តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ចេញដីកាកោះហៅបេក្ខជនតវ៉ាលទ្ធផលប្រឡងសិស្សចៅក្រមម្នាក់ ក្នុងចំណោម ៦នាក់ ឲ្យចូលខ្លួនបំភ្លឺ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទមួយចំនួន នៅពាក់កណ្ដាលខែកុម្ភៈនេះ ដោយសារលោកបានបង្ហោះវីដេអូឃ្លិប បង្ហាញភាពមិនប្រក្រតី នៃការប្រឡងចូលសិស្សចៅក្រម កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩។
លោក គង់ ប៊ុនរិទ្ធិ ដែលរងការចោទប្រកាន់ ហៅដីកាកោះនោះថា ជាចេតនាគំរាម ឲ្យលោកបញ្ឈប់សកម្មភាពតវ៉ា។
បេក្ខជនតវ៉ាលទ្ធផលប្រឡងសិស្សចៅក្រមជំនាន់ទី១០ លោក គង់ ប៊ុនរិទ្ធិ អះអាងថា វីដេអូឃ្លិប ដែលលោក បានបង្ហាញពីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការប្រឡងចូលសិស្សចៅក្រម ជំនាន់ទី១០ មិនមែនជាបទល្មើសឡើយ តែគួរជាតម្រុយ ឲ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ស៊ើបអង្កេតករណីនេះ។ ទោះយ៉ាងណា លោក គង់ ប៊ុនរិទ្ធិ នឹងចូលខ្លួនទៅឆ្លើយបំភ្លឺ នៅតុលាការតាមដីកាកោះ និងនៅតែបន្តការទាមទារ ឲ្យបង្ហាញតម្លាភាព លើសន្លឹកកិច្ចការ និងបង្ហាញពិន្ទុ សម្រាប់លទ្ធផលប្រឡងសិស្សចៅក្រម ជំនាន់ទី១០ នោះ៖ « យល់ថា វាជាការអនុវត្តមួយ ដើម្បីជាសារគំរាមតាមប្រព័ន្ធតុលាការណាមួយនោះ តាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំយល់បែបនោះ។ ប៉ុន្តែមិនដឹងថា ធាតុពិតមិនដឹងការអនុវត្តបែបណាទេ ខ្ញុំគ្រាន់តែសង្ឃឹមថា មិនមែនជាស្ថានភាពបែបហ្នឹងទៅចុះ ព្រោះថា សកម្មភាពដែលខ្ញុំធ្វើនេះ គឺធ្វើឡើងក្នុងន័យមួយថា ជួយឲ្យប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌យើងមានភាពល្អប្រសើរឡើង។ ការជ្រើសរើសចៅក្រម ដែលមិនមានភាពប្រក្រតីច្រើនបែបនេះ តើចៅក្រមដែលរើសបាន ពិតជាមានសមត្ថភាពដែរឬទេ ហើយបើចៅក្រមដែលមិនមានសមត្ថភាព គាត់ទៅធ្វើការរបៀបម្ដេច បើចៅក្រមម្នាក់ គាត់ស៊ីញេមួយខ្វាច់ ដំត្រាមួយប៉ូង កំណត់ពីវាសនាមនុស្សមួយក្រុមទៅហើយនោះ»។
តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ឈ្មោះ សាយ ណូរ៉ា បានចេញដីកាកោះ២ច្បាប់ កាលពីថ្ងៃទី២៩ មករា បង្គាប់ឲ្យ លោក គង់ ប៊ុនរិទ្ធិ ចូលខ្លួនឆ្លើយបំភ្លឺ នៅថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ចំនួន ៣បទល្មើសគឺ បទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ បទបរិហារបង្កាច់កេរ្តិ៍ និងបទញុះញង់ឲ្យមានការរើសអើង។
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមករា លោក គង់ ប៊ុនរិទ្ធិ បានបង្ហោះវីដេអូឃ្លិបមួយ ដោយអះអាងថា លោកទទួលបានព័ត៌មានថា ភាពមិនប្រក្រតី នៃការប្រឡងចូលសិស្សចៅក្រមជំនាន់ទី១០ ដោយសារអំពើពុករលួយ ព្រោះរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍនា បានដាក់បញ្ជាឲ្យមន្ត្រី ២នាក់ ត្រូវប្រមូលប្រាក់ឲ្យបានពីការប្រឡងនេះ ឲ្យបានបីលាន (៣.០០០.០០០) ដុល្លារអាមេរិក។ លោក ទទួលព័ត៌មានថា ក្នុងនោះមានខ្លះ សូកលុយចន្លោះពី ៨ម៉ឺន (៨០.០០០) ដល់ ១៥ម៉ឺន (១៥០.០០០) ដុល្លារ ហើយមានខ្លះទៀត សូកលុយតាំងពីមុនការប្រឡងកន្លះឆ្នាំមកម្ល៉េះ៖ « សារនេះ គឺសរសេរផ្ទាល់ដៃ ផ្ញើមកពួកយើងខ្ញុំ មាន ២ទំព័រពេលនេះ ខ្ញុំសូមអាន ទី១ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្នុងវង់ក្រចក អង្គវង្ស វឌ្ឍនា បានដាក់ផែនការ ក្នុងការប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សចៅក្រមជំនាន់ទី១០ ត្រូវប្រមូលប្រាក់នៃការប្រឡងនេះ ឲ្យបាន ៣លានដុល្លារ ក្នុងវង់ក្រចក ហាងឆេងមធ្យម តម្លៃ៦ម៉ឺនដុល្លារក្នុងម្នាក់ បិទវង់ក្រចក។ ៥០នាក់ នាំឲ្យបាន ៦ម៉ឺន ស្មើ៣លានដុល្លារ។ បេសកកម្មនេះរដ្ឋមន្ត្រី បានប្រគល់ឲ្យឯកឧត្ដម ផូវ សំភី អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន កិច្ចការរដ្ឋបាលតុលាការ និងឯកឧត្ដម ប៊ុនយៃ ណារិទ្ធិ ជាអ្នកអនុម័ត ក្នុងវង់ក្រចក ទទួលប្រាក់ និងមានសិទ្ធិសម្រេចថា អ្នកណាជាប់ ឬអ្នកណាធ្លាក់ បិទវង់ក្រចកមកវិញ។ ចំណែករដ្ឋមន្ត្រី អង្គ វង្ស វឌ្ឍនា ចាំតែស៊ីញេប៉ុណ្ណោះ។ ២ ពេលឯកឧត្ដម ប៊ុនយ៉ៃ ណារិទ្ធិ និងឯកឧត្ដម ផូវ សំភី អនុវត្តផែនការនេះ គឺមានជំនួយការ ៣នាក់ទៀត ជាអ្នកទទួលប្រាក់ជំនួស»។
លោក គង់ ប៊ុនរិទ្ធិ អះអាងថា សំដីក្នុងវីដេអូឃ្លិបរបស់លោក មិនមែនជាបទល្មើសឡើយ ព្រោះ លោកមិនបានបរិហារកេរ្តិ៍ មិនបានប្ដឹងបរិហារបង្កាច់កេរ្តិ៍នរណាម្នាក់ និងមិនបានអំពាវនាវឲ្យរើសអើងនរណាម្នាក់ឡើយ។ ដូច្នេះ លោកស្នើសុំឲ្យតុលាការ ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច យកវីដេអូឃ្លិបនេះ ធ្វើជាតម្រុយស៊ើបអង្កេតករណីពុករលួយ និងភាពមិនប្រក្រតីនៃការប្រឡងនោះ ហើយរកយុត្តិធម៌ឲ្យបេក្ខជនប្រឡងចូលសិស្សចៅក្រម ប្រសើរជាងការប្ដឹងគំរាមរូបលោក។
ពាក់ព័ន្ធដីកាកោះនេះ អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យតំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក គុជ គឹមឡុង បានទេ នៅថ្ងៃទី៣ កុម្ភៈ ដោយសារទូរស័ព្ទរោទ៍គ្មានអ្នកទទួល។ ឯអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន មិនទទួលទូរស័ព្ទ នៅថ្ងៃដដែល។
ទោះយ៉ាងណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍនា និង គណៈកម្មការរៀបចំការប្រឡងនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាវិជ្ជាជីវៈតុលាការ ធ្លាប់ត្រូវបានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ កោះហៅទៅសាកសួរករណីនេះ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។ ក្រោយការកោះហៅសាកសួរនេះរួច ក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ បង្ហាញភាពស្អាតស្អំ នៃការប្រឡងនេះ នៅថ្ងៃទី២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។
ប៉ុន្តែក្រុមបេក្ខជន យ៉ាងហោចណាស់ ៥នាក់ នៅតែមិនសុខចិត្តចំពោះការសម្រេចនេះ។ នៅដើមខែមករា ពួកគេបានស្វះស្វែងរកអន្តរាគមន៍បន្ថែមទៀត នៅខុទ្ទកាល័យ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងការតវ៉ាតាមការបញ្ចេញមតិ នៅលើបណ្ដាញសង្គមរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ជាដើម។ ក្រុមបេក្ខជនទាំង ៥នាក់ ទាមទារឲ្យគណៈកម្មការរៀបចំការប្រឡង បង្ហាញពិន្ទុលើសន្លឹកកិច្ចការ និងពិន្ទុលើសំណួរផ្ទាល់មាត់ របស់បេក្ខជនប្រឡងទាំងអស់ ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ ឲ្យប្រាកដប្រជាជាមួយគ្នា។
បេក្ខជនតវ៉ាលទ្ធផលប្រឡងសិស្សចៅក្រមម្នាក់ទៀត សុំលាក់ឈ្មោះ និយាយថា លោកមិនតក់ស្លុតចំពោះដីកាកោះហៅ លោក គង់ ប៊ុនរិទ្ធិ ឡើយ។ ពួកគេ នៅរក្សាជំហរដដែល គឺចង់ឱ្យគណៈកម្មការរៀបចំការប្រឡង បង្ហាញ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ពិន្ទុជាមួយបេក្ខជនជ័យលាភីទាំង ៥០នាក់ តាមសំណើ ទើបអស់ចិត្ត។ លោកនិយាយថា ការតវ៉ានេះ មិនមែនដោយសារលោកជម្នះចង់បានតំណែងចៅក្រមទេ តែបើការប្រឡងនេះ គ្មានយុត្តិធម៌ នឹងបង្កើតឲ្យមានចៅក្រមសម្រេចក្ដី អយុត្តិធម៌ទៅថ្ងៃក្រោយ៖ « ដើម្បីជ្រើសរើសធនធានមនុស្សពិតប្រាកដ ទៅបម្រើការងារនៅក្នុងវិស័យច្បាប់ណា ដើម្បីជាតិមាតុភូមិណាបង។ អាហ្នឹង ចំណុចហ្នឹង ខ្ញុំសំណូមពរថា រឿងនេះ វាមិនមែនរឿងបុគ្គលម្នាក់ៗទេ វាជារឿងរួមទាំងអស់គ្នា អ៊ីចឹងណា ព្រោះអ្វី ពេលដែលផលិតចេញទៅ ធម្មតា បើយើងផលិតមនុស្សមិនបានល្អ ហើយទៅបម្រើការងារក្នុងវិស័យហ្នឹង ពេលសម្រេចសេចក្ដី ក៏វាទៅតាមហ្នឹងដែរ»។
ការប្រឡងចូលសិស្សចៅក្រមជំនាន់ទី១០ ធ្វើឡើង ២ដំណាក់កាលគឺ ថ្ងៃទី២៣ និង ២៤ ខែវិច្ឆិកា ជាវិញ្ញាសាសរសេរ។ ក្រោយមកទៀត គណៈកម្មការរៀបចំការប្រឡងបានសម្រាំងយកបេក្ខជនជាងមួយរយ (១០០) នាក់ ដើម្បីបន្តវិញ្ញាសាសំណួរផ្ទាល់មាត់ តាមរយៈការចាប់ឆ្នោតសំណួរ។ ក្រោយបញ្ចប់វិញ្ញាសាទាំង ២នេះ មានបេក្ខជន ៥០នាក់ ទទួលបានលទ្ធផលជាប់ និងបានចូលរៀនជាសិស្សចៅក្រម ជំនាន់ទី១០ នៅសាលាភូមិន្ទចៅក្រម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាវិជ្ជាជីវៈតុលាការ ហើយពួកគេនឹងក្លាយជាចៅក្រម ឬព្រះរាជអាជ្ញា នៅតាមសាលាជម្រះក្ដី ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សារយៈពេល ២ឆ្នាំ។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្កេតឃើញថា ការប្រឡងចូលបម្រើការងារជាមន្ត្រីរាជការ ជាពិសេស មុខងារសំខាន់ៗ ជាចៅក្រម ព្រះរាជអាជ្ញា កន្លងមក តែងលេចលឺពីភាពមិនប្រក្រតី គ្មានតម្លាភាព អំពើពុករលួយ និងបក្ខពួកនិយម ដោយសារការមិនព្រមដោះស្រាយបញ្ហាមិនទុកចិត្តរបស់បេក្ខជនប្រឡង។
ប្រធានសមាគមគ្រួបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយាវី យល់ថា ការចេញដីកាកោះហៅបេក្ខជនតវ៉ាការប្រឡងសិស្សចៅក្រម មិនមែនជាដំណោះស្រាយល្អទេ តែជាការបំបាក់ស្មារតី បង្កើតភាពអាម៉ាស់ ឲ្យស្ថាប័នតុលាការទៅវិញទេ។ អ្នកស្រីយល់ថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច គួរតែបង្ហាញដំណោះស្រាយឲ្យបេក្ខជនប្រឡងទាំងអស់ ទទួលយកបាន ទើបពួកគេអស់ចិត្ត និងជាដំណោះស្រាយល្អ៖ « ខាងកម្ចាត់អំពើពុករលួយហ្នឹង ត្រូវស៊ើបអង្កេតរឿងហ្នឹង ឲ្យមែនទែន កុំឲ្យរឿងហ្នឹង វាកាន់តែធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិយើង ធ្លាក់ទៅក្នុងអំពើពុករលួយហ្នឹង ដល់កម្រិត គេដាក់នៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅណា។ នេះ ត្រូវតែស្រាវជ្រាវនៅក្នុងរឿងហ្នឹង»។
របាយការណ៍របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ (TI) បានចេញផ្សាយ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជា ទទួលបាន ២០ពិន្ទុ ជាពិន្ទុទាប និងមានចំណាត់ថ្នាក់ ទី១៦១ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ១៨០ ដែលមានអំពើពុករលួយខ្ពស់។ របាយការណ៍ដដែលបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាមានស្ថានភាពអំពើពុករលួយខ្លាំង ក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ាន គឺប្រដំប្រសងគ្នា ជាមួយប្រទេសឡាវ ហើយស្ថាប័នដែលមានចំណាត់ថ្នាក់អំពើពុករលួយខ្លាំងជាងគេ គឺ ក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
