តើ​កត្តា​អ្វីខ្លះ​ជំរុញ​ពលករ​ខ្មែរ​នៅ​កូរ៉េ​ឱ្យ​ក្លាហាន​តស៊ូ​មតិ​ប្រឆាំង​របប​ក្រុងភ្នំពេញ?

0:00 / 0:00

ពលករ​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​ត្រូវ​បាន​អ្នក​ស្រឡាញ់​ប្រជាធិបតេយ្យ​កោតសរសើរ​ថា មាន​ទឹកចិត្ត​ក្លាហាន​មោះមុត ហ៊ាន​ចេញមុខ​តស៊ូ​មតិ​ប្រឆាំង​របប​ក្រុងភ្នំពេញ ដែល​ពួកគេ​មើល​ឃើញ​ថា កំពុង​ដឹកនាំ​កម្ពុជា​ឆ្ពោះ​ទៅ​របប​ផ្ដាច់ការ។

មាន​ស្ថានភាព​ពីរ​ដែល​ជំរុញ​សន្ទុះ​ចិត្ត​របស់​ពួកគេ​ឱ្យ​ចូលរួម​គិតគូរ​ពី​វាសនា​ប្រទេសជាតិ​ខ្លួន​យ៉ាងសកម្ម​បែប​នោះ។

តើ​មាន​ស្ថានភាព ឬ​កត្តា​ទាំងពីរ​យ៉ាង​នោះ​មាន​អ្វីខ្លះ​?

ទោះជា​រស់នៅ​សែន​ឆ្ងាយ​ពី​មាតុភូមិ​របស់​ខ្លួន និង​មមាញឹក​ជាមួយ​ការងារ​ប្រចាំថ្ងៃ​ក្តី ក៏​ពលករ​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​តែងតែ​ខ្វាយខ្វល់​អំពី​វាសនា​អនាគត​ប្រទេសជាតិ​របស់​ខ្លួន។

ពួកគេ​បញ្ចេញ​សកម្មភាព​តស៊ូ​មតិ​ដោយ​ចំហ ដោយ​ចំណាយ​ធនធាន ដើម្បី​ឱ្យ​មានការ​ផ្លាស់ប្តូរ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​ពួកគេ​មើល​ឃើញ​ថា កំពុង​ត្រូវ​គណបក្ស​កាន់អំណាច​ចាប់​យក​ធ្វើជា​ចំណាប់ខ្មាំង។

មាន​កត្តា​ចម្បង​ពីរ​យ៉ាង ដែល​ជំរុញ​ទឹកចិត្ត​ពលករ​ខ្មែរ​ចំណាកស្រុក​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ ឱ្យ​ហក់​ចូល​ប្រឡូក​ក្នុង​កិច្ចការ​នយោបាយ​ដើម្បី​ស្ដារ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​។ កត្តា​ទី​១ គឺ​បរិយាកាស​នយោបាយ​គាបសង្កត់​ផ្ទៃក្នុង​ប្រទេស និង​កត្តា​ទី​២ គឺ​បរិយាកាស​នយោបាយ​អំណោយផល​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ។

ការគាបសង្កត់​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​តស៊ូ

ពលករ​មួយ​ចំនួន​ឱ្យ​ដឹង​ថា កត្តា​ចម្បង គឺ​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​តែម្ដង​ជា​អ្នក​បង្ខំ​ពួកគេ​ឱ្យ​ចេញ​មុខ​តវ៉ា​ប្រឆាំង​របប​ហិង្សា​និយម​របស់​ខ្លួន​។ ពលករ​ចំណាកស្រុក​និយាយ​ថា មួយ​ថ្ងៃៗ​ពួកគេ​ធ្វើការ​ហត់នឿយ​ខ្លាំង​រហូត​ស្ទើរ​គ្មាន​ពេល​សម្រាក ដូច្នេះ​គ្មាន​ទឹកចិត្ត​ឯណា​ទៅ​តស៊ូ​មតិ ធ្វើ​នយោបាយ​ស្អី​គេ​ទៀត​នោះ​ទេ​។ ប៉ុន្តែ​ដោយសារតែ​អំពើ​ផ្ដាច់ការ​របស់​អាជ្ញាធរ​ក្រុង​ភ្នំ​ញ ដែល​ប្រើ​ហិង្សា​បង្ក្រាប ចាប់​ដាក់គុក និង​បំបិទ​សំឡេង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ រួម​ទាំង​កម្មករ ឥត​ស្រាក​ស្រា​ន​នោះ​ហើយ ទើប​បង្ខំ​ពួកគេ​ឱ្យ​ហ៊ាន​ចេញមុខ​តវ៉ា​ប្រឆាំង​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស។

លោក ឃ្លោក លាភ ជា​ពលករ​ចំណាកស្រុក​ម្នាក់​ក្នុងចំណោម​ពលករ​ខ្មែរ​ប្រមាណ​ប្រាំមួយ​ម៉ឺន​នាក់ (៦០.០០០) នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​។ លោក​ប្រាប់​ថា ពលករ​ចំណាកស្រុក​ឈឺចាប់​នៅ​ពេល​ឃើញ​កម្មករ​រោងចក្រ​ក្នុងស្រុក​ត្រូវ​គេ​ធ្វើបាប។

លោក ឃ្លោក លាភ បញ្ជាក់​ថា អ្វី​ដែល​ដុត​កំហឹង​ពលករ​ចំណាកស្រុក​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ ឱ្យ​កាន់តែ​ក្ដៅ​រោល​ខ្លាំង​ឡើង​នោះ គឺ​នៅ​ពេល​ពួកគេ​ឃើញ​កម្មករ​រោងចក្រ​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​ក្រុងភ្នំពេញ​បាញ់​បង្ក្រាប​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង​កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៤៖ «ឃើញ​របប​លោក ហ៊ុន សែន បាញ់​ប្រហារ​កម្មករ​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង​ស្លាប់​ទាំង​ស្រស់ៗ​អ៊ីចឹង វា​ជា​ចំណុច​មួយ​រឹតតែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ពួកគាត់​ឈឺចាប់​កាន់តែ​ខ្លាំង មើល​ឃើញ​ការដឹកនាំ​ដ៏​ឃោរឃៅ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន គ្រាន់តែ​សុំ​តែ​ម៉ា​រស់ កាល​ហ្នឹង​សុំ​១៦០​ដុល្លារ​ទេ បាញ់​កម្មករ​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង​ស្លាប់​។ អ៊ីចឹង​ដុត​កំហឹង​ពួកគាត់​ឱ្យ​ស្អប់ខ្ពើម​របប​លោក ហ៊ុន សែន កាន់តែ​ខ្លាំង​ឡើងៗ​អ៊ីចឹង ពួកគាត់​ក៏​ក្រោក​តវ៉ា​ប្រឆាំង​ជា​បន្តបន្ទាប់​។ ឃើញ​ហើយ​ពួកគាត់​ចូលរួម​បាតុកម្ម​ច្រើន​លើក​ច្រើនសា កាន់​តែ​មាន​កំហឹង​ពុះកញ្ជ្រោល ដែល​ខុសប្លែក​ពី​លោក ហ៊ុន សែន ថា ពលករ​ខ្មែរ​មក​ប្រទេស​កូរ៉េ​គិតតែ​សប្បាយ គិតតែ​រកលុយ តែ​ពួកគាត់​មិន​អ៊ីចឹង​ទេ ។ ពូក​គាត់​មក​ប្រទេស​គេ ហើយ​ឈឺចាប់​ឃើញ​ការដឹកនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន បាញ់សម្លាប់​ពលរដ្ឋ​ខ្លួនឯង​អ៊ីចឹង​ទៅ ឃើញ​រូបភាព​នេះ​ឃោរឃៅ​ណាស់ ឃើញ​អយុត្តិធម៌​នៅ​ក្នុង​សង្គម​បន្តបន្ទាប់ អ៊ីចឹង​ពួកគាត់​ឈឺចាប់​មែនទែន​ទាំង​គេ​ទាំង​ខ្ញុំបាទ»។

ពលករ​ចំណាកស្រុក​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ​មួយ​រូប​ទៀត គឺ​លោក សំ សូនិច្ច បញ្ជាក់​ថា ការ​ប្រើ​គ្រាប់​ពិត​បាញ់​បង្ក្រាប​ទៅលើ​កម្មករ​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ពិតជា​បាន​ដុត​កំហឹង និង​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្មករ​គ្រប់​ទីកន្លែង​ឈឺចាប់៖ «ក្នុងនាម​ខ្ញុំ​ក៏​ជា​ពលករ​ម្នាក់​មាន​អារម្មណ៍​ឈឺចាប់​ណាស់ នៅ​ពេល​ឃើញ​ឈាម​ហូរ​ស្រក់​ស្រស់ៗ​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ពេល​គាត់​បាញ់​ប្រហារ​ទៅលើ​កម្មករ​ដែល​មិន​មាន​ការ​អាណិតអាសូរ ឬ​ខ្លាច​ញញើត​ជនជាតិ​ខ្មែរ​ដូចគ្នា​សោះ​។ នេះ​ជា​ចំណុច​មួយ​ដែល​ខ្ញុំ​ឈឺចាប់ មិន​ចង់​ឱ្យ​​មាន​ទង្វើ​នេះ​កើត​មក​លើ​ពួក​ខ្ញុំ ដែល​ធ្វើ​សកម្មភាព​បញ្ជាក់​ថា មិន​ពិត​ចិត្ត​ចំពោះ​ទង្វើ​ដែល​គាត់​ធ្វើ​។ ជា​ការ​ពិត សព្វថ្ងៃ​បងប្អូន​ពលករ​ទាមទារ​ហ្នឹង​គឺ​ដោយសារ​ឈឺចាប់​ទង្វើ​ព្រៃ​ផ្សែ​ដឹកនាំ​របស់​គាត់​មកដល់​សព្វថ្ងៃ​នេះ»។

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​៣ ទី​៤ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៤ បាតុកម្ម​របស់​កម្មករ​រោងចក្រ​ពីរ​កន្លែង​ផ្សេងគ្នា​បាន​ផ្ទុះឡើង គឺ​នៅ​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ជាយក្រុង​ភ្នំពេញ និង​នៅ​រោងចក្រ​យ៉ាកជីន (Yak Jin) នៅ​កំបូល​ខេត្ត​កណ្តាល ដើម្បី​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់ខែ​គោល​១៦០​ដុល្លារ​។ បាតុកម្ម​នោះ​ផ្ទុះឡើង​ស្រប​ពេល​កម្ពុជា​កំពុង​មាន​វិបត្តិ​នយោបាយ​ក្រោយ​ការបោះឆ្នោត​ឆ្នាំ​២០១៣។ កម្មករ​៤​នាក់​ត្រូវ​បាន​បាញ់សម្លាប់ ម្នាក់​បាត់​ខ្លួន និង​ជិត​៤០​នាក់​រង​របួស។

សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប​លើ​កម្មករ​នាំ​គ្នា​ធ្វើ​បាតុកម្ម​តវ៉ា​សុំ​ដំឡើង​ប្រាក់​ខែ​គោល ១៦០​ដុល្លារ នៅ​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវវ៉េងស្រេង រាជធានី​ភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​៣ មករា ២០១៤។ ក្នុង​ការ​បង្ក្រាប​នោះ​មាន​មនុស្ស ៥​នាក់​បាន​ស្លាប់ និង​ជិត ៤០​នាក់​ផ្សេង​ទៀត​រង​របួស។
សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប​លើ​កម្មករ​នាំ​គ្នា​ធ្វើ​បាតុកម្ម​តវ៉ា​សុំ​ដំឡើង​ប្រាក់​ខែ​គោល ១៦០​ដុល្លារ នៅ​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវវ៉េងស្រេង រាជធានី​ភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​៣ មករា ២០១៤។ ក្នុង​ការ​បង្ក្រាប​នោះ​មាន​មនុស្ស ៥​នាក់​បាន​ស្លាប់ និង​ជិត ៤០​នាក់​ផ្សេង​ទៀត​រង​របួស។

បន្ថែម​ពីលើ​នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំ​សហជីព និង​កម្មករ​ជាង​២០​នាក់ ត្រូវ​បាន​ចាប​ខ្លួន វាយដំ និង​បញ្ជូន​ទៅ​ដាក់​ពន្ធនាគារ​នៅ​ត្រពាំង​ផ្លុង​អស់​រយៈពេល​ជិត​៥​ខែ ដោយ​រង​ការ​ចោទ​ពី​បទ​ញុះញង់​កម្មករ។

អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស រួម​ទាំង​អ្នករាយការណ៍​ពិសេស​របស់​អង្គការ​ស​សហប្រជាជាតិ​ទទួលបន្ទុក​សិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊េឌី (Sorya Subedi) ហៅ​ការ​បាញ់​ប្រហារ​លើ​កម្មករ​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ជា​ការ​ប្រើ​កម្លាំង​ច្រើន​ហួសហេតុ មិន​ចាំបាច់ និង​មិន​សម​មាត្រ​កម្លាំង​គ្នា​ជាមួយ​កម្មករ​ដែល​ប្រើ​ដុំ​ថ្ម បន្ទាប់ពី​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ក្រុង​ភ្នំពេញ បាន​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​លើ​ពួកគេ នៅ​ខណៈ​កម្មករ​ទាំងនោះ​កំពុង​ប្រើ​ធុងបាស​ច្រៀង​ចម្រៀង​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់ខែ​គោល​។ មក​ទល់​ពេល​នេះ គ្មាន​ជន​ដៃដល់​ណា​ម្នាក់​ត្រូវ​បាន​នាំ​ខ្លួន​មក​ជំនុំជម្រះ​ទាក់ទង​នឹង​ការ​បាញ់ប្រហារ​កម្មករ​ទាំងនោះ​នៅ​ឡើយ​ទេ។

ប្រជាធិបតេយ្យ​កូរ៉េ​រឹងមាំ​អំណោយផល​ដល់​ពលករ​ខ្មែរ

កត្តា​ទី​២ ដែល​លើកទឹកចិត្ត​ពលករ​ខ្មែរ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​ឱ្យ​ក្លាហាន ហ៊ាន​ថ្កោលទោស​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​ដោយ​ចំហ​នោះ គឺ​ដោយសារ​បរិយាកាស​នយោបាយ​របស់​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង ដែល​អំណោយផល​ដល់​ពួកគេ​។ កូរ៉េខាងត្បូង​ជា​ប្រទេស​នីតិរដ្ឋ យក​ច្បាប់​ជាធំ ប្រកាន់​របប​នយោបាយ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស។

ស្ថាប័ន​ស្រាវជ្រាវ​វាស់​ស្ទង់​សន្ទស្សន៍ ប្រជាធិបតេយ្យ​អន្តរជាតិ​មួយ​ឈ្មោះ The Economist Intelligence Unit's (Index of Democracy) ហៅ​កាត់​ថា អ៊ី​.​អៃ​.​យូ (EIU) បាន​ចាត់​ចំណាត់ថ្នាក់​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង ថា ជា​ប្រទេស​មួយ​មាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ល្អ​ខ្ពស់​ជាងគេ​បំផុត​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស​នៅ​តំបន់​អាស៊ី ហើយ​នៅ​ក្នុង​លំដាប់​ពិភពលោក​វិញ ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង ស្ថិត​ក្នុង​ចំណាត់ថ្នាក់​ល្អ​ខ្ពស់​ជាង​ប្រទេស​បារាំង ប្រទេស​បែលហ្សិក និង​សហរដ្ឋអាមេរិក ទៅ​ទៀត។

ពាក្យស្លោក​មួយ​ឃ្លា​ពោល​ថា «​ការ​ឮ​គេ​និយាយ​មួយ​ពាន់​ដង មិន​ស្មើនឹង​ការ​ឃើញ​ផ្ទាល់​ភ្នែក​មួយដង​នោះ​ទេ»។ របប​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង ដែល​មនុស្ស​គ្រប់រូប​មាន​ភាពស្មើគ្នា​ចំពោះ​មុខ​ច្បាប់ បាន​ជះឥទ្ធិពល​ខ្លាំងក្លា​លើ​យុវជន​ខ្មែរ​ដែល​កំពុង​រស់នៅ និង​ធ្វើការ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ជឿនលឿន​មួយ​នេះ។ ពលករ​ខ្មែរ​ដែល​ចាក​ចេញពី​ស្រុកកំណើត​របស់​ខ្លួន​ទាំង​បង្ខំចិត្ត ទាំង​ប្រថុយប្រថាន បន្ទាប់ពី​មិន​អាច​រក​ការងារ​ធ្វើ​បាន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​របស់​ខ្លួន​នោះ មានចិត្ត​រំភើប​ស្រឡាញ់​របៀប​រស់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ ហើយ​ចង់​ឃើញ​មាតុភូមិ​របស់​ខ្លួន​យក​គំរូ​តាមរបៀប​ដឹកនាំ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​រីកចម្រើន​រុងរឿង​មួយ​នេះ។

សមាជ​អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ទីក្រុង​ក្វាងជូ ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង កាល​ពីថ្ងៃ​ទី២១ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៩។ RFA/Jeevita
សមាជ​អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ទីក្រុង​ក្វាងជូ ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង កាល​ពីថ្ងៃ​ទី២១ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៩។ RFA/Jeevita (RFA/Jeevita)

យុវជន ឃ្លោក លាភ បញ្ជាក់​ថា ពលករ​ខ្មែរ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ​ប្រៀប​ដូច​សត្វ​កង្កែប​ដែល​បាន​ចេញ​ផុត​ពី​អណ្ដូង​ទឹក ហើយ​ឃើញ​ផ្ទៃមេឃ​ទូលំទូលាយ​ពោរពេញ​ដោយ​សេរីភាព៖ «ពួកគាត់​អត់​ដែល​ចេញ​មក​ក្រៅ​ស្រុក​អ៊ីចឹង មើល​ឃើញ​ថា ស្រុក​ខ្មែរ​ប៉ុណ្ណឹង​អស្ចារ្យ​ហើយ តែ​ពេល​ពួកគាត់​មកដល់​ប្រទេស​កូរ៉េ​ឃើញ​ប្រទេស​គេ​អភិវឌ្ឍន៍​ហើយ​សន្តិសុខ​សន្តិភាព​ពិត​មួយ​រយ​ភាគរយ មិនមែន​ដូច​ស្រុក​ខ្មែរ​សន្តិភាព​នៅតែ​លើ​បបូរមាត់​អ៊ីចឹង ដើរហើរ​អី​អសន្តិសុខ​រស់នៅ​ដោយ​ភាព​ភ័យខ្លាច បើ​មិន​ចោរ​ឆក់​ចោរប្លន់ ឬ​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍។

រស់ សារឿន ជា​ពលការិនី​ម្នាក់​កំពុង​ធ្វើ​ការ​ងារ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ​។ ដូច​ពលករ​ខ្មែរ​រាប់ពាន់​នាក់​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ សារឿន បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ជាច្រើន​ម៉ោង​ទៅ​ចូលរួម​មហា​បាតុកម្ម​ភ្លើង​ទៀន​នៅ​ទីក្រុង​ក្វាងជូ (Qwangju) ដើម្បី​ចូលរួម​ស្ដារ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា កាលពី​ថ្ងៃទី២០ ខែ​មេសា។ សា រឿន ថា នាង​ពេញ​ចិត្តនឹង​របៀបរបប​រស់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ ហើយ​ថា សម្រាប់​យុវជន​ខ្មែរ ប្រសិនបើ​ពួកគេ​មិន​នាំគ្នា​ក្រោក​ឡើង​តស៊ូ​ដើម្បី​ប្រទេសជាតិ​ខ្លួន​ទេ កូនចៅ​ជំនាន់​ក្រោយ​របស់​ពួកគេ​នឹង​ជួប​ជីវភាព​កាន់​ពិបាក​ជាង​សព្វថ្ងៃ​នេះ​ទៅ​ទៀត៖ «ចំពោះ​ខ្ញុំ​ដូច​បងប្អូន​ទាំងអស់​គ្នា​អ៊ីចឹង មិនមែន​ជា​អ្នកនយោបាយ​ទេ តែ​អ្វី​ដែល​ពួក​ខ្ញុំ​មាន​គឺ​ក្តី​ស្រឡាញ់​ចំពោះ​ប្រទេសជាតិ​។ និយាយ​រួម​ទៅ ពេល​ឃើញ​ប្រទេសជាតិ​យើង​អ៊ីចឹង​ឈឺចាប់​ណាស់ ព្រោះ​អី​មក​ធ្វើការ​ស្រុក​គេ​តាំងពី​ច្បាប់​ទម្លាប់ តាំងពី​ការរស់នៅ តាំងពី​ប្រជាជន​គេ និយាយ​រួម​ទៅ​គឺ​គេ​ល្អ​ម៉ា​ចប់ តែ​បើ​ស្រុក​ខ្មែរ​ខ្ញុំ​វិញ​អត់​ដឹង​ថា ត្រូវ​ធ្វើ​ម៉េច​ដើម្បី​ផ្លាស់ប្ដូរ​បាន អ៊ីចឹង​យើង​ត្រូវតែ​ខំ​ទាំងអស់​គ្នា ស៊ូ​ទាំងអស់​គ្នា​ដើម្បី​ប្រទេសជាតិ​យើង ដើម្បី​កូនចៅ​យើង​ជំនាន់​ក្រោយ​។ គ្រាន់តែ​ជំនាន់​យើងៗ​ដឹង​ប៉ុណ្ណឹង​ហើយ​យើង​នៅតែ​ស្ទើរតែ​ធ្វើ​មិនបាន ចុះ​ទម្រាំ​កូនចៅ​យើង​ជំនាន់​ក្រោយ ដប់​ម្ភៃ​ឆ្នាំ​ទៅ​មុខ​ទៀត​ ? ប្រទេសជាតិ​យើង​បើ​យើង​មិន​ក្រោកឈរ​ទេ រលាយ​អស់ហើយ​បងប្អូន»។

ការ​រួមគ្នា​ក្រោក​ឈរ​ឡើង​ដើម្បី​រំដោះខ្លួន​ចេញពី​របប​ផ្ដាច់ការ​តាម​ការ​អំពាវ​របស់​ពលការិនី សា រឿន ទាមទារ​ឱ្យ​មាន​ការ​លះបង់។

ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​ដែល​ត្រូវ​បាន​អង្គការ​អ៊ីអៃយូ (EIU) ដាក់​ចំណាត់ថ្នាក់​ថា ល្អ​ខ្ពស់​ជាង​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង ប្រទេស​បែលហ្សិក និង​សហរដ្ឋអាមេរិក​ទៅទៀត​នោះ មិនមែន​បាន​មក​ដោយ​ទទេៗ ដោយ​គ្មាន​ការ​តស៊ូ​លះបង់​នោះ​ទេ។

ហេតុអ្វី​ទីក្រុង​ក្វាងជូ

ទីក្រុង​ក្វាងជូ ដែល​ចលនា​យុវជន​ខ្មែរ​គាំទ្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ ជ្រើសរើស​ជា​កន្លែង​ប្រមូល​ផ្តុំ​ធ្វើ​សមាជ​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​មហា​បាតុកម្ម​ភ្លើង​ទៀន​នោះ គឺជា​ទីកន្លែង​​និមិត្តរូប​នៃ​ការ​ក្រោក​តស៊ូ​ដោយ​ដំណក់​ឈាម​របស់​ប្រជាជន​កូរ៉េ កាលពី​ឆ្នាំ​១៩៨០ ប្រឆាំង​នឹង​របប​ផ្ដាច់ការ​យោធា។

ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​ក្នុង​គ្រានោះ គឺ​ស្រដៀង​គ្នា​នឹង​ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​។ មេ​បក្ស​ប្រឆាំង​លោក គិម ឌេជុង (Kim Dae-jung) ត្រូវ​បាន​រដ្ឋអំណាច​យោធា​ចាប់​ដាក់គុក​ពី​បទ​ឃុបឃិត និង​ញុះញង់​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ងើប​ប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល​ផ្ដាច់ការ ដែល​ពេលនោះ​ប្រើ​ច្បាប់​អាជ្ញាសឹក ហាម​ការ​ធ្វើ​បាតុកម្ម និង​បិទទ្វារ​សាកលវិទ្យាល័យ​ស្ទើរ​គ្រប់​ទីកន្លែង មិន​ឱ្យ​និស្សិត​ប្រមូល​ផ្តុំ ក្នុង​នោះ​មាន​សាកលវិទ្យាល័យ​ឆុនណាម (Chonnam University) ស្ថិត​ក្នុង​ទីក្រុង​ក្វាងជូ​ផង​ដែរ។

សាលាក្រុង ក្វាងជូ (Gwangju។
សាលាក្រុង ក្វាងជូ (Gwangju។ (RFA/Jeevita)

ប៉ុន្តែ​បម្រាម​នោះ មិន​អាច​រារាំង​និស្សិត​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ឆុនណាម​បាន​ទេ។ ពួកគេ​បាន​ចេញ​តវ៉ា​ទាមទារ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​យោធា រំសាយ​ច្បាប់អាជ្ញាសឹក និង​ដោះលែង​មេ​បក្ស​ប្រឆាំង​លោក គិម ឌេជុង ដែល​មាន​ស្រុកកំណើត​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ក្វាងជូ ដែរ​នោះ​ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​ឡើង​វិញ។

ប៉ុន្តែ​ការ​តវ៉ា​របស់​និស្សិត​ដោយ​សន្តិវិធី​ត្រូវ​បាន​ក្រុម​ទាហាន​វាយដំ និង​បាញ់សម្លាប់​ប្រមាណ ១០០​នាក់​នៅ​ក្នុង​ថ្ងៃ​ដំបូង។ ការ​បង្ក្រាប​យ៉ាង​ហិង្សា​នេះ បាន​ដុត​កំហឹង​ប្រជាជន​កូរ៉េ​ឱ្យ​ពុះកញ្ជ្រោល​កាន់តែ​ខ្លាំង ជំរុញ​ឱ្យ​កម្លាំង​បាតុករ​កើន​ឡើង​យ៉ាង​គំហុក​រហូតដល់​ជាង ១០.០០០ (​មួយ​ម៉ឺន​នាក់​) ។

ការ​ប្រឈមមុខ​តតាំង​របស់​បាតុករ ប្រឆាំង​ក្រុម​ទាហាន​ដែល​ប្រដាប់​ដោយ​អាវុធ​ពេញដៃ រយៈពេល​១០​ថ្ងៃ គឺ​ពី​ថ្ងៃ១៨ ដល់​ថ្ងៃទី២៧ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​១៩៨០ នោះ បណ្ដាល​ឱ្យ​បាតុករ​ជាង​ប្រាំ​មួយ​រយ​នាក់ (៦០០) បាន​ស្លាប់​បាត់​បង់ជីវិត។

ទិដ្ឋភាពក្នុង​សារមន្ទីរ ដែល​បង្ហាញពី​សកម្មភាព​អាជ្ញាធរបង្រ្កាប ពលរដ្ឋ​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ក្រុង​ក្វាងជូ កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨០។
ទិដ្ឋភាពក្នុង​សារមន្ទីរ ដែល​បង្ហាញពី​សកម្មភាព​អាជ្ញាធរបង្រ្កាប ពលរដ្ឋ​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ក្រុង​ក្វាងជូ កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨០។ (RFA/Jeevita)

ទោះជា​យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ​ចុះ ក្រោយមក មេ​រដ្ឋប្រហារ​យោធា និង​មេ​ក្លោង​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​ការ​បាញ់សម្លាប់​ក្រុម​បាតុករ ត្រូវ​បាន​ផ្ដន្ទាទោស​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ស្របច្បាប់ ប៉ុន្តែ​ដោយ​យោង​លើ​ស្មារតី​ផ្សះផ្សា​បង្រួបបង្រួម​ជាតិ ទណ្ឌិត​ទាំងអស់​ត្រូវ​បាន​លើកលែងទោស​ជា​បន្តបន្ទាប់​ដោយ​ប្រធានាធិបតី​ជាប់ឆ្នោត។

រីឯ​មេបក្ស​ប្រឆាំង​លោក គិម ឌេជុង (Kim Dae-jung) ដែល​របប​យោធា​ចាប់​ដាក់​ពន្ធនាគារ បាន​ជាប់ឆ្នោត​ជា​ប្រធានាធិបតី​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៨។

បូជនីយដ្ឋាន​បញ្ចុះ​សព និង​សារមន្ទីរ​បាតុករ​ប្រជាធិបតេយ្យ

ដើម្បី​រលឹក និង​គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​អ្នក​លះបង់​ជីវិត​ដើម្បី​បុព្វហេតុ​ប្រជាធិបតេយ្យ ទីលាន​បញ្ចុះ​សាកសព​វារៈ​បាតុករ​ជាតិ ត្រូវ​បាន​សាងសង់​និង​បើក​សម្ពោធ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៧ នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ក្វាងជូ បន្ទាប់ពី​រដ្ឋាភិបាល​ជាប់ឆ្នោត​ស្របច្បាប់​បាន​បង្កើត​ឡើង។

ផ្នូរ​កប់សពពលរដ្ឋ​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ក្រុង​ក្វាងជូ ប្រមាណ​ ៦០០នាក់ ដែល​ត្រូវ​អាជ្ញាធររដ្ឋ​សម្លាប់​ដោយ​ការ​បង្រ្កាប កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨០។ RFA/Jeevita
ផ្នូរ​កប់សពពលរដ្ឋ​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ក្រុង​ក្វាងជូ ប្រមាណ​ ៦០០នាក់ ដែល​ត្រូវ​អាជ្ញាធររដ្ឋ​សម្លាប់​ដោយ​ការ​បង្រ្កាប កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨០។ RFA/Jeevita (RFA/Jeevita)

នៅ​ទីក្រុង​ក្វាងជូ​ដដែល​នេះ មជ្ឈមណ្ឌល​វប្បធម៌​អាស៊ី (Asia Culture Center) ដែល​មាន​ការ​ដាក់​បង្ហា​ញ​ឯកសារ​រូបថត និង​ហ្វិម​នៃ​សកម្មភាព​ប្រើ​ហិង្សា និង​ការ​បង្ក្រាប​របស់​ក្រុម​ទាហាន​ទៅលើ​ក្រុម​បាតុករ​នោះ ក៏​ត្រូវ​បាន​បង្កើត និង​បើក​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥ ។ សារមន្ទីរ​នេះ ក៏​មាន​ដាក់​តាំង​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា​ផង​ដែរ។

ដូច្នេះ ការ​ជ្រើសរើស​ទីក្រុង​ក្វាងជូ ធ្វើជា​ទីកន្លែង​ជួបជុំ​ធ្វើ​មហា​បាតុកម្ម​ភ្លើង​ទៀន​ឆ្នាំ​២០១៨ និង​ឆ្នាំ​២០១៩ ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា រៀបចំ​ដោយ​ចលនា​យុវជន​ខ្មែរ​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ សហការ​ជាមួយ​អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​កូរ៉េ និង​ដោយមាន​គាំទ្រ​ពី​សមត្ថកិច្ច​កូរ៉េ​នៃ​ទីក្រុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​មួយ​នេះ មិនមែន​ជា​រឿង​ចៃដន្យ​នោះ​ទេ​។ ទីក្រុង​ក្វាងជូ គឺជា​ទីក្រុង​និមិត្តរូប​នៃ​ភាព​ក្លាហាន និង​ការ​តស៊ូ ដើម្បី​សេរីភាព និង​ប្រជាធិបតេយ្យ ដែល​ប្រជាជន​កូរ៉េ​ចង់​ឃើញ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​រីក​ដុសដាល​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ផ្សេងៗ​ទៀត ពីព្រោះ​ពួកគេ​យល់ថា ប្រជាធិបតេយ្យ​នេះឯង​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រទេស​កូរ៉េ​របស់​ខ្លួន​រឹងមាំ​ទាំង​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច និង​ផ្នែក​យោធា។

មន្ត្រី​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​ពលរដ្ឋ​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ក្រុង​ក្វាងជូ ប្រមាណ​ ៦០០នាក់ ដែល​ត្រូវ​អាជ្ញាធររដ្ឋ​សម្លាប់​ដោយ​ការ​បង្រ្កាប កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨០។ RFA/Jeevita
មន្ត្រី​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​ពលរដ្ឋ​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ក្រុង​ក្វាងជូ ប្រមាណ​ ៦០០នាក់ ដែល​ត្រូវ​អាជ្ញាធររដ្ឋ​សម្លាប់​ដោយ​ការ​បង្រ្កាប កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨០។ RFA/Jeevita (RFA/Jeevita)

ពលករ សំ សូនិច្ច បញ្ជាក់​ថា បើ​ទោះ​ជា​ខ្លួន​ឃ្លាត​ចាក​ឆ្ងាយ​ពី​ស្រុកកំណើត​ក្ដី លោក​ពេញចិត្ត​រស់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ​ជាង​រស់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ លោក​ថា នៅ​កម្ពុជា​ឃើញ​តែ​រដ្ឋអំណាច​ចាប់ចង សម្លុត​គំរាមកំហែង​អ្នកមាន​មតិផ្ទុយ​ពី​ខ្លួន ហើយ​សូម្បីតែ​ពលករ​ចំណាកស្រុក​ដូច​ពួក​លោក​ក៏​មិន​លើកលែង​ដែរ៖ «ពួក​ខ្ញុំ​ជា​ពលករ​តែង​ចូលរួម​សកម្មភាព​រឿង​ទាក់ទង​ប្រទេសជាតិ ស្នេហា​ជាតិ​ស្រលាញ់​ជាតិ តែ​នៅ​ពេល​ពួកគាត់​ឃើញ​ពួក​ខ្ញុំ​ធ្វើ​សកម្មភាព​តែង​គំរាមកំហែង​ចាប់ចង​ប្ដឹងផ្ដល់​ពួក​ខ្ញុំ​ហ្នឹង​មិន​ឱ្យ​ចូល​ស្រុក ឬ​នៅ​បាន​ស្រួល ដូច​ប្រទេស​ដែល​ពួក​ខ្ញុំ​នៅ​រាល់ថ្ងៃ​ហ្នឹង គឺ​រស់នៅ​ស្រួល​ជាង​ប្រទេស​ខ្មែរ​បាទ»។

នៅ​ខណៈ​ពលករ​ខ្មែរ​ក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ​កំពុង​រៀបចំ​មហា​បាតុកម្ម​ភ្លើង​ទៀន​ជា​លើក​ទី​២ ដើម្បី​ស្តារ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា កាលពី​ខែ​មេសា​កន្លងទៅ អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​បញ្ចេញ​សារ​នៅ​លើ​ហ្វេសប៊ុក​គំរាម​ចាប់​មេដឹកនាំ​ពលករ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង ប៉ុន្តែ​បន្តិចក្រោយ​មក​សារ​គំរាម​នោះ​ត្រូវ​បាន​ដក​ចេញ។

ពលករ សំ សូនិច្ច ចង់​ឃើញ​អ្នកនយោបាយ​ខ្មែរ និង​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា យក​គំរូ​ដឹកនាំ​ជាតិ​តាម​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង ពីព្រោះ​លោក​ចង់​ឃើញ​កម្ពុជា​រុងរឿង​ដូច​ប្រទេស​រីក​ចំរើន​មួយ​នេះ​។ ជា​ពលករ​ចំណាកស្រុក​ម្នាក់​ក្នុងចំណោម​ពលករ​ខ្មែរ​ប្រមាណ​ប្រាំ​មូ​យ​ម៉ឺន​នាក់ (៦០០០)​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ ពលករ​រូប​នេះ ទទូច​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា បញ្ឈប់​ការ​សម្លុត​គំរាមកំហែង​ពលករ​ដែល​មាន​ឈាមជ័រ​ជា​ខ្មែរ ដូចគ្នា​នេះ​តទៅទៀត៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។