ຜູ້ນຳລາວ ໃຫ້ຄຳເຫັນວ່າ ປະເທດລາວບໍ່ໄດ້ຕິດກັບດັກໜີ້ ຫຼື ຕິດໜີ້ຈົນບໍ່ສາມາດໃຊ້ແທນຄືນໄດ້ໝົດ ໃນຂະນະທີ່ສະຖາບັນການເງິນ ໄດ້ອອກບົດຣາຍງານວ່າ ໜີ້ສິນສາທາຣະນະຂອງລາວສູງຂຶ້ນ ແລະ ນັກວິຊາການ ລວມທັງນັກທຸຣະກິຈ ກໍມີຄຳເຫັນສວນທາງກັບຜູ້ນຳລາວ.
ຢູ່ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງທີ 27 ທີ່ມີຫົວຂໍ້ວ່າ ອະນາຄົດຂອງເອເຊັຽ ທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫລວງໂຕກຽວ ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ ໃນວັນສຸກ ໂດຍຜ່ານລະບົບວີດີໂອ, ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ປະທານປະເທດລາວ ໄດ້ກ່າວ ຕອນນຶ່ງວ່າ: " ພວກເຮົາກຳລັງພະຍາຍາມຈ່າຍໜີ້ ຕາມຄວາມສາມາດ ແລະ ຕາມລະບົບ ແລະ ຕາມຄວາມຈຳເປັນຂອງສະພາບການປັຈຸບັນ ຂ້າພະເຈົ້າ [ທ່ານ ທອງລຸນ] ຈະເວົ້າວ່າ ພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ຕິດກັບດັກໜີ້ ໃນຕອນນີ້."
ແຕ່ ຂໍ້ມູນທະນາຄານໂລກ ໃນເດືອນເມສາ 2022 ໄດ້ລະບຸວ່າ ໃນປີ 2019 ໜີ້ສິນສາທາຣະນະຂອງລາວກວມເອົາ 68 ເປີເຊັນຂອງລວມຍອດຜລິດຕະພັນພາຍໃນ ຫຼື GDP ເທົ່າກັບ 12.5 ຕື້ໂດລ້າຣ໌ ສ່ວນວ່າ ປີ 2021 ໜີ້ສິນສາທາຣະນະຂອງລາວ ກວມເອົາ 88 ເປີເຊັນຂອງ GDP ເທົ່າກັບ 14.5 ຕື້ໂດລ້າຣ໌.
ນັກຄຳນວນດ້ານຄະນິຕສາຕ ທ່ານນຶ່ງ ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ແລະ ສຽງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ: "ມັນກະບໍ່ລອດຫັ້ນແຫຼວ ເປັນໜີ້ເຂົາ 88 ເປີເຊັນ [ຂອງ GDP] ສົມມຸດວ່າ ມີເງິນ 1,000,000 ລ້ານ ຕ້ອງໄປໃຊ້ໜີ້ເຂົ້າ 880,000ເຫຼືອພຽງແຕ່ 120,000 ຫຼື 12 ເປີເຊັນ ແລະ ຖ້າຫາກທຽບໃສ່ລວມຍອດຜລິດຕະພັນພາຍໃນ ຫຼື GDP ມັນກະບໍ່ລອດຫັ້ນແຫຼ."
ນັກຄຳນວນຄະນິຕສາຕ ທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມວ່າ: "ຂັ້ນໜີ້ 60-70 ເປີເຊັນ ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ 30-40 ເປີເຊັນ ມັນກະຊິພໍຖູໄຖໄປ ແຕ່ ຖ້າໜີ້ 88 ເປີເຊັນ ຫັ້ນໃຈຜືດ."
ສ່ວນວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ອົງການພາກປະຊາສັງຄົມ ທ່ານນຶ່ງ ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ແລະ ສຽງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ: "ອັນນີ້ ສະແດງວ່າບໍ່ຍອມຮັບຄວາມຈິງ , ມາຮອດປັດຈຸບັນ ສປປລ ມີໜີ້ສິນ 88 ເປີເຊັນຂອງ GDP ແລ້ວ ໃນປີ 2017 ລາວມີໜີ້ສິນ 60% ຂອງ GDP."
ເຈົ້າໜ້າທີ່ອົງການພາກປະຊາສັງຄົມ ຍັງກ່າວຕື່ມວ່າ: "ຄົງຈະມີເຫດຜົລທາງການເມືອງ ທີ່ບໍ່ຢາກບອກວ່າ ຕິດໜີ້ຈີນ."
ໃນຈຳນວນໜີ້ສິນ 14.5 ຕື້ໂດລ້າຣ໌ ໃນປີ 2021 ໜີ້ສິນໃນຂແນງການໄຟຟ້າກວມເອົາ 4.35 ຕື້ໂດລ້າຣ໌ ຫຼື ເທົ່າກັບ 30 ເປີເຊັນ ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກທະນາຄານໂລກ.
ຫຼາຍຄົນກໍໃຫ້ຄຳນິຍາມ ກັບດັກໜີ້ທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ເຊັ່ນ ການຢືມເງິນແລ້ວ ບໍ່ສາມາດໃຊ້ໜີ້ແທນໄດ້ ແລະ ຍັງສືບຕໍ່ຢືມອີກ ແລ້ວສຸດທ້າຍເຂົາກໍເຂົ້າມາຢຶດ ກິຈການທີ່ເປັນຣັຖວິສາຫະກິຈ.
ນັກທຸຣະກິຈລາວ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ: " ເຈົ້າ ໄປ ກູ້ ໄປ ກູ້ ທຳ ອິດນີ້ ເປັນ ກັບ ດັກ ບໍ່ ຍັງ ບໍ່ ທັນ ເປັນ ປານ ໃດ ແລ້ວແລກ ກັບ ຜົ ລ ປ ໂຍດ ນັກ ທຸ ຣະ ກິດ ຂອງ ເຂົາ ຕ້ອງ ເຂົ້າ ມາ ລົງ ທຶນ ໃນ ບ້ານ ເຈົ້າ ໂຕນີ້ ແລ້ວ ລະ ມັນ ເສ ຖ ກິ ຈ ລົ້ມ ລະ ລາຍ ແລ້ວ ເຈົ້າ ຕ້ອງ ກູ້ ຕື່ມ ຄັນ ກູ້ ຕື່ມ ແລ້ວ ເຮັດ ໃຫ້ ເຈົ້າບໍ່ ມີ ຄວາມ ສາ ມາດ ໃຊ້ ໜີ້ ຄັນ ບໍ່ ມີ ຄວາມ ສາດ ໃຊ້ ໜີ້ ເຈົ້າ ຕ້ອງ ປ່ອຍ ໃຫ້ ເຂົາ ເຂົ້າ ມາ ບໍ ຣິ ຫານ ໂຄງ ການ ໃຫຍ່ໆ ແທນ ເຫັນ ບໍ່ ຄື ສີ ລັງ ກາ ຫັ້ນ ແລ້ວ ກັບ ດັກ ໜີ້ ."
ບາງກໍລະນີ ກໍມີການປີບໃນກູ້ຢືມແບບທາງອ້ອມ ແລະ ຕໍ່ມາເມື່ອບໍ່ສາມາດໃຊ້ໄດ້ແລ້ວ ເຈົ້າໜີ້ກໍເຂົ້າມາຢຶດຊັບສິນ.
ນັກທຸຣະກິຈທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມອີກວ່າ: " ເວົ້າພາສາຊາວບ້ານກໍຄື ບີບໃຫ້ບໍ່ມີລະໄປກູ້ ກູ້ແລ້ວລະ ບໍ່ສາມາດໃຊ້ໄດ້ລະກະ ຢຶດຊັບທໍ່ນັ້ນຕີ້ ບໍ່ມີຊັບໃຫ້ ມີລູກສາວງາມກະໄປຂັດດອກ ."
ກ່ຽວກັບການຊໍາລະໜີ້ສິນ, ນັກຂ່າວຕ່າງປະເທດ ເຄີຍຣາຍງານຂ່າວທາງດ້ານເສຖກິຈລາວ ແລະ ຕິດຕາມບັນຫາປະເທດ ມາຫຼາຍປີ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ: “ທາງອອກທີ່ຣັຖບານລາວຈະເຮັດ ກໍຄື ຂໍເລື່ອນກໍາຊໍາລະໜີ້ສິນ ຫຼື ຂໍຍົກເລີກໜີ້ສິນ, ມີການແລກປ່ຽນໜີ້ສິນ ລະຫວ່າງທນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ແລະ ທນາຄານແຫ່ງ ສປ ຈີນ - ທະນາຄານແຫ່ງ ສປ ຈີນ ເອົາເງິນໃຫ້ທະນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ຢືມມາເປັນຄັງສະສົມ ເພື່ອຈ່າຍໜີ້ ຫຼື ຈີນ ຈະເອົາເງິນກູ້ຢືມໃຫ້ລາວ ເພື່ອໃຊ້ໜີ້.”
ນັກຂ່າວຕ່າງປະເທດ ທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມວ່າ: “ບໍ່ວ່າທາງໃດ ກໍຕາມ ຈີນຈະຕັ້ງເງື່ອນໄຂ ເພື່ອເຂົ້າມາຄວບຄຸມລາວ ດ້ວຍການເຂົ້າມາເອົາຊັບສິນ ທີ່ເປັນຣັຖວິສາຫະກິຈໃດນຶ່ງຂອງລາວ ເພື່ອແລກກັບການທີ່ຈີນເອົາເງິນໃຫ້ລາວມາໃຊ້ໜີ້.”
ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນຜ່ານມາ ບໍຣິສັດຈີນທີ່ຊື່ວ່າ China Southern Power Grid ເຂົ້າມາຄວບຄຸມ ແລະ ຖືຮຸ້ນຫຼັກໃນໂຄງການລະບົບສາຍສົ່ງໄຟຟ້າລາວ ຂອງບໍຣິສັດ ຣັຖວິສາຫະກິຈໄຟຟ້າລາວ ຍ້ອນວ່າ ລາວຕິດໜີ້ຈີນ ອີງຕາມການຣາຍງານຂອງສຳນັກຂ່າວ Reuters ຂອງອັງກິດ ສ່ວນວ່າ ທາງການລາວ ກໍອອກມາປະຕິເສດເຣື່ອງນີ້ ໂດຍທາງການລາວ ໄດ້ຊີ້ແຈງວ່າ ຈີນບໍ່ໄດ້ເຂົ້າມາຄວບຄຸມ.
ນອກຈາກນີ້ ທີ່ຜ່ານມາ ສຳນັກຂ່າວຂອງລາວ ກໍໄດ້ຣາຍງານວ່າ: ທາງການລາວ ໄດ້ຂາຍທະນາຄານພັທນາລາວ ແລະ ທະນາສົ່ງເສີມກສິກັມ ໃຫ້ບໍຣິສັດ ຈະເລີນເຊກອງ ພາວເວີຣ໌ ແລະ ບໍຣິສັດ ພົງທະວີຊັບ ກໍ່ສ້າງ.
ອົງການ Fitch Rating ທີ່ເປັນອົງການ ຈັດອັນດັບຄວາມໜ້າເຊື່ອຖືດ້ານການຈ່າຍໜີ້ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ ສຫະຣັຖອາເມຣິກາ ໄດ້ອອກບົດຣາຍງານ ໃນວັນທີ 9 ສິງຫາ 2021 ວ່າ: ປະເທດລາວຍັງຄ້າງຈ່າຍໜີ້ສິນໃຫ້ຕ່າງປະເທດ ປະມານ 400 ລ້ານ ໂດລ້າຣ໌ ສະເພາະໃນປີ 2021, ແລະ ແຕ່ ປີ 2022-2025 ປະເທດລາວ ມີໜີ້ຕ້ອງຈ່າຍປະມານ 1 ຕື້ ໂດລ້າຣ໌ (1,000 ລ້ານ ໂດລ້າຣ໌) ໃນຂນະທີ່ ຣັຖບານລາວ ໃຊ້ໜີ້ໄດ້ພຽງ 150 ລ້ານ ໂດລາ ໃນເດືອນ ມິຖຸນາ 2021 ທີ່ຜ່ານມາ.
ອົງການ Fitch Ratings ຍັງຄາດການວ່າ: ຣັຖບານລາວ ຍັງຈະສືບຕໍ່ຂາຍຊັບສິນ ແລະ ຂາຍສັມປະທານ ເພີ່ມເຕີມອີກ ເພື່ອເອົາເງິນມາໃຊ້ໜີ້ຕ່າງປະເທດໃນອີກ 5 ປີ ຕໍ່ໜ້າໂດຍສເພາະ ຄະນະຣັຖບານຊຸດໃໝ່ ທີ່ໄດ້ສຸມໃສ່ທຸກຄວາມພຍາຍາມ ໃນການໃຊ້ໜີ້.
ແຕ່ໃນສ່ວນຂອງ ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ປະທານປະເທດລາວ ຍັງກ່າວຢູ່ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງທີ 27 ທີ່ມີຫົວຂໍ້ວ່າ ອະນາຄົດຂອງເອເຊັຽ ຕື່ມວ່າ: “ການອີງໃສ່ຊັບພະຍາກອນ ຂອງປະເທດດຽວ ບໍ່ພຽງພໍ. ພວກເຮົາໄດ້ພົວພັນກັບຫຼາຍປະເທດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ເພື່ອຊ່ວຍພວກເຮົາ ພັທນາໂຄງສ້າງພື້ນຖານ.”
ທ່ານ ກ່າວຕື່ມວ່າ: “ພວກເຮົາປຶກສາ ແລະ ເຈຣະຈາ ກັບປະເທດຈີນ, ວຽດນາມ, ຍີ່ປຸ່ນ, ທະນາຄານພັທນາເອເຊັຽ ແລະ ທະນາຄານໂລກ ແລະ ປະເທດອື່ນໆ ທີ່ໃຫ້ເງິນກູ້ ແລະ ໃຫ້ການສນັບສນູນ ສປປລາວ.”
ປະເທດລາວ ປະສົບກັບວິກິຕການ ຣະບາດຂອງໂຄວິດ-19 ຈົນຕ້ອງປິດປະເທດເປັນເວລາ 2 ປີປາຍ.
ນອກຈາກນີ້ ປະເທດລາວ ຍັງປະສົບກັບບັນຫານ້ຳມັນແພງ, ເມື່ອວັນທີ 19 ພຶສພານີ້ ກະຊວງອຸດສາຫະກັມ ແລະການຄ້າ ໄດ້ອອກແຈ້ງການປັບຂຶ້ນລາຄານໍ້າມັນ ຂາຍຍ່ອຍທຸກຊນິດໃນທົ່ວປະເທດ.
ສະເພາະຢູ່ ແຂວງຫລວງພຣະບາງ ປັບລາຄານໍ້າມັນແອັດຊັງພິເສດ ຈາກ 22,560 ກີບເປັນ 24,140 ກີບຕໍ່ລິດ, ແອັດຊັງທັມມະດາ ຈາກ 17,670 ກີບເປັນ 18,940 ກີບ ແລະກາຊວນ ປັບຂຶ້ນຈາກ 18,200 ກີບເປັນ 18,530 ກີບ ສ່ວນວ່າ ຢູ່ແຂວງອືື່ນໆ ລວມທັງນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ກໍປັບຂຶ້ນກົນໄກຂອງກະຊວງໄດ້ວາງອອກ. ການປັບຂຶ້ນລາຄານໍ້າມັນຄັ້ງນີ້ ເປັນຄັ້ງທີ 12 ໃນປີ 2022.
ລາຄາໄຂ່ໄກ່ ປັດຈຸບັນນີ້ລາຄາ 46,000 ກີບຕໍ່ແຕະ ຈາກແຕ່ກ່ອນ 35,000 ກີບຕໍ່ແຕະ ແຕ່ບາງຮ້ານທີ່ຂາຍເປັນໜ່ວຍຈາກ 1,000 ປາຍກີບຕໍ່ໜ່ວຍ ໃນປີ 2021 ມາເປັນ 2,000 ກີບຕໍ່ໜ່ວຍ ໃນປັດຈຸບັນ ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກປະຊາຊົນ.
ເວບໄຊທ໌ຂອງທະນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ໄດ້ລະບຸວ່າ ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ໃນເດືອນເມສາ ທີ່ຜ່ານມາ ເກືອບ 10 ເປີເຊັນ.
ອັດຕຣາແລກປ່ຽນເງິນ ຢູ່ຮ້ານແລກປ່ຽນນອກຣະບົບ ທີ່ບໍ່ແມ່ນຢູ່ໃນທະນາຄານ ເຊັ່ນ ເງິນບາດ 500 ປາຍກີບ ຕໍ່ 1 ບາດ, ສ່ວນວ່າ ເງິນໂດລ້າຣ໌ ປະມານ 15,000 ກີບຕໍ່ 1 ໂດລ້າຣ໌ ອີງຕາມປະຊາຊົນຜູ້ທີ່ໄປແລກເງິນ, ແຕ່ ອັດຕຣາຢູ່ທະນາຄານ ແລະ ຮ້ານແລກປ່ຽນອື່ນໆ ຈະມີຫຼຸດລື່ນກັນ.
ໃນວັນທີ 10 ພຶສພາ ທີ່ຜ່ານມາ, ຫ້ອງວ່າການສຳນັກງານນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ໄດ້ອອກແຈ້ງການ ໃຫ້ 5 ທະນາຄານຫຼັກຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ມາປະຊຸມຮ່ວມກັບ ເອອັກຄະຣັຖທູດຈີນ, ວຽດນາມ ແລະ ຣັສເຊັຽ ປະຈຳລາວ, ກະຊວງກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ຜູ້ປະກອບການ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນເງິນເຟີ້ ແລະ ອັດຕຣາແລກປ່ຽນ.
ແຈ້ງການດັ່ງກ່າວ ຍັງລະບຸວ່າ: “ໂຕແທນທະນາຄານທີ່ ຖືກເຊີນເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມລວມມີ ຮອງຜູ້ອຳນວຍການທະນາຄານແຫ່ງການຄ້າ ຕ່າງປະເທດລາວ ມະຫາຊົນ, ປະທານທະນາຄານພັທນາລາວ, ປະທານທະນາຄານສົ່ງເສີມກະສິກັມ, ປະທານທະນາຄານ ເອັສທີແບ້ງ, ປະທານທະນາຄານພົງສະຫວັນ.”
ທ່ານ Alex Kremer ຜູ້ຕາງໜ້າຫ້ອງການທະນາຄານໂລກ ປະຈຳປະເທດລາວ ໄດ້ກ່າວຢູ່ໃນບົດຖແລງຂ່າວ ໃນວັນທີ 13 ພຶສພາ ວ່າ: “ສະພາບການໃນ ສປປ ລາວ ຍິ່ງທ້າທາຍເປັນພິເສດ ເນື່ອງຈາກບັນຫາໜີ້ສິນ ສາທາຣະນະ ແລະ ການຈັດເກັບລາຍຮັບທີ່ຍັງບໍ່ທັນດີ ດັ່ງນັ້ນ ບູລິມະສິດ ແມ່ນຄວນເລັ່ງໃສ່ການເກັບລາຍຮັບ ໂດຍການທົບທວນຄືນນະໂຍບາຍການຍົກເວັ້ນ ພາສີອາກອນ ໃນໂຄງການລົງທຶນ.”
ແຕ່ວ່າ ອີງຕາມຜົລຂອງກອງປະຊຸມ ຣັຖບານສມັຍສາມັນ ປະຈຳເດືອນພຶສພາ ທີ່ຜ່ານມາ, ໃນ ເດືອນມິຖຸນາ 2022 ຣັຖບານ ຈະສຸມໃສ່ການຄຸ້ມຄອງເງິນຕາ, ບັນຫານ້ຳມັນເຊື້ອເພີງ ໃຫ້ມີຄວາມສະຫງົບ, ແກ້ໄຂໜີ້ສິນທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ ໃຫ້ໄປຕາມແຜນທີ່ກຳນົດໄວ້ ລວມທັງປັບບປຸງກົນໄກການເຮັດວຽກໃຫ້ຮັດກຸມ, ສະດວກ, ວ່ອງໄວ, ທັນການ ແລະ ຮັບປະກັນປະສິດທິຜົລສູງສຸດ.