ជំងឺផ្ដាសាយបក្សីH5N1
2013.02.28
ជំងឺផ្ដាសាយបក្សី ជាប្រភេទជំងឺគ្រោះថ្នាក់បំផុតមួយដែលពលរដ្ឋកម្ពុជា និងពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសតំបន់អាស៊ាន នៅតែប្រឈមមុខជារៀងរាល់ថ្ងៃ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
នៅប្រទេសកម្ពុជា មានករណីថ្មីមួយទៀតដែលបុរសអាយុ ៣៥ឆ្នាំម្នាក់ រស់នៅឃុំមេសរជ្រៃ ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម បានស្លាប់ដោយសារជំងឺផ្ដាសាយបក្សីនេះ នៅយប់ថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ។ បុរសរូបនេះ ត្រូវបានអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំនៅកម្ពុជា និងក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា កំណត់ថា ជាជនរងគ្រោះទី៨ហើយដែលស្លាប់ដោយសារជំងឺផ្ដាសាយបក្សី ក្នុងចំណោមអ្នកឆ្លងចំនួន ៩នាក់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅដើមឆ្នាំ២០១៣ នេះ។
មូលហេតុ៖
ឯកសារនៅលើគេហទំព័ររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក សរសេរថា មានមេរោគវីរុសជាច្រើនប្រភេទដែលបង្កឱ្យកើតជំងឺផ្ដាសាយបក្សី ហើយជាធម្មតា ចម្លងរវាងសត្វបក្សីឈឺទៅបក្សីផ្សេងទៀត។ មេរោគវីរុសប្រភេទH5N1 គឺជាប្រភេទមេរោគដែលបង្កឱ្យកើតជំងឺផ្ដាសាយបក្សីធ្ងន់ធ្ងរ។ ជំងឺផ្ដាសាយបក្សីភាគច្រើនបំផុត មិនងាយឆ្លងមកមនុស្សទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ជួនកាលវាអាចចម្លងពីបក្សីទៅមនុស្ស ជាពិសេសមេរោគវីរុសផ្ដាសាយបក្សីប្រភេទH5N1។
ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា លោក ភីតធើ វ៉ាន់ ម៉ារ៉េន (Pieter Van Maaren) បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា មេរោគវីរុសប្រភេទH5N1 ដែលបង្កជំងឺផ្ដាសាយបក្សីឆ្លងមកមនុស្សបែបនេះ គឺមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៖ «មេរោគដែលបង្កឱ្យមានជំងឺនេះ ពិតជាមាននៅប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេស គឺនៅនឹងសត្វ ដូចជាមាន់ និងទា។ នៅពេលដែលមាន់ និងទាឈឺដោយសារមេរោគនេះ គឺមនុស្សក៏អាចឈឺដែរ។ រឿងកើតចំពោះមនុស្សហ្នឹង វាកើតមាន ៩ករណីហើយនៅកម្ពុជា ឆ្នាំនេះ»។
ជំងឺផ្ដាសាយបក្សីប្រភេទH5N1 ត្រូវបានអ្នកជំនាញខាងសុខាភិបាល ដូចជាយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់នៅពេលណាតំបន់ណាមួយមានសត្វស្លាប ឬមាន់ទា កើតមានជំងឺនេះច្រើន ដោយហេតុតែវាអាចឆ្លងដល់មនុស្ស និងអាចឆ្លងរាលដាលទ្រង់ទ្រាយធំបាន។
វិធីឆ្លង៖
ឯកសាររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក សរសេរថា ជំងឺនេះឆ្លងតាមការប៉ះពាល់ទឹកសំបោរ ទឹកមាត់ និងលាមកសត្វឈឺ ឬងាប់ ដែលបណ្ដាលមកពីមេរោគH5N1នេះ។ ដូចករណីបុរសអាយុ ៣៥ឆ្នាំ ដែលស្លាប់នៅខេត្តកំពង់ចាម ក្នុងពេលថ្មីៗនេះដែរ អ្នកជំនាញបានរកឃើញថា គាត់បានប៉ះពាល់សត្វទាងាប់នៅមុនថ្ងៃដែលគាត់ចាប់ផ្ដើមឈឺ។
ទោះជាមានមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺផ្ដាសាយបក្សីH5N1 ដូច្នេះក្ដី ក៏ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា លោក ភីតធើ វ៉ាន់ ម៉ារ៉េន មានប្រសាសន៍ថា ស្ថានភាពនៅកម្ពុជា មិនទាន់អាចនិយាយបានថាមានស្ថានភាពឆ្លងរាលដាលខ្លាំងនៅឡើយទេ គឺគ្រាន់តែមានមេរោគនេះដូចប្រទេសផ្សេងៗទៀតក្នុងអាស៊ានដែរ។
លោក ភីតធើ វ៉ាន់ ម៉ារ៉េន បញ្ជាក់ទៀតថា ជំងឺផ្ដាសាយបក្សីនៅប្រទេសកម្ពុជា នឹងមិនរាលដាលទូទៅទេ៖ «គ្រប់ករណីជំងឺទាំងអស់ដែលយើងរកឃើញ យើងបានតាមដានយ៉ាងត្រឹមត្រូវ ហើយបានពិនិត្យតាមដានយ៉ាងពេញលេញហើយ ដោយរកឃើញថា មិនមានករណីណាមួយបង្ហាញភស្តុតាងថានឹងមានការផ្ទុះរាលដាលទ្រង់ទ្រាយធំទេ។ ដូច្នេះ យើងមិនបារម្ភពីថានឹងមានករណីជំងឺនេះកើនឡើងលឿននោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ជាការពិត យើងនៅតែបារម្ភថា ករណីជំងឺផ្ដាសាយបក្សីH5N1 នឹងនៅតែបន្តមានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
ឯកសាររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក និងក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា សរសេរថា ទោះបីជាជំងឺផ្ដាសាយបក្សីមិនងាយឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតក្ដី ក៏វាអាចឆ្លងរាលដាលដូចគ្នានឹងជំងឺផ្ដាសាយតាមរដូវកាលដែរ ប្រសិនបើវាវិវត្តន៍ផ្លាស់ប្ដូរ។
ការព្យាបាល៖
ដោយសារតែជំងឺផ្ដាសាយបក្សីនៅលើមនុស្ស ជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ទើបក្រសួងសុខាភិបាល និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក តម្រូវឱ្យអ្នកជំងឺព្យាបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវនៅមន្ទីរពេទ្យ បើពុំដូច្នេះទេ អ្នកជំងឺនឹងស្លាប់បាន។
ត្រូវប្រញាប់បញ្ជូនអ្នកជំងឺទៅមន្ទីរពេទ្យ នៅពេលណាអ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញា ដូចជា គ្រុនក្ដៅ ក្អកញឹកញាប់ និងហត់។
វិធីបង្ការ៖
អង្គការសុខភាពពិភពលោក និងក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា ណែនាំថា ពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់ ដាក់កុមារឱ្យនៅឆ្ងាយពីសត្វបក្សី ដាក់សត្វបក្សីឱ្យនៅឆ្ងាយពីកន្លែងរស់នៅ កុំទទួលទានសត្វបក្សី ឬមាន់ទា ដែលឈឺ ឬងាប់។
ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា លោក ភីតធើ វ៉ាន់ ម៉ារ៉េន ណែនាំថា មនុស្សគ្រប់រូបត្រូវរក្សាអនាម័យឱ្យខ្ជាប់ខ្ជួន៖ «ការរក្សាអនាម័យល្អ គឺសំខាន់ ដូចជាលាងដៃឱ្យបានស្អាតជានិច្ច ហើយត្រូវធ្វើឱ្យប្រាកដថា អ្នកដែលធ្វើម្ហូបសម្រាប់ទទួលទាន ត្រូវមានអនាម័យ ជាពិសេស ម្ហូបដែលធ្វើពីសាច់មាន់ និងទា ត្រូវតែចម្អិនឱ្យឆ្អិនល្អ»។
លោកបន្តថា ជំងឺផ្ដាសាយបក្សីនៅកម្ពុជា តែជាករណីដាច់ដោយឡែកមួយៗនៅឡើយទេ ហើយពលរដ្ឋកម្ពុជា មិនគួរមានហេតុផលណាមួយព្រួយបារម្ភអំពីការផ្ទុះរាលដាលនៃជំងឺនេះឡើយ។ ក្រៅពីនេះ លោករំពឹងថា នៅក្នុងរយៈពេលពី ២ ទៅ ៣ខែខាងមុខនេះ នឹងមិនមានករណីជំងឺនេះទៀតទេ។
នៅដើមឆ្នាំ២០១៣ នេះ ជំងឺផ្ដាសាយបក្សីកើនដល់ ៩ករណីហើយ ដែលក្នុងនោះមានកុមារអាយុក្រោម ១៥ឆ្នាំចំនួន ៧ករណី និងបណ្ដាលឲ្យអ្នកជំងឺបានស្លាប់មាន ៨ករណី៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។