សង្គមស៊ីវិលចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលថ្មីបើកលំហសេរីភាពដើម្បីបញ្ចៀសការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច
2023.08.12
គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ដែលលោក ហ៊ុន សែន រៀបចំដាក់កូនចៅរបស់លោកគឺ លោក ហ៊ុន ម៉ាសែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ រូបកាលពីថ្ងៃទី១០ សីហា ២០២៣។
រូប៖ គេហទំព័រលោក ហ៊ុន សែន
មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មីដឹកនាំដោយ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បើកលំហការងារអង្គការសង្គមស៊ីវិលឡើងវិញ ដើម្បីកាត់បន្ថយការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ពីបណ្ដាប្រទេសនាំមុខលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ការស្នើសុំរបស់ក្រុមមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ចៀសផលអាក្រក់ពីការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចដែលនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស។
ក្រុមមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ការបើកលំហសេរីភាពការងារដល់ក្រុមអង្គការស៊ីវិល នឹងជួយឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មីមិនសូវបាក់មុខនៅលើឆាកអន្តរជាតិ និងអាចជួយកាត់បន្ថយការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចមួយផ្នែកផងដែរ។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលថ្មីកើតចេញពីការបោះឆ្នោតដែលមានការខ្វែងគំនិតគ្នាទៅលើភាពយុត្តិធម៌ សេរី និងត្រឹមត្រូវក៏ដោយ លោកសង្ឃឹមថា សមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មីដែលភាគច្រើនជាអ្នកបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍនោះ នឹងលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថ្មីអាចធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធតុលាការឯករាជ្យ និងបញ្ឈប់ការគំរាមកំហែងលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថាន និងដោះលែងសកម្មជននយោបាយដែលកំពុងជាប់ឃុំនោះវិញ រដ្ឋាភិបាលថ្មីនឹងទទួលបានការអបអរសាទរពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «ទោះបីថា ពួកគាត់សុទ្ធសឹងចេញពីគណបក្សកាន់អំណាចតែមួយក៏ដោយ ក៏យើងនៅតែបង្ហាញនូវការជឿជាក់ និងសង្ឃឹមថា មានការដូរផ្លាស់នូវឥរិយាបថ ក្នុងការរឹតត្បិតទៅលើសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដូចជាសកម្មជននយោបាយ ឬជាសកម្មជនសង្គមអីទាំងអស់ហ្នឹង ចំណុចទាំងអស់នេះអាចនឹងធ្វើឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ ហើយក្នុងបុព្វហេតុទាំងអស់នេះ វាមិនមែនដើម្បីនរណាទេ គឺដើម្បីពលរដ្ឋកម្ពុជាដើម្បីផលប្រយោជន៍សង្គមជាតិយើងទាំងអស់គ្នា ហើយទាំងសហគមន៍អន្តរជាតិ ទាំងកិច្ចការងារទំនាក់ទំនងការបរទេស ឬក៏សេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗ អាចនឹងមានសភាពងើបឡើងវិញបានខ្លះ បើមិនអ៊ីចឹងទេ អាចហ្នឹងមានភាពប្រឈមកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅហើយ»។
កន្លងទៅ អង្គការជាតិ អន្តរជាតិ និងបណ្ដាប្រទេសនាំមុខលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បានថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសការប្រើប្រាស់អំណាចផ្ដាច់ការរបស់លោក ដែលបានយកប្រព័ន្ធតុលាការជាឧបករណ៍នយោបាយ ដើម្បីកាត់ទោសសកម្មជននយោបាយដែលមាននិន្នាការផ្ទុយពីលោក។
ទន្ទឹមគ្នានេះ អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានរឹតត្បិតលំហសេរីភាពការងាររបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅមុនការបោះឆ្នោត ជាក់ស្ដែងដូចជា ការឃាត់ខ្លួនបុគ្គលិកសមាគមសម្ព័ន្ធកសិករសហគមន៍កម្ពុជា ជិត ២០នាក់ កាលពីខែឧសភា ហើយបន្ទាប់មកបានសម្រេចឃុំខ្លួនបុគ្គលិកសមាគមនេះ ៣នាក់ក្នុងពន្ធនាគារ។ បើទោះបីជាពួកគេទាំង៣នាក់ត្រូវបានដោះលែងក្រោយពីសុំទោសលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោយឆ្លើយទម្លាក់កំហុសទៅលើខ្លួនឯងហើយក៏ដោយ ក៏តុលាការមិនទាន់លើកលែងបទចោទញុះញង់ និងរួមគំនិតក្បត់ ទៅលើពួកគេនោះដែរ។
បន្ថែមពីលើនេះ ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន បានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ ដើម្បីផ្ទេរអំណាចទៅឱ្យកូនប្រុសច្បងរបស់លោក គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ផងនោះ សហភាពអឺរ៉ុប (EU) បានព្រមានកាត់ផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA បន្ថែមទៀត ស្របពេលសហរដ្ឋអាមេរិក (United States) មិនបានបន្តសុពលភាពប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP ដល់កម្ពុជាបន្តទៀតនោះឡើយ ចាប់តាំងពីដំណាច់ឆ្នាំ ២០២០មក។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន និងអ្នកនាំពាក្យ គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន ដើម្បីបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានឡើយទេនៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា។
ទាក់ទងរឿងនេះ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា អាជ្ញាធរនៅតាមមូលដ្ឋាន នៅតែគំរាមកំហែង រឹតត្បិតសេរីភាពការងាររបស់មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល នៅពេលពួកគាត់បើកវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលនៅតាមសហគមន៍។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលថ្មីបើកលំហសេរីភាពការងារអង្គការសង្គមស៊ីវិលនោះ មិនត្រឹមតែអាចបញ្ចៀសពីការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ដែលនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏អាចលើកមុខមាត់អ្នកដឹកនាំប្រទេសជំនាន់ថ្មីដែរ នៅពេលពួកគេចូលរួមកិច្ចប្រជុំក្នុងឆាកអន្តរជាតិ។
លោក អំ សំអាត៖ «កម្ពុជាត្រូវតែធ្វើម៉េចដើម្បីធានាឱ្យបាន លំហលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ព្រោះកម្ពុជាយើងក៏ជាភាគីមួយដែលបានផ្ដល់សច្ចាប័នច្រើន ទាក់ទងនឹងលិខិតុបករណ៍អន្តរជាតិដូចជា កតិកាសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌ ហើយនឹងកតិកាសញ្ញាជាច្រើនទៀត»។
ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ផ្ទុយពីការយកអង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើជាដៃគូដើម្បីអភិវឌ្ឍ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បែរជាលាបពណ៌ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលថា ចង់ធ្វើបដិវត្តពណ៌ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលទៅវិញ។ ក្រុមមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីគួរតែសហការជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល តាមរយៈការកែប្រែចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួន ជាជាងបន្តចោទថា អង្គការសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ជាន់ពន្លិចរដ្ឋាភិបាល ខណៈស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា កាន់តែអាក្រក់ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោករយៈពេល ៣ខែ រដ្ឋាភិបាលមានស្នាដៃជាច្រើន
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ព្រមានមេដឹកនាំសហជីពកុំខ្ចីដៃកម្មករទៅបម្រើសកម្មភាពនយោបាយ
- តុលាការខេត្តបន្ទាយមានជ័យកាត់ទោសពលរដ្ឋរិះគន់បក្សប្រជាជនឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៣ឆ្នាំ
- លោក ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ ពីអ្នកកាសែតមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ទៅជាមន្ត្រីនយោបាយរបស់ត្រកូលហ៊ុន
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋម្នាក់ដែលរិះគន់រឿងគ្រឿងញៀននិងលំហូរជនបរទេសខុសច្បាប់
អត្ថបទពេញនិយម
សិទ្ធិមនុស្ស
- ក្រុមកូដករណាហ្គាវើលដ៍ ធ្វើពិធីអុំទូកនៅខាងមុខក្រុមហ៊ុន ទាមទារដំណោះស្រាយវិវាទការងារ
- គ្រួសារអ្នករិះគន់បក្សកាន់អំណាចលើហ្វេសប៊ុកទាមទារតុលាការខេត្តដោះលែងស្វាមី
- អង្គការលីកាដូរកឃើញថា ការរំលោភលើកម្លាំងពលកម្មកុមារនៅតែបន្តកើតមាន ខណៈរដ្ឋាភិបាលអសកម្មក្នុងការដោះស្រាយ
- ព្រះសង្ឃ សយ សាត កំពុងគេចព្រះកាយពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់អាជ្ញាធរ
- ក្រុមយុវជនអង្គការ YRDP ខកចិត្តចំពោះអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ធំដែលរារាំងពួកគេមិនឲ្យផ្សព្វផ្សាយអប់រំពីបរិស្ថាននិងសីលធម៌សង្គម