ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិម្លូរព្រៃមួយ ឃុំម្លូរព្រៃមួយ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ បារម្ភពីសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ដែលកំពុងតាំងលក់តាមជនបទ ភាគច្រើននាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម មានតម្លៃថោក។ ការបារម្ភនេះ ក្រោយពីកុមារីម្នាក់ឈ្មោះ សាំង សីដា វ័យ ១៥ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី៦ នៃសាលាបឋមសិក្សាម្លូរព្រៃមួយ បានស្លាប់ភ្លាមៗ កាលពីយប់ថ្ងៃទី២ កក្កដា សង្ស័យពុលទឹកក្រូចដែលនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកការពុលចំណីអាហារនេះ មានន័យថាទំនិញដែលតាំងលក់ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខូចគុណភាពមិនបានត្រួតពិនិត្យត្រឹមត្រូវមុនពេលនាំចូលពីក្រៅប្រទេស។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិម្លូរព្រៃមួយ ឃុំម្លូរព្រៃមួយ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣ កក្កដា ថា កុមារី រងគ្រោះមុនពេលស្លាប់ បានទទួលទានទឹកក្រូចមួយដបតម្លៃ ៥រយរៀល(៥០០) នាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម ដែលអ្នកភូមិមិនស្គាល់និមិត្តសញ្ញា។
អ្នកភូមិរស់នៅភូមិម្លូរព្រៃមួយ លោក ហាក់ នូស៊ី ប្រាប់ថា មុនពេលស្លាប់កុមារី សាំង លីដា មានអាការៈ ក្អួតចង្អោរ និងវិលមុខ ទន់ដៃជើង ហើយក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះបានបញ្ជូនទៅសង្គ្រោះនៅមណ្ឌលសុខភាព តែគ្រូពេទ្យទីនោះពុំមានសមត្ថភាពព្យាបាល។ លើសពីនេះ អ្នកភូមិបាននាំកុមាររងគ្រោះនោះ ទៅសង្គ្រោះនៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តព្រះវិហារ តែនាងបានស្លាប់នៅពាក់កណ្ដាលផ្លូវ កាលពីយប់ថ្ងៃទី២ កក្កដា។ លោកថា ក្រោយពីកើតមានបាតុភាពនេះ អ្នកភូមិខ្លាចញញើតពីសុវត្ថិភាពចំណីអាហារដែលតាំងលក់នៅជនបទដូចជា សាលារៀន វត្តអារាម និងផ្សារជាដើម៖ «កូនហ្នឹងអត់ឈឺទេ តែភ្លៀងផ្គរក្រឡេកឃើញកូន បែកពពុះមាត់។ ឪពុកដឹកយកទៅពេទ្យ ពេទ្យគេប្រាប់ថា អត់អាចជួយបានទេ ហើយយកឡានទៅខេត្តដល់ពាក់កណ្ដាលផ្លូវ ដូចកម្សត់ណាស់ស្លាប់បាត់ ទិញទឹកក្រូចមួយដប ៥រយរៀល មកពីវៀតណាម»។
នាយប៉ុស្តិ៍នគរបាលឃុំម្លូរព្រៃមួយ លោក សូ ស្ម័គ្រ ឲ្យដឹងថា មន្ត្រីជំនាញកំពុងស្រាវជ្រាវរកមូលហេតុបាតុភាពនេះ តែពុំទាន់ទទួលបានលទ្ធផលនោះទេ។ លោកថា គ្រូពេទ្យបានបញ្ជាក់ថា អាការៈកុមារីរងគ្រោះ មានជាតិពុលក្នុងខ្លួន តែពុំទាន់ដឹងថា បណ្ដាលមកពីពុលអ្វីឲ្យប្រាកដនោះទេ។ លោកថា នគរបាលជំនាញកំពុងប្រមូលភស្តុតាងធ្វើកោសល្យវិច័យ៖ «ហ្នឹងហើយ យើងមិនដឹងថា គឺបណ្ដាលមកពីអ្វីយើងមិនទាន់បានកំណត់។ ខ្ញុំកំពុងតែតាមដានស៊ើបមើល»។
កាលពីដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០១៨ កុមារពីរនាក់ រស់នៅឃុំម្លូរព្រែ២ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ មានអាការៈខុសប្រក្រតី សង្ស័យពុលនំ នាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម នៅគ្រាដែលកុមារទាំងនោះ បានទិញមកបរិភោគនៅពិធីបុណ្យក្នុងភូមិ។ តែបាតុភាពពុលនោះ គ្រូពេទ្យបានសង្គ្រោះកុមារទាំងនោះទាន់ពេល។
កន្លងទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានស្ដីបន្ទោសឲ្យពលរដ្ឋដែលទិញបន្លែ និងទំនិញមិនពិនិត្យជាតិគីមីខ្លួនឯង ហើយបែរជាមកបន្ទោសតែរបបរបស់លោកទៅវិញ។ លោក ហ៊ុន សែន បានទម្លាក់កំហុសលើពលរដ្ឋថា ដូចជាជ្រុលពេកហើយ ខ្លួនមិនពិនិត្យមើលទំនិញណា មានសារជាតិគីមី ឬក៏មិនមានជាតិគីមី៖ «ផ្ញើត្រឡប់ទៅវិញថា សូមមេត្តាកុំទិញអ្វីដែលមានជាតិគីមីទៅវាចប់ហើយ ដោយសារតែយើងទិញ បានវានាំមកលក់ រួចហើយមកចោទតែរដ្ឋាភិបាល សំណូមពរខ្លះដូចជាជ្រុលពេកហើយមិនដឹងហី»។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA) លោក សន ជ័យ អង្កេតឃើញថា ករណីពុលចំណីអាហារតែងតែកើតមានញឹកញាប់។ លោកថា ប្រសិនបើ មន្ត្រីជំនាញពាក់ព័ន្ធមិនត្រួតពិនិត្យចំណីអាហារគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ ជាឱកាសឈ្មួញទុច្ចរិតលក់ផលិតផលភេសជ្ជៈ និងនំចំណីជាដើមគ្មានគុណភាពត្រឹមត្រូវនាំចូលមកលក់នៅកម្ពុជា បង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព និង ជីវភាពពលរដ្ឋ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការពិនិត្យទំនិញមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ គឺជារូបភាព នៃការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ៖ «ការមិនបានត្រួតពិនិត្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ គឺផ្តល់ឱកាសប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរ និង ខូចសុខភាពពលរដ្ឋ។ អ៊ីចឹងអំពើពុករលួយមិនត្រឹមខូចសេវាសាធារណៈទេ វាក៏អាចប៉ះពាល់ជីវិតមនុស្សដែរ»។
ពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង ថ្លែងមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣ កក្កដា ថា នគរបាលច្រកព្រំដែន មន្ត្រីគយ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត ពុំបានត្រួតពិនិត្យទំនិញនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាមត្រឹមត្រូវនោះទេ គឺបណ្ដោយឲ្យនាំចូលដោយសេរី ដោយសារឥទ្ធិពលនៃអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ។ លោកថា ទំនិញរបស់វៀតណាមភាគច្រើន ខូចគុណភាព មានជាតិគីមីកម្រិតខ្ពស់ បាននាំចូលតាមច្រកព្រំដែនជាច្រើនកន្លែង ក្នុង ខេត្តស្វាយរៀង។ ទំនិញទាំងនោះ គេឃើញតាំងលក់ដោយសេរីតាមសាលារៀន វត្តអារាម និងទីសាធារណៈ ហើយពលរដ្ឋ និងកុមារភាគច្រើនទិញមកបរិភោគ៖ «មន្ត្រីអស់ហ្នឹង វាយកតែលុយ។ គ្មានការត្រួតពិនិត្យអីទេទំនិញ។ ច្រកព្រំដែនមិនដឹងប៉ុន្មានកន្លែងគឺទំនិញចូលពោរពេញ ឃើញតែស៊ីសំណូកសូកប៉ាន់អ៊ីចឹង»។
បុរសដដែលអះអាងបន្ថែមថា ទំនិញរបស់វៀតណាមខ្លះ ដូចជាប្រភេទកំប៉ុង ដូចជា បាកាស (Bacchus) គោជល់ និងទឹកដោះគោឆៅជាដើម ជាទំនិញក្លែងក្លាយ បាននាំចរាចរមកលក់យ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រីឯមន្ត្រីជំនាញតាមព្រំដែន អង្គុយចាំសំកុកយកតែលុយ មិនខ្វល់ពីផលប៉ះពាល់សុខភាពពលរដ្ឋ និងសង្គមជាតិ៖ «បញ្ហាទំនិញនាំចូលស្រុកខ្មែរ មិនដឹងស្អីជាស្អីទេ មួយថ្ងៃៗ ខ្លាំងបំផុតគ្រឿងបរិភោគដូចជាបាកាស ផលិតនៅព្រៃនគរ ( កម្ពុជាក្រោម ) យើងមិនបានចាប់អារម្មណ៍បើមើលទៅ គឺនាំចូលពីវៀតណាម។ នេះជាបញ្ហាមួយទៀត ហានិភ័យ»។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម កញ្ញា សឹង សុផារី តែទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដង ពុំមានអ្នកទទួលនៅថ្ងៃទី៣ កក្កដា។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលទទូច ឲ្យរបប លោក ហ៊ុន សែន ពង្រឹងប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យគុណភាព ឬពិនិត្យសុវត្ថិភាពចំណីអាហារឲ្យបានទូលំទូលាយ ហើយយកអ្នកដែលប្រព្រឹត្តមកទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់។ ពួកគេមើលឃើញថា តួនាទីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលមានមន្ត្រីកាំកុងត្រូល ត្រួតពិនិត្យគុណភាពចំណីអាហារ និងទំនិញពីក្រៅប្រទេស ក៏ប៉ុន្តែការអនុវត្តភារកិច្ចនេះ នៅធូររលុងច្រើន ដែលនាំឲ្យក្រុមអ្នករកស៊ីខិលខូច នាំទំនិញខូចគុណភាពចូល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។