ប្រភព៖ https:/Keywords/www.change.org/p/cambodians-together-we-fight-to-end-impunity-justice-for-state-backed-killings-in-cambodia
ប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ប្រមាណជាង ១.០០០នាក់ហើយ បានចូលរួមស្ម័គ្រចិត្តផ្ដល់ស្នាមមេដៃក្នុងយុទ្ធនាការបញ្ចប់និទ្ទណ្ឌភាព ដើម្បីយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា តាមរយៈការធ្វើការស្ទង់មតិនៅលើវេបសាយមួយឈ្មោះ Change.Org ដែលមានចំណងជើងថា យើងរួមគ្នាបញ្ចប់និទ្ទណ្ឌភាព ដើម្បីយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះនៃឃាតកម្មនៅកម្ពុជា (Together We Fight to End Impunity: Justice for Victims of Cambodian State-Backed Killing) ក្នុងការចុះឈ្មោះផ្ដល់ស្នាមមេដៃ និងស្នើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀតចូលរួមឱ្យបានច្រើនក្នុងយុទ្ធនាការនេះ។ ពួកគេគាំទ្រឱ្យមានការចូលរួមស៊ើបអង្កេតឡើងវិញ ពីខាងតុលាការអន្តរជាតិ លើករណីឃាតកម្ម ដែលមិនអាចស្វែងរកឃាតកពិតទៅផ្ដន្ទាទោសបាននៅឡើយ។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបដែលជាអ្នកបើកឡានឈ្មួលនៅខេត្តសៀមរាប លោក អួន វណ្ណៈ បានឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងនៅថ្ងៃទី១៦ កក្កដាថា លោកបានចូលរួមផ្ដល់ស្នាមមេដៃនៅក្នុងយុទ្ធនាការនេះរួចហើយ។ លោករីករាយ និងគាំទ្រចំពោះយុទ្ធនាការនេះ ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់ ហើយមិនអាចស្វែងរកឃាតកពិតបាន ដូចជាករណីឃាតកម្មលោកបណ្ឌិត កែម ឡី លោក ឈុត វុទ្ធី លោក ជា វិជ្ជា និងព្រះតេជព្រះគុណ សំ ប៊ុនធឿន ជាដើម៖ «ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា សប្បាយចិត្ត ហើយចុះស្នាមមេដៃរួចហើយតាមអនឡាញ។ ខ្ញុំសំណូមពរទៅប្រជាពលរដ្ឋដទៃទៀត ជួយផ្តល់ស្នាមមេដៃឱ្យបាន ៥០០.០០០នាក់ ដើម្បីយកស្នាមមេដៃហ្នឹង យកទៅដាក់ឱ្យតុលាការអន្តរជាតិ អាយ.ស៊ី.ស៊ី (ICC) ជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាយើង ដើម្បីបញ្ចប់និទ្ទណ្ឌភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា»។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបទៀតដែលជាពលករធ្វើការនៅប្រទេសកូរ៉េ លោក ម៉ាត់ វណ្ណនី បានបញ្ជាក់ថា លោកបានចូលរួមចុះហត្ថលេខា និងផ្ដល់ជាស្នាមមេដៃនៅក្នុងយុទ្ធនាការនេះរួចហើយ ហើយលោកក៏បានចែករំលែកព័ត៌មានទាំងនេះ ទៅកាន់មិត្តភ័ក្ដិ និងពលករខ្មែរផ្សេងទៀត ដើម្បីឱ្យចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការនេះ ព្រោះលោកយល់ថា នេះជារឿងជាតិដែលកូនខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវយល់ដឹង និងចូលរួម ហើយជាការស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះដែលបានបាត់បង់ជីវិតយ៉ាងអយុត្តិធម៌។ លោកជឿជាក់ថា នឹងមានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការនេះ ដោយសារការចុះឈ្មោះ គឺមានភាពងាយស្រួល និងមិនបង្ហាញអត្តសញ្ញាណនោះទេ៖ «យុត្តិធម៌នេះ គឺមិនសម្រាប់នរណាម្នាក់ទេ គឺយុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកទាំងអស់គ្នា។ បើមានយុត្តិធម៌ គឺយើងអាចរស់នៅដោយប្រកបដោយសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត ប៉ុន្តែបើអត់មានយុត្តិធម៌ទេ គឺសន្តិភាពផ្លូវចិត្តយើង វាមិនអាចរស់នៅដោយសុខដុមរមនាបានទេ ព្រោះយើងរស់នៅក្នុងការគុំគួនគ្នាទៅវិញទៅមក អ៊ីចឹងប្រទេសមួយមិនអាចមានសន្តិភាពបានទេ។ យើងអស់ជំនឿនៅតុលាការនៃកម្ពុជាហ្នឹងហើយ បានយើងធ្វើយុទ្ធនាការនេះ។ អ៊ីចឹងមានតែសំណូមពរទៅពលរដ្ឋវិញទេថា ឱ្យយើងចូលរួមទាំងអស់គ្នាក្នុងយុទ្ធនាការហ្នឹង ដើម្បីប្រសិទ្ធភាពឆាប់ៗ ហើយដើម្បីបង្ហាញទៅកាន់អន្តរជាតិ ក៏ដូចជាដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនអ្នកដែលបានរងគ្រោះ និងគ្រួសារដែលគាត់កំពុងពិបាកចិត្ត»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះដែរ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន យល់ថា យុទ្ធនាការប្រមូលស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានប្រាំសែន របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជារឿងដដែលៗ និងគួរឱ្យអស់សំណើច។ លោកចាត់ទុកការប្រមូលស្នាមមេដៃនេះថា ជារឿងកលល្បិច ដើម្បីប្រមូលលុយដាក់ហោប៉ៅខ្លួន ពីព្រោះក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ដែលនៅក្រៅប្រទេសនោះ ក្ស័យធនហើយ៖ «អ៊ីចឹង ខ្ញុំយល់ថា ការបើកយុទ្ធនាការ ដើម្បីប្រមូលស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋដែលក្នុងគម្រោងគេថា ឱ្យបាន ៥០០.០០០នាក់ វាគ្រាន់តែជាកលល្បិច ដើម្បីប្រមូលលុយ។ ក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់នៅក្រៅប្រទេសហ្នឹង វាអស់ទុនហើយ គេហៅថា ក្ស័យធនហើយ វាគ្មាននរណាចាប់អារម្មណ៍ទេ ពីបញ្ហាដែលជាសកម្មភាពឧទ្ទាមនិយមរបស់ក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ហ្នឹងបាទ»។
ផ្ទុយពីការអះអាងនេះ ប្រធានប្រតិបត្តិរាជធានីភ្នំពេញរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ម៉ន ផល្លារ បានលើកឡើងថា ការប្រមូលស្នាមមេដៃ ប្រជាពលរដ្ឋ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សដែលចង់បានយុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នករងគ្រោះនេះ គឺដើម្បីដាក់ទៅតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិហៅកាត់ថា អាយ.ស៊ី.ស៊ី(ICC) ក្នុងគោលបំណងឱ្យតុលាការនេះ មានវិធានការម៉ឺងម៉ាត់មួយទៅលើកម្ពុជា និងដើម្បីឱ្យមានដំណោះស្រាយមួយក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សពេញលេញនៅកម្ពុជា។ លោកថា ប្រសិនបើស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមបានរាប់លាននាក់ នោះវានឹងមានវិសាលភាពខ្ពស់សម្រាប់ឱ្យតុលាការ មានវិធានការទៅលើជនដែលបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋនានាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។
លោកបន្តថា ការលើកឡើងរបស់អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន គឺជាការដោះសារ ហើយមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះបទល្មើស និងបទឧក្រិដ្ឋធំៗដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញថា ការលើកឡើងរបស់លោក សុខ ឥសាន គ្រាន់តែជាការដោះសារ ហើយជាលេសមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះបទល្មើស និងបទឧក្រិដ្ឋធំៗកើតឡើងនៅស្រុកខ្មែរ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ចំនួនអ្នកចូលរួមនេះ អាចមានចំនួនច្រើនលើសលប់ កាន់តែច្រើនកាលណា គឺកាន់តែល្អប្រសើរកាលនោះ សម្រាប់ធ្វើឱ្យតុលាការ អាយ.ស៊ី.ស៊ី(ICC) គឺគេយកមកថ្លឹងថ្លែង យកមកពិចារណា ហើយមានចំណាត់ការសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះ ហើយស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាយើង»។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបង្កើតយុទ្ធនាការបញ្ចប់និទ្ទណ្ឌភាព ដើម្បីយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា នៅថ្ងៃគម្រប់ខួប៤ឆ្នាំនៃឃាតកម្មលោកបណ្ឌិត កែម ឡី កាលពីថ្ងៃទី០១ កក្កដា ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់ដោយអយុត្តិធម៌នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយមិនអាចស្វែងរកឃាតកមកផ្ដន្ទាទោសបាន។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា បានយល់ថា ការចូលរួមនេះ គឺជាសិទ្ធសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការ ដើម្បីបញ្ឈប់និទ្ទណ្ឌភាពនៅកម្ពុជា។ លោកបន្តថា សកម្មភាពនៃការប្រមូលស្នាមមេដៃរបស់គណបក្សនយោបាយណាមួយនោះ គឺជាសិទ្ធសេរីភាពរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែលោកមិនអាចវាយតម្លៃពីលទ្ធផលបានយ៉ាងណានោះទេ ព្រោះវាជាកិច្ចការរបស់អន្តរជាតិ៖ «យុទ្ធនាការនៃសកម្មជនអ្នកនយោបាយ អ្នកគាំទ្រនយោបាយដែលគាត់ធ្វើសកម្មភាពហ្នឹង អាហ្នឹងវាជាសេរីភាពរបស់ពួកគាត់ សួរថាតើលទ្ធផលហ្នឹងនឹងបានលទ្ធផលរបៀបម៉េច យើងអត់អាចធ្វើការវាយតម្លៃបានទេ ព្រោះវាជាកិច្ចការងាររបស់ខាងអន្តរជាតិ ដែលគេពិនិត្យមើលថា តើគេនឹងមានវិធានការតាមយន្តការខាងពួកគេដោយរបៀបម៉េចទៀតហ្នឹង វាទាល់តែយើងធ្វើការតាមដានទៅមុខទៀតថា តើរឿងទាំងអស់ហ្នឹងអាចអនុវត្តដោយប្រសិទ្ធភាពបានរបៀបម៉េច! កន្លងមក យើងឃើញសហគមន៍អន្តរជាតិគេបានធ្វើការចាត់វិធានការបណ្ដើរៗអំពីការដាក់សម្ពាធផ្សេងៗអំពីការរំលោភទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស ហើយនិងគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង គេបានមានចំណាត់ការមកហើយ»។
ក្នុងរយៈកាលជាង ២ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ វប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាពចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ គិតត្រឹមតែដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នមានជនរងគ្រោះច្រើនណាស់ដែលត្រូវបានសម្លាប់ ឬក្លាយជាជនពិការ ហើយជនល្មើសមិនត្រូវបានវែកមុខ។ ដោយត្រួសៗ ជនរងគ្រោះទាំងនោះ រួមមាន អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច លោក ឱម រដ្ឋសាឌី តារាភាពយន្ត ពិសិដ្ឋ ពីលិកា ម្ដាយតារាចម្រៀង ទូច ស៊ុននិច មេដឹកនាំសហជីព លោក ជា វិជ្ជា លោក រស់ សុវណ្ណារ៉ា លោក ហ៊ី វុទ្ធី ព្រះសង្ឃ សំ ប៊ុនធឿន សកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក ឈុត វុទ្ធី សកម្មជននយោបាយ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើននាក់ ព្រមទាំងទាហាន និងមន្ត្រីគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចយ៉ាងតិច ៦០នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ក្រៅច្បាប់ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៩៧។ចំណែកឃាតកម្មមកលើអ្នកសារព័ត៌មានវិញ គិតចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៤ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ជាង១០នាក់ហើយ ត្រូវបានធ្វើឃាត បន្ទាប់ពីផ្សាយព័ត៌មានរិះគន់រដ្ឋាភិបាល ឬរាយការណ៍អំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីអ្នកមានអំណាច ។ ករណីឃាតកម្មដ៏ព្រៃផ្សៃចុងក្រោយនេះ គឺអ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយដ៏មានប្រជាប្រិយភាព បណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ នៅឯស្ដារម៉ាត (Star Mart) ក្នុងស្ថានីយលក់ប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex) ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញជាដើម៕
