គ.ជ.ប គ្រោងជួបក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីពិភាក្សាលើបញ្ហាចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត
2015.11.02
លោក ហង្ស ពុទ្ធា ដែលជាសមាជិកទី៩ របស់ គ.ជ.ប ចេញពីសង្គមស៊ីវិល និងដែលទើបត្រូវបានគេជ្រើសរើសឲ្យធ្វើជាអ្នកនាំពាក្យរបស់ គ.ជ.បថ្មី ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) កំពុងពិភាក្សាលើសំណើសុំជួបផ្លូវការរវាងក្រុមបច្ចេកទេសរបស់ខ្លួន និងអគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្មនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីជជែកគ្នាលើបញ្ហាចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
របៀបវារៈដែល គ.ជ.ប គ្រោងនឹងលើកឡើង គឺការជំរុញឲ្យអគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្ម ពន្លឿនការធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដល់ពលរដ្ឋ និងគិតគូរអំពីដំណោះស្រាយផ្សេងទៀត បើសិនជាអគ្គនាយកដ្ឋានមួយនេះមិនអាចផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជូនអ្នកគ្រប់អាយុបោះឆ្នោតបានទាន់ពេលវេលា។
មន្ត្រី គ.ជ.ប លើកឡើងថា ដំណើរការធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជូនប្រជាពលរដ្ឋនាពេលបច្ចុប្បន្ន នឹងមិនអាចធ្វើជូនប្រជាពលរដ្ឋបានគ្រប់គ្នា សម្រាប់ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខនោះទេ។
ចំណុចសំខាន់ដែល គ.ជ.ប ចង់ពិភាក្សាជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្មនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ គឺការពន្លឿនធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដល់ពលរដ្ឋខ្មែរ ដើម្បីឲ្យពួកគេអាចទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់បានទាន់ពេលវេលា។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងជាអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត លោកបណ្ឌិត ហង្ស ពុទ្ធា បញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅរសៀលថ្ងៃទី២ វិច្ឆិកា ថា គម្រោងជួបប្រជុំនេះនឹងផ្ដោតសំខាន់ទៅលើដំណោះស្រាយមួយចំនួន សម្រាប់ដំណើរការនីតិវិធីចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតផ្លូវការនៅឆ្នាំ២០១៦ ខាងមុខ ក្នុងករណីដែលក្រសួងមហាផ្ទៃ មិនអាចផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណគ្រប់គ្រាន់ និងមិនទាន់ពេលវេលាដល់ពលរដ្ឋ៖ «ខាងអត្តសញ្ញាណកម្មក្រសួងមហាផ្ទៃ លោកធ្លាប់បានជម្រាបហើយថា រហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០១៦ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរធ្វើបានតែត្រឹម ៧លានសន្លឹកទេ។ គម្រោងដែល គ.ជ.ប រកឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានអាយុ ១៨ឆ្នាំឡើងទៅ គឺជិត ១០លាននាក់។ អ៊ីចឹង តួលេខនេះបង្ហាញថា ក្រសួងមហាផ្ទៃ នឹងមិនអាចចេញអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជូនពលរដ្ឋបានសម្រាប់ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅក្នុងពេលដែលច្បាប់បោះឆ្នោត តម្រូវឲ្យប្រើប្រាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ»។
ច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីមាត្រា៤៦ ចែងថា ដើម្បីបោះឆ្នោតបាន ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត និងមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជាតិខ្មែរ ព្រមទាំងមានលក្ខខណ្ឌដូចជា មានសញ្ជាតិខ្មែរ មានអាយុ ១៨ឆ្នាំឡើង មានទីលំនៅដែលសាមីខ្លួនត្រូវបោះឆ្នោតជាដើម។ ដោយឡែកមាត្រា៤៩ វិញ កំណត់ថា គ.ជ.ប ត្រូវចេញបទបញ្ជា និងនីតិវិធី ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលពុំមានលំនៅឋានច្បាស់លាស់ ឬចាកចេញពីលំនៅឋានទៅស្នាក់នៅកន្លែងផ្សេងទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា អាចចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅការិយាល័យបោះឆ្នោតក្នុងឃុំ-សង្កាត់ ដែលសាមីខ្លួនមានទីសំណាក់នៅក្នុងឃុំ-សង្កាត់នោះ។
លោកបណ្ឌិត ហង្ស ពុទ្ធា បញ្ជាក់ថា កាលបរិច្ឆេទនៃគម្រោងសុំជួបពិភាក្សាដែល គ.ជ.ប ស្នើទៅកាន់អគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្មនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ គឺនៅថ្ងៃទី១១ និងថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ខាងមុខ។
ទាក់ទងនឹងគម្រោងជួបពិភាក្សាគ្នានេះ នាយឧត្តមសេនីយ៍ ម៉ៅ ច័ន្ទតារា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្មក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថា លោកមិនទាន់បានទទួលលិខិតផ្លូវការណាមួយពី គ.ជ.ប នៅឡើយ។ យ៉ាងនេះក្តី លោកអះអាងថា អង្គភាពរបស់លោកស្វាគមន៍ជានិច្ចចំពោះការជួបប្រជុំជាមួយមន្ត្រីបច្ចេកទេស គ.ជ.ប៖ «បើមានសំណើ យើងត្រៀមខ្លួនជានិច្ច។ បាទ! អត់អីទេ យើងត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការជួបជជែកគ្នា មិនមានបញ្ហាអ្វីរាំងស្ទះទេ»។
ឆ្លើយតបចំពោះក្តីព្រួយបារម្ភរបស់ គ.ជ.ប អំពីភាពយឺតយ៉ាវនៃការធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជូនពលរដ្ឋខ្មែរ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ រូបនេះបញ្ជាក់ថា លោកមិនចង់ឃើញ គ.ជ.ប ទម្លាក់កំហុសមកលើតែអង្គភាពរបស់លោកនោះទេ ពីព្រោះនេះជាកិច្ចការដែលត្រូវធ្វើរួមគ្នា។ លោក ម៉ៅ ច័ន្ទតារា បញ្ជាក់ថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អគ្គនាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណកម្មក្រសួងមហាផ្ទៃ ផលិតអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណគំរូថ្មីបានជិត ៦លានប័ណ្ណ៖ «ផ្អែកតាមច្បាប់បោះឆ្នោត គ្មានអ្នកណាបដិសេធអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណចាស់ ឬក៏ថ្មីនោះទេ។ វាមានតម្លៃប្រើប្រាស់ដូចគ្នា។ គាត់ (គ.ជ.ប) មានបានសម្លឹងឃើញខ្លួនគាត់ទេ គាត់ធ្វើ ១០លាននាក់។ គាត់ធ្វើទាន់ទេ ឥឡូវនេះ ហើយគាត់ចេះតែចោទពីបញ្ហាអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនេះ យ៉ាងម៉េចនឹងកើត»។
ជុំវិញគម្រោងជួបប្រជុំគ្នានេះដែរ លោក ស៊ិន ទិត្យសីហា មន្ត្រីផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការខុមហ្រែ្វល (COMFREL) គិតថា វាជាការប្រសើរដែលស្ថាប័នជំនាញទាំងពីរអាចសហការគ្នា ដើម្បីសម្រួលដល់ដំណើរការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋ។ លោក ស៊ិន ទិត្យសីហា យល់ឃើញថា ការចេញលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណដល់ពលរដ្ឋ ដើម្បីយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត គឺជាដំណោះស្រាយមួយដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកមិនទាន់មានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ។ លោកចង់ឲ្យស្ថាប័នទាំងពីរ ត្រូវធ្វើដោយមានតម្លាភាព ចៀសវាងការចេញលិខិតដោយមិនត្រឹមត្រូវដល់ជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ឬមានការរើសអើងចំពោះសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ៖ «យើងស្នើឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ និង គ.ជ.ប ពង្រឹង និងត្រួតពិនិត្យការចេញឲ្យមានតម្លាភាព ហើយនៅពេលចេញ ត្រូវមានរបាយការណ៍ឲ្យបានច្បាស់ថា តើនៅឆ្នាំ២០១៦ ពេលចុះឈ្មោះហ្នឹង អាជ្ញាធរចេញបានប៉ុន្មាន? ហើយគល់បញ្ជីល្អបំផុត គឺអាចបើកឲ្យគណបក្សនយោបាយ ឬក៏អង្គការសង្គមស៊ីវិល អាចធ្វើសវនកម្មបាន ធ្វើការត្រួតពិនិត្យបាន»។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត កំពុងដំណើរការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតសាកល្បងតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាកុំព្យូទ័រ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី១៥ វិច្ឆិកា។ ដោយឡែកការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ផ្លូវការ នឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីខែមីនា ដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ ហើយ គ.ជ.ប នឹងផលិតបានបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦។ ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤ នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ចោទទីប្រឹក្សារបស់លោកថា បានយកឈ្មោះលោកទៅបោកប្រាស់អ្នកដទៃ
- ជនជាតិឥណ្ឌា ៦៧នាក់ទៀត ត្រូវបានសង្គ្រោះចេញពីកន្លែងឆបោកតាមអនឡាញនៅកម្ពុជា
- APHR ជំរុញឱ្យកម្ពុជាដោះលែងពលករខ្មែរ នួន តឿន និងអ្នកកាសែត លោក ម៉ិច ដារ៉ា
- អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបារម្ភថា ក្រុម Hacker កូរ៉េខាងជើងចូលលួចយកទិន្នន័យក្នុងស្ថាប័ននៅកម្ពុជាប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ
- ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាថា នាវាកងទ័ពបរទេសណាក៏អាចចូលចតនៅមូលដ្ឋានទ័ពរាមដែរ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អង្គការសិទ្ធិមនុស្សថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីបញ្ជូនពលករខ្មែរម្នាក់ ឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា ដោយសារតែរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន
- ការបន្តតែងតាំងកូនៗរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ «ជានយោបាយសន្តតិវង្ស និងការបែងចែកវណ្ណៈ»
- លោក ស៊ុន ចាន់ថុល អះអាងថា ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកាំងច្រើនចាប់អារម្មណ៍ចង់មកវិនិយោគនៅកម្ពុជា
- ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានផ្ដោតលើការស្វែងរកដំណោះស្រាយភូមា និងបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង