អតីតអ្នកជាប់ឃុំនៅមណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺ និងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស ចោទប្រកាន់ថា មណ្ឌលព្រៃស្ពឺមិនមែនជាកន្លែងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈទេ ប៉ុន្តែជាកន្លែងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងជាកន្លែងឃុំខ្លួនមនុស្សខុសច្បាប់។ ឆ្លើយតបករណីនេះ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថា បើសិនជាមានករណីបែបនេះកើតឡើងមែន រដ្ឋាភិបាលនឹងមានចំណាត់ការ។
អតីតអ្នកជាប់ឃុំនៅមណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺលើកឡើងថា ការគ្រប់គ្រងអ្នកជាប់ឃុំនៅមណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពៃ ធ្វើឡើងដោយគ្មានរបៀប គ្មានការទទួលខុសត្រូវ គ្មានអនាម័យ គ្មានអាហារសមរម្យផ្ដល់ឱ្យអ្នកជាប់ឃុំ និងដាក់មនុស្សចម្រុះក្នុងកន្លែងតែមួយ។ ចំណែកមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាល គួរចាត់វិធានការដោះស្រាយបញ្ហានេះជាបន្ទាន់ ខណៈមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មានអ្នកឃុំចំនួន១២នាក់បានឈឺស្លាប់ជាបន្តបន្ទាប់ព្រោះមិនទទួលបានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ។
អតីតអ្នកជាប់ឃុំនៅមណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺ និងជាអតីតសកម្មជនដីធ្លីតំបន់បុរីកីឡា លោកស្រី ជុំ ង៉ាន់ មានប្រសាន៍ថា មណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពៃ ជាកន្លែងគួរឱ្យខ្លាច។ លោកស្រីរំលឹកថា កាលពីលោកជាប់ឃុំនៅទីនោះអំឡុងឆ្នាំ២០១៣ ព្រោះការទាមទាររកដំណោះស្រាយជម្លោះដីធ្លី លោកស្រីនិងសកម្មជនបុរីកីឡាជិត៣០នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញបញ្ជូនយកទៅឃុំខ្លួននៅទីនោះ ដោយត្រូវគេងក្នុងបន្ទប់រួមគ្នា ទាំងដោយគ្មានគ្រែ គ្មានភួយកន្ទេល និងគ្មានខ្នើយ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ទោះរឿងកន្លងផុតទៅជាង ៩ឆ្នាំហើយក្ដី ក៏លោកស្រីនៅចាំមិនភ្លេចទេ គឺលោកស្រីនិងអ្នកជាប់ឃុំផ្សេងៗទៀតត្រូវបរិភោគបាយក្រហម និងបន្លែស្ងោជាមួយសាច់ជ្រូកមានសុទ្ធតែរោម។
លោកស្រី ជុំ ង៉ាន់៖ «បាយគេនោះក្រហមដូចពោតកំបោរអ៊ីចឹងណា ដល់ពេលហើយមើលទៅសំឡគេមួយគោមធំ សំឡគេហ្នឹងគេលីងតែស្ករហើយចាក់ ហើយខ្លាញ់ជ្រូកគេ ហើយរោមជ្រូកអណ្ដែតត្រា ខ្ញុំថា អូគេធ្វើឱ្យហូបអ៊ីចឹង ខ្ញុំពេលហ្នឹងពិតតែខ្ញុំឃ្លានមែនតែខ្ញុំលេបអត់ចូលទេ»។
លោកស្រី ជុំ ង៉ាន់ រៀបរាប់ទៀតថា អាជ្ញាធរបានដាក់អ្នកជាប់ឃុំ រួមមាន៖ អ្នកសុំទាន ជនគ្មានទីពឹង ជនវិកលចរិត និងអ្នកជាប់ឃុំដែលជំងឺប្រចាំកាយផ្សេងៗ ដោយគ្មានការចែកកន្លែងឃុំខ្លួនឱ្យត្រឹមត្រូវនោះ។ លោកស្រីឱ្យដឹងដែរថា ទៅនោះគ្មានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ទេ ដោយអ្នកជាប់ឃុំទាំងអស់ត្រូវនាំគ្នាទៅគ្នាងូតទឹកស្រេះ។
លោកស្រី ជុំ ង៉ាន់៖ «អ្នកអនាថា អ្នកអីអ៊ីចឹង ដល់ពេលអ៊ីចឹងយើងជាមនុស្សទៅឃើញសភាពបែបហ្នឹងដូចរាងខ្លាចណាស់ទោះបីនៅគ្នាច្រើនហើយដូចរាងញញើតណាស់ ងូតទឹកពេញស្រះហ្នឹងច្បិចគ្នាលេង អីចឹងណា ស្រីប្រុសណា ច្រឡូកច្រឡំគ្នាហ្នឹងប៉ុន្តែគ្រាន់តែគេចាក់ថ្នាំការពារអត់ឱ្យមានកូនមានចៅអីអ៊ីចឹងណា»។
អតីតសកម្មជនដីធ្លីតំបន់បុរីកីឡារូប លោកស្រី ជុំ ង៉ាន់ រំលឹកទៀតថា ដោយទ្រាំ រស់នៅទីនោះមិនបាន លោកស្រីនិងពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លីផ្សេងទៀត បាននាំគ្នាលួចរត់ចេញពីមណ្ឌលព្រៃស្ពឺ ក្រោយរស់ទីនោះបានត្រឹមមួយសប្ដាហ៍។ លោកស្រីបញ្ជាក់ទៀតថា អ្នកឃុំនៅទីនោះ គឺអាជ្ញាធរយកអ្នកជាប់ឃុំទៅទុកចោល ដោយគ្មានការមើលថែ ឬបង្រៀនវិជ្ជាជីវៈអ្វីឡើយ។
មណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺ ដែលស្ថិតក្នុងការគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុវជន និងយុវនីតិសម្បទា មានទីតាំងនៅសង្កាត់ចោមចៅ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ គឺជាកន្លែងដែលអាជ្ញាធរបានចាប់ប្រមូលមនុស្សចាស់ និងកុមារនៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវ អ្នកគ្មានទីជម្រក អ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ស្ត្រីរកស៊ីផ្លូវភេទ និងជនវិកលចរិត ពលរដ្ឋមានបញ្ហាដីធ្លី ជាពិសេសនៅពេលរដ្ឋាភិបាលរៀបចំកិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិធំៗ អាជ្ញាធរ ក៏ប្រមូលជនអនាថា អ្នកសុំទាន និងស្ត្រីប្រកបរបរផ្លូវភេទជាដើមយកទៅឃុំនៅទីនោះ។
សព្វថ្ងៃ អាជ្ញាធរ កំពុងបានឃុំជនគ្មានទីពឹង ជាង៤រយនាក់(៤០០) ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សបញ្ជាក់ថា ថ្វីដ្បិតតែតាមគោលការណ៍មណ្ឌល សង្គមកិច្ចនេះ ជាកន្លែងផ្ដល់ជំនាញវិជ្ជាជីវៈដល់អ្នកជាប់ឃុំដែលគ្មានទីពឹងក្ដី ក៏រដ្ឋាភិបាលមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ និងអើពើដល់អ្នកជាប់ឃុំទាំងនោះឡើយ។ ជាងនេះទៀត អង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ រកឃើញជាញឹកញាប់ថា អ្នកជាប់ឃុំនៅទីនោះរងការវាយដំ កង្វះអាហារ និងខ្វះការថែទាំសុខភាព រហូតធ្វើឱ្យអ្នកជាប់ឃុំខ្លះស្លាប់ និងធ្វើអត្តឃាតជាដើម។
កាលពីថ្ងៃទី០៧ ខែធ្នូ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ រកឃើញថា ចាប់តាំងពីខែកក្កដា មកដល់ពេលនេះ មានអ្នកជាប់ឃុំនៅមណ្ឌលព្រៃស្ពឺចំនួន ១២នាក់ បានឈឺស្លាប់ ព្រោះខ្វះការយកចិត្តទុកដាក់ពីមន្ត្រីគ្រប់គ្រងនៅទីនោះ។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត រិះគន់ថា មណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺ មិនមែនជាកន្លែងជួយសង្គ្រោះមនុស្សទេ ប៉ុន្តែវាបានក្លាយជាកន្លែងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានកែលំអមណ្ឌលព្រៃស្ពឺគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះទេ។ លោកថា ជាង១០ឆ្នាំមកនេះ នៅពេល អង្គការសិទ្ធិមនុស្សរកឃើញថា មានការំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅមណ្ឌលព្រៃស្ពឺ ទើបអាជ្ញាធរធ្វើការកែលំអចំណុចខ្លះ ប៉ុន្តែបានមួយរយៈ ស្ថានភាពនៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក៏កើតមានដដែល។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សលោក អំ សំអាត នៅតែស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលគួរបិទមណ្ឌលព្រៃស្ពឺតែម្ដង។
លោក អំ សំអាត «បាទកន្លងៗមកយើងក៏បានចុះទៅមណ្ឌលហ្នឹងដែរ ( មណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺ ) ហើយក៏មានការជួបជាមួយសាក្សីឬក៏អីមួយចំនួនដូចរបាយការណ៍មុនៗដូចដែលអង្គការលីកាដូបានបង្ហាញអ៊ីចឹង នៅតាមជញ្ជាំងគឺមានការសរសេរជនដែលជាប់ឃុំនៅទីនោះវាហាក់បីដូចជាឋាននរកសម្រាប់ពួកគាត់អ៊ីចឹងដែរ»។
ទាក់ទងរឿងនេះវិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបំភ្លឺពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសង្គមកិច្ច លោក តូច ចាន់នី និងប្រធានមន្ទីរសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទារាជធានីភ្នំពេញ អ្នកស្រី មុំ ចាន់ដានី បានទេនៅថ្ងៃទី១៣ ធ្នូ។
ចំណែកប្រធានអង្គភាពនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន យល់ថា នៅពេលអង្គការសង្គមស៊ីវិល រកឃើញពីភាពមិនប្រក្រតីបែបនេះ អាចនឹងមានការស៊ើបអង្កេត។ ទោះជាបែបនេះក្ដី លោក ផៃ ស៊ីផាន ថា ការស៊ើបអង្កេតបែបណា គឺអាស្រ័យស្ថាប័ន ឬក្រសួងជំនាញដែលមើលការខុសត្រូវមណ្ឌលព្រៃស្ពឺ។ លោកថាប្រសិនបើមានការរកឃើញថា មណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សមែននោះ រដ្ឋាភិបាលអាចនឹងកែលំអ ឬក៏ឈានដល់បិទមណ្ឌលសង្គមកិច្ចមួយនេះ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន៖ «អត់ស្ថិតក្នុងដែនក្នុងសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្ញុំអត់មានចម្លើយទេ។ នេះបើក្រសួងមហាផ្ទៃ បើបន្ទាប់គាត់ធ្វើរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតច្បាស់ជាមានរបាយការណ៍ហើយនៅក្នុងរបាយការណ៍ហ្នឹង ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ច្បាស់ជាមានការវាយតម្លៃបន្តទៅទៀត បូកជាមួយការកែលំអ ឬក៏បិទតែម្ដង»។
ទាក់ទងរឿងនេះដែរ អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន ធ្លាប់ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងកាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែធ្នូថា គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋាភិបាលថា នឹងចុះអង្កេតករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅមណ្ឌលសង្គមកិច្ចមួយនេះ។
ជុំវិញរឿងនេះដែរ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ថា របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូ និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិផ្សេងទៀត ស្ដីពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅមណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺ គឺជារបាយការណ៍ដែលអាចទុកចិត្តបាន។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ ក៏ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកែលំអមណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺឱ្យក្លាយជាកន្លែងដែលមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងជាកន្លែងផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅ ព្រមទាំងផ្ដល់ជំនាញដល់ជនគ្មានទីពឹងដើម្បីអាចឱ្យពួកគេក្លាយជាមនុស្សថ្មីពេលចាកចេញពីទីនេះ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «គួរតែពិនិត្យឡើងវិញលើជននីមួយៗតើអាចព្យាបាលគាត់អាចឱ្យមានស្ថានភាពល្អប្រសើរទេ បើមិនប្រសើរទេ គួរតែដាក់ដាច់ឡែកដោយរបៀបម៉េច ? ហើយអ្នកដែលល្អប្រសើរគួរតែយកទៅព្យាបាលឱ្យមានភាពល្អប្រសើរទៅ ហើយបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈគេឱ្យមានជំនាញចំណេះបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើសមាហរណកម្មត្រឡប់ទៅភូមិស្រុកវិញឱ្យមានមុខរបរមានការងារធ្វើបានត្រឹមត្រូវនេះគេហៅថា ការលើកស្ទួយ និងការពារសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋហើយ»។
អង្គការលីកាដូ លើកឡើងថា មណ្ឌលសង្គមកិច្ចព្រៃស្ពឺ បានក្លាយជាកន្លែងឃុំខ្លួនមនុស្សដែលលាក់បាំងរូបភាពពីប្រជាពលរដ្ឋពីខាងក្រៅ ហើយអ្នកជាប់ឃុំនៅទីនោះប្រឈមនឹងហានិភ័យ ដោយមិនទទួលបានសិទ្ធិការពារផ្លូវច្បាប់ និងតម្រូវការចាំបាច់ ដូចជា អាហារបរិភោគ និងការថែទាំឬព្យាបាលជំងឺឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ហើយបើទោះជាអ្នកជាប់ឃុំទាំងនោះឈឺអ្វីក៏ដោយ គឺពួកគេទទួលបានត្រឹមថ្នាំបញ្ចុះកម្ដៅប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល តែប៉ុណ្ណោះ៕