កម្ពុជាមានច្បាប់ជាធរមានមួយចំនួនសម្រាប់រារាំងទប់ស្កាត់អំពើរំលោភបំពារបំពានលើស្ត្រីនិងកុមារី ដែលរួមមានច្បាប់ស្តីអំពីការបង្ក្រាបអំពើជួញដូរមនុស្ស ការធ្វើអាជីវកម្មផ្លូវភេទ ព្រមទាំងច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារជាដើម។ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលបានឲ្យដឹងថា អំពើចាប់រំលោភសេពសន្ថវៈពុំបានចុះស្រុតឡើយ។
លោកស្រី លឹម មុន្នី ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្ត្រីនិងកុមារនៃសមាគមអាដហុក ដែលធ្វើការតាមដានបញ្ហាស្ត្រីនិងកុមារនៅកម្ពុជា បានមានត្អូញត្អែរថា ប្រការដែលនាំឲ្យករណីការចាប់រំលោភផ្លូវភេទលើកុមារីមានការកើនឡើងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនោះ គឺដោយសារនិទណ្ឌភាព ឬការមិនដាក់ទោសដល់ជនល្មើស។
លោក លឹម មុន្នី បានឲ្យដឹងដូច្នេះ ៖ «អ្នកខ្លះមានការឃុំខ្លួនហើយ ប៉ុន្តែពេលបញ្ជូនទៅខាងចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ត្រូវចៅក្រមនោះអះអាងថា ពុំមែនជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌទេ ហើយគេដោះលែងទៅ ឬមានខ្លះទៀត ត្រូវបានរួចខ្លួននៅពេលឡើងសវនាការជាដើម។ មួយទៀត គឺភាពពុំយល់ពីច្បាប់របស់ប្រជាជនយើង គឺកូនក្មេងទទួលការចាប់រំលោភនេះ នារីខ្លួនឯង អាណាព្យាបាល ក្រុមគ្រួសារ ច្រើនបំបាត់ភស្តុតាងខ្លួនឯងចោល។ បានន័យថា ការធ្វើកោសល្យវិច័យមិនសូវឃើញ ដោយសារតែចេះតែយកកូន ឬក៏ខ្លួនឯងហ្នឹងទៅងូតទឹកជម្រះភស្តុតាងចោល»។
របាយការណ៍របស់សមាគមអាដហុក បានឲ្យដឹងថា អំពើរំលោភសេពសន្ថវៈបានកើតឡើងរាប់រយករណីក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០០៨កន្លងមកនេះ ករណីចាប់រំលោភផ្លូវភេទលើស្ត្រីនិងកុមារីមានចំនួន៤១៩ករណី។ របាយការណ៍ដដែលនោះបន្តថា គ្រាន់តែក្នុងអំឡុង៥ខែ ដើមឆ្នាំ២០០៩ មានករណីរំលោភសេពសន្ថវៈចំនួន២០១ករណី ក្នុងនោះមាន១៣៤ករណីជាអនីតិជនដែលមានអាយុក្រោម១៧ឆ្នាំ ហើយជនរងគ្រោះជាកុមារីអាយុក្រោម១០ឆ្នាំមាន២៨នាក់ និងចំនួន១០៦នាក់ផ្សេងទៀត ជនរងគ្រោះមានអាយុចន្លោះពី១០ឆ្នាំដល់១៧ឆ្នាំ។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈីវកេក ប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ មានប្រសាសន៍ថា អង្គការរបស់លោកស្រីទទួលពាក្យបណ្តឹងរាប់រយករណីពីជនរងគ្រោះនិងក្រុមគ្រួសាររបស់គេក្នុងមួយឆ្នាំៗ ក្នុងនោះមានករណីចាប់រំលោភជាច្រើនបានត្រូវសម្របសម្រួលជាលុយកាក់។
លោកស្រី ពុង ឈីវកេក មានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «ការព្រួយបារម្ភរបស់ខ្ញុំដែលជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលឃើញថា បើមានការរំលោភសេពសន្ថវៈកុមារីអ៊ីចឹង ច្រើនតែដោះស្រាយជាលុយកាក់។ បានន័យថា គ្រួសារជនប្រព្រឹត្តបទល្មើសហ្នឹងច្រើនជួបគ្រួសារជនរងគ្រោះ ហើយដោះស្រាយបញ្ហាហ្នឹងដោយសងជំងឺចិត្តជាលុយកាក់បន្តិចបន្តួច ជួនកាលត្រឹមតែ៥០ដុល្លារ ឬ១០០ដុល្លារ ដើម្បីកុំឲ្យប្តឹង។ ដូច្នេះយើងជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល យើងចង់ឃើញថា អ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសហ្នឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោស ព្រោះបើគាត់ពុំជាប់ទោសទេ ជននោះនឹងប្រព្រឹត្តអំពើឃោរឃៅនោះតទៅទៀត»។
ចំពោះការទទួលសំណងពីជនល្មើសនោះ លោកមេធាវី សុក សំអឿន ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះគួរតែប្តឹងដាក់ទោសជនល្មើសវិញ ដើម្បីឲ្យពួកគេរាងចាល ឈប់ប្រព្រឹត្តអំពើអនាចារតទៅទៀត។
លោក សុខ សំអឿន ឲ្យដឹងដូច្នេះ ៖ «គ្រួសារជនរងគ្រោះ ឪពុកម្ដាយហ្នឹង ត្រូវយល់ថា បើសិនជាខ្លួនឯងទទួលសំណងយកលុយកាក់បន្តិចបន្តួចពីជនជាប់ចោទ ហើយបែរជាសម្របសម្រួលផ្សះផ្សាបែបហ្នឹង គឺថា ធ្វើឲ្យជនល្មើសបានចិត្ត ហើយអាចប្រព្រឹត្តបទល្មើសទៅលើអ្នកដទៃទៀត»។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈីវកេក មានប្រសាសន៍បន្តថា នៅមានហេតុផលមួយចំនួនទៀតដែលជំរុញឲ្យក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះមិនប្តឹងទៅតុលាការ ពីព្រោះពួកគេមិនមានជំនឿលើតុលាការ ជីវភាពរស់នៅក្រីក្រនិងដោយសារជនរងគ្រោះរវល់មមាញឹកនឹងការប្រកបរបររកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិត។
លោកស្រី ពុង ឈីវកេក មានប្រសាសន៍បន្តដូច្នេះ ៖ «យើងពន្យល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ លោកឆ្លើយមកអ៊ីចឹងថា គាត់ក្រីក្រណាស់ ពុំមានពេលវេលាទេ ហើយបើទៅតុលាការក៏ដោយ យើងជាអ្នកក្រីក្រ យើងអត់មានភព្វសំណាងនឹងឈ្នះទេ។ ដូច្នេះយើងត្រូវលើកទឹកចិត្ត ត្រូវពន្យល់ថា រឿងក្រីក្រយើងយល់ហើយ ប៉ុន្តែយើងអាចរកមេធាវីមួយបានជូនគាត់អត់យកកម្រៃទេ។ រឿងនេះជាបទព្រហ្មទណ្ឌ បើបទព្រហ្មទណ្ឌ ទោះជាអត់មានពាក្យបណ្ដឹងពីគ្រួសារជនរងគ្រោះ ឬក៏ពីនរណាក៏ដោយ គឺព្រះរាជអាជ្ញាត្រូវតែស៊ើបអង្កេត បញ្ជូនជនល្មើសមកផ្ដន្ទាទោស»។
ទាក់ទងនឹងការប្តឹងផ្តល់ទៅតុលាការនេះដែរ លោកមេធាវី សុក សំអឿន ក៏បានមានប្រសាសន៍ទទួលស្គាល់ផងដែរនូវបញ្ហាលំបាកមួយចំនួនទៅតាមនីតិវិធីក្នុងការផ្តន្ទាទោសជនល្មើស។
លោក សុក សំអឿន មានប្រសាសន៍ថា ៖ «ទីមួយ គឺខ្វះភស្តុតាង ព្រោះធម្មតារំលោភកម្រមានសាក្សីឃើញផ្ទាល់ភ្នែកណាស់ ព្រោះគេមិនដែលរំលោភកណ្ដាលវាលទេ ហើយទី២ យើងខ្វះខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ ខាងវេជ្ជសាស្ត្រ ម្ល៉ោះហើយលិខិតកោសល្យវិច័យក៏យើងខ្វះទៀត។ ដូច្នេះរឿងរំលោភយើងពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើជនរងគ្រោះទេ ហើយបើជនរងគ្រោះខ្វះសេចក្តីក្លាហាន ដើម្បីប្រឈមមុខការចោទប្រកាន់លើជនជាប់ចោទទេ ធ្វើម៉េចនឹងប៉ូលិសអាចមានភស្តុតាងអីក្រៅពីជនរងគ្រោះកើត? ត្រង់ហ្នឹងជាមូលហេតុធ្វើឲ្យប៉ូលិសមិនបន្តការចោទប្រកាន់ទៀតបាន»។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមការអះអាងរបស់មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ចំណាត់ការដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះរឿងរំលោភសេពសន្ថវៈនីមួយៗ ត្រូវប្រើពេលយ៉ាងតិចក៏ពី១ឆ្នាំទៅ២ឆ្នាំដែរ។ កត្តានេះហើយដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រីក្រ ដែលភាគច្រើនជាជនរងគ្រោះ ត្រូវតែបង្ខំចិត្តទទួលយកប្រាក់សំណងបន្តិចបន្តួចតែម្យ៉ាងជាថ្នូរនឹងការបញ្ចប់រឿងរ៉ាវប្តឹងផ្តល់។
សូមជម្រាបជូនថា របាយការណ៍របស់សមាគមអាដហុក បានឲ្យដឹងផងដែរថា ក្នុងចំណោមករណីរំលោភផ្លូវភេទលើស្រ្តីនិងកុមារីចំនួន២០១ករណី រយៈពេល៥ខែ ដើមឆ្នាំ២០០៩កន្លងមកនេះ គឺមាន៣២% សមត្ថកិច្ចបានចាត់វិធានការសមរម្យ ១៦% ត្រូវបានសម្រុះសម្រួលគ្នាដោយខុសនីតិវិធី និងមានប្រមាណ៥២% ផ្សេងទៀត ដែលស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនៅពុំទាន់ចាត់វិធានការតាមច្បាប់នៅឡើយទេ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ យោងតាមច្បាប់ជាធរមាននៅកម្ពុជា ជនដែលប្រព្រឹត្តអំពើរំលោភសេពសន្ថវៈលើកុមារីនឹងត្រូវតុលាការផ្តន្ទាទោសជាប់គុកពី១៥ឆ្នាំទៅ២០ឆ្នាំ៕