អ្នកជំនាញ​ថា អាជ្ញាធរ​គួរ​អប់រំ បើ​រក​ឃើញ​ថា អ្នកសារព័ត៌មាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត

ដោយ សេក បណ្ឌិត
2025.01.23
អ្នកជំនាញ​ថា អាជ្ញាធរ​គួរ​អប់រំ បើ​រក​ឃើញ​ថា អ្នកសារព័ត៌មាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត ប្រធាន​សមាគម​សម្ព័ន្ធ​អ្នកសារព័ត៌មាន​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា ខេមបូចា (Camboja) លោក ណុប វី។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ណុប វី

អ្នកជំនាញ​ផ្នែក​សារព័ត៌មាន​ថា អាជ្ញាធរ​គួរតែ​ប្រើប្រាស់​វិធានការ​អប់រំ​លើ​អ្នកសារព័ត៌មាន បើសិនជា​រក​ឃើញ​ថា ពួកគេ​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត។ ការ​លើកឡើង​នេះ ធ្វើឡើង​បន្ទាប់​ពី​អាជ្ញាធរ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​អ្នកសារព័ត៌មាន​ចំនួន​២នាក់ ដោយ​ចោទ​ពី​បទ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត ញុះញង់ បង្ក​ឲ្យ​មាន​ភាព​ចលាចល​ក្នុង​សង្គម។

អ្នកជំនាញ​ផ្នែក​សារព័ត៌មាន​លើកឡើង​ថា បើ​ផ្អែក​លើ​ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារព័ត៌មាន និង​ច្បាប់​ស្ដីពី​របប​សារព័ត៌មាន គឺ​ពុំ​អ្នកសារព័ត៌មាន​ណា​ត្រូវ​បាន​ចាប់ខ្លួន ឬ​ឃុំ​ខ្លួន​ដោយសារ​ការ​បំពេញ​ការងារ​វិជ្ជាជីវៈ​របស់​ពួកគាត់​ឡើយ។

ប្រធាន​សមាគម​សម្ព័ន្ធ​អ្នកសារព័ត៌មាន​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា ខេមបូចា (Camboja) លោក ណុប វី ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​នៅ​ថ្ងៃទី២២ ខែ​មករា​ថា លោក​យល់​ថា ពុំ​មាន​អ្នកសារព័ត៌មាន​ណាមួយ មាន​ចេតនា​បង្ក​ភាព​វឹកវរ​ក្នុង​សង្គម ឬ​ធ្វើឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សន្តិសុខ​ជាតិ​ឡើយ ។ លោក​ពន្យល់​ថា នៅ​ក្នុង​ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារព័ត៌មាន ពុំ​មាន​ចំណុច​ណាមួយ ដែល​និយាយ​អំពី​ការ​ផ្ដន្ទាទោស ឬ​ចោទប្រកាន់ ឬ​ចាប់​អ្នកសារព័ត៌មាន​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ឡើយ ក្នុង​ករណី​ពួកគេ​ផ្សព្វផ្សាយ​នូវ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត ក៏ប៉ុន្តែ​គេ​តម្រូវ​ឲ្យ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​រូប​នោះ ផ្សព្វផ្សាយ​កែ​តម្រូវ​ឡើង​វិញ។

លោក ណុប វី៖ «មែនទែន​ទៅ​សម្រាប់​ខ្ញុំ ខ្ញុំ​យល់​ថា កម្រិត​ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារព័ត៌មាន គឺ​ជា​កម្រិត​មួយ ដែល​យើង​មាន​ការ​អប់រំ ដើម្បី​ធានា​ថា ការអប់រំ​នេះ ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នកសារព័ត៌មាន​គាត់​បាន​យល់ ។ ទី២​មិន​ត្រឹម​តែ​គាត់​បាន​យល់​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ឬនៅ​ពេល​ពួកគាត់​ធ្វើ​សេចក្ដី​រាយការណ៍​រឿង​ផ្សេងៗ​តទៅទៀត គាត់​នឹង​មិន​ដើរ​ជាន់​ដាន​ដដែលៗ​ថា រឿង​ណា​ដែល​គាត់​ត្រូវ​ធ្វើ​សេចក្ដី​រាយការណ៍ ហើយ​រឿង​ណា ដែល​គាត់​ត្រូវ​ធ្វើការ​ផ្ទៀងផ្ទាត់​ព័ត៌មាន»

ការ​លើក​ឡើង​នេះ ធ្វើឡើង​បន្ទាប់​ពី​សមត្ថកិច្ច​នៃ​ស្នងការដ្ឋាន​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃទី២១ ខែ​មករា បាន​ឃាត់​ខ្លួន​ចាងហ្វាង​សារព័ត៌មាន​ពីរ​នាក់ ដែល​បាន​បង្ហោះ​វីដេអូ​ព័ត៌មាន កាល​ពី​ថ្ងៃទី២០ មករា ដែល​អាជ្ញាធរ​ចោទ​ថា វីដេអូ​នោះ​មាន​ខ្លឹមសារ​ញុះញង់​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ភាព​វឹកវរ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សន្តិសុខ​សង្គម បំភ្លៃ​ខុស​ពី​ការ​ពិត ។ ការ​ឃាត់​ខ្លួន​នេះ ធ្វើឡើង​តាម​បទ​បញ្ជា​របស់​ស្នងការ​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ជួន ណារិន និង​សម្របសម្រួល​ដោយ​ព្រះរាជអាជ្ញា​រង​អម​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក សេង ហៀង ។ នេះ បើ​តាម​ចេញ​សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​អ្នកនាំពាក្យ​ស្នងការដ្ឋាន​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក សំ វិច្ឆិកា នៅ​ថ្ងៃទី​២២ ខែ​មករា ជុំវិញ​ការ​ឃាត់​ខ្លួន​ចាងហ្វាង​សារព័ត៌មាន​ចំនួន​២​ស្ថាប័ន ។ ចាងហ្វាង​សារព័ត៌មាន​ទាំង​២​នាក់​នោះ គឺ​ចាងហ្វាង​អង្គភាព​សារព័ត៌មាន អេស អេ ធីវី ខេអេច (www.satvkh.com) ដែល​ជា​ម្ចាស់​ផេកហ្វេសប៊ុក (Facebook page) អេស អេ ធីវី អេចឌី ឡាយ ២៤ (S.A TVHD Live 24h) ឈ្មោះ ដួង អក្ខរា មាន​អាយុ​៤៣ឆ្នាំ និង​ចាងហ្វាង​អង្គភាព​សារព័ត៌មាន​ខេមបូឌា​ស្ដា​ដេលីញូយ៍ (CambodiaStardailyNews) ឈ្មោះ ឡាយ សុជាតិ អាយុ ៥០ឆ្នាំ។

អ្នកនាំពាក្យ​រូប​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ការ​ឃាត់​ខ្លួន​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ផ្អែក​លើ​តាម​អង្គហេតុ និង​អង្គច្បាប់ នៃ​ការ​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​ច្បាប់ ដោយ​មិន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​ការ​គាប​សង្កត់ ឬ​ការ​បំភិតបំភ័យ​ដល់​អ្នកសារព័ត៌មាន លើ​សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិ​នោះ​ទេ។

ការ​ឃាត់​ខ្លួន​នេះ​ធ្វើឡើង​ទោះបី​សារព័ត៌មាន​ទាំង​ពីរ បាន​លុប​ចោល​នូវ​វីដេអូ​របស់​ខ្លួន​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក ដែល​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២០ មករា ហើយ​ក៏ដោយ។

មាត្រា១០ នៃ​ច្បាប់​ស្ដីពី​របប​សារព័ត៌មាន ចែង​ថា ជន​ណា​ម្នាក់​ដែល​យល់​ថា អត្ថបទ​ណាមួយ ទោះជា​សរសេរ​បញ្ឆិតបញ្ឆៀង​ក៏ដោយ រូបគំនូរ ឬ​រូបថត​ណាមួយ នៃ​សារព័ត៌មាន​ណាមួយ ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ខុស​ពី​ការ​ពិត ធ្វើ​ឲ្យ​ខូចខាត​ដល់​កិត្តិយស និង​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ​របស់​ខ្លួន មាន​សិទ្ធិ​ទាមទារ​​ឲ្យ​សារព័ត៌មាន​នោះ​កែ​តម្រូវ ឬ​មាន​សិទ្ធិ​ឆ្លើយតប និង​ធ្វើ​បណ្ដឹង​បរិហារកេរ្តិ៍ ពី​បទ​មួលបង្កាច់ ឬ​ពី​បទ​ជេរ​ប្រមាថ ចំពោះ​ការ​ប៉ះពាល់​កិត្តិយស និង​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ​របស់​ខ្លួន។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​នៅ​មិន​ទាន់​អាច​ទាក់ទង​ស្ថាប័ន​សារព័ត៌មាន​ខេមបូឌា​ស្ដាដេលីញូយ៍ និង​សារព័ត៌មាន អេស អេ ធីវី ខេអេច ដើម្បី​សុំ​ការ​ឆ្លើយតប​ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ​នៅ​ថ្ងៃទី២២ ខែ​មករា។

ទោះបី​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី លោក ណុប វី មាន​ប្រសាសន៍​ថា កន្លង​ទៅ​នៅពេល​អង្គភាព​សារព័ត៌មាន​ណា បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​នូវ​ព័ត៌មាន ដែល​នៅ​មិន​ទាន់​គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ឬ​មាន​លក្ខណៈ​មិន​ពិត ស្ថាប័ន​រដ្ឋ​ពាក់ព័ន្ធ​អាច​ចេញ​សេចក្ដី​បំភ្លឺ​អំពី​រឿង​នោះ ហើយ​ពលរដ្ឋ​នឹង​អស់​ជំនឿ​លើ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​របស់​ស្ថាប័ន​សារព័ត៌មាន​នោះ។

លោក ណុប វី៖ «ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​មែនទែន​ទៅ បើសិនជា​អ្នក​សារព័ត៌មាន​គាត់​ផ្សព្វផ្សាយ​ចេះ​តែ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ច្នៃប្រឌិត​ផ្សេងៗ វា​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​ជឿទុកចិត្ត​របស់​សាធារណជន​ដល់​រូប​គាត់​ទៅ​វិញ​ទេ ថ្ងៃ​ណា​មួយ​គឺ​ពួកគាត់​នឹង​បាត់បង់​ការ​គាំទ្រ ។ ចំណែក​ស្ថាប័ន​សាធារណៈ​របស់​គាត់ លោក​មាន​មធ្យោបាយ​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​ការ​ចេញ​សេចក្ដី​បំភ្លឺ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ការ​បំភ្លឺ​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​គាត់ ដែល​នេះ​យើង​ឃើញ​មាន​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​បាន​ទូលំទូលាយ​ដែល​តិច ឬ​ច្រើន​ខ្ញុំ​ជឿ​ថា បងប្អូន​ប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកប្រើប្រាស់​បណ្ដាញ​សង្គម គឺ​គាត់​យល់​ច្បាស់​ថា ព័ត៌មាន​ណាមួយ ដែល​ត្រឹមត្រូវ ព័ត៌មាន​ណាមួយ ដែល​មិន​ពិត»

របាយការណ៍​របស់​សម្ព័ន្ធ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ខេមបូចា ឃ្លាំមើល​ប្រចាំ​ត្រីមាស​ស្ដីពី​ស្ថានភាព​អ្នក​សារព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា ចាប់​ពី​ខែមេសា ដល់​ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ឱ្យ​ដឹង​ថា ការ​យាយី​លើ​អ្នក​សារព័ត៌មាន មាន​ចំនួន ៧ករណី ធ្វើឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​អ្នក​សារព័ត៌មាន ១១នាក់ ។ រីឯ​ការ​យាយី​តាម​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ មាន ៦ករណី ដោយ​មាន​អ្នក​សារព័ត៌មាន ១០នាក់ ត្រូវ​បាន​កោះហៅ​ទៅ​សាកសួរ​នាំ ឃុំខ្លួន និង​ផ្ដន្ទាទោស ដែល​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​នគរបាល កងរាជអាវុធហត្ថ និង​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន។

កាល​ចុង​ឆ្នាំ​២០២៤ អ្នកសារព័ត៌មាន​លោក ឈឿង ឈឹង ដែល​រាយការណ៍​ឱ្យ​គេហទំព័រ​កម្ពុជា​អភិវឌ្ឍន៍ នៅ​ខេត្តសៀមរាប បាន​ស្លាប់​ដោយសារ​ការ​លប​បាញ់​ប្រហារ​ឱ្យ​របួស​ធ្ងន់ បន្ទាប់​ពី​លោក​ចុះ​ទៅ​ស៊ើបអង្កេត​បទល្មើស​កាប់​ទន្ទ្រាន​ដី​ព្រៃ​អភិរក្ស នៅ​ភូមិ​ត្រពាំងភ្លោះ ឃុំ​ពង្រលើ ស្រុក​ជីក្រែង កាល​ពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី៤ ធ្នូ។

ចំណែក​ឯ​អង្គការ​សារព័ត៌មាន​គ្មាន​ព្រំដែន (Reporters Without Borders) បាន​ដាក់​​ពិន្ទុ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ជាប់​ក្នុង​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី១៥១ ក្នុង​ចំណោម ១៨០ប្រទេស ដែល​ជា​ចំណាត់​ថ្នាក់​អន់ លើ​សន្ទស្សន៍​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​របស់​ពិភពលោក សម្រាប់​ឆ្នាំ២០២៤៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។