អ្នកឃ្លាំមើលនយោបាយថា ទំនាក់ទំនងរវាងគណបក្សភ្លើងទៀន ជាមួយលោក សម រង្ស៊ី និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងផ្សេងទៀត មិនមែនជាទោស ដែលត្រូវឈានដល់ការរំលាយគណបក្សភ្លើងទៀនទេ។ ការលើកឡើងដូច្នេះ ក្រោយពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្រមានចំឈ្មោះគណបក្សភ្លើងទៀនថា គណបក្សនេះមានទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅក្រៅប្រទេស ដែលប្រឈមការរំលាយចោល ដែលលោកមានទាំងភស្តុតាងទៀតផង។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បន្តប្រើសារគំរាមកំហែងគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលគេមើលឃើញថា គណបក្សមួយមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់អាចគួរប្រកួតប្រជែង ជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច។ ទោះយ៉ាងណា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ គណបក្សភ្លើងទៀនថា គណបក្សនេះគ្មានរចនាសម្ព័ន្ធ ឬថ្នាក់ដឹកនាំជាទណ្ឌិតឡើយ។
សារនយោបាយលោក ហ៊ុន សែន មានទាំងការព្រមានរំលាយគណបក្សភ្លើងទៀនផង និងសារខ្វះទៀតហាក់អង្វរទៅមេដឹកនាំគណបក្សនេះ ឱ្យចេញមុខថ្កោលទោសលោក សម រង្ស៊ី រឿងប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។ លោក ហ៊ុន សែន បានហៅឈ្មោះមេដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀន រួមមាន៖ លោក ទាវ វណ្ណុល លោក ថាច់ សេដ្ឋា និងលោក សុន ឆ័យ ឱ្យបកស្រាយករណី ដែលលោកចោទប្រកាន់ថា លោក សម រង្ស៊ី និយាយពី ព្រះមហាក្សត្រ កាលពីពេលថ្មីនេះថា ជាការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។
« តើការនិយាយរបស់អារង្ស៊ី ( លោក សម រង្ស៊ី ) ត្រឹមត្រូវ ឬមិនត្រឹមត្រូវ យើងចង់បានការបញ្ជាក់គណបក្សភ្លើងទៀន ឱ្យបានច្បាស់ថា តើការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ និងចាត់ទុកព្រះមហាក្សត្រគ្មានមនសិការជាតិ សូម្បីតែបន្តិច និងជាជនក្បត់ជាតិ តើត្រឹមត្រូវឬទេ សង្ឃឹម ឯកឧត្ដម មេដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលមានឯកឧត្ដម ទាវ វណ្ណុល ឯកឧត្ដម សុន ឆ័យ ឯកឧត្ដម ថាច់ សេដ្ឋា នឹងធ្វើការបញ្ជាក់ជូនជនរួមជាតិឱ្យបានជ្រាប»។
ចំពោះការព្រមានរំលាយគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ហ៊ុន សែន អះអាងទៀតថា លោកចាប់សារសំឡេងការជជែកគ្នានៃកិច្ចប្រជុំគណបក្សភ្លើងទៀន ជាមួយមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសបារាំង។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ក្រៅពីនេះ ក៏មានសារសំឡេងរបស់អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង និយាយជាមួយមន្ត្រី គណបក្សភ្លើងទៀនម្នាក់ ទាក់ទងការផ្ដល់លុយ ដើម្បីរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្សនេះនៅខេត្តរតនគិរី។
« ហើយខ្ញុំដឹងថា មានភ្នាក់ងារមួយបានបញ្ជូនខ្សែអាត់នេះជូនទៅអស់លោកនេះរួចហើយ រាប់ទាំង អេង ឆៃអ៊ាង ច្បាប់ស្ដីទីគណបក្សនយោបាយ គឺចែងមិនឱ្យមានទំនាក់ទំនងជាមួយទណ្ឌិតនោះទេ ដូច្នេះ ចំណុចនេះគ្រាន់តែប្រាប់អ្នកឯងតម្រុយនៃដំណាក់កាលមួយកំពុងប្រឈមសម្រាប់អ្នកឯងហើយមានលទ្ធភាព ដែលបក្សខ្លះអាចរលាយក៏អាចថា ប្រសិនបើគេធ្វើសកម្មភាពស្របជាមួយសកម្មភាពជាមួយក្បត់»។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងបែបនេះ គឺក្នុងពិធី ផ្តល់ស្រូវពូជដល់ពលរដ្ឋជិត ៣ពាន់ ៥រយគ្រួសារ (៣.៤៦០) នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ជំរុញសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាគណបក្សភ្លើងទៀនគួរឆាប់ចាកចេញពីគណបក្សនេះ។ ទន្ទឹមនឹងការព្រមានរំលាយគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ហ៊ុន សែន ឆ្លៀតឡង់សេឱ្យគណបក្សរបស់លោកមុនរដូវកាលឃោសនាដែរថា បោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់គ្នាបានសុខ។
សារព្រមានធ្ងន់ៗ របស់លោក ហ៊ុន សែន បែបនេះ ខណៈរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន កំពុងធ្វើយុទ្ធនាការថ្កោលទោសលោក សម រង្ស៊ី ថា បានប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។
ចំណែកក្រសួងយុត្តិធម៌កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា បានចោទប្រកាន់ថា លោក សម រង្ស៊ី បានប្រមាថ យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ លើព្រះចេស្ដាព្រះមហាក្សត្រ។ ទោះពេលនេះ លោក សម រង្ស៊ី ដែលត្រូវតុលាការនៃរបបលោក ហ៊ុន សែន កាត់ទោសឱ្យពន្ធនាគារមួយជីវិត និងបំបិទសិទ្ធិធ្វើនយោបាយជាស្ថាពរទៅហើយក្ដី ប៉ុន្តែក្រសួងយុត្តិធម៌បានចេញអធិបញ្ជា បង្គាប់ទៅតុលាការក្រុងភ្នំពេញឱ្យចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ជាបន្ទាន់ និងតឹងរ៉ឹងបំផុតលើ លោក សម រង្ស៊ី ក្នុងសំណុំរឿងប្រមាថព្រះមហាក្សត្រនេះ។
ជុំវិញសារព្រមានរបស់លោក ហ៊ុន សែន លើគណបក្សភ្លើងទៀន អនុប្រធាន និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា ឱ្យដឹងថា គណបក្សភ្លើងទៀន បានធ្វើសកម្មភាពស្របតាមច្បាប់ ហើយគណបក្សនេះមានរចនាសម្ព័ន្ធ ថ្នាក់ដឹកនាំ គឺសុទ្ធតែមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសដែលមិនមែនជាទណ្ឌិត។ អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន រូបនេះឱ្យដឹងទៀតថា គណបក្សភ្លើងទៀន ក៏គ្រោងនឹងចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយបញ្ជាក់ជំហររបស់ខ្លួនទាក់ទងនឹងព្រះមហាក្សត្រក្នុងពេលឆាប់ៗ នេះ៖
« យើងធ្វើដោយឯករាជ្យយើងមានអធិបតេយ្យបក្សរបស់យើងពេញដោយបរិបូរណ៍ យើងមិនទទួលបញ្ជា ឬដោយសារអ្នកណាបង្គាប់បញ្ជាពីខាងណា មកលើគណបក្សយើងនោះឡើយ មានន័យថា យើងធ្វើសកម្មភាពដោយទទួលខុសត្រូវដោយឯករាជ្យដោយថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សស្របតាមលក្ខន្តិកៈដែលមានតម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ»។
ចំណែកអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង យល់ថា ការព្រមានរបស់លោក ហ៊ុន សែន ពេលនេះហាក់ដូចជាបង្ហាញថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងមានជំងឺអ្វីម៉្យាងទើបលោក ហ៊ុន សែន មានជម្លោះជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ប៉ុន្តែ បែរជាដើរខឹងគេឯងគ្រប់គ្នា។ លោក អេង ឆៃអ៊ាង ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កាលមុនពេលនៃការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ ធ្លាប់មានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលអះអាងថា ជាសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀន បានសុំថវិកាពីលោកខ្លះ ដើម្បីធ្វើនយោបាយ ប៉ុន្តែលោកថា ការសុំលុយនេះធ្វើឡើងក្នុងនាមជាបុគ្គលទេ៖
« ខ្ញុំធម្មតា ខ្ញុំមានមនោសញ្ចេតនា អ៊ីចឹងធ្វើទៅខ្ញុំជួយទេតើ ! ប៉ុន្តែមិនមែនខ្ញុំទៅជួយគណបក្សឯណា ដោយសារបុគ្គលហ្នឹងគាត់ទាក់ទងមក ហើយលោក ហ៊ុន សែន ហ្នឹងនិយាយរួមទៅ គាត់ឱ្យបុគ្គលហ្នឹងមកបន្លំចូលជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀន អ៊ីចឹងទៅដើម្បីចង់ដឹងជំហររបស់ពួកខ្ញុំណា ជាធម្មតា មិនមែនខ្ញុំមកបង្គាប់បញ្ជាគណបក្សភ្លើងទៀន ខ្ញុំអត់ទេ ដោយសារបុគ្គលហ្នឹងទាក់ទងមកខ្ញុំ»។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង ឱ្យដឹងទៀត លោក ហ៊ុន សែន បានបន្លំជាមនុស្សផ្សេងផ្ញើសំឡេងសន្ទនានោះមកឱ្យលោកស្ដាប់កាលពេលកន្លងមករួចហើយដែរ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា អ្នកដែលសុំលុយពីលោក ធ្លាប់ជាអតីតអ្នកនយោបាយនៅគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺលោក គីន គុណ ក្រោយមកលោក គីន គុណ ធ្លាប់ធ្វើសកម្មភាព នយោបាយ ជាមួយគណបក្សខ្មែរស្រលាញ់ជាតិ និងគណបក្សភ្លើងទៀន ហើយចុងក្រោយនេះ លោក គីន គុណ បានចុះចូលជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងទទួលដំណែងជាជំនួយការក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍។
ទាក់ទង បញ្ហានយោបាយនេះដែរ អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងកិច្ចការអន្តរជាតិ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា ករណីនេះកើតឡើង ព្រោះអ្នកនយោបាយឈ្លោះគ្នា ប៉ុន្តែ ពួកគេបានយករឿងជាតិមកប្រឡូកប្រឡាក់។ លោកយល់ថា ទំនាក់ទំនងរវាងគណបក្សភ្លើងទៀន ជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ឬថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិផ្សេងទៀត មិនទាន់ដល់កម្រិត ដែលត្រូវរំលាយគណបក្សភ្លើងទៀននោះទេ។ លោកបន្តថា កម្ពុជាគ្មានច្បាប់ណាមួយហាមមិនពលរដ្ឋ ឬអ្នកនយោបាយ និយាយគ្នាជាមួយទណ្ឌិតនោះទេ។
« បាទបើយើងនិយាយទៅទំនាក់ទំនង ក៏អត់មានខុសច្បាប់ទេ បុគ្គលណាក៏មានសិទ្ធិទាក់ទងដែរ ជនជាប់ចោទ មានពិរុទ្ធជន ឬអ្នកទោសក៏អ្នកនយោបាយមានសិទ្ធិទាក់ទងដែរមានទាស់ខុសអី កុំឱ្យទាក់ទងប្រព្រឹត្តិអំពើខុសច្បាប់គ្រាន់តែទាក់ទងប្រស្រ័យទាក់ទងគ្នាក្នុងនាមពលរដ្ឋខ្មែរមានច្បាប់ណាហាមមិនឱ្យពលរដ្ឋនិយាយឆ្លើយឆ្លងគ្នា បើសិនលោក សម រង្ស៊ី ឧទាហរណ៍គាត់និយាយទាក់ទងជាមួយគណបក្សប្រជាជនទៅចុះ ប៉ុន្តែយ៉ាងម៉េច គណបក្សប្រជាជនត្រូវរំលាយដែរ ឬត្រូវប្រកាសដែរ ឬយ៉ាងម៉េច ? នេះជាហេតុផល ដែលយើងគួរពិនិត្យមើលទាំងអស់គ្នា»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋាភិបាលធ្វើលោក ហ៊ុន សែន បានកែធ្វើច្បាប់ស្ដីពីគណបក្ស ហាមគ្រប់គណបក្សនយោបាយមិនត្រូវប្រើប្រាស់សារជាសំឡេង រូបភាព ឯកសារជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬសកម្មភាពរបស់ទណ្ឌិតជាប់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋ ឬពីបទមជ្ឈិម ដើម្បីជាផលប្រយោជន៍នយោបាយសម្រាប់គណបក្សរបស់ខ្លួន។ ចំពោះទោសទណ្ឌដល់គណបក្សនយោបាយ ដែលបានប្រព្រឹត្តផ្ទុយពីច្បាប់នេះវិញ គឺតុលាការអាចសម្រេចផ្អាកសកម្មភាពគណបក្សនយោបាយនោះរហូតដល់ ៥ឆ្នាំ ឬអាចរំលាយគណបក្សនោះចោលតែម្ដង។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលធ្វើការងារទាក់ទងការបោះឆ្នោត រិះគន់ថា ច្បាប់គណបក្សនយោបាយកែថ្មីនេះមានចរិត គាបសង្កត់សិទ្ធិគណបក្សនយោបាយ និងមាត្រាខ្លះចែងមិនច្បាស់លាស់ ដែលបង្កភាពស្រួលដល់គណបក្សណាមួយ ដែលរងការចោទប្រកាន់ថា មានទំនាក់ទំនងជាមួយទណ្ឌិត។
រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មុនការបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១៨ ដោយបន្សល់ទុកនូវវិបត្តិនយោបាយដ៏រ៉ាំរ៉ៃ និងការជាប់ទណ្ឌកម្មពីប្រទេសលោកសេរីជាង ៥ឆ្នាំមកនេះ។ ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋាភិបាលចោទប្រកាន់ថា លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានឃុបឃិតជាមួយរដ្ឋបរទេស ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែ មកដល់ពេលនេះតុលាការរកមិនទាន់ឃើញលោក កឹម សុខា មានទោសនៅឡើយទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។