អ្នកវិភាគ​​ជើងចាស់​​ថា​ ​រដ្ឋាភិបាល​​ជា​អ្នកមាន​​កាតព្វកិច្ច​ធ្វើ​ឱ្យ​​គណបក្ស​​ស​ង្រ្គោះ​ជាតិ​​ដំណើរការ​​ឡើងវិញ

0:00 / 0:00

អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​ថា​ ​របប​ក្រុងភ្នំពេញ​ជា​អ្នកមាន​កាត​ព្វ​កិច្ច​ស្តារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើងវិញ​ ដោយ​បើក​លំហ​រ​នយោបាយ​​បង្ក​បរិយាកាស​​ឱ្យ​​មាន​​គណបក្ស​​ស​ង្រ្គោះ​ជាតិ​​ចូលរួម​ក្នុង​ការបោះឆ្នោត​នា​ពេល​ខាងមុខនេះ​។​ ​ឆ្លើយតប​ការ​លើកឡើង​នេះ​ ​អ្នកនាំពាក្យ​បក្ស​កាន់អំណាច​នៅតែ​លើកឡើង​ដដែល​ៗ​ថា​ ​ការ​រំលាយ​គណបក្ស​ស​ង្រ្គោះ​ជាតិ​ជា​រឿង​អនុវត្ត​ច្បាប់​ ​ហើយ​ការ​សម្រេច​បែប​នេះ​ ​គឺជា​សិទ្ធិ​របស់​តុលាការ​។​

វិបត្តិនយោបាយ​ដែល​បាន​អូស​បន្លាយ​ជាង​បី​ឆ្នាំ​មកនេះ​ ​នៅតែ​ស្ថិត​ក្នុង​ដៃ​គណបក្ស​កាន់អំណាច ​ឬ​អាច​និយាយ​ម៉្យាងទៀត​ថា​ ​អ្នកណា​ចង​ ​អ្នកនោះ​ជា​អ្នក​ស្រាយ​។​

អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​ជើងចាស់​លោក​បណ្ឌិត​ ​ឡៅ​ ​ម៉ុង​ហៃ​ ​មានប្រសាសន៍ថា​ ​ចាប់ពី​ពេលនេះ​តទៅ​រដ្ឋាភិបាល​ ​ត្រូវ​បង្ក​លក្ខណៈ​ឲ្យ​សង្គម​និង​នយោបាយ​អំណោយផល​និង​រៀបចំ​ឱ្យ​មានការ​បោះឆ្នោត​ដោយសេរី​និង​យុត្តិធម៌​ឡើងវិញ​។​ ​លោក​បណ្ឌិត​យល់ថា​ ​រដ្ឋាភិបាល​គួរ​មានការ​ដោះស្រាយបញ្ហា​​ទាំងនេះ​​ជា​​បណ្ដើរៗ​មុន​ការបោះឆ្នោត​​មកដល់​​ក្នុង​នោះ​​រឿង​សំខាន់​​ដែល​ត្រូ​វ​ធ្វើ​ឱ្យ​លឿន​ ​គឺ​ដោះស្រាយបញ្ហា​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ដែល​ត្រូវ​បាន​រំលាយ​ចោល​៖ «បើសិនជា​គេ​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​ពីមុន​ដោយសារ​ការបោះឆ្នោត​ឆ្នាំ​២​០​១​៨ ​មិន​មាន​លក្ខណៈ​សេ​រី នឹង​យុត្តិធម៌​ អា​ណឹង​គេ​បន្ត​ទៅទៀត​ដើម្បី​ឱ្យ​ស៊ី​ចង្វា​ក​គ្នា​ជាមួយនឹង​ស្ថានភាព​ដូចជា​នៅ​ដដែល​»។

​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មកនេះ​ ​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​និង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​លើកឡើង​ដូច​ៗ​គ្នា​ថា​ ​ការគោរព​សិទ្ធិមនុស្ស​និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​ធ្លាក់ចុះ​ដុនដាប​ ​ហើយ​​ពួកគេ​​ក៏បាន​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​លើ​រដ្ឋាភិបាល​លោក​ ​ហ៊ុន​ ​សែន​ ​ជា​បណ្ដើរៗ​និង​ទាមទារ​ឱ្យ​កែ​លម្អ​បញ្ហា​ទាំងនោះ​ឡើងវិញ​។​ ​សភា​អឺរ៉ុប​បាន​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​របប​លោក​ ​ហ៊ុន​ ​សែន​ ​តាមរយៈ​ការ​ដក​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​គ្រប់មុខ​លើកលែងតែ​អាវុធ​គឺ​ ​E​B​A​ ​ចំនួន​២​០​% ​ចេញពី​កម្ពុជា​ម្ដង​រួចមក​ហើយ​ដោយសារតែ​របប​ឯក​បក្ស​មិនព្រម​ស្ដារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើងវិញ​។​ ​កាលពី​ថ្មីៗ​នេះ​ សភា​អឺរ៉ុប​បាន​ចេញ​នូវ​សេចក្តី​សម្រេច​មួយ​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើល​ដែល​ជា​ការ​ស្តីបន្ទោស​ទៅលើ​ក្រុម​មេដឹកនាំ​នៅ​កម្ពុជា​លើ​បញ្ហា​នៃ​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​ធ្ងន់ធ្ងរ​នេះ​។​

ឆ្លើយតប​ការ​លើកឡើង​នេះ​ ​អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា​លោក​ ​ឈឹម​ ​ផល​វរុណ​ ​យល់ថា​ ​នេះ​គ្រាន់តែ​ជា​ការ​ចង់បាន​របស់​ខ្លួន​ ​ប៉ុន្តែ​លោក​ថា​ ​សព្វថ្ងៃនេះ​ការ​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​លែង​មានប្រសិទ្ធភាព​ហើយ​។​ ​អ្នកនាំពាក្យ​រូប​នេះ​ ​នៅតែ​ជំរុញ​ទៅ​អ្នកនយោបាយ​ជាប់​បម្រាម​រូប​ណា​ចង់​ធ្វើនយោបាយ​សុំ​សិទ្ធិ​និង​បង្កើត​បក្ស​ថ្មី​ដើម្បី​ចូលរួម​ប្រកួតប្រជែង​ក្នុង​ការបោះឆ្នោត​៖ «ប្រទេស​ណា​ចូលចិត្ត​ដាក់​ទណ្ឌ​ដាក់​ទៅ​ប៉ុន្តែ​ជំនាន់​នេះ​ទំនាក់​ទំនាក់​ឥឡូវនេះ​មិនមែន​ពឹងផ្អែក​ទណ្ឌ​ដូច​សម័យ​ស​ង្រ្គា​ម​ត្រជាក់​ទៀត​ទេ​»។

​ទោះ​យ៉ាងណា​ ​អ្នក​សម្របសម្រួល​ផ្នែក​អង្កេត​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ការបោះឆ្នោត​ ខុ​ម​ហ្វែ្រ​ល​ (​CO​M​F​R​E​L​) ​លោក​ ​កន​ ​សាវា​ង្ស ​យល់ថា​ ​សិទ្ធិ​នយោបាយ​និង​កា​របើក​លំហ​រ​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​នៅតែ​មាន​សារៈសំខាន់​។​ ​ម​ន្រ្តី​សង្គម​ស៊ីវិល​រូប​នេះ​ ​ក៏​ចង់​ឃើញថា ​រដ្ឋាភិបាល​គួរតែធ្វើតាម​អនុ​សាសន៍របស់​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ដែល​ទាមទារ​៖ «នេះ​ជា​រឿង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ចូល​រូ​ម​ប្រកួតប្រជែង​ដោយ​ស្នើ​ភាព​គ្នា​បើ​សិទ្ធិ​ទាំងអស់​នេះ​នៅតែ​មាន​ក​ម្រិ​ត​នៅឡើយ​ការប្រកួតប្រជែង​ខាងមុខ​គឺ​មិនទាន់​បាន​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការប្រកួតប្រជែង​ទេ​»។

លោក​បណ្ឌិត​ ​ឡៅ​ ​ម៉ុង​ហៃ​ ​សង្កេតឃើញ​ថា​ ​ចាប់តាំង​ពី​មានការ​រំលាយ​គណបក្ស​ស​ង្រ្គោះ​ជាតិ​មក​ ​លោក​មិនដែល​ឃើញ​រដ្ឋាភិបាល​បង្ហាញ​សញ្ញា​ថា ​ឱ្យ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​រស់​ឡើងវិញ​ ដើម្បី​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោត​នោះ​ទេ​។​ ​លោក​ព្រមាន​ថា​ ​បើ​បញ្ហា​នេះ​នៅតែ​បន្ត​អូស​បន្លាយ​ដល់​ការបោះឆ្នោត​ឆ្នាំ​២​០​២​២​ និង​ឆ្នាំ​២​០​២​៣​ ​នោះប្រទេស​លោកសេរី​នឹង​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​លើ​ប្រទេស​កម្ពុជា​កាន់តែ​ច្រើន​និង​ខ្លាំង​ៗ​ឡើង​ថែមទៀត​៕​

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។