រដ្ឋាភិបាលរំពឹងថា អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនឹងជួយពង្រឹងវិស័យយុត្តិធម៌
2023.10.28
កិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដឹកនាំដោយ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី២៧ តុលា ២០២៣។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងព្រះរាជក្រឹត្យ ស្ដីពីការបង្កើតការរៀបចំ និងកិច្ចដំណើរការរបស់អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលគ្រោងបង្កើតនេះ ដើម្បីពង្រឹង លើកកម្ពស់វិស័យយុត្តិធម៌ និងជួយសម្រុះសម្រួលវិវាទរបស់ពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ស្វាគមន៍គម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ ប៉ុន្តែបារម្ភថា យន្តការនេះដោះស្រាយបានតែមួយរយៈពេលខ្លីក៏ស្ងាត់ទៅវិញ។
រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា មិនចាប់បង្ខំឱ្យពលរដ្ឋស្វែងរកការដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនោះទេ គឺពលរដ្ឋនៅតែមានសិទ្ធិស្វែងរកការដោះស្រាយវិវាទនៅក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការដដែល បើសិនជាពលរដ្ឋចង់ដោះស្រាយជម្លោះតាមផ្លូវតុលាការ។ ទោះយ៉ាងណា ក្រុមការងារនេះ មិនដោះស្រាយ ឬសម្របសម្រួលករណីព្រហ្មទណ្ឌទេ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងថា អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ នេះដើម្បីដោះស្រាយវិវាទ តាមរយៈការសម្រុះសម្រួល ផ្សះផ្សាក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការបានឆាប់រហ័សហើយដែលមានការប្រថាប់ត្រាពីអាជ្ញាធរ។ លោករំពឹងថា យន្តការនេះក៏ជាផ្នែកមួយជួយកាត់បន្ថយការកកស្ទះសំណុំរឿង នៅតាមសាលាជម្រះក្តីនានា និងជាការបង្ខិតសេវាដោះស្រាយវិវាទ ឱ្យទៅកៀកពលរដ្ឋ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ «អ៊ីចឹងយន្តការនេះសង្ឃឹមថា អាចជួយហើយសំខាន់បំផុតគឺការធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពន្យល់ណែនាំមហាជនឱ្យបានយល់អំពីច្បាប់ យល់អំពីជម្រើសអ្វីដែលការរៀបចំនេះជូនហើយហេតុអីត្រូវតែរៀបចំរហូតដល់ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្វើការដឹកនាំនេះគឺស្ថិតក្នុងអាទិភាពមិនខុសពីអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀននិងយន្តការថ្នាក់ជាតិផ្សេងទេ អ៊ីចឹងការដោះស្រាយ ការពង្រឹងលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌គឺជាអាទិភាពសំខាន់សម្រាប់យើង»។
គណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបើកកិច្ចប្រជុំពេញអង្គរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី២៧ ខែតុលា ដើម្បីអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងព្រះរាជក្រឹត្យស្ដីពីការបង្កើតការរៀបចំនិងកិច្ចដំណើរការរបស់អាជ្ញាធរជាតិ ដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ និងរបៀបវារៈមួយចំនួនទៀត។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ ឡើងថ្លែងការពារសេចក្ដីព្រាងនេះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថា ការកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅតែជាវិស័យអាទិភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល។ លោកបន្តថា នេះជាការបោះជំហានថ្មីមួយដ៏មានសារៈសំខាន់ ស្រប់តាមទិសដៅនៃការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។ លោកបន្តថា អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិដែលគ្រោងបង្កើតនេះ គឺស្របតាមស្មារតីច្បាប់ និងទិដ្ឋភាពសង្គម។ លោករដ្ឋមន្ត្រីលើកឡើងថា ករណីជាក់ស្ដែងនៅតាមមូលដ្ឋាន នៅពេលពលរដ្ឋមានវិវាទអ្វីមួយ ពួកគាត់តែងតែទៅពឹង ឬទៅប្ដឹងមេភូមិ ឬមេឃុំ ឱ្យជួយដោះស្រាយ។
លោក កើត រិទ្ធ៖ «សំដៅបង្ខិតសេវានៃការដោះស្រាយវិវាទដែលមានលក្ខណៈងាយស្រួលនិងសំបូរបែបឱ្យទៅប្រជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន ជួយសម្រុះសម្រួលផ្សះផ្សាដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទឱ្យបានឆាប់រហ័សជូនប្រជាពលរដ្ឋព្រមទាំងរួមចំណែកលើកកម្ពស់សន្តិភាពនិយមនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា»។
រាល់ដំណោះស្រាយវិវាទត្រូវតែគោរពតាមឆន្ទៈយល់ព្រមដោយសេរី និងដោយស្ម័គ្រចិត្ត ពីភាគីវិវាទ។ គម្រោងនៃការបង្កើតក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនៅពេលនេះ ខណៈប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជាតែងតែជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ និងសព្វថ្ងៃសំណុំរឿងជាច្រើនកំពុងកកស្ទះនៅតាមសាលាជម្រះក្ដីនានា។
ទាក់ទងរឿងនេះដែរ អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត ប្រាប់ថា លោកពេញចិត្តនូវការរៀបចំរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលគ្រោងបង្កើត អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ប៉ុន្តែលោកព្រួយបារម្ភថា យន្តការនេះបង្កើតឡើងរួចហើយអនុវត្តបានតែមួយរយៈពេលខ្លីក៏ស្ងាត់ទៅវិញ។ កង្វល់របស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលបែបនេះ ព្រោះលោកសង្កេតឃើញថា កន្លងទៅរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិ ដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លី និងក្រុមមេធាវីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជាដើម ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីនិងជួយពលរដ្ឋក្រីក្រ ប៉ុន្តែ ក្រុមការងារនេះដោះស្រាយបានតែមួយរយៈពេលខ្លីក៏ស្ងាត់បាត់សកម្មភាព។ លោក វណ្ណ សុផាត ជំរុញ រដ្ឋាភិបាល គួរធ្វើបែបណា ពេលបង្កើតក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិនេះរួចហើយ ត្រូវអនុវត្តការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងមានការសហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធទើបការអនុវត្តការងារមានប្រសិទ្ធភាព។
លោក វណ្ណ សុផាត៖ «ស្វាគមន៍ ប៉ុន្តែខ្ញុំបារម្ភថា ក្រែងលោ យន្តការគ្រាន់តែបង្កើតបានមួយរយៈ ហើយវាអាចសាបរលាបទៅវិញអសកម្មទៅវិញ ប៉ុន្តែខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ឯកឧត្តម កើត រិទ្ធ ហើយនិងប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី នឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ផ្ដល់ក្ដីសង្ឃឹមដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះមានប្រជាពលរដ្ឋគាត់ទាក់ទងមកខ្ញុំដែរថា ឥឡូវហ្នឹងមានក្រុមការងារសម្រាប់រកយុត្តិធម៌»។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល ឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ នឹងត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីដោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ នូវវិវាទរដ្ឋប្បវេណី វិវាទពាណិជ្ជកម្ម និងវិវាទដទៃទៀត តាមរយៈការសម្រុះសម្រួល ផ្សះផ្សាដោយផ្អែកតាមកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ភាគីវិវាទ លើកលែងតែវិវាទដែលមិនអាចជាកម្មវត្ថុ នៃការសម្រុះសម្រួលផ្សះផ្សាតាមកំណត់របស់ច្បាប់។ អាជ្ញាធរនេះប្រើពាក្យកាត់ថា អ.ដ.ក. ដែលមានសមាសភាព ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ១រូប ជាប្រធាន អនុប្រធាន ៤រូប ជាទេសរដ្ឋមន្ត្រី ១រូប រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអធិការកិច្ច រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ ១រូប និងរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ ១រូប និងមានសមាជិកមកពីក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត។ កន្លងទៅរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់បានបង្កើតអាជ្ញាធរ ឬក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិមួយចំនួនដែរ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែអ្នកឃ្លាំមើលរិះគន់ថា ក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាល ហាក់សកម្មនឹងការងារ ឬធ្វើការងារមានប្រសិទ្ធភាពតែក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោតប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែក រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាកូនរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ បានដឹកនាំប្រទេសជាង ២ខែមកនេះ តែរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះក៏មិនទាន់បង្ហាញចំណុចលេចធ្លោនៃសមិទ្ធផលការងាររបស់ខ្លួនគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅឡើយដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ប៉ូលិសថៃស៊ើបអង្កេតឃើញថា ករណីធ្វើឃាតលើលោក លិម គិមយ៉ា មានការរៀបចំជាប្រព័ន្ធ ដោយមានមេខ្លោងនៅកម្ពុជា
- ខ្មាន់កាំភ្លើងមិនទាន់ហ៊ានលាតត្រដាងមេខ្លោងនៅពីក្រោយ ព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាពគ្រួសារ
- អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក លិម គិមយ៉ា ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលត្រកូល ហ៊ុន ត្រូវឃាតកបាញ់សម្លាប់នៅប្រទេសថៃ
- ជនសង្ស័យ ដែលបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា នៅបាងកក អាជ្ញាធរចាប់បាននៅក្នុងទឹកដីខ្មែរ
- ភាពស្ងប់ស្ងាត់លើករណីឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ា «បង្ហាញពីភាពគ្មានទំនួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល»