គ្រួសារ និងបក្សភ្លើងទៀនរិះគន់ករណីចាប់សកម្មជន ៣នាក់ទៀតថា ជាការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយ
2024.08.09
លោក សាន អឿន (ឆ្វេង) ជាក្រុមប្រឹក្សាឃុំស្វាយទាប ស្រុកចំការលើ ខេត្តកំពង់ចាម និងរូបខាងស្ដាំ ជាអាចារ្យវត្ត ដែលអាជ្ញាធរចាប់ដាក់ពន្ធនាគារព្រៃស (ម១) នៅថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤។
រូបពីកូនស្រីរបស់លោក សាន អឿន
សាច់ញាតិ និងគណបក្សភ្លើងទៀនចាត់ទុកករណីចាប់ខ្លួនសមាជិកបក្សជំទាស់បីនាក់បន្ថែមទៀត ដោយមិនបញ្ជាក់ពីមូលហេតុថា ជាការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយ ហើយទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរ និងតុលាការដោះលែងពួកគាត់ឱ្យមានសេរីភាពវិញ។
សាច់ញាតិក្រុមប្រឹក្សាឃុំស្វាយទាប ស្រុកចំការលើ ខេត្តកំពង់ចាមលោក សាន អឿន គឺលោកស្រី សាន គន្ធា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា សមត្ថកិច្ចស្រុកចំការលើបានចាប់ឪពុកលោកស្រីបញ្ជូនទៅឃុំនៅអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា។ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានសម្រេចចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនឪពុកលោកស្រីដាក់ពន្ធនាគារព្រៃស មួយថ្ងៃបន្ទាប់ គឺនៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា។ លោកស្រីឱ្យដឹងថា ក្រោយការចាប់ខ្លួនរយៈពេលបីថ្ងៃ ទើបក្រុមគ្រួសារបានចូលទៅជួបឪពុកក្នុងពន្ធនាការនៅរសៀលថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ហើយមកដល់ពេលនេះក្រុមគ្រួសារពុំដឹងច្បាស់អំពីមូលហេតុនៃការចាប់ខ្លួនពីតុលាការនៅឡើយទេ។
លោកស្រី សាន គន្ធា ចាត់ទុកការចាប់ខ្លួននេះថា ជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយលើឪពុកលោកស្រី ដែលជាមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងនៅមូលដ្ឋាន បន្ទាប់ពីគាត់នៅតែរក្សាជំហររឹងមាំជាមួយបក្សប្រឆាំងដោយមិនព្រមចុះចូលជាមួយបក្សកាន់អំណាចកាលពីពេលថ្មីៗ នេះ។
លោកស្រី សាន គន្ធា៖ «ខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋមួយដែរ ខ្ញុំជាម្ចាស់ប្រទេសមួយដែរ ខ្ញុំអត់មានសិទ្ធិបញ្ចេញមតិអ្វីទេអ៊ីចឹង ដល់ពេលបញ្ចេញមតិដាក់មកពាក្យញុះញង់ៗ ខ្ញុំអត់អាចទទួលយកបានទេ ហើយអំពើដែលចាប់គាត់(ឪពុក)ដាក់ពន្ធនាគារ ហើយចោទគាត់ ពីបទញុះញង់នេះ ខ្ញុំថាជាអំពើអយុត្តិធម៌ខ្លាំង។ ចំពោះយុត្តិធម៌មានតែអ្នកមានលុយទេ ទើបមានយុត្តិធម៌ ចំពោះពលរដ្ឋក្រខ្សត់ អត់មានអំណាចដូចខ្ញុំអ៊ីចឹង អត់មានយុត្តិធម៌ទេ សម្រាប់ខ្ញុំ»។
គណបក្សភ្លើងទៀនបានបញ្ជាក់នៅសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហាថា អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចាប់ខ្លួនមន្រ្តី និងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងបីនាក់ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហាដោយមិនដឹងពីមូលហេតុ។ ក្នុងនោះ រួមមាន ក្រុមប្រឹក្សាឃុំស្វាយទាប ស្រុកចំការលើ ខេត្តកំពង់ចាមមកពីគណបក្សភ្លើងទៀនលោក សាន អឿន និងពីរនាក់ទៀតជាបេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ មកពីគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរគឺលោក គឹម វឿន និងលោកស្រី ញិប សារ៉ុម ដែលជាអ្នកគាំទ្រនៅខេត្តបាត់ដំបង។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញលោក អ៊ី រិន្ទ និងអ្នកនាំពាក្យតុលាការខេត្តបាត់ដំបងលោក ភី កុសល ដើម្បីសាកសួរជុំវិញការចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សជំទាស់បានទេនៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យរងនៃក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ទូច សុខៈ មិនទាន់ឆ្លើយតបនឹងសំនួររបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរីតាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមនៅឡើយទេ រហូតដល់ម៉ោងផ្សាយនេះ។
បន្ទាប់ពីមានប្រតិកម្មពីមហាជននៅលើបណ្តាញសង្គមព្រោងព្រាត អ្នកនាំពាក្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដែលចុះផ្សាយដោយប្រព័ន្ធឃោសនាបក្សកាន់អំណាចនៅល្ងាចថ្ងៃទី៩ ខែសីហា អះអាងថាការចាប់ខ្លួនលោក សាន អឿន គឺអនុវត្តតាមដីកាបង្គាប់ឱ្យនាំខ្លួនរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងសំណុំរឿង ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម ដោយមិនពាក់ព័ន្ធការគាំទ្រព្រែកជីកហ្វូណនទេ។ ក្រៅពីលើកក្រមព្រហ្មទណ្ឌមានត្រា២៩៤ និងមានត្រា២៩៥ ដែលជាមាត្រាពេញនិយមក្នុងការចោទ ចាប់សកម្មជននយោបាយ និងអ្នកដែលមាននិន្នាការផ្ទុយរដ្ឋាភិបាលយកមកសំអាងនោះ តុលាការក្រុងភ្នំពេញមិនបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុនៃការចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនលោក សាន អឿន ដាក់ពន្ធនាគារនៅឡើយ។
ទោះយ៉ាងណាក្ដី គណបក្សភ្លើងទៀន ចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនសមាជិក និងអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំងនៅពេលនេះ គឺជាការគំរាមកំហែងក្នុងគោលបំណងរារាំងការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយស្របច្បាប់របស់សកម្មជននៅទូទាំងប្រទេស។
អគ្គលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀន លោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ ឱ្យដឹងថា សមត្ថកិច្ចបានចាប់សកម្មជនរបស់បក្សភ្លើងទៀន និងបក្សឆន្ទៈខ្មែរចំនួន ៨នាក់ដាក់ពន្ធនាគារ នៅរយៈពេល ២សប្តាហ៍ក្រោយនេះ។
លោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ៖ «យើងយល់ថា ការចាប់ខ្លួនដោយសមត្ថកិច្ចនេះ គឺជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញខាងនយោបាយ ការរំខានផ្នែកនយោបាយលើសកម្មជន សមាជិករបស់បក្សយើង។ យើងមើលមិនឃើញថាការចាប់ខ្លួននេះជាការពង្រឹងនូវគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទេ ផ្ទុយទៅវិញវាជារឿងមួយបង្ហាញឱ្យមានការបារម្ភ និងភ័យខ្លាច»។
គណបក្សភ្លើងទៀនអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចឱ្យដោះលែងសកម្មជនទាំងអស់ ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន ព្រមទាំងបញ្ឈប់ការគំរាមកំហែង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ តាមគ្រប់រូបភាពមកលើគណបក្ស និងសកម្មជនរបស់គណបក្សភ្លើងទៀនបន្តទៀត។
ទាក់ទងរឿងនេះ អនុប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិ នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក យិន ម៉េងលី មានប្រសាសន៍ថា បើសិនបទល្មើសនេះមិនជាក់ស្ដែង តែសមត្ថកិច្ចមិនបានបង្ហាញដីកាចាប់ខ្លួន ឬមិនប្រាប់ពីមូលហេតុនៃការចាប់ខ្លួន គឺជាការអនុវត្តខុសនីតិវិធី និងបំពានលើសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។ លោក យិន ម៉េងលី យល់ថា ការចាប់ខ្លួនសកម្មជននយោបាយ សកម្មជនសង្គមពាក់ព័ន្ធការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពពួកគេក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិមើលឃើញថា មិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់ដូចការលើកឡើងរបស់អាជ្ញាធរកន្លងមកនោះទេ។
លោក យិន ម៉េងលី៖ «យើងចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលវិសោធនកម្មច្បាប់ ដែលមានភាពចម្រូងចម្រាសពាក់ព័ន្ធនឹងសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ដើម្បីមុខមាត់រដ្ឋាភិបាល ទីពីរសូមបើកនូវលំហនេះឡើងវិញ សេរីភាពបញ្ចេញមតិនេះ យើងយល់ថានេះជារឿងចាំបាច់ដែរ»។
មកទល់ពេលនេះ ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនបរិស្ថាន និងមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងបានកើនឡើងដល់ចំនួនជាង ៥០នាក់ ដោយចំនួននេះមិនទាន់រាប់បញ្ចូលអ្នក ដែលតុលាការដោះលែងរាប់សិបនាក់ទៀត ក្រោយប្រកាសចុះចូលជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាថ្នូរនឹងការដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពទេ។ ក្នុងនោះដែរ មនុស្សយ៉ាងហោច ៤០នាក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ក្រោមអំណាចដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជិត ១ឆ្នាំមកនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- មេធាវីគ្រោងដាក់សេចក្តីសន្និដ្ឋានទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបញ្ជាក់ពីភាពស្អាតស្អំលោក កឹម សុខា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើតែងតាំងលោក គុយ សុផល ភ្លាមៗ «ខ្លាចព្រះមហាក្សត្រយកមនុស្សក្រៅពីបក្ខពួកខ្លួន»
- កម្មករវៀតណាមកំពុងសម្ងំធ្វើការក្នុងក្រុមហ៊ុនចម្ការចេកខេត្តរតនគិរី
- លោក ហ៊ុន សែន អួតនៅក្នុងវេទិកាប្រទេសកូរ៉េថា កម្ពុជាមានសន្តិភាព ខណៈអ្នកតវ៉ាទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា យុវជន ៩នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំ ពាក់ព័ន្ធនឹង «គម្រោងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល»
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- បទសម្ភាសន៍៖ អតីតមនុស្សជំនិតសម្ដេចក្រុមព្រះថា លោក ហ៊ុន សែន ជ្រៀតជ្រែកព្រះមហាក្សត្រលើការតែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព្រះបរមរាជវាំងថ្មី
- ពលរដ្ឋខ្មែរប្រកាសនាំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន នៅមុខអគាររៀបចំវេទិកាចំណេះដឹងពិភពលោកក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េនឹងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងវត្តមានលោក ហ៊ុន សែន ដែលនឹងចូលរួមវេទិកានៅកូរ៉េ
- នាវាចម្បាំងចិន ២គ្រឿងផ្តល់ឲ្យកម្ពុជា បង្កក្ដីបារម្ភអំពីវត្តមាននាវាចិនអចិន្ត្រៃយ៍នៅឈូងសមុទ្ទថៃ
- អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមថា គ្រួសារ ហ៊ុន សែន ជាគ្រួសារនាំគ្រោះដល់ប្រទេសជាតិ