសរបស់អង្គការកម្មវិធីបរិស្ថានសហប្រជាជាតិ ឬហៅកាត់ថា UNEP កាលពីឆ្នាំ២០១៥ រកឃើញថា ស្ថានភាពជារួមនៃគុណភាពខ្យល់អាកាសនៅកម្ពុជា គឺមិនទាន់បំពេញតាមបទដ្ឋានរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកនៅឡើយទេ ខណៈដែលកម្ពុជានៅពុំទាន់មានគោលនយោបាយជាតិស្ដីពីគុណភាពខ្យល់នៅឡើយឮ។ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ គូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការប្រមូលផ្តុំនៃសារធាតុបំពុលខ្យល់អាកាស PM2.5 គឺហាក់ស្ថិតក្នុងកម្រិតខ្ពស់ខ្លាំង ជាពិសេសនៅតាមតំបន់ទីប្រជុំជននានា។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO រកឃើញថា ក្នុងឆ្នាំ២០១២ មានពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន ២០.៤០០នាក់ បានស្លាប់ដោយសារការបំពុលខ្យល់អាកាស ក្នុងនោះ ៤៤ភាគរយ ស្លាប់ដោយសារការបំពុលបរិយាកាសដោយកត្តាផ្ទាល់ខ្លួន រួមមានដូចជាការជក់បារី និងការ បំពុលផ្សេងៗជាលក្ខណៈគ្រួសារ ខណៈ៥៦ភាគរយទៀត ពោលគឺពលរដ្ឋចំនួន ១១.៤០០នាក់ ស្លាប់ដោយសារការបំពុលខ្យល់អាកាសនៅតាមទីធ្លាសាធារណៈ។ អង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO ក៏រកឃើញដែរថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៣ ពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន ៨៨% នៅតែប្រើប្រាស់អុសធ្យូង ឬលាមកសត្វ និងផលិតផលកសិកម្មមួយចំនួន ដែលអាចបង្កឲ្យមានសារធាតុពុលក្នុងខ្យល់ សម្រាប់ធ្វើជាមធ្យោបាយចម្អិនអាហារប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបំពុលបរិយាកាស និងគុណភាពខ្យល់អាកាសនេះ អង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO ដាក់ចេញជាអនុសាសន៍សំខាន់ៗមួយចំនួន ដែលកម្ពុជាគួរយកមកអនុវត្ត ក្នុងនោះរួមមាន៖ ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនសាធារណៈប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៅតាមទីក្រុងនានា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៍ ការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់រឹង ការបោះបង់ចោលទម្លាប់បុរាណនៃការចម្អិនអាហារតាមគេហដ្ឋានដោយប្ដូរទម្លាប់ពីការប្រើអុស ឬធ្យូង មកជាការប្រើប្រាស់ចង្ក្រានអគ្គិសនី ការអភិវឌ្ឍនូវទីផ្សារសម្រាប់ថាមពលដែលអាចបម្លែងបាន និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ព្រមទាំងការអនុវត្តនូវការកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នជាលក្ខណៈឧស្សាហកម្មជាដើម៕