ភាពក្លាហាន និងការតស៊ូមិនចុះញ៉មរបស់ស្ត្រីខ្មែរសញ្ជាតិអាមេរិក កញ្ញា សេង ធារី នៅតែដក់ជាប់ក្នុងចិត្តស្ត្រីវ័យក្មេងមួយចំនួន ដែលគោរពស្រឡាញ់កញ្ញា។ ពួកគេនៅតែចាត់ទុកកញ្ញា សេង ធារី ដែលជាអ្នកច្បាប់ផង គឺជាគំរូនៃការតស៊ូមតិការពារយុត្តិធម៌សង្គម សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។
ស្រ្ដីវ័យក្មេងដែលសកម្មការងារសង្គម និងបរិស្ថានផ្ដាំផ្ញើសារលើកទឹកចិត្តទៅ កញ្ញា សេង ធារី ពីចម្ងាយ ក្នុងន័យបញ្ជាក់ថា ពួកគេមិនបំភ្លេចកញ្ញាឡើយ បើទោះបីជាកញ្ញាត្រូវជាប់ពន្ធនាគារនៅខេត្តព្រះវិហារឆ្ងាយពីភ្នំពេញ ទីដែលពួកគេកំពុងរស់នៅក៏ដោយ។
យុវតីចលនាមាតាធម្មជាតិកញ្ញា ភួន កែវរស្មី ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កញ្ញា និងក្រុមយុវតីក្នុងក្រុមរបស់កញ្ញានៅតែយកភាពក្លាហានរបស់កញ្ញា សេង ធារី ជាគំរូជាប់ជានិច្ចក្នុងពេលពួកគេកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពីកោះកុងក្រៅ និងការងារការពារបរិស្ថានដទៃទៀត។ កញ្ញា ភួន កែវរស្មី បញ្ជាក់ថា កញ្ញាតែងទន្ទេញជាប់ក្នុងចិត្តថា កញ្ញា សេង ធារី សុខចិត្តជាប់ពន្ធនាគារ ដើម្បីតតាំង និងភាពអយុត្តិធម៌ បើទោះបីជាកញ្ញាមានសញ្ជាតិអាមេរិក ដែលអាចឱ្យកញ្ញាចាកចេញពីប្រទេសបានគ្រប់ពេលវេលាក៏ដោយ។ ជាមួយគ្នានេះ រស្មី ច្បាស់ក្នុងចិត្តថាកញ្ញា សេង ធារី ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារនៅខេត្តព្រះវិហារ នៅតែមានទឹកចិត្តមោះមុតមិនថមថយឡើយ។
កញ្ញា ភួន កែវរស្មី៖ «ឆន្ទៈរបស់គាត់ ហើយជាបុគ្គលដ៏ឆ្នើមដូចគាត់ ខ្ញុំជឿថា គាត់នៅតែមានទឹកចិត្តមោះមុត មិនមានការបាក់ទឹកចិត្តណាមួយឡើយខ្ញុំជឿជាក់ថាអ៊ីចឹង។ ហើយគំរូភាពនូវភាពក្លាហាន ភាពឆ្លាតវៃ ភាពប៉ិនប្រសប់ ការច្នៃប្រឌិត ជាពិសេសគឺការមិនទោរទន់ រឹងមាំគ្រប់ពេលគ្រប់កាលៈទេសៈរបស់គាត់ ខ្ញុំក៏ជឿថា ពេលហ្នឹងគាត់នៅតែប្រកាន់ជំហរ នៅតែមានទឹកចិត្តមួយ ដែលយើងមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន»។
ស្ត្រីខ្មែរសញ្ជាតិអាមេរិក និងជាអ្នកជំនាញច្បាប់ កញ្ញា សេង ធារី កំពុងជាប់ពន្ធនាគារនៅខេត្ត ព្រះវិហារ បន្ទាប់ពីតុលាការក្រុងភ្នំពេញកាត់ឱ្យកញ្ញាជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៦ឆ្នាំ ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ និងរួមគំនិតក្បត់ ក្នុងសំណុំរឿងវិលចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីឆ្នាំ២០១៩។ អាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនកញ្ញា ទាំងតក់ក្រហល់កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ខណៈកញ្ញាស្ថិតនៅខាងមុខតុលាការរង់ចាំស្ដាប់សាលក្រម។ អាជ្ញាធរពន្ធនាគារបានបញ្ជូនកញ្ញាទៅឃុំនៅពន្ធនាគារខេត្តព្រះវិហារ នៅ៤ថ្ងៃ បន្ទាប់គឺនៅថ្ងៃទី១៨ ខែមិថុនា ដោយសំអាងហេតុផលថា បារម្ភពីបញ្ហាសន្តិសុខ ដែលអាចកើតចេញពីការតវ៉ាទាមទារឱ្យដោះលែងកញ្ញាពីពន្ធនាគារជាដើម។
មេធាវីនៃសមាគមអាដហុក (Adhoc) ការពារក្ដីឱ្យកញ្ញា សេង ធារី លោក សំ ទិត្យសីហា បានដាក់បណ្ដឹងឧទ្ធរណ៍ជំទាស់នឹងការសម្រេចរបស់សាលាដំបូង ប៉ុន្តែមិនបានសម្រេចតាមការចង់បានឡើយ គឺត្រូវបដិសេធ។ រីឯការស្នើសុំអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារផ្លាស់ប្ដូរកញ្ញាមកឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារនៅភ្នំពេញវិញក៏ជួបបរាជ័យដែរ។
ប៉ុន្តែរឿងដែលហួសនឹងនិយាយនៅក្នុងសំណុំរឿងនេះគឺ លោក ហ៊ុន សែន ចេញមុខបដិសេធចោលសំណើរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃឌិន (Joe Biden)ដោយធ្វើមិនដឹងមិនឮថា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដែលបានជួបផ្ទាល់ជាមួយលោករូបនេះមិនបានទាមទារឱ្យដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី ឡើយ។ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងឌឺដងថានៅពេលលោកទទួលទានអាហារ ជាមួយមេដឹកនាំពិភពលោក និងជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិកក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣នោះ លោកបាននិយាយជាមួយលោក ចូ បៃឌិន រឿងអប្សរាសំពត់វែង និងអប្សរា សំពត់ខ្លី តែមិនបាននិយាយពីអប្សរាត្រងោលទេ។
លោក ហ៊ុន សែន៖«ប៉ុន្តែ ដល់រឿងថា អប្សរា ក្បាលត្រងោល ត្រូវតែដោះលែង អ្នកនេះត្រូវតែដោះលែង ខ្ញុំអត់ដឹង ខ្ញុំអត់ព្រម ខ្ញុំអត់បានស្ដាប់ ខ្ញុំអត់ឮសំដី ចូ បៃឌិន និយាយអ៊ីចឹងផង»។
នៅក្នុងពេលតតាំងក្ដីនៅតុលាការ ដែលចំណាយពេលរាប់ខែកាត់ក្ដីសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការវិលចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី កញ្ញា សេង ធារី បានតែងខ្លួនប្លែកទៅតាមអ្វីដែលកញ្ញាហៅថាទៅសម្ដែងល្ខោនក្នុងនោះក៏កញ្ញាក៏ធ្លាប់តែងខ្លួនជានាងទេពអប្សរដែរ ប៉ុន្តែដោយសារកញ្ញាបានកោរសក់ត្រៀមខ្លួននឹងចូលពន្ធនាគារ ទើបជាប់ឈ្មោះជានាងទេពអប្សរក្បាលត្រងោល ឬអប្សរាក្បាលត្រងោល។
បើទោះបីជា លោក ហ៊ុន សែន បដិសេធក៏ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបញ្ជាក់ថា ប្រធានាធិបតីរបស់ពួកគេពិតជាបានស្នើឱ្យដោះលែងពលរដ្ឋអាមេរិកកញ្ញា សេង ធារី។
យុវជនខ្មែរថាវរៈ អ្នកនាង ឈឿន ដារ៉ាវី ដែលធ្លាប់ចូលរួមយុទ្ធនាការបង្អត់អាហាររយៈពេល១សប្ដាហ៍ ទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរដោះលែង កញ្ញា សេង ធារី លើកឡើងថា មកដល់ពេលនេះនាងនៅតែមើលឃើញថាប្រសាសន៍លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាលេសយករួចខ្លួន។ បើទោះជាយ៉ាងណា អ្នកនាង ឈឿន ដារ៉ាវី នៅតែកោតសរសើរភាពក្លាហាន និងការតស៊ូរបស់កញ្ញា សេង ធារី។
«បើសិនជាគាត់ចង់រស់នៅសុខស្រួលគាត់អាចនឹងមិនគិតពីប្រទេសជាតិ ព្រោះគាត់មានសញ្ជាតិអាមេរិកាំង គាត់ដឹងក្ដីនៅស្រុកគេ ហើយគាត់រៀនដល់ទៅធ្វើការជាមេធាវីអន្តរជាតិទៅទៀត។ ហើយគាត់ចេញមុខក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសខ្លួនឯងកំពុងតែមិនឃើញពន្លឺយុត្តិធម៌នៅក្នុងប្រទេសមួយ ដែលគាត់ក៏មិនភ្លេចដើមកំណើត ដែលជាខ្មែរ ហើយគាត់ចេញមុខមក ដើម្បីឱ្យប្រទេសខ្មែរមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ មិនមែនជាការផ្ដាច់ការតាមបែបកុម្មុយនីស្ត។»
បើទោះបីជាលោក ហ៊ុន សែន បដិសេធធ្វើមិនដឹងមិនឮពីសំណើរបស់លោក ចូ បៃឌិន ក៏អ្នកនាងឈឿន ដារ៉ាវី នៅតែរំពឹងថា សហគមន៍អន្តរជាតិនឹងបន្តជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរដោះស្រាយរឿងនេះនៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខនេះ។
អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងកិច្ចការអន្តរជាតិ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មើលឃើញថាអ្វីដែលកញ្ញា សេង ធារី បានអនុវត្តនាពេលកន្លងទៅ ជាសកម្មភាពទូទៅរបស់ពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ដែលអនុវត្តតាមគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាសកល។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពរបស់កញ្ញាបែរជាមានទោសទៅវិញនៅក្រោមស្ថានភាពសង្គមបច្ចុប្បន្ននេះ។ លោកទទួលស្គាល់ថា ការទាមទារឱ្យដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី នឹងមិនបញ្ចប់ឡើយ ដោយសារសហរដ្ឋអាមេរិកតែងយកចិត្តទុកដាក់ពីសុខទុក្ខនៃពលរដ្ឋរបស់គេ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖ «ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ ប្រធានាធិបតី ឬប្រមុខរដ្ឋាភិបាលរបស់គេយកចិត្តទុកដាក់លើពលរដ្ឋខ្លាំង ធៀបជាមួយកម្ពុជាវាខុសគ្នា វាផ្ទុយពីកម្ពុជាយើងស្រឡះ ដែលនេះជាបញ្ហាមួយធ្វើឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាយល់ មើលឃើញ និងប្រៀបធៀបដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំយល់ថា ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនឆ្លើយតប ឬហៅថាមិនលើកឡើងនូវសំណូមពររបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ បញ្ហានៅថ្ងៃខាងមុខប្រហែលជាមានបញ្ហាលើកឡើង ឬលេចឡើងកាន់តែខ្លាំងប្រឈមគ្នាចំពោះការទាមទារឱ្យដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី នេះ ថ្វីដ្បិតតែបច្ចុប្បន្នពុំមានសង្ឃឹម ឬពន្លឺនៃការដោះលែង បន្ធូរ ឬសម្រាលទោសរបស់កញ្ញា សេង ធារី»
យ៉ាងណាក៏ដោយពេលនេះសូម្បីតែការបន្ធូរបន្ថយឱ្យកញ្ញា សេង ធារី បានមកជាប់ពន្ធនាគារនៅភ្នំពេញក៏អាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ចមិនពិចារណានៅឡើយ។ មន្ត្រីនាំពាក្យរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ លោក នុត សាវនា លោកធ្លាប់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការតវ៉ាទាមទារឱ្យដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី គឺជាដើមចមសំខាន់ដែលមិនអាចឃុំខ្លួនកញ្ញានៅភ្នំពេញបាន។
បើទោះបីជាក្រុមស្រ្តីវ័យក្មេងមើលឃើញថា ការឃុំខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី ឱ្យឆ្ងាយពីពួកគេ រួមនឹងស្ថានការណ៍នយោបាយបច្ចុប្បន្នកំពុងរិតត្បិតសេរីភាពពួកគេក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែមិនផ្លាស់ប្ដូរជំហរគាំទ្រកញ្ញា សេង ធារី ដែរ ហើយពួកគេនឹងរិះរកមធ្យោបាយតស៊ូមតិផ្សេងៗទៀត ដើម្បីបន្តទាមទារឱ្យមានការដោះលែងកញ្ញាឱ្យមានសេរីភាព៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។