ប្រជា​សហគមន៍​​បឹង​តាមោក​​អស់​​សង្ឃឹម​​នឹង​​លោក ហ៊ុន សែន​ ដែល​​មិន​​អើពើ​​ជួយ​​អន្តរាគមន៍​​វិវាទ​​ដី​ធ្លី​

0:00 / 0:00

ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ក្បែរ​បឹង​តាមោក​ស្ថិត​នៅ​ភូមិ​សំរោង​ត្បូង ​សង្កាត់​សំរោង​ ខណ្ឌ​ព្រែកព្នៅ​ រាជធានីភ្នំពេញ ​អស់សង្ឃឹម​នឹង​លោក​នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ ហ៊ុន សែន​ ដែល​មិន​ខ្វាយខ្វល់​ក្នុងការ​ចុះ​បញ្ជី​ផ្តល់​កម្មសិទ្ធិដីធ្លី​ជូនពលរដ្ឋ​ជាង២រយ (២៥០) គ្រួសារ​ ក្រោយ​ពី​ពួកគាត់​បាន​ស្វះស្វែង​រក​កិច្ច​អន្តរាគមន៍​ពី​លោក ហ៊ុន សែន ​ជាច្រើន​លើកច្រើន​សារ​កន្លង​មក​នេះ។ ប្រជាពលរដ្ឋ​ថា​ ការ​បន្ត​អូសបន្លាយ​ក្នុងដោះស្រាយ​វិវាទដីធ្លី​​នេះ អាជ្ញាធរ​ថ្នាក់​ក្រោមជាតិ​ប្រដាប់​ដោយ​អាវុធ​នឹង​អាច​បន្ត​គំរាម​បណ្តេញ​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ពី​លំនៅឋានទាំង​បង្ខំ​តទៅ​ទៀត។ មន្រ្តី​សង្គមស៊ីវិល​ ស្នើ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ឱ្យ​ពន្លឿន​ដោះស្រាយ​វិវាទដីធ្លី​នេះ​ប្រកប​ដោយ​សន្តិវិធី។

ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ជាង ២រយ (២៥០) គ្រួសារ ​និង​មាន​ផ្ទះ ​១០៨​ ខ្នង​ រស់នៅ​ក្បែរ​បឹងតាមោក​ស្ថិត​ក្នុង​ភូមិ​សំរោងត្បូង ​សង្កាត់​សំរោង ​ខណ្ឌព្រែកព្នៅ​ លើកឡើងជាថ្មីទៀត​ថា ​ពួកគាត់​ស៊ូស្លាប់​នៅលើ​ដីលំនៅ​ឋានរបស់​ពួកគាត់​ដែលរស់នៅ​តាំង​ពី​ឆ្នាំ១៩៩០​ ប្រសិនបើ​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​ដោយ​អាវុធ​នៅតែ​បន្ត​បណ្តេញ​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ពី​លំនៅឋាន​ទាំង​បង្ខំ​។

តំណាង​ប្រជាសហគមន៍​ភូមិសំរោង​ត្បូង​លោកស្រី ប្រាក់ សុភា​ ប្រាប់​វិទ្យុអាស៊ីសេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៣ ខែ​កក្កដា​ ថា​លោកស្រី ​ខកចិត្ត​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​លោក ហ៊ុន សែន​ ដែល​នៅតែ​មិន​អើពើ​ក្នុងការ​ពន្លឿន​ផ្តល់​ប្លង់​កម្ម​សិទ្ធដីធ្លី​ស្របច្បាប់​ជូន​ពលរដ្ឋ​ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យអ្នកភូមិ​រស់នៅ​ទាំង​រង​សម្ពាធ​ទាំង​ផ្លូវកាយ ​និង​ផ្លូវ​ចិត្ត។ លោកស្រី​លើកឡើង​ថា​ បើ​លោក ហ៊ុន សែន ​គ្មាន​ឆន្ទៈកាត់ឆ្វៀល​ដី​ចំនួន​៥ហិកតា​ សម្រាប់​ផ្តល់​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ជាង២រយគ្រួសារ​ដើម្បី​អាច​មាន​ដីធ្លី​រស់​នៅ​បាន​សមរម្យ​ទេ​នោះ វា​ជា​រឿង​អយុត្តិធម៌​ ខណៈ​នាពេល​កន្លងមក​រដ្ឋាភិបាល​បាន​កាត់​ឆ្វៀលដីរាប់រយហិកតា​ផ្តល់​ឱ្យ​ក្រុមអ្នក​មានលុយ​មានអំណាច​ និង​ក្រុមហ៊ុន​ឧញ៉ា ​សម្រាប់​ធ្វើ​អាជីវកម្ម៖ « ឧញ៉ា​មួយចំនួន​ម៉េច​ក៏​ទទួល​បាន​ ១០ - ២០ ហិកតា​បាន ? ហេតុអី​ពលរដ្ឋ​១០៨ខ្នង​ផ្ទះ ​មិន​អាច​ទទួល​ប្លង់​កម្ម​សិទ្ធិពី​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ? ព្រោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ជា​កូនចៅ​នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ដែរ តាស៎។ មិនមែន ​មាន​តែ​ឧញ៉ា​ ដែល​ជាខ្សែនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ឯណា ហើយ​ពលរដ្ឋ​តវ៉ាអត់​មាន​សុំ​កណ្ដាល​បឹង​ សុំ២០ - ៣០ហិកតាទេ។ ពលរដ្ឋ​សុំ​តែ ​ជម្រក​ផ្ទះពលរដ្ឋ​តែ​ប៉ុណ្ណឹង​ទេ។ ពលរដ្ឋ​អត់​មាន​លោភលន់​ទេ សុំ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ដែនដី​ទាំង​អស់ ​សូម​មេត្តា​ពិចារណា​សុំឱ្យ​អស់លោក​ទាំងអស់ ​សូម​មេត្តា​ កុំ​លោភលន់​ពេក។ ទោះបី​ពួកខ្ញុំ​​ក្រីក្រ​ក៏​ស្លាប់ ​មន្រ្តីរាជការ ​ឧញ៉ា​ ក៏ស្លាប់ ​ដែរ។ ហេតុ​អីលោភលន់​យក​ទៅ​ណា ? អត់ខ្លាច​មេឃដី​ផ្តន្ទាទោស​ទេ​អី​ ដែល​ចង់​បាន​ញើសឈាម​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ហ្នឹង ? មាត់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រៃ​ណាស់​ណា ! ប្រយ័ត្ន​ត្រូវ​បណ្ដាសា​​ ព្រោះទឹកភ្នែក​គេ​ហូរ​ណាស់ ទម្រាំ​ធ្វើ​បាន​ផ្ទះ​មួយៗ​ បង់​ធនាគារ​ឡើង​ចង់បែក​ផ្សែង​ហើយ »

កាល​ពីថ្ងៃទី២៩ ​ខែមិថុនា ​ពលរដ្ឋ​ជាង១រយនាក់ (១០០) ដែល​តំណាង​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ជាង​ ២រយគ្រួសារ ​(​២៥០) ​រស់នៅ​ក្បែរ​បឹងតាមោក​ បាន​នាំ​គ្នា​តវ៉ា​ និង​ដាក់​ញត្តិ​ទៅកាន់​ខុទ្ទកាល័យ​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ ហ៊ុន សែន​ ដើម្បី​ស្នើឱ្យ​ជួយ​អន្តរាគមន៍​រឿង​ជម្លោះដី​ធ្លី ​និង​ចេញប័ណ្ណកម្ម​សិទ្ធិដីធ្លី​ស្រប​ច្បាប់​ជូន​ពួកគាត់។ ក៏​ប៉ុន្តែ​មក​ដល់​ពេល​នេះ​ ពលរដ្ឋ​ថា ​មិនទាន់​មាន​អាជ្ញាធរ​ណា​ចុះដោះស្រាយ​ជូន​ពួកគាត់​នៅ​ឡើយ។

លោកស្រី ប្រាក់ សុភា ឱ្យដឹងថា នៅថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដាខាងមុខ ពលរដ្ឋ​គ្រោង​ជួប​ជុំប្រមូល​ផ្តុំគ្នា​តវ៉ា​សារជាថ្មី​នៅ​ខុទ្ទកាល័យលោក ហ៊ុន សែន ​ដើម្បី​តាម​ដាន​ញត្តិ​របស់​ពួកគាត់​ និង​ស្នើឱ្យ​ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល​ពន្លឿន​ក្នុងការ​ផ្តល់​ដំណោះស្រាយ​ជូន​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​បាន​ឆាប់។ ក្រៅពីនេះ ​លោកស្រី​ ប្រាក់ សុភា​ បញ្ជាក់​ថា​ ក្រោយ​ពី​ពលរដ្ឋ​បាន​ដាក់ញត្តិទៅ​កាន់ខុទ្ទកាល័យលោក ហ៊ុន សែន ​ព្រម​ទាំង​ស្វះស្វែង​រកកិច្ច​អន្តរាគមន៍​​ពី​រដ្ឋសភា​ និង​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី​កាលពីថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា​ អភិបាល​ខណ្ឌ​ព្រែកព្នៅ​គឺ​ លោក សុខ សម្បត្តិ​ បាន​និយាយ​គំរាម​ទៅ​កាន់​ពលរដ្ឋ​ថា ​ស្នើ​ទៅ​តុលាការ​ចេញ​ដីការ​ ដើម្បី​រុះរើ​ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់​នេះ។​

ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀតលោកស្រី ប្រាក់ សុភា​ ប្រាប់​ថា ​លោក សុខ សម្បត្តិ​ នឹង​ប្រើប្រាស់​គ្រប់​វិធានការ​ រួម​ទាំង​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ និង​ចាប់​ខ្លួនសកម្មជនដីធ្លី​ណា​ដែល​ហ៊ាន​ងើប​តវ៉ា៖ « គាត់​អាង​ឡើង​ អាមេកាំភ្លើង​អញ្ចឹង​ ហើយ​ចុះ​អាហ្នឹង​គាត់​គ្រាន់​តែ​អាមេ ចុះ​បើ​គាត់ [ អាជ្ញាធរ ] បាញ់​ចំពលរដ្ឋ​ស្លាប់​ហ្នឹង។ យ៉ាង​ច្រើន​ទទួល​បាន​សំណង២លាន​ ហើយ​ចុះ ​កូន​ប្រពន្ធ​ ចុះប្តី ​អ្នកណា​ទទួលខុស​ត្រូវ ? អញ្ចឹង​បាន​ថា​ ប្រជាពលរដ្ឋ​ មាន​តែ​សម្រែក​នៃ​ការ​ឈឺចាប់។ ខ្ញុំ​ភ័យខ្ញុំ​ព្រួយបារម្ភ​ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​ អត់​ខ្លាច​គុក អត់​ខ្លាច​ច្រវ៉ាក់​ទេ។ ការ​លះបង់​របស់ខ្ញុំ​មួយ ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្ញុំ​ បាន​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ​ ខ្ញុំ​អត់​ស្ដាយ​ទេ ​សូម្បី​តែ​ជីវិត​ ហើយ​ពលរដ្ឋ​គាត់​តែង​និយាយ​ថា​ បើសិន​ជា​មាន​ការ​ចាប់ខ្លួន​ [ សកម្មជនដីធ្លី ] ​ ពលរដ្ឋ​ឃើញ​ក៏​អត់​ឱ្យ​ចាប់​បាន​ដែរ​ បើ​ចាប់​ពលរដ្ឋ​រត់ឡើង​ឡាន​ទាំងអស់​គ្នា »

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ​មិន​អាច​ទាក់ទង​ប្រធាន​អង្គភាព​អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ផៃ ស៊ីផាន ​អភិបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ​លោក ឃួង ស្រេង​ និង​អភិបាល​ខណ្ឌ​ព្រែកព្នៅ​ គឺ​លោក សុខ សម្បត្តិ​ ដើម្បី​សុំ​អត្ថាធិប្បាយ​បំភ្លឺ​បញ្ហា​នេះ​បាន​ទេ ​នៅ​ថ្ងៃទី៣ ​ខែកក្កដានេះ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ នាយក​ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ​ (LICADO) លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា ករណី​កម្លាំង​ប្រដាប់​ ឬអាជ្ញាធរ​ប្រើ​អាវុធ​ ដើម្បី​គំរាមកំហែង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ គឺ​ជា​អំពើ​​ខុសច្បាប់​ និង​ជាការ​រំលោភបំពាន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ លោក​លើក​ឡើង​បន្ត​ថា ​អាជ្ញាធរ​ និង​រដ្ឋាភិបាល​គួរ​ពិនិត្យ​សំណើ​ពលរដ្ឋ និង​ធ្វើ​ការ​ដោះស្រាយ​វិវាទដីធ្លីនេះ​ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌​ និង​សន្តិវិធី​ ជៀសវាង​ដាក់​កម្លាំង​អាជ្ញាធរ​ បណ្ដេញ​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ចាក​ចេញទាំង​បង្ខំ​ពី​កន្លែង​ដែល​ពួកគាត់​ធ្លាប់អាស្រ័យផល​កន្លង​មក​នេះ៖ « ពីព្រោះ​ការ​បណ្តេញ​ចេញ​ទាំង​បង្ខំ​ ធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់ជីវភាព​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ណាស់។ នេះជា​បទពិសោធន៍​កន្លង​មក។ អញ្ចឹង​ បានជា​យើង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ​យើង​ទទូចសុំ​ឱ្យ​មានការ​ពិនិត្យ​ ឱ្យ​អស់ពី​លទ្ធភាព​ក្នុងការ​ស្វែងរក​ដំណោះស្រាយ​។ ការ​អភិវឌ្ឍ​ ទាំង​អង្គការ​សង្គមស៊ីវិល ​ទាំងប្រជាពលរដ្ឋ​ ក៏ដូចជា​រដ្ឋាភិបាល ​គ្មាន​អ្នក​ណា​ជំទាស់​ទេ។ ប្រទេស​នីមួយៗ​ ត្រូវ​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ។ ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍ​ត្រូវ​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព ​និង​យុត្តិធម៌។ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ នៅនឹង​កន្លែង​ហ្នឹង ត្រូវ​ទទួល​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​មុន​គេ »

ផ្ទៃបឹង​តាមោក ​មាន​ទំហំជាង​ ៣ពាន់​ហិកតា (៣.២៣៩) តាម​អនុក្រឹត្យ​ចុះថ្ងៃ​ទី៣​ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦។ ប៉ុន្តែ​បឹង​នេះ​បាន​រួមតូច​បន្តិចម្ដងៗ​ បន្ទាប់​ពី​រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ​សម្រេច​កាត់ផ្ទៃ​បឹង ​និង​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ចាក់ដី​លុប​អស់​រាប់រយ​ហិកតា​ ក្រោម​ហេតុផល​អភិវឌ្ឍន៍។

គិតត្រឹម​ឆ្នាំ២០១៨ ​ដល់​ឆ្នាំ២០២១ ​ទំហំដី​បឹង​តាមោក​មាន​ចំនួន​ជាង​ពីរ​ពាន់ (២.០០០) ហិកតា ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​កាត់ ​និង​ដោះដូរ​ ទៅ​ស្ថាប័នរដ្ឋ​ ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​ និង​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម ដែល​ពលរដ្ឋ​ដឹង​ថា ​ជាអ្នកមាន​លុយមាន​អំណាច ​ដើម្បី​ឱ្យ​ពួកគេ​កសាង​អគារ ​បុរី​ វីឡា ​ខុនដូ ​និង​ធ្វើ​ជា​កម្មសិទ្ធ​ឯកជន​ជា​ដើម៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។