អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនស្ថាប័នរួមគ្នាថ្កោលទោសការបាញ់សម្លាប់អ្នកកាសែត លោក ឈឿង ឈឹង
2024.12.11
លោក ឈឿង ឈឹង អ្នកសារព័ត៌មានឱ្យគេហទំព័រកម្ពុជាអភិវឌ្ឍន៍ ស្លាប់ដោយសារការលបបាញ់ប្រហារឱ្យរបួសធ្ងន់ បន្ទាប់ពីលោកទៅស៊ើបអង្កេតបទល្មើសកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃអភិរក្ស នៅភូមិត្រពាំងភ្លោះ ឃុំពង្រលើ ស្រុកជីក្រែង កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី៤ ធ្នូ ២០២៤។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកគេហទំព័រ កម្ពុជាអភិវឌ្ឍន៍
អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនស្ថាប័នរួមគ្នាថ្កោលទោសការបាញ់សម្លាប់ អ្នកសារព័ត៌មានរាយការណ៍ពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅខេត្តសៀមរាប លោក ឈឿង ឈឹង។
ក្រុមអង្គការទាំងនេះជំរុញឱ្យអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលបើកការស៊ើបអង្កេតបន្ទាន់ ដោយតម្លាភាព និងពេញលេញគួរជឿទុកចិត្តបានករណីឃាតកម្មអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលចុះទៅយកព័ត៌មានទាក់ទងនឹងបទល្មើសព្រៃឈើរូបនេះ។
បើទោះជាយ៉ាងណាក្ដី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងព័ត៌មានបន្តអះអាងថា អាជ្ញាធរយកចិត្តទុកដាក់ផ្ដល់នូវបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់អាជីពសារព័ត៌មានដែលការពារដោយច្បាប់ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។
ក្រុមអង្គការការពារអ្នកសារព័ត៌មាន និងសិទ្ធិមនុស្សថ្កោលទោសដាច់អហង្ការការបាញ់ប្រហារផ្ដាច់ជីវិតអ្នកសារព័ត៌មានលោក ឈឿង ឈឹង ដោយចាត់ទុកករណីនេះថា ជាអំពើហិង្សាវាយប្រហារលើអ្នកសារព័ត៌មាន ដើម្បីបំបិទមាត់អ្នកសារព័ត៌មាន ដែលហ៊ានរាយការណ៍ពីបញ្ហាកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើដែលជាបញ្ហាដ៏រសើបមួយនៅកម្ពុជា។
ក្រុមអង្គការទាំងនេះបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចេញនៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ថា ករណីបាញ់សម្លាប់ លោក ឈឿង ឈឹង ជាករណីថ្មីទី១ នៃការបាញ់សម្លាប់អ្នកសាព័ត៌មាន ដែលរឿងបែបនេះមិនធ្លាប់កើតមានទេ ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីមានករណីបាញ់សម្លាប់អ្នកសារព័ត៌មានរាយការណ៍ពីបញ្ហាព្រៃឈើនៅខេត្តក្រចេះ លោក តាន់ ទ្រី កាលពីឆ្នាំ២០១៤។ ករណីនេះក៏ជាករណីឃាតកម្មអ្នកកាសែតទី១ ដែរ បើគិតពីអំឡុងពេលនៃការឡើងកាន់អំណាចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកូន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។
ប្រភពដដែលអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យធានាថាសិទ្ធិរបស់អ្នកសារព័ត៌មានត្រូវបានការពារ និងយុត្តិធម៌ត្រូវតែមានសម្រាប់លោក ឈឿង ឈឹង ដើម្បីបង្ហាញថាការបង្កបទឧក្រិដ្ឋលើអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលបំពេញការងាររបស់ពួកគេនឹងមិនត្រូវបានអត់ឱនឡើយ។
ក្រុមអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិទាំង១៤ ស្ថាប័ន ដែលចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនេះមានដូចជា៖ អង្គការអ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែន (RSF) មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជា ដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM) អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) និងសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (CAMBOJA) ជាដើម។
ស្របគ្នានេះសហព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ IFJ (International Federation of Journalists) លើកឡើងថា ត្រូវតែមានការស៊ើបអង្កេតដ៏គួរឱ្យទុកចិត្តទៅលើករណីនេះ។
អគ្គលេខាធិការនៃ IFJ លោក អង់តូនី បេឡង់ហ្ស៊េ (Anthony Bellanger) លើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចេញនៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ថាអាជ្ញាធរកម្ពុជាត្រូវបង្ហាញការប្ដេជ្ញាចិត្តជាក់លាក់នៅក្នុងរឿងនេះ។
លោក អង់តូនី បេឡង់ហ្ស៊េ៖ «អាជ្ញាធរមិនត្រូវព្រងើយកន្តើយករណីបាញ់សម្លាប់អ្នកសារព័ត៌មានវ័យចំណាស់ ដែលរាយការណ៍ពីបញ្ហាបរិស្ថាន លោក ឈឿង ឈឹង នេះទេ។ ពេលនេះ សំខាន់ជាងពេលណាទាំងអស់ គឺអ្នកសារព័ត៌មានផ្នែកបរិស្ថាននេះ បានដើរតួនាទីសំខាន់ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការបំផ្លាញភពផែនដីរបស់យើង ជាពិសេសនៅពេលដែលអំពើទាំងនោះបានធ្វើឡើងដោយរំលោភច្បាប់។ IFJ ថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងចំពោះឃាតកម្មនេះ និងជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាបើកការស៊ើបអង្កេតដ៏ឆាប់រហ័ស និងហ្មត់ចត់»
អ្នកសារព័ត៌មាននៃគេហទំព័រកម្ពុជាអភិវឌ្ឍន៍ នៅខេត្តសៀមរាប គឺលោក ឈឿង ឈឹង វ័យ ៦៣ឆ្នាំ បានស្លាប់នៅមន្ទីរពេទ្យ ក្រោយខ្មាន់កាំភ្លើង ប្រើកាំភ្លើងច្នៃបាញ់ឱ្យរបួសធ្ងន់ នៅពេលលោកចុះទៅយកព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃអភិរក្ស ស្ថិតក្នុងភូមិត្រពាំងភ្លោះ ឃុំពង្រលើ ស្រុកជីក្រែង កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែធ្នូ។
អាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាបបានចាប់ឃុំខ្លួនជនសង្ស័យឈ្មោះ ស៊ី លឿយ តាមនីតិវិធីរបស់តុលាការ ក្រោមបទចោទ «ប៉ុនប៉ងឃាតកម្ម» ដោយសារគំនុំបុគ្គល។
ករណីនេះវិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅមិនទាន់អាចសុំការលើយតបពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មានបានទេនៅយប់ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ។
បើទោះជាយ៉ាងណា ក្រសួងព័ត៌មានបានផ្សព្វផ្សាយសម្ដីរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន លោក ទេព អស្នារិទ្ធ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ថា អាជ្ញាធរតែងយកចិត្តទុកដាក់ផ្ដល់នូវបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់អាជីពសារព័ត៌មាន ដែលការពារដោយច្បាប់ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។ លោកមិនបានលើកឡើងថាករណីឃាតកម្មនេះថាជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលអនុវត្តការងារតាមវិជ្ជាជីវៈ ឬយ៉ាងណាទេ តែលោកបែរជាណែនាំអ្នកសារព័ត៌មានឱ្យគោរពវិជ្ជាជីវៈ និងគោរពច្បាប់ទៅវិញ។
ទាក់ទងនឹងឃាតកម្មលើអ្នកសារព័ត៌មាននេះ ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជាហៅកាត់ថា ខេមបូចា (Camboja) លោក ណុប វី មានប្រសាសន៍ថា ការស៊ើបអង្កេតដ៏ត្រឹមត្រូវមួយ នឹងជួយឱ្យលុបបំបាត់រាល់ការសង្ស័យនានា និងជាសារព្រមានទៅជនផ្សេងទៀតឱ្យបញ្ឈប់ការប៉ុនប៉ងរំលោភបំពានលើអ្នកសារព័ត៌មាន។
លោក ណុប វី៖ «អ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកដែលធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ទាក់ទងជាមួយនឹងកាប់បំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ ជានិច្ចកាលតែងតែជាសត្រូវរបស់អ្នកបំផ្លាញហើយ។ ប្រហែលជាបែបហ្នឹងហើយ ដែលអាជ្ញាធរសន្និដ្ឋានថាជាគំនុំបុគ្គល»។
ក្រុមអង្គការការពារអ្នកសារព័ត៌មាន និងសិទ្ធិមនុស្សបញ្ជាក់ថា គ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់អ្នកសារព័ត៌មានត្រូវការសេរីភាពក្នុងការរាយការណ៍ពីការពិត ដោយគ្មានការសងសឹក ឬប្រឈមនឹងសេចក្ដីស្លាប់ ដោយសារការងាររបស់ពួកគេ។
ករណីឃាតកម្ម លោក ឈឿង ឈឹង នេះកើតឡើងនៅក្នុងដំណាក់កាលដែលអ្នកសារព័ត៌មាន ជារឿយៗរងការគំរាមកំហែងការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងករណីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មានជាច្រើនករណី មិនត្រូវបានគេផ្ដន្ទាទោស។ បន្ថែមពីនេះស្ថាប័នសារព័ត៌មានឯករាជ្យក៏រងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមិនឈប់ឈរពីអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំដោយ ឪពុក និងកូន នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ បន្តរហូតមកដល់ពេលនេះនៅតែមិនទាន់បញ្ចប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ឃួង ស្រេង ពីមន្ត្រីខណ្ឌតូចតាចទៅជាអភិបាលក្រុងភ្នំពេញដោយសារស្នាដៃបម្រើគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន
- លោក ហេង សិទ្ធី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដល់រុស្សីក្រោយស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចុះចេញពីតំណែង
- លោក ហ៊ុន ម៉ានី ស្នើឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដកប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានចំនួន៤ ខេត្ត នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់
- មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចព្យាយាមលាងជម្រះលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា
- លោក សម រង្ស៊ី អំពាវនាវឱ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងអ្នកនយោបាយរួមគ្នាផ្លាស់ប្ដូររបបត្រកូល ហ៊ុន