ក្រុមយុវជនលើកឡើងថា សំណេរលិខិតរបស់សកម្មជនសង្គមគឺលោក ធែល ធីលែន ចេញពីពន្ធនាគារបានដាស់សតិអារម្មណ៍ពួកគេឱ្យប្រឹងប្រែងងើបឡើងតស៊ូនឹងភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម ព្រោះពួកគេធ្លាប់ជាប់ពន្ធនាគារ និងទទួលភាពអយុត្តិធម៌ដូចលោក ធែល ធីលែន ដែរ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា ការតស៊ូមតិរបស់លោក ធែល ធីលែន កន្លងមក គឺជាការសម្ដែងមតិរបស់ពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ មិនមែនជាការញុះញង់នោះទេ។
បន្ទាប់ពីមានការចែកចាយសារលិខិតរបស់លោក ធែល ធីលែន នៅតាមបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ដែលរៀបរាប់ពីការទទួលរងភាពអយុត្តិធម៌បន្ទាប់ពីជាប់ឃុំពន្ធនាគារជាង៦ខែមកនេះ ក្រុមយុវជនសិទ្ធិមនុស្ស បានសម្ដែងការអាណិតអាសូរចំពោះរូបលោក និងយកស្ថានភាពនាពេលនេះជំរុញទឹកចិត្តរបស់ពួកគាត់ឱ្យកាន់តែក្រោកឡើងតស៊ូមតិចំពោះភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គមថែមទៀត។
សមាជិកក្រុមខ្មែរថាវរៈ អ្នកស្រី ឈឿន ដារ៉ាវី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៩ មេសា ថា សកម្មភាពរបស់លោក ធែល ធីលែន មិនមែនជាការញុះញង់នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែជាការបញ្ចេញមតិ ដោយមើលឃើញពីជ្រុងមួយនៃសង្គម ហើយការចោទប្រកាន់មកលើរូបលោក គឺជារឿងអយុត្តិធម៌។
អ្នកស្រី ឈឿន ដារ៉ាវី៖ «សូម្បីតែកូនក្មេងក៏ដឹងថា តុលាការសព្វថ្ងៃបែបម៉េចដែរ អ៊ីចឹងវាដូចជាអត់មានអីថ្មី។ ហើយមហាជនក៏ច្បាស់ទៅទៀតថាសង្គមរាល់ថ្ងៃបែបម៉ែចដែរ។ អ៊ីចឹងសង្ឃឹមថាអាចនឹងមានការប្រែប្រួលប្រសិនបើជាយើងម្នាក់ៗរួមគ្នាឃើញនូវរឿងអយុត្តិធម៌ហើយនិយាយ ជាជាងឃើញថា សង្គមវាបែបហ្នឹងហើយថា ទទួលយកភាពអយុត្តិធម៌ដែលនៅតែបន្តកើតមានដោយមិននិយាយ»។
ការលើកឡើងបែបនេះ ក្រោយពេលសំបុត្រសរសេរដោយដៃ ដោយប៊ិកពណ៌ខៀវ ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ដែលទើបបែកធ្លាយនៅលើបណ្ដាញសង្គមថ្មីៗនេះ ក្រោមចំណងជើងថា “ពាក្យថារត់ការ គឺជាការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ” លោក ធែល ធីលែន បានផ្ញើលិខិតមួយសន្លឹកនេះតាមអ្នកដែលទើបរួចទោសមកខាងក្រៅ។ ខ្លឹមសារនៅក្នុងសំបុត្រនោះ រៀបរាប់ពីភាពអយុត្តិធម៌ដែលតុលាការចោទប្រកាន់មកលើលោក ដោយសំអាងលើភស្តុតាងក្លែងក្លាយ និងមានការឃុបឃិតគ្នាជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ លោក ធែល ធីលែន បញ្ជាក់ក្នុងលិខិតនោះថា ការចោទប្រកាន់លើរូបលោកលើសំណុំរឿងចំនួន ៤ផ្ទួនៗគ្នា ជារឿងមិនអាចទទួលយកបាននោះទេ ដោយសារវាកើតឡើងចេញពីពាក្យកុហករបស់ដើមបណ្ដឹង។
សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន កញ្ញា សូ មេត្តា ឱ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីកញ្ញាបានអានសាររបស់លោក ធែល ធីលែន ហើយ កញ្ញានឹកឃើញខ្លួនឯងកាលពីក្នុងអំឡុងពេលជាប់ពន្ធនាគារដោយអយុត្តិធម៌។ ទោះជាយ៉ាងណា តាមរយៈលិខិតរបស់លោក ធែល ធីលែន កញ្ញាមើលឃើញពីឆន្ទៈរបស់យុវជនរូបនេះ នៅក្នុងការនិយាយការពិត និងស្វែងរកយុត្តិធម៌ ខណៈសារនេះក៏បានដាស់តឿនកញ្ញាឱ្យមានការតស៊ូតទៅមុខទៀត។
កញ្ញា សូ មេត្តា៖ «ខ្ញុំឃើញអ៊ីចឹងខ្ញុំមានការឈឺចាបខ្លាំងមែនទែន ដែលខ្ញុំមិនអាចជួយពួកគាត់បាន។ បើខ្ញុំនៅខ្ញុំនឹងប្រើមធ្យោបាយទាមទាររកយុត្តិធម៌ឱ្យពួកគាត់ ខ្ញុំមិននៅមួយកន្លែងទេ។ តែពេលនេះខ្ញុំធ្វើបានតែតាមអនឡាញ នឹងទាក់ទងតាមបណ្ដាញយុវជន»។
សមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនលោក ធែល ធីលែន កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ហើយតុលាការខេត្តកណ្ដាល បានឃុំខ្លួនលោកបណ្ដោះអាសន្នពីបទ ”លួចលក់អចលនវត្ថុរបស់អ្នកដទៃ” ដែលដីកាបង្គាប់ឃុំខ្លួនរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរលោក ប្លុង វិសាល បានចោទយុវជនរូបនេះថា បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេះ តាំងពី៦ឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ។ ប៉ុន្តែសង្គមស៊ីវិលយល់ឃើញថា ការចាប់ខ្លួនយុវជន ធែល ធីលែន នេះ គឺជាការបំបិទសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់លោកទៅលើបញ្ហាជនជាតិវៀតណាមជាជាងការអនុវត្តនីតិវិធីច្បាប់ទៅលើបទចោទ។
ក្រុមយុវជន និងសកម្មជនមួយចំនួន មិនបានស្គាល់ប្រវត្តិរបស់លោក ធែល ធីលែន នោះទេ ចំណែកឯលោក ផៃ ធែល ត្រូវជាឪពុករបស់លោក ក៏មិនបានបញ្ជាក់ពីប្រវត្តិការងាររបស់កូនលោកនោះដែរ។
នៅមុនការចាប់ខ្លួន លោក ធែល ធីលែន បានប្រកាសកៀរគរប្រជាពលរដ្ឋឱ្យមកជួបជុំសម្ដែងមតិដោយសេរីនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដែលលោកគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ដើម្បីតវ៉ារឿងការបង្កើតដេប៉ាតឺម៉ង់ភាសាវៀតណាមនៅកម្ពុជា និងការផ្ដល់ប័ណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ ឱ្យជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលស្នាក់នៅប្រទេសកម្ពុជា។
ឪពុកលោក ធែល ធីលែន គឺលោក ផៃ ធែល ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា សំបុត្រនោះគឺជាសំណេររបស់កូនលោកពិតប្រាកដ។ លោកបន្តថា កាលពីខែមីនា តុលាការខេត្តកណ្ដាល បានបើកសវនាការជំនុំជម្រះលើករណីលោក ធែល ធីលែន ដែរ ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនបានចូលរួមស្ដាប់នោះទេ ព្រោះតុលាការមិនបានផ្ដល់ដំណឹងឱ្យលោកបានដឹងឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា តាមការឱ្យដឹងពីមេធាវី តុលាការបានបន្ថែមបទចោទទៅលើលោកកូនលោក៤ករណី និងផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារចំនួន៤ឆ្នាំ។
លោក ផៃ ធែល៖ «ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ ថ្ងៃហ្នឹងតុលាការកាត់ក្ដីរឿងដីហ្នឹង តុលាការអត់(ប្រាប់ខ្ញុំ)។ មិនដែលតុលាការណាកាត់ក្ដីតែម្ខាង ហើយភាគីម្ខាងទៀតមិនមក»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល លោក សូ សារិន និងចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងខេត្តកណ្តាល លោក ប្លុង វិសាល ដើម្បីសុំការបកស្រាយរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២៩ មេសា។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ លោក កើត សារ៉ាយ មើលឃើញថា លិខិតរបស់លោក ធែល ធីលែន សរសេរចេញពីពន្ធនាគារមានគោលបំណងប្រាប់ទៅមហាជនថា លោកនៅមានស្មារតីរឹងប៉ឹង មានភាពក្លាហាន និងបង្ហាញពីភាពអយុត្តិធម៌ដែលកើតមានលើរូបលោក។ យ៉ាងណាលោកថា ការតស៊ូមតិ និងការតវ៉ា របស់លោក ធែល ធីលែន លើបញ្ហាសង្គមជាតិកន្លងមកនោះ គឺស្របទៅរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក កើត សារ៉ាយ៖ «ដូច្នេះគាត់បង្ហាញទស្សនៈពីការព្រួយបារម្ភក្នុងនាមជាពលរដ្ឋម្ចាស់ប្រទេសក៏មិនមែនជារឿងអីខុសឆ្គងដែរ។ ដូច្នេះខ្ញុំយល់ថា វាមិនមែនជាការរើសអើងអីទេ វាជាការក្រើនរំលឹកអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬក៏មានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងនាមជាម្ចាស់ប្រទេស»។
យុវជន និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា ការគាស់កកាយសំណុំរៀងចាស់ៗ និងសម្រេចចាប់ខ្លួនលោក ធែល ធីលែន កើតឡើងដោយសារលោកបានចេញមុខតវ៉ារឿងការបង្កើតដេប៉ាតឺម៉ង់ភាសាវៀតណាមនៅកម្ពុជា និងការផ្ដល់ប័ណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ ឱ្យជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលស្នាក់នៅប្រទេសកម្ពុជា។ ពួកគាត់ចាត់ទុកថា ការចាប់ខ្លួនយុវជនរូបនេះ គឺជាការបំបិទសំឡេងពលរដ្ឋ និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ដែលផ្ទុយពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។