“វិសោធនកម្ម​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ​បទ​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សិទ្ធិ​សេរីភាព​បញ្ចេញមតិ”

មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា ស៊ីស៊ីអេចអរ (CCHR) បង្ហាញ​ថា ៣​ឆ្នាំក្រោយ​បទ​ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ ត្រូវ​បាន​គេ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ មាន​បុគ្គល ៨​រូប ត្រូវ​រង​ការចោទប្រកាន់​តាម​មាត្រា ៤៣៧ ហើយ​៣​នាក់​ក្នុងចំណោម​នោះ ត្រូវ​បាន​កាត់ទោស​។ មន្ត្រី​អង្គការ​នេះ​ថា ការចោទប្រកាន់ និង​ដាក់​ទោស​ទណ្ឌ​លើ​អ្នក​ទាំងនោះ​មាន​កម្រិត​ធ្ងន់ធ្ងរ​ពេក។

មន្ត្រី​សិទ្ធិមនុស្ស​ថា វិសោធនកម្ម​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ​ពី​បទ​ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ និង​រឹតត្បិត​សិទ្ធិ​សេរីភាព​សម្ដែង​មតិ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ។

អ្នក​សម្របសម្រួល​គម្រោង​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ការ​ជំនុំជម្រះ​ដោយ​យុត្តិធម៌​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ស៊ាងហាក់ ថ្លែង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ កុម្ភៈ​ថា ស្ថាប័ន​អនុវត្ត​ច្បាប់​បាន​ប្រើប្រាស់​បទ​ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​ដែល​បាន​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​នៅ​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយនេះ ដោយ​ដាក់​ទោស​ទណ្ឌ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ទៅលើ​បុគ្គល​ដែល​រង​ការចោទប្រកាន់។ លោក​ថា បញ្ហា​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​លំហ​សេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញមតិ​ដែល​ធានា​ដោយ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ច្បាប់​អន្តរជាតិ ឱ្យ​រង​ការ​រឹតត្បិត ព្រោះតែ​ការ​វិវឌ្ឍ​នៃ​វិសោធនកម្ម​មិនល្អ​មួយ៖ «យើង​ឃើញ​ថា វិសោធនកម្ម​ហ្នឹង​គឺ ធ្វើ​ទៅលើ​ច្បាប់​មែន ប៉ុន្តែ​ច្បាប់​ហ្នឹង ខ្លឹមសារ​នៃ​ពាក្យ​ថា​ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​ហ្នឹង​គឺ មាន​ខ្លឹមសារ​មិន​ច្បាស់លាស់​ទូលំទូលាយ មិន​ស្រប​ទៅ​តាម​លក្ខខណ្ឌ​ទី​១​ដែល​ធានា​ដោយ​ច្បាប់​ហើយ​លក្ខខណ្ឌ​មួយទៀត​ដែល​យើង​ថា​អាច​មានការ​រឹតត្បិត​បាន​ទាល់តែ​មានការ​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់​​កិត្តិយស​​កិត្តិសព្ទ​​របស់​អ្នកដទៃ ទំនៀមទម្លាប់ សណ្ដាប់ធ្នាប់​សាធារណៈ សន្តិសុខ​ជាតិ​អី ហូរហែ និង​សុខភាព​សាធារណៈ​អី​ជាដើម​អ៊ីចឹង​។ ក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​ទី​២​នេះ ការដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​កិត្តិសព្ទ​កិត្តិយស​អ្នក​ដទៃ​ហ្នឹង ចំពោះ​ឥស្សរជន ឬក៏​មន្ត្រី​សាធារណៈ​ហ្នឹង មិន​ត្រូវ​បាន​ដាក់​បញ្ចូល​ក្នុង​ចំណុច​នេះ​ទេ មាន​ន័យថា ឥស្សរជន ឬក៏​មន្ត្រីរាជការ​អ្នកដឹកនាំ​ប្រទេស​ណាមួយ​ក៏ដោយ​ក្នុង​លំដាប់​ហ្នឹង​ គឺជា​កម្មវត្ថុ​នៃ​ការដែល​គេ​អាច រិះគន់​បាន​មិន​ពេញចិត្ត​អី​គេ​អាច​សម្ដែង​មតិ​បាន​។ ប៉ុន្តែ​បើ​បុគ្គល​ធម្មតា​គឺ​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​រិះគន់​ទេ​។ ក្រម​នេះ​បែរជា​មិន​ឱ្យ​រិះគន់​ទៅ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​ដែល​វា​មិន​ស្រប​ទៅ​នឹង​បទដ្ឋាន​ច្បាប់​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ទេ»។

អាស៊ីសេរី​មិន​អាច​ទាក់ទង​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌​លោក ជិន ម៉ាលីន និង​លោក គឹម សន្តិភាព បានទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ កុម្ភៈ។

មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា ស៊ីស៊ីអេចអរ (CCHR) នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ កុម្ភៈ បាន​ចងក្រង​ខិត្តប័ណ្ណ​ព័ត៌មាន រយៈពេល​៣​ឆ្នាំ​គឺ​ឆ្នាំ​២០១៨ ដល់​ឆ្នាំ​២០២០ ក្រោយ​បទ​ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ ត្រូវ​បាន​វិសោធនកម្ម​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ​។ ខិត្តប័ណ្ណ​ព័ត៌មាន​បង្ហាញ​ថា មាន​បុគ្គល​ ៨​រូប ត្រូវ​បាន​ចោទប្រកាន់​តាម​មាត្រា ៤៣៧ ហើយ​ ៣នាក់​ក្នុងចំណោម​នោះ ត្រូវ​បាន​កាត់ទោស​។ អ្នក​ដែល​រង​ការចោទប្រកាន់​ទាំងនោះ រួមមាន ប្រធាន​ស្ដីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី រង​ការ​ចោទប្រកាន់​យ៉ាងតិច​៣​ករណី​តែឯង​។ លោក សម រង្ស៊ី កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១២ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៨ ត្រូវ​បាន​តុលាការ​កោះហៅ​សាកសួរ ពាក់ព័ន្ធ​ការ​បង្ហោះ​សារ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ដែល​ថា​បាន​រំលោភ​លើ​បទ​ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​។ កាលពី​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៩ លោក​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​កាត់ទោស​ឱ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ​ចំនួន ​៨​ឆ្នាំ ដោយសារ​លោក​ហៅ​ព្រះមហាក្សត្រ​ថា ជា​ចំណាប់ខ្មាំង និង​អាយ៉ង​របស់​លោក ហ៊ុន សែន​។ កាលពី​ថ្ងៃទី​១៦ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៩ លោក​រង​ការចោទប្រកាន់​មួយទៀត​ពី​បទ​ប្រមាថ​ចំពោះ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ ពាក់​ពន្ធ​នឹង​កិច្ច​សម្ភាស​ជាមួយ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​។ នៅ​ចុងក្រោយ​គឺ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ធ្នូ ឆ្នាំ​២០២០ លោក​ក៏​រង​ការចោទប្រកាន់​ក្នុង​បទ​ចោទ​ដដែល បន្ទាប់​ពី​លោក​រិះគន់​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៃ​ការ​រៃ​អង្គាស​ប្រាក់​សម្រាប់​ទិញ​វ៉ាក់សាំង​បង្ការ​ជំងឺ​កូ​វីដ​-១៩ នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វ៊េសប៊ុក។ ក្រៅ​ពី​នេះ​ក៏​មាន​សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចំនួន​ទៀត​រង​ការចោទប្រកាន់​ដូចគ្នា​នេះ​ដែរ​។ លោក អៀង ជលសា ត្រូវ​តុលាការ​កាត់​ឱ្យ​ជាប់ទោស​៣​ឆ្នាំ និង​ពិន័យ​លុយ​៥​លាន​រៀល ឬ​ប្រមាណ​ជាង ​១​ពាន់ ​២​រយ​ដុល្លារ។

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៨ មាត្រា ៤៣៧ (​ស្ទួន​) នៃ​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ បទ​ប្រមាថ​ចំពោះ​ព្រះមហាក្សត្រ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​។ ច្បាប់​នេះ​ហាមឃាត់​បុគ្គល​គ្រប់រូប​ក្នុង​ការ​បរិហារកេរ្តិ៍ ប្រមាថ ឬ​គំរាមកំហែង អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​តាមរយៈ វាចា កាយវិការ សំណេរ គំនូរ ឬ​វត្ថុ​ផ្សេងៗ ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ​ព្រះមហាក្សត្រ​។ បុគ្គលិក​ដែល​បំពាន​មាត្រា​នេះ ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​រហូតដល់ ​៨​ឆ្នាំ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​រហូតដល់​ ១០​លាន​រៀល ឬ​ ២​ពាន់ ​៥​រយ​ដុល្លារ។

មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា បាន​ដកស្រង់​ខ្លឹមសារ​នៃ​ច្បាប់​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ ដែល​មិន​រឹតត្បិត​លើ​សេរីភាព ខាង​ការ​បញ្ចេញមតិ ដូច​អ្វី​ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​មាត្រា ៤៣៧ (ស្ទួន)នៃ​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ​នេះ​ទេ​។ កម្ពុជា​ជាប់​កាតព្វកិច្ច អនុវត្ត​តាមច្បាប់​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​នេះ ដោយសារ​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​ចុះហត្ថលេខា ព្រម​អនុវត្ត​តាម។

សូម្បីតែ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា​មាត្រា ៤២ ក៏​ចែង​ការពារ​សេរីភាព​នេះ​ដែរ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។