ផលប្រយោជន៍​ផ្លែ​សំរង​ព្រៃ​និង​ការ​បាត់បង់

ផ្លែ​សំរង​ព្រៃ​គឺជា​អនុផល​ព្រៃឈើ​មាន​សារប្រយោជន៍​ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​​​ច្រើន​តំណ​មក​ហើយ។ រៀងរាល់​បី​ទៅ​បួន​ឆ្នាំ​ម្ដង​ដើម​សំរង​បាន​ផ្ដល់​ផ្លែ​សម្រាប់​អ្នកភូមិ​រើស​ពី​ក្នុង​ព្រៃ ប្រមូល​លក់​ទៅ​ឲ្យ​ឈ្មួញ​នាំ​ចេញ​ទៅ​ទីផ្សារ​បាន​ប្រាក់កម្រៃ​ខ្ពស់ សម្រាប់​លើកស្ទួយ​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​អ្នកភូមិ។ ជា​ការ​ចម្លែក​នៅ​រដូវ​ប្រមូល​ផល​ផ្លែ​សំរង​ព្រៃ​ឆ្នាំនេះ​អាជីវករ​ប្រមូល​ទិញ​កត់​សំគាល់​ថា​ផ្លែ​សំរង​កាន់តែ​ក្រ​ខ្សត់​ទៅ​ៗ ធ្វើ​ឲ្យ​មានការ​បារម្ភ​ថា​ដើម​សំរង​ទំនង​វិនាស​បាត់​បង់​អស់​ច្រើន​ដោយ​សារ​ដើម​សំរង​ត្រូវ​គេ​កាប់​រំលំ​ដើម្បី​ប្រមូល​យក​ផ្លែ។

កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១១​ផ្លែ​សំរង​ព្រៃ​មួយ​គីឡូក្រាម​មានតម្លៃ​ត្រឹមតែ​២ ទៅ ៣​ម៉ឺន​រៀល​តែប៉ុណ្ណោះ​រីឯ​តម្លៃ​ទីផ្សារ​ផ្លែ​សំរង​ឆ្នាំនេះ​ឈ្មួញ​ប្រមូល​ទិញ​ក្នុង​មួយ​គីឡូក្រាម​រហូត​ដល់​ទៅ​១២​ម៉ឺន​រៀល ឬ​៤០​ដុល្លារ​អាមេរិក។

អាជីវករ​ប្រមូល​ទិញ​ផ្លែ​សំរង លោក ជួន ភិនដារ៉ា បញ្ជាក់​ថា​មូលហេតុ​នាំ​ឲ្យ​ផ្លែ​សំរង​មានតម្លៃ​ខ្ពស់​នា​​ឆ្នាំនេះ​គឺ​ដោយ​សារតែ​ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេស​ក្រុម​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​មាន​ប្រពៃណី​យ​រើស​ផ្លែ​សំរង​ពី​ព្រៃ​មិន​មាន​ផ្លែ​សំរង​ផ្គត់ផ្គង់​ទីផ្សារ​ដូច​បណ្ដា​ឆ្នាំ​ប្រមូល​ផល​ផ្លែ​សំរង​នោះ​ឡើយ។ លោក​បន្ត​ថា​ដើម​សំរង​ទំនង​កាន់តែ​ក្រខ្សត់​ដោយសារ​មិន​មាន​ការ​អភិរក្ស​ដើម​សំរង​ព្រៃ​បាន​ត្រឹមត្រូវ៖ «ឈ្មួញ​ច្រើន​ណាស់​វៀតណាម​គាត់​មក​ទិញ​ខ្លួន​គាត់ មក​ទិញ​ដល់​ខេត្ត​យើង​តែ​ម្ដង។ បើ​និយាយ​ទៅ​ខែ​មេសា​មុន​រដូវភ្លៀង​ធ្លាក់​គឺ​វា​ដល់​ហើយ​ដល់​រដូវ​ភ្លៀង​ធ្លាក់​វា​ហួស​ហើយ​មាន​ន័យ​ថា​រីក ប៉ុន្តែ​ឆ្នាំនេះ​គ្មាន​ទេ​អ្នកភូមិ​គេ​និយាយ​ថា​មាន​សំរង​ឯណា​ទៀត​បើ​កាប់​អស់ហើយ ខ្ញុំ​ក៏​មិនដែល​ទិញ​បាន​ផង​ពីរ​ឆ្នាំ​ហើយ»។

ដើម​សំរង​ព្រៃ​ភាគច្រើន​គេ​ប្រទះឃើញ​នៅ​តំបន់​ទ្រនាប់​នៃ​ឧទ្យាន​ជាតិ​វីរជ័យ ជាប់​នឹង​ស្រុក​វឺនសៃ ស្រុក​តា​វែង ស្រុក​អណ្ដូងមាស ក្នុង​ខេត្ត​រតនគិរី និង​ស្រុក​សេ​សាន ស្រុក​សៀម​ប៉ាង ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង។ ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​រស់នៅ​តំបន់​ជាប់​នឹង​ឧទ្យាន​ជាតិ កត់​សំគាល់​ថា​មុន​ឆ្នាំ​២០០៧ ដើម​សំរង​មាន​រាប់ពាន់​ម៉ឺន​ដើម​ដុះ​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ​ជាពិសេស​តំបន់​ទំនាប​មាត់​អូរ​តាម​ជ្រលង​ភ្នំ ហើយ​តែង​ផ្ដល់​ផល​នៅ​ចុង​រដូវ​ប្រាំង​ទៅ​ឲ្យ​អ្នកភូមិ​រើស​ផ្លែ​មក​លក់​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ជា​លក្ខណៈ​ប្រពៃណី​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច។

កាលពី​ឆ្នាំ ២០១១ សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​អ្នក​អភិរក្ស​ដើម​សំរង​ព្រៃ​រក​ឃើញ​ដើម​សំរង​រាប់ពាន់​ដើម​ត្រូវ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជនជាតិ​ដើម​ខ្លួន​ឯង និង​ជនជាតិ​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​និង​ឡាវ​រស់​នៅ​តំបន់​ក្បែរ​ព្រៃ​ឧទ្យាន​ជាតិ​ប្រមូល​គ្នា​ជា​ក្រុមៗ ហើយ​ចូល​ព្រៃ​កាប់​រំលំ​ដើម​ដើម្បី​យក​ផ្លែ​លក់​ទៅ​ឲ្យ​ឈ្មួញ។

មេឃុំ​ប៉ាក់កាឡាន់ លោក ខេន លិញ ទទួល​ស្គាល់​ថា ដើម​សំរង​ព្រៃ​ពិតជា​ត្រូវ​វិនាស​ដោយសារ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដណ្ដើម​គ្នា​កាប់​រំលំ​យក​ផ្លែ យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ​ផ្ទុយ​ទៅ​នឹង​ប្រពៃណី​យ​ជនជាតិ​ដើម​មាន​ទម្លាប់​រើស​ផ្លែ​សំរង​ជ្រុះ​តែប៉ុណ្ណោះ។ លោក​បន្ត​ថា​ក្រុម​សហគមន៍​អ្នក​អភិរក្ស​ដើម​សំរង​ព្រៃ​កំពុង​ប្រឈម​មុខ​ទៅ​នឹង​ការបាត់បង់​ដើម​សំរង​ព្រៃ​មុខរបរ​ប្រពៃណី​របស់​អ្នកភូមិ៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ​បាន​រស់​ដោយសារ​ផ្លែ​សំរង​ក៏​មាន​ច្រើន​ដែរ គេ​បាន​ផ្លែ​វា​គេ​ទៅ​បេះ​គឺ​បាន​លុយ​បាន​កាក់​ទិញ​ម៉ូតូ ផ្ទះសម្បែង​ដោយសារ​ផ្លែ​ហ្នឹងហើយ។ ខាង​អង្គការ​គេ​មក​ជួយ​ដែរ គេ​មក​ជួយ​ដើម្បី​អភិរក្ស​ថែរក្សា ពួក​ខ្ញុំ​ក៏​នាំគ្នា​ថែរក្សា​រហូត។ ក្រោយពី​អង្គការ​ឈប់​ជំនួយ ពួក​សហគមន៍​គេ​នាំគ្នា​ថែរក្សា»។

ដើម​សំរង​ព្រៃ​មាន​អាយុកាល​ប្រមាណ​ពី​៣០ ទៅ ៤០​ឆ្នាំ ទើប​ហុច​ផល​ពេញលេញ។ ដើម​វា​មាន​ទំហំ​ពី​៤០ ទៅ ៦០ សង់ទីម៉ែត្រ និង​មាន​កម្ពស់​ពី ៦​ម៉ែត្រ​រហូត​១០​ម៉ែត្រ។ ការ​កត់​សំគាល់​របស់​សហគមន៍​អភិរក្ស​ដើម​សំរង​ប៉ាន់ប្រមាណ​ថា ដើម​សំរង​មួយ​ដើម​អាច​ផ្ដល់​ផ្លែ​ពី ១០០ទៅ ២០០​គីឡូក្រាម​ក្នុង​មួយ​រដូវ​ប្រមូល​ផល។

នៅ​ស្រុក​វ៉ឺនសៃ សហគមន៍​អភិរក្ស​ដើម​សំរង ភូមិ​កុកឡាក់​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​អភិរក្ស​ដើម​សំរង​ព្រៃ​ប្រមាណ ៤០ ទៅ ៥០​ដើម​ដែល​នៅ​សេសសល់​ពី​សកម្មភាព​កាប់​រំលំ​ដើម។ មេឃុំ កុកឡាក់ លោក ផុន សៀង ប៉ាន់ប្រមាណ​ថា ដើម​សំរង​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​សហគមន៍​អភិរក្ស​ប្រមាណ ២០​ភាគរយ​ត្រូវ​បាន​កាប់​រំលំ​កាលពី​ឆ្នាំ​២០១១។ ចំណែក​ដើម​សំរង​ក្រៅ​ព្រៃ​សហគមន៍​អភិរក្ស​៨០​ភាគរយ​ត្រូវ​គេ​កាប់​ដូចគ្នា។ លោក​អំពាវនាវ​សុំ​ឲ្យ​សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច និង​មន្ត្រី​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​រួមគ្នា​ទប់​ស្កាត់​សកម្មភាព​កាប់​ដើម​សំរង ហើយ​ប្រកាន់​យក​ទម្លាប់​រើស​ផ្លែ​សំរង​តាម​ប្រពៃណី​ដើម្បី​រក្សា​ដើម​សំរង​ព្រៃ​បាន​នៅ​គង់​វង់៖ «អ្នកណា​ចូល​កាប់ បងប្អូន​អ្នកភូមិ​កុកឡាក់​ខ្លួន​ឯង​ចង់​កាប់​ដែរ ព្រោះ​ឃើញ​បងប្អូន​ឡាវ បងប្អូន​ខ្មែរ​កាប់​ហ្នឹង​កាប់​ដែរ​ហ្នឹង។ ខ្ញុំ​និយាយ​មតិយោបល់​ថា​បើ​គ្មាន​រាជរដ្ឋាភិបាល​ជួយ អង្គការ​ភាព​ដៃគូ សមត្ថកិច្ច​ជួយ​ថែរក្សា​ដូច​សហគមន៍​យើង​អាច​បាត់បង់​ទៅ​ហើយ។ ពី​ដើម​ប្រពន្ធ​ប្ដី​កូន​រើស​បាន​តាម​ចិត្ត ពេញ​ការុង​ត្រឡប់មកវិញ​ស្អែក​ទៅទៀត។ ឥឡូវ​ហ្នឹង​ទៅ​ទាំង​កូន​ប្រពន្ធ​បងប្អូន​អ្នកចេះ​ឡើងៗ ទៅ​ជា​ក្រុមៗ មួយ​ក្រុម ១០​នាក់ ឬ១២ ១៣ នាក់»។

អភិបាលស្រុក​វ៉ឺនសៃ លោក ជុំ ងិល ថ្លែង​ថា អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​កន្លងទៅ បាន​ធ្វើ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​អប់រំ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មិន​ឲ្យ​កាប់​រំលំ​ដើម​សំរង​យក​ផ្លែ និង​ដាក់​វិធានការ​ផាក​ពិន័យ​ប្រសិន​ប្រជាពលរដ្ឋ​កាប់​​ដើម​សំរង។ លោក​បន្ត​ថា​ដើម​សំរង​ភាគច្រើន​ឋិត​ក្នុង​តំបន់​ឧទ្យាន​ជាតិ​វីរ​ជ័យ ហេតុនេះ​មន្ត្រី​អភិរក្ស និង​សហគមន៍​សំរង​មាន​តួនាទី​សំខាន់​ក្នុង​កិច្ចការពារ​ថែរក្សា​ដើម​សំរង​ព្រៃ​នេះ៖ «កម្លាំង​ឧទ្យាន​ជាតិ​គេ​ចុះ​ល្បាត​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​ហើយ ឆ្នាំនេះ​ដូច​អត់​មាន​កាប់​បំផ្លាញ​ទៀត​ទេ។ គាត់​មាន​រូបភាព​ផាក​ពិន័យ​អ្នកណា​កាប់​គាត់​មាន​ដាក់​ផែនការ​តឹង​រឹង ហើយ​ខ្ញុំ​ឯកភាព​តាម​យោបល់​គាត់​ដែរ ថែរក្សា​ទុក​ទៅ​ព្រោះ​កាប់​បំផ្លាញ​អស់​ទៅ​វា​អត់​ងាយ​បាន​ផ្លែ​ទៀត​ទេ។

កាលពី​រដូវ​ប្រមូល​ផល​សំរង​ឆ្នាំ​២០១១ អាជីវករ​ប្រមូល​ទិញ​ផ្លែ​សំរង​បាន​រាប់​រយ​តោន​នាំ​ចេញទៅ​ទីផ្សារ​ក្នុង​ប្រទេស និង​នាំ​ចេញទៅ​ទីផ្សារ​ប្រទេស​វៀតណាម​ហើយ​ឈ្មួញ​វៀតណាម​បន្ត​នាំចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ចិន​ដើម្បី​ផលិត​ជា​អាហារ​បរិភោគ​និង​ឱសថ​ជាដើម៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។