ក្រុមពលរដ្ឋចំនួន ៤២គ្រួសារ រស់នៅភូមិកូនកុកចាស់ ឃុំកោះស្ដេច ស្រុកគិរីសាគរ ទទូចដល់អាជ្ញាធរខេត្តកោះកុងឱ្យបញ្ឈប់សកម្មភាពរុះរើផ្ទះ បង្ខំយកដីពួកគេ ផ្ដល់ទៅឱ្យក្រុមពលរដ្ឋ ១៨៤គ្រួសារ ដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ឌីវីឡុបមែន ឬហៅថា យូ.ឌី.ជី (UDG)។ អាជ្ញាធរខេត្តកោះកុង ថា ក្រុមពលរដ្ឋទាំង ៤២គ្រួសារ ទន្ទ្រានយកដីបម្រុងរបស់រដ្ឋ ទុកចែកជូនពលរដ្ឋទើបរងការរុះរើ។ សង្គមស៊ីវិល ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរសិក្សាឱ្យច្បាស់ មុននឹងចោទថា ពលរដ្ឋរំលោភដីរដ្ឋ ហើយត្រូវបញ្ឈប់ការយកដីពលរដ្ឋ ទៅចែកឱ្យជនរងគ្រោះដីធ្លី។
តំណាងសហគមន៍ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លី ភូមិកូនកុកចាស់ លោក ទុយ ទឹម ទទូចឱ្យអាជ្ញាធរខេត្តកោះកុង ដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីរយៈពេល ៩ឆ្នាំ ព្រោះពួកគេគ្មានជម្រកស្នាក់នៅទេ។ លោក ទុយ ទឹម រៀបរាប់ថា ទំនាស់ដីធ្លីនៅភូមិកូនកុកចាស់ រងគ្រោះដោយប្រយោលពីក្រុមហ៊ុនចិនយូ.ឌី.ជី ដែលទទួលបានសិទ្ធិអភិវឌ្ឍន៍លើដីមានទំនាស់ជាមួយពលរដ្ឋក្រុម ១៨៤គ្រួសារ។ បន្ទាប់មក នៅពេលក្រុម ១៨៤គ្រួសារ បានដើរតវ៉ាដាក់ញត្តិទាមទារដំណោះស្រាយ ខាងក្រុមហ៊ុនបានសម្រេចកាត់ដីទំហំ ៣ពាន់ ៦រយ (៣.៦០០) ហិកតារ សងពលរដ្ឋវិញ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមិនបានយកដីនោះ សងពលរដ្ឋក្រុម ១៨៤គ្រួសារទេ តែបែរមកយកដីរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិកូនកុកចាស់ ចែកឱ្យពលរដ្ឋទាំងនោះ។
លោក ទុយ ទឹម បន្តថា អាជ្ញាធរតែងនាំកងកម្លាំងមករុះរើផ្ទះពលរដ្ឋចោល ដោយចោទថា ពលរដ្ឋទាំងនោះរំលោភយកដីរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ បុរសចំណាស់វ័យជាង ៦០ឆ្នាំរូបនេះ អះអាងថា ក្រុមពលរដ្ឋ ៤២គ្រួសារ បានរស់នៅលើ ធ្វើស្រែ ដាំដំណាំ ចម្ការ ដីភូមិកូនកុកចាស់ តាំងពីក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ មកម្ល៉េះ។ ម្ល៉ោះហើយដីទាំងនោះ ជារបស់ពួកគេកាន់កាប់តកូនតចៅយូរហើយ និងអ្នកខ្លះ មានលិខិតស្នាមទិញលក់បញ្ជាក់ដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទៀត គ្រាន់តែអាជ្ញាធរខេត្តមិនព្រមចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិករដីធ្លីជូនពួកគាត់។ លោក ទុយ ទឹម អះអាងថា ក្រៅពីរុះរើផ្ទះ អាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនអ្នកភូមិម្នាក់ទៅធ្វើកិច្ចសន្យានៅសាលាខេត្តឱ្យឈប់សាងសង់លើដីមានជម្លោះ ហើយករណីចុងក្រោយ គឺអភិបាលរងខេត្តកោះកុង លោក សុខ សុធី បានដឹកនាំកងកម្លាំងចុះរុះរើផ្ទះពលរដ្ឋ នៅថ្ងៃទី៣០ មេសា បណ្ដាលឱ្យពួកគេគ្មានជម្រក ហើយត្រូវនាំប្រពន្ធ កូន ទៅបោះតង់ និងចងអង្រឹងដេកនៅក្នុងព្រៃបណ្ដោះអាសន្ន។ បច្ចុប្បន្ន លោកបានបន្តធ្វើកូនរោងមួយស្នាក់លើដីមានជម្លោះដដែល ប៉ុន្តែបារម្ភថា នឹងរងការចុះរុះរើចោលទៀត៖ «បាទ ! ខ្ញុំដេកក្នុងព្រៃ បន្ទាប់ពីចេញពីព្រៃមក ខ្ញុំក៏បានធ្វើរោងមួយតូចទៀត។ ធ្វើបានរោងតូចមួយហើយ ជ្រកកោន បាន លោក សុខ សុធី គាត់ថា ខ្ញុំគ្មាន ( មិនមែន ) មនុស្សរស់នៅកន្លែងហ្នឹងទេ ( ថា ) ខ្ញុំរកស៊ីអនាធិបតេយ្យ អារឈើ ឈ្មួញឈើ។ បើឈ្មួញឈើ ថៅកែឈើ ក្លាយជាឧកញ៉ា ហើយ តែផ្ទះតូចមួយ មិនសមតួនាទីថៅកែឈើទេ»។
តំណាងពលរដ្ឋ អះអាងថា អាជ្ញាធរខេត្តបានកាត់ដីពីអ្នកភូមិកូនកុកចាស់ ចំនួន ៤២គ្រួសារ ក្នុងទំហំដីមួយគ្រួសារ ចន្លោះ ៥ហិកតារ ដល់ ៣០ហិកតារ ដែលជាប្រភេទដីស្រែចម្ការ ដែលពួកគាត់ធ្លាប់ដាំដំណាំស្វាយចន្ទី និងដំឡូង។ ដី មានជម្លោះ ទំហំសរុប ៣២០ហិកតារ។ ដើមហេតុនៃជម្លោះ ត្រូវបានតំណាងសហគមន៍ អះអាងថា កើតឡើង ដោយសារ រដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះ យូញៀន ឌីវីឡុបមែន ឬយូឌីជីវិនិយោគនៅស្រុកចំនួន ៣នៅខេត្តកោះកុង គឺស្រុកគិរីសាគរ ស្រុកបទុមសាគរ និងស្រុកស្រែអំបិល។ ក្រុមហ៊ុននេះរងការចោទថា បានរំលោភយកដីពលរដ្ឋច្រើនទីតាំងក្នុងស្រុកទាំង៣ បណ្ដាលឱ្យពលរដ្ឋចងក្រងគ្នាជាក្រុមតូចៗ ចេញដើរតវ៉ាតាមស្ថាប័នរដ្ឋ ដើម្បីទាមទារយកដីទាំងនោះមកវិញ។
អភិបាលរង និងជាអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកោះកុង លោក សុខ សុធី ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ក្រុមពលរដ្ឋ ៤២គ្រួសារ បានរំលោភយកដីបម្រុងរបស់រដ្ឋ ទើបរងការចុះរុះរើ។ លោកអះអាងថា អាជ្ញាធរមិនបានយកដីពលរដ្ឋទាំង៤២គ្រួសារទេ គឺមានតែពលរដ្ឋទៅរំលោភ ដីរដ្ឋ និងអុកឡុក ក្រុមពលរដ្ឋដែលទទួលបានដីសម្បទានពីរដ្ឋាភិបាលនៅក្បែរៗនោះ។ លោក សុខ សុធី ប្រាប់ថា អាជ្ញាធរត្រៀមរៀបចំចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិករជាប្រព័ន្ធឱ្យពលរដ្ឋមានជម្លោះនោះហើយ៖ «គាត់អះអាងថា ភូមិចាស់របស់គាត់ហ្នឹង អាជ្ញាធរបានប្រគល់ឱ្យគាត់ហ្នឹង បានចំនួនជិត ៣០០ហិកតារហើយ។ គាត់មិននៅកន្លែងហ្នឹង ហើយមិនអស់ចិត្តគាត់ទៅកាប់ទន្ទ្រាននៅកន្លែងផ្សេងទៀត ដល់ពេលអ៊ីចឹង គេទប់ស្កាត់មិនឱ្យគាត់ទន្ទ្រាន តើគាត់មិនពេលចិត្តរឿងអ្វី ? បើគាត់មិនពេញចិត្ត មានន័យថាគាត់ហ្នឹង ទាល់តែគាត់ទៅទន្ទ្រានយកថែមទៀត បានគាត់ពេញចិត្តឬយ៉ាងម្ដេច ? កន្លែងហ្នឹង វាអត់ត្រូវណាអូនណា តាមផ្លូវច្បាប់»។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (Adhoc) ខេត្តកោះកុង លោក មាន ព្រហ្មមុនី ប្រាប់ថា ក្រោយការចុះអង្កេតផ្ទាល់ ពិតជាបានឃើញស្លាកស្នាមនៃការរុះរើផ្ទះពលរដ្ឋមែន។ លោកយល់ថា អាជ្ញាធរគួររកវិធីសម្របសម្រួល មិនត្រូវចុះរុះរើផ្ទះពលរដ្ឋទេ។ ចំណែកដីវិញ លោកថា បើពិតដូចការអះអាងរបស់ពលរដ្ឋមែន ត្រូវចេញប័ណ្ណឱ្យពលរដ្ឋក្រុម៤២គ្រួសារ ហើយមិនត្រូវយកដីពលរដ្ឋទៅចែកឱ្យពលរដ្ឋរងគ្រោះដូចគ្នាទេ។ លោកថា ករណីនេះ បែបនេះកើតឡើងច្រើនមកហើយ និងបណ្ដាលឱ្យពលរដ្ឋឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា ខឹងគ្នា បើទោះជាពួកគេ ជាជនរងគ្រោះដូចគ្នា។ លោកថា ការធ្វើបែបនេះ មិនអាចដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីបានឡើយ៖ «ចង់ឱ្យអាជ្ញាធរក្នុងនាមជារដ្ឋ អ្នកគ្រប់គ្រងរកការពិតឱ្យឃើញ តើប្រជាពលរដ្ឋគាត់កាន់កាប់ពិតប្រាកដមែន ឬគាត់មកយកដីថ្មី ? ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋគាត់អះអាងគាត់កាន់កាប់ពិតប្រាកដ ជាសមាហរណកម្ម ព្រោះនៅតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦ មក ក្រោយពីរបប ប៉ុល ពត មកគឺគាត់រស់នៅហ្នឹង គាត់កាន់កាប់នៅហ្នឹងជាក់ស្ដែង។ អាហ្នឹងបើយោងតាមច្បាប់ គាត់កាន់កាប់ស្របច្បាប់ហើយ។ ទី២ និយាយពីកាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋ បើសិនប្រជាពលរដ្ឋអត់ដីពិតប្រាកដមែន បើយើងស្រាវជ្រាវឃើញថា ពួកគាត់ជាពួកថ្មី អត់ដីពិតប្រាកដមែន ឱ្យគាត់ស្នើតាមរយៈភូមិឃុំ រកដីកន្លែងណាទំនេរឱ្យគាត់ទៅ។ អាជ្ញាធរពេលដែលគាត់ ( ចូល ) កាន់កាប់ពីមុនមកមិនឃាត់ ហើយដល់ពេលមកឥឡូវមានបញ្ហា មិនដោះស្រាយឱ្យគ្នា មកចោទគ្នាថា នៅលើដីរបស់រដ្ឋ»។
តំណាងសហគមន៍ភូមិកូនកុកចាស់ លោក ទុយ ទឹម ថា ធ្លាប់បានដាក់ញត្តិនៅសាលាខេត្ត ក្រសួងដែនដី ក្រសួងបរិស្ថាន ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្រោមដើមពោធិ៍មុខវត្តបទុមវតី ច្រើនដងច្រើនសាហើយ ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំ នៃជម្លោះ ដីធ្លីនេះ តែគ្មានលទ្ធផលសោះ។ ទោះយ៉ាងណា លោក ទុយ ទឹម ប្រាប់ថា ក្រុមពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍នឹងបន្តដើរដាក់ញត្តិតាមស្ថាប័នរដ្ឋទៀត រហូតមានដំណោះស្រាយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។