ស្ថានភាព​អាហារូបត្ថម្ភ​សម្រាប់​ស្ត្រី និង​កុមារ

0:00 / 0:00

រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា កំណត់​យក​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​វិច្ឆិកា ជា​ទិវា​ជាតិ​អាហារូបត្ថម្ភ​ជា​លើក​ដំបូង។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែង​សារ​នៅ​ថ្ងៃ​ប្រារព្ធ​ទិវា​នេះ​ថា ទិវា​ជាតិ​នេះ​ជា​ការ​ទទួល​ស្គាល់​ពី​សារសំខាន់​នៃ​បញ្ហា​អាហារូបត្ថម្ភ។

លើស​ពី​នេះ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា កំពុង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចំពោះ​ការ​លើក​កម្ពស់​អាហារូបត្ថម្ភ​សម្រាប់​ស្ត្រី​ជា​មាតា និង​កុមារ។ ការ​ប្រកាស​ធ្វើ​ទិវា​អាហារូបត្ថម្ភ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​នេះ គឺ​យឺតយ៉ាវ​ជាង​ការ​ប្រារព្ធ​ទិវា​ស្បៀង​អាហារ ឬ​ទិវា​អាហារូបត្ថម្ភ​ពិភពលោក​ប្រមាណ ៣​សប្ដាហ៍ ពោល​គឺ​ទិវា​ពិភពលោក​តែង​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ខែ​តុលា។

ការ​បង្ហាញ​ឆន្ទៈ​របស់​រដ្ឋាភិបាល គឺ​ស្រប​ពេល​ដែល​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នានា​រក​ឃើញ​ថា ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ជាច្រើន ជាពិសេស​ស្ត្រី និង​កុមារ កំពុង​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ។

ក្នុង​នាទី​ស្ត្រី​ខ្មែរ​សប្ដាហ៍​នេះ អ្នកស្រី សុ ជីវី រាយការណ៍​ពី​ស្ថានភាព​អាហារូបត្ថម្ភ​សម្រាប់​ស្ត្រី និង​កុមារ​ដូច​ត​ទៅ៖

ពាក្យ​ថា​កង្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ សំដៅ​ដល់​ការ​ខ្វះខាត​ស្បៀង​អាហារ​ទទួល​ទាន ឬ​មាន​អាហារ​ដែរ ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​សារធាតុ​ចិញ្ចឹម​គ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់​បំពេញ​តម្រូវ​ការ​លូតលាស់​នៃ​សារពាង្គកាយ និង​បញ្ញា​ស្មារតី។

និយម​ន័យ​ដែល​ផ្ដល់​ដោយ​អង្គការ​ស្បៀង​អាហារ​ពិភពលោក បញ្ជាក់​ថា នៅ​ពេល​ដែល​ខ្វះ​អាហារ​ទទួល​ទាន ឬ​ទទួល​ទាន​អាហារ​ដែល​មិន​ត្រឹមត្រូវ​តាម​ប្រភេទ គឺ​ជា​បញ្ហា​កង្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ។ លើស​ពី​នេះ ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ និង​ជំងឺ​ដង្កាត់​តែង​ទាក់ទង​គ្នា ពេល​ខ្លះ​ជំងឺ​បណ្ដាល​ពី​ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ ពេល​ខ្លះ​ទៀត ជំងឺ​បណ្ដាល​ឲ្យ​ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ។

មរណភាព​មាតា និង​ទារក ក៏​ផ្ដើម​ចេញ​ពី​កង្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ​នេះ​ដែរ ពោល​គឺ​បញ្ហា​នេះ​ជា​កត្តា​ចម្បង​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​កត្តា​ផ្សេង​ទៀត។ ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ ចាប់​តាំង​ពី​ពេល​ចាប់​កំណើត​ធ្វើ​អោយ​សារពាង្គកាយ និង​បញ្ញា​ស្មារតី​កុមារ​លូតលាស់​យឺតយ៉ាវ។

ប្រធាន​ថ្នាក់​ជាតិ​ផ្នែក​ផ្ដល់​ស្បៀង​អាហារ​តាម​សាលា​របស់​អង្គការ​ផ្លែន (Plan) អន្តរជាតិ អ្នកស្រី ពេជ្រ សុផារី មាន​ប្រសាសន៍​ថា ស្ត្រី​ក្នុង​វ័យ​បន្ត​ពូជ​អាច​ជួប​បញ្ហា​នៅ​ពេល​មាន​គភ៌ និង​ពេល​សម្រាល​នៅ​ពេល​ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ។ ចំណែក​កូន​ដែល​កើត​មក ក៏​មិន​គ្រប់​ទម្ងន់ អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​អាយុ​ជីវិត​នៅ​រយៈពេល​២​ឆ្នាំ​ដំបូង។ បន្ទាប់​មក កុមារ​ភាគ​ច្រើន​ក្រិន និង​មាន​បញ្ហា​ក្នុង​ការ​សិក្សា៖ «និយាយ​រួម​ទៅ គឺ​កុមារ​កើត​មិន​គ្រប់​ខែ ជួន​កាល​ទារក​ទាល់​តែ ២​គីឡូ​កន្លះ​បាន​យើង​អាច​ចាត់​ទុក​ថា ក្មេង​ហ្នឹង​គេ​ថា​ឆ្លង​ផុត​នូវ​សិទ្ធិ​របស់​ខ្លួន​ឯង ព្រោះ​ក្មេង​មាន​សិទ្ធិ​តាំង​ពី​ក្នុង​ពោះ​ទៅ​ណាស់ ចំពោះ​សិទ្ធិ​ទាំង​៤​របស់​គាត់»

របាយការណ៍​ជាតិ​ឆ្នាំ​២០១០ បង្ហាញ​ថា ស្ត្រី​ខ្មែរ​ចំនួន ១៩% ស្គម​ស្គាំង និង ៤៤% ស្លេកស្លាំង ក្នុង​នោះ​ភាគ​ច្រើន​ជា​ស្ត្រី​ក្នុង​វ័យ​បន្ត​ពូជ។ បញ្ហា​នេះ បណ្ដាល​មក​ពី​ខ្វះ​អាហារ​ដែល​មាន​ជាតិ​ដែក។ ជា​លទ្ធផល អត្រា​មរណភាព​មាតា គឺ ២០៦​នាក់ ក្នុង​ចំណោម ១​សែន​ផ្តល់​កំណើត។ ចំណែក​អត្រា​មរណភាព​កុមារ គឺ ៥៤​នាក់ ក្នុង​ចំណោម​កុមារ ១​ពាន់​នាក់​បាន​កើត។ ស្រប​គ្នា​នេះ កុមារ​អាយុ​ក្រោម ៥​ឆ្នាំ​ប្រមាណ ៤០% មាន​ជំងឺ​ក្រិន និង ២៨% ស្គមស្គាំង ក្នុង​ចំណោម​កុមារ​សរុប​ចំនួន​ជាង ១​លាន ៥​សែន​នាក់។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា អត្រា​មរណភាព​មាតា​បាន​ថយ​ចុះ​ជា​លំដាប់​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៣។ របាយការណ៍​របស់​ក្រសួង​សុខាភិបាល អោយ​ដឹង​ថា ស្ត្រី​ចំនួន ១១៦​នាក់​បាន​ស្លាប់ នៅ​ពេល​សម្រាល​កូន គឺ​ទាប​ជាង​ឆ្នាំ​២០១២ ដែល​មាន​ចំនួន ១៥០​នាក់។ ចំពោះ​ស្ត្រី​កម្ពុជា ភាគ​ច្រើន​ដែល​មាន​បញ្ហា​ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ​នោះ ជាទូទៅ​ពួក​គេ​ក៏​ជា​អ្នក​ផ្គត់ផ្គង់​អាហារ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ក្នុង​គ្រួសារ ជាពិសេស​ស្ត្រី​នៅ​តាម​ទី​ជនបទ។

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ប្រារព្ធ​ទិវា​ពិភពលោក​ស្ដីពី​អាហារូបត្ថម្ភ ភ្នាក់ងារ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ចំនួន​៣ គឺ​អង្គការ​ស្បៀង​អាហារ និង​កសិកម្ម (FAO) កម្មវិធី​ស្បៀង​អាហារ​ពិភពលោក (WFP) និង​មូលនិធិ​សម្រាប់​ស្ត្រី (UN Woman) បាន​បង្ហាញ​វីដេអូ​ខ្លី​មួយ ដែល​លើក​ឡើង​ពី​ការ​ប្រឹងប្រែង​របស់​ស្ត្រី ដើម្បី​រក​អាហារ​សម្រាប់​គ្រួសារ។ ក្នុង​នោះ ស្ត្រី​បាន​ចូលរួម​គ្រប់​ដំណាក់​កាល​នៃ​ការងារ​កសិកម្ម និង​ស្វែង​រក​អាហារ​សម្រាប់​គ្រួសារ។ វីដេអូ​នោះ​បញ្ជាក់​ថា ស្ត្រី​ជា​គន្លឹះ​អោយ​សម្រេច​គោលដៅ​សុវត្ថិភាព​ស្បៀង​នៅ​កម្ពុជា៖ «ស្រ្តី​រស់​នៅ​ជនបទ​ទទួល​ខុសត្រូវ​យ៉ាង​ធំធេង​ក្នុង​ការ​រក​អាហារ​សម្រាប់​គ្រួសារ។ ប្រាក់ចំណូល​របស់​ពួកគេ​មួយ​ចំនួន​ធំ​ត្រូវ​បាន​ចំណាយ លើ​ម្ហូបអាហារ​ទទួលទាន​សម្រាប់​កូនៗ​របស់​ពួកគេ។ ទោះ​ជា​យ៉ាងណា​ក៏ដោយ ស្ត្រី​នៅ​តែ​ពុំ​ទាន់​មាន​លទ្ធភាព​ស្មើគ្នា ក្នុង​ការ​ទទួល​បាន​ការអប់រំ​សេវា​ថែទាំ និង​ឱកាស​ទទួល​បាន​ការងារ។ ស្ត្រី​ភាគ​ច្រើន​នៅ​តែ​ទទួល​បាន​ប្រាក់​កម្រៃ​តិច​ជាង​បុរស និង​រ៉ាប់រង​ការងារ​ផ្ទះ​ជា​ច្រើន...។ អ្វី​ដែល​យើង​សង្កេត​ឃើញ​ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ នៅ​ពេល​ដែល​ស្ត្រី​ត្រូវ​ផ្តល់​សិទ្ធិ​អំណាច​គ្រប់គ្រាន់ នោះ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ សហគមន៍ និង​គ្រួសារ នឹង​មាន​ភាព​រីក​ចម្រើន»

ទាក់ទិន​នឹង​ទិវា​ជាតិ​អាហារូបត្ថម្ភ​វិញ ក្នុង​លិខិត​ចំនួន ៤​ទំព័រ ដែល​ជា​សារ​សម្រាប់​ទិវា​ជាតិ​អាហារូបត្ថម្ភ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ផ្ដោត​ចំពោះ​ការ​កែលំអ​អាហារូបត្ថម្ភ​របស់​មាតា និង​កុមារ ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ធនធាន​មនុស្ស ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង​របស់​កម្ពុជា។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី បាន​ណែនាំ​ដល់​ក្រសួង​ស្ថាប័ន ក្រុម​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល និង​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍ ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​រួម​គ្នា​អប់រំ​ពលរដ្ឋ អោយ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ឥរិយាបថ​ទាក់ទង​បញ្ហា​អាហារូបត្ថម្ភ ជំរុញ​ការ​បំបៅ​កូន​ដោយ​ទឹក​ដោះ​ម្ដាយ ការ​ផឹក​ទឹក​ដែល​មាន​សុវត្ថិភាព ការ​ប្រើប្រាស់​បង្គន់​អនាម័យ លាង​ដៃ​នឹង​សាប៊ូ ទទួល​ទាន​អាហារ​ដែល​មាន​សារជាតិ​ចិញ្ចឹម​គ្រប់​គ្រាន់ មាន​អ៊ីយ៉ូត និង​ជាតិ​ដែក ជាដើម។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា ប្រទេស​កម្ពុជា ត្រូវ​បាន​ផ្តល់​ពិន្ទុ​១៦,១ ដែល​ត្រូវ​នឹង​ចំណាត់​ថ្នាក់​លេខ​៤៣ ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ទាំងអស់​៧៦ នៅ​ក្នុង​សន្ទស្សន៍​ភាព​ស្រេក​ឃ្លាន​សកល​ឆ្នាំ​២០១៤។ ពិន្ទុ​នេះ បង្ហាញ​ថា កម្ពុជា មាន​ភាព​ល្អ​ប្រសើរ​ជាង ១០​ឆ្នាំ​មុន ក្នុង​ការ​ខិតខំ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​ភាព​ស្រេក​ឃ្លាន។ តែ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា ចំណាត់​ថ្នាក់​នេះ​មាន​ន័យ​ថា ស្ថានភាព​ស្រេក​ឃ្លាន​របស់​កម្ពុជា នៅ​មាន​លក្ខណៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៅ​ឡើយ។

ក្នុង​ពេល​នេះ មាន​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​ជាច្រើន កំពុង​ធ្វើ​ការ​នៅ​មូលដ្ឋាន ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​បញ្ហា​កង្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ​ក្នុង​ចំណោម​ស្ត្រី និង​កុមារ។

នាយិកា​ប្រតិបត្តិ​នៃ​សមាគម​គ្រួសារ​យើង ដែល​ធ្វើ​ការ​នៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត​នៅ​ភាគ​ឦសាន អ្នកស្រី គី សំភី មាន​ប្រសាសន៍​ថា អង្គការ​អ្នកស្រី​បាន​បង្កើត​ក្រុម​ម៉ែៗ​នៅ​តាម​ភូមិ ដែល​អប់រំ​ពួក​គេ​ពី​ការ​ថែទាំ​ចំណី​អាហារ​នៅ​ពេល​មាន​ផ្ទៃ​ពោះ​ក្រោយ​សម្រាល និង​សម្រាប់​កុមារ​តូចៗ៖ «អាច​អប់រំ​ទៀត​អោយ​គ្រួសារ​ហ្នឹង​ចេះ​ស្រឡាញ់ ចេះ​ជួយ​គ្នា ចេះ​រក​ចំណី​អាហារ​មក​អោយ​ប្រពន្ធ​គាត់​ហូប។ ប្រពន្ធ​គាត់​ពោះ​ធំ គាត់​ត្រូវ​ទៅ​រក​អោយ​មាន​អី ហើយ​ពាក្យ​ថា​អាហារ​សាងសង់ វា​មិន​ចាំ​បាច់​ថា​មាន់​ថា​ជ្រូក​អី​ទេ បាន​តែ​ក្តាម​មក​ក៏​បាន​ដែរ ហើយ​ដូចជា​ថាមពល យើង​មាន​តែ​ផ្លែ​ឈើ​មក​គាត់​ហូប​ទៅ​មាន​ថាមពល ហើយ​ការពារ​ខ្លួន​ទៀត។ មួយ​ទៀត អោយ​គាត់​យល់​ថា កើត​នៅ​ផ្ទះ​វា​យ៉ាង​ម៉េច កើត​នៅ​មណ្ឌល​សុខភាព​វា​យ៉ាង​ម៉េច?»

ដូច​គ្នា​នេះ​ដែរ អង្គការ​ផ្លែន​អន្តរជាតិ បាន​ធ្វើ​ការងារ​ផ្ដល់​អាហារ​ដល់​កុមារ​នៅ​តាម​សាលា​រៀន និង​ផ្ដល់​ជំនាញ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដល់​ក្រុម​ឪពុក​ម្ដាយ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​គោលដៅ​ចំនួន​៣ គឺ​កំពង់ចាម សៀមរាប និង​បាត់ដំបង។

ប្រធាន​ថ្នាក់​ជាតិ​គម្រោង​ផ្ដល់​ស្បៀង​តាម​សាលា​របស់​អង្គការ​ផ្លែន​អន្តរជាតិ អ្នកស្រី ពេជ្រ សុផារី ថ្លែង​ថា ក្នុង​តំបន់​ដែល​អង្គការ​អ្នកស្រី​ធ្វើ​ការ ពលរដ្ឋ​ភាគ​ច្រើន​យល់​ដឹង​ពី​ការ​ផ្ដល់​អាហារ​ត្រឹមត្រូវ​សម្រាប់​ស្ត្រី និង​កុមារ។ ប៉ុន្តែ អ្នកស្រី​បារម្ភ​ចំពោះ​តំបន់​ផ្សេងៗ​ទៀត​ដែល​ពុំ​មាន​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ទៅ​ដល់ ស្រប​ពេល​ដែល​ខ្វះខាត​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​នៅ​តំបន់​នោះ​ដែរ៖ «អង្គការ​នានា​សំណូមពរ​ធ្វើ​យ៉ាង​ម៉េច​ជួយ​ជំរុញ​ការងារ​អោយ​ទៅ​ដល់​តំបន់​ដាច់​ស្រយាល។ កន្លង​មក​នៅ​ក្នុង​តំបន់​របស់​អង្គការ​ផ្លែន យើង​ចេះ​តែ​ពង្រីក​បន្តិច​ម្តងៗ ព្រោះ​ថវិកា​ដែល​យើង​រក​មក​មាន​កម្រិត ចឹង​ការ​ដែល​យើង​ពង្រីក​ជាមួយ​កម្មវិធី​អាហារូបត្ថម្ភ និង​ការ​អប់រំ​ឪពុក​ម្តាយ​ហ្នឹង ក៏​មាន​កម្រិត​មិន​ទាន់​ទូលំទូលាយ»

របាយការណ៍​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០១៤ របស់​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ឈ្មោះ រីស៊ល៍ (RESULTS) លើក​ឡើង​ថា ការ​ចំណាយ​ថវិកា​របស់​រដ្ឋាភិបាល​សម្រាប់​កម្មវិធី​អាហារូបត្ថម្ភ​មាន​កម្រិត​ទាប។ អង្គការ​នេះ ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​វិនិយោគ​លើ​បញ្ហា​អាហារូបត្ថម្ភ ជា​ជាង​ពឹង​ផ្អែក​លើ​ជំនួយ។ អង្គការ​ដដែល​អះអាង​ថា បញ្ហា​កង្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់​បង់​ថវិកា​ជាតិ​ប្រមាណ​ជា ៤១៩​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។