ເສດຖະກິດຝືດເຄືອງ, ຄົນງານລາວ ຈຶ່ງຫຼັ່ງໄຫຼ ອອກນອກປະເທດ

ໃນມື້ວັນທີ 5 ກັນຍາ 2024 ທີ່ຜ່ານມາ, ທະນາຄານໂລກ ປະຈຳລາວ ໄດ້ລາຍງານ ຜົນການສຳຫຼວດ ສະຫວັດດີການ ໃນຄົວເຮືອນ ຮອບທີ 9 ລະຫວ່າງເດືອນພຶດສະພາ ຫາເດືອນມິຖຸນາ 2024 ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ມີຄົນງານລາວ ໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍ ໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ປັດຈຸບັນ ຄາດວ່າ ຈຳນວນຄົນງານລາວ ທີ່ເຮັດວຽກ ຢູ່ໃນໄທຍ ແມ່ນສູງກວ່າ ຕອນໂຄວິດ-19 ລະບາດ.

ໃນຈຳນວນຄົນງານລາວ ທີ່ໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ຕ່າງປະເທດນັ້ນ, ເຫດຜົນຫຼັກ ຂອງພວກເຂົາ ແມ່ນຊອກຫາຄ່າຈ້າງ ທີ່ສູງກວ່າ ແລະ ໂອກາດການຈ້າງງານ ທີ່ດີກວ່າ, ເຊິ່ງຄົນງານ ທີ່ໃຫ້ເຫດຜົນດັ່ງກ່າວ ແມ່ນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກ 73% ໃນປີ 2023 ມາເປັນ 93% ໃນປີ 2024 ແລະ ສັດສ່ວນດັ່ງກ່າວ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກ 88% ມາເປັນ 99% ໃນຄອບຄົວ ທີ່ມີລາຍໄດ້ຕ່ຳ.

ຄົນງານລາວ ຈຳນວນຫຼາຍ ຫຼັ່ງໄຫຼໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ນອກປະເທດ ຍ້ອນເສດຖະກິດ ຢູ່ພາຍໃນ ຝືດເຄືອງ, ຄ່າຄອງຊີບແພງ, ລາຍໄດ້ບໍ່ກຸ້ມຢູ່ກຸ້ມກິນ. ແຕ່ສະເພາະປີ 2024 ນີ້, ມີຄົນງານລາວ ເດີນທາງໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ຕ່າງປະເທດແລ້ວ ຫຼາຍກວ່າ 60,000 ຄົນ ສົ່ງຜົນໃຫ້ ປັດຈຸບັນນີ້ ມີຄົນງານລາວ ເດີນທາງໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ສະສົມແລ້ວ ຫຼາຍກວ່າ 400,000 ຄົນ ແລະ ສ່ວນຫຼາຍ ຈະເປັນປະເທດໄທ ແລະ ປະເທດເກົາຫຼີໃຕ້. ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ທະນາຄານ ພັດທະນາເອເຊຍ ຫຼື ADB ປະຈຳລາວ ທ່ານໜຶ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 9 ກັນຍາ ນີ້ວ່າ:

“ເປັນບັນຫາ ເລື້ອງຂາດແຮງງານນ່າ ແຮງງານບໍ່ເຕັມໃຈ ທີ່ຈະເຮັດວຽກ ຫຼາຍກວ່າ, ເລື້ອງເງິນເດືອນ, ຜົນຕອບແທນ. ກະຄືເຂົາໄປເຮັດຢູ່ໄທ ເຂົາແຮງໄດ້ ເດືອນໜຶ່ງກະປະມານ ໝື່ນປາຍ ສອງໝື່ນ. ບາດນີ້, ຄ່າຄອງຊີບຢູ່ໄທ ພັດຖືກກວ່າຢູ່ລາວ.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ຈາກສະພາບດັ່ງກ່າວນີ້, ເຮັດໃຫ້ຫຼາຍ ຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດ ໃນປະເທດລາວ ປະສົບບັນຫາ ຂາດຄົນງານ ນັບແຕ່ຕົ້ນປີ 2024 ມາ, ໂດຍສະເພາະ ໃນຂະແໜງອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຜະລິດ ຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ໜັກກວ່າ ຂະແໜງການອື່ນໆ.

ເຖິງແມ່ນວ່າ ຜູ້ປະກອບການ ແລະ ທາງການລາວ ໄດ້ຂຶ້ນເງິນເດືອນຂັ້ນຕ່ຳ ມາເປັນ 1,600,000 ກີບ, ເພີ່ມເງິນຄ່າລ່ວງເວລາ ແລະ ເພີ່ມສະຫວັດດີການອື່ນໆ, ແຕ່ກະຍັງບໍ່ສາມາດ ທີ່ຈະດຶງດູດ ໃຫ້ຄົນງານລາວ ມາເຮັດວຽກນຳໄດ້ ເນື່ອງຈາກຄົນງານລາວ ເຫຼົ່ານັ້ນ ຍັງເຫັນວ່າ ລາຍໄດ້ຕໍ່ເດືອນ ຍັງບໍ່ກຸ້ມຢູ່ກຸ້ມກິນ ແລະ ສາມາດລ້ຽງຄອບຄົວໄດ້ ຢ່າງພຽງພໍ.

ຊາວລາວ ນາງໜຶ່ງ ໃນແຂວງຊຽງຂວາງ ກ່າວວ່າ ນັບແຕ່ຕົ້ນປີ 2024 ເປັນຕົ້ນມາ ຊາວໜຸ່ມລາວ ປະລະການຮຽນ ເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ເພື່ອອອກໄປເຮັດວຽກ ຫາເງິນຊ່ອຍຄອບຄົວ. ສ່ວນຄົນທີ່ມີທາງເລືອກ ກະເດີນທາງໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ເຊັ່ນ ປະເທດໄທ ແລະ ເກົາຫຼີໃຕ້ ຈະໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມສູງ ເພາະລາຍໄດ້ຕໍ່ເດືອນ ຂ້ອນຂ້າງດີ, ຄ່າຄອງຊີບ ສົມເຫດສົມຜົນ ແລະ ຍັງສາມາດ ສົ່ງເງິນກັບປະເທດລາວ ປະມານ 3-5 ລ້ານກີບ ໃຫ້ກັບຄອບຄົວ. ດັ່ງຊາວລາວ ນາງນີ້ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ເຂົາເຈົ້າໄປເຮັດຢູ່ພຸ້ນເດ້ (ໄທ). ຄັນໄດ້ໝື່ນໜຶ່ງ ເຮົາກະໄດ້ 7 ລ້ານກີບແລ້ວເດ້. ເງິນເດືອນລ້ານປາຍ ຢູ່ບ້ານເຮົາ ມັນຊິກຸ້ມຫຍັງກິນ. ຕຳຫຼວດ, ທະຫານ ເຂົາເຈົ້າຍັງອອກໄປຫາເງິນ, ມັນບໍ່ກຸ້ມຄອບຄົວເດ້. ຮັບຈ້າງຮັບເໝົາ ເປັນກຳມະກອນ ກະໄດ້ 2-3 ລ້ານກີບ, ຄ່າລູກຮຽນ, ຄ່າຢູ່ຄ່າກິນ ມັນກະໝົດແລ້ວເດ້. ຊື້ເຂົ້າກິນ ເຂົ້າພັດແຮງແພງ, ບາດນີ້.”

ຊາວລາວ ອີກນາງໜຶ່ງ ໃນແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ກ່າວວ່າ ໄລຍະນີ້ ຄົນງານລາວ ເດີນທາງຂ້າມໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ປະເທດໄທ ເປັນຈຳນວນຫຼາຍແທ້ ເພາະລາຍໄດ້ ຢູ່ປະເທດລາວ ໜ້ອຍຫຼາຍ ແລະ ບໍ່ກຸ້ມຢູ່ກຸ້ມກິນ ທ່າມກາງການອ່ອນຄ່າ ຂອງເງິນກີບ, ຄ່າຄອງຊີບແພງ. ດັ່ງນັ້ນ, ຫຼາຍຄົນ ຈຶ່ງຕັດສິນໃຈ ທີ່ຈະຂ້າມໄປເຮັດວຽກ ຢູ່ປະເທດໄທ ທີ່ຢ່າງໜ້ອຍ ກະມີຄວາມຫວັງວ່າ ຈະໄດ້ຮັບເງິນເດືອນ ທີ່ສູງກວ່າ ການເຮັດວຽກ ຢູ່ໃນປະເທດລາວ. ດັ່ງຍານາງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ຄິດເບິ່ງເງິນກີບຫັ້ນ ມັນພະຍົດອີ່ຫຼີໄດ໋. ຂຶ້ນຢູ່ແຕ່ລະມື້ໆ ເຣທເງິນກີບ. ເຫັນແຫຼະ ຄົນໄປທຳງານ ຢູ່ກຣຸງເທພໝົດ ບໍ່ມີໃຜຢູ່ໃນລາວ, ອັນນີ້, ໃຜກະໄປພຸ້ນໝົດ ຫາເງິນຢູ່ພຸ້ນໝົດ. ມັນບໍ່ກຸ້ມກິນເດ້, ເງິນເດືອນ ກະເດືອນໜຶ່ງ ລ້ານຫ້າ ເຈົ້າກິນຫຍັງ? ລົງຕະຫຼາດມື້ດຽວ ກະໝົດ. ແສນກີບ ຕະກີ້ ຍັງໄດ້ຊີ້ນໝູ, ຜັກ, ຫຍ້າ, ຂ່າ, ຂີງ ຄືນມາ. ອັນນີ້ຊີ້ນໝູ ກະໂລໜຶ່ງ ແສນຊາວ.”

ລັດຖະກອນ ນາງໜຶ່ງ ໃນແຂວງໄຊຍະບູລີ ກ່າວວ່າ ຢາກໃຫ້ທາງການລາວ ເລັ່ງແກ້ໄຂ ບັນຫາເສດຖະກິດ-ການເງິນ ຢູ່ພາຍໃນປະເທດ ໃຫ້ກັບມາຟື້ນຕົວ ໄວທີ່ສຸດ ແລະ ມີປະສິດທິພາບ, ປະສິດທິຜົນ ເພາະປັດຈຸບັນ ກຸ່ມພະນັກງານ, ລັດຖະກອນ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ຜູ້ຫາເຊົ້າກິນຄ່ຳ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ໜັກຫຼາຍ. ດັ່ງລັດຖະກອນ ນາງນີ້ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ຢາກໃຫ້ແກ້ໄຂ ແບບເສດຖະກິດ-ການເງິນ ບັນຫາເງິນເດືອນເນາະ ຄ່າຄອງຊີບສູງ ບາດເງິນເດືອນ ພັດຕ່ຳ ອີ່ຫຍັງຫັ້ນເນາະ ບໍ່ສົມດຸນກັນ ຫັ້ນເດ້ເນາະ. ຊິມີວິທີການ ແກ້ໄຂແນວໃດ, ຊ່ອຍ.”

ປັດຈຸບັນ, ອັດຕາເງິນເຟີ້ ໃນລາວ ຍັງສູງເຖິງ 26% ໃນເດືອນກໍລະກົດ ທີ່ຜ່ານມາ ສົ່ງຜົນເຮັດໃຫ້ສິນຄ້າ ໃນລາວ ທຸກໝວດໝູ່ ມີລາຄາແພງຂຶ້ນ. ສາເຫດແມ່ນ ມາຈາກການອ່ອນຄ່າ ຂອງເງິນກີບ ທຽບໃສ່ເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ການນຳເຂົ້າສິນຄ້າ ຍັງສູງ ຂະນະທີ່ການຜະລິດ ສິນຄ້າທົດແທນ ຍັງມີໜ້ອຍ ແລະ ບໍ່ທັນເຂັ້ມແຂງ. ລວມເຖິງການສົ່ງເສີມ ໃຫ້ປະຊາຊົນລາວ ຜະລິດສິນຄ້າ ເປັນສະບຽງອາຫານ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນ ການນຳເຂົ້າ ກະຕ້ອງປະເຊີນກັບ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ຈາກຕົ້ນທຶນ ໃນການຜະລິດ ທີ່ສູງຂຶ້ນ.

ທະນາຄານໂລກ ປະຈຳລາວ ຍັງໄດ້ສະເໜີ ແນວທາງຕ່າງໆ ເພື່ອແກ້ໄຂ ບັນຫາເງິນເຟີ້ ທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ເປັນຕົ້ນ ຕັດການຍົກເວັ້ນ ພາສີ-ອາກອນ ທີ່ຫຼວງຫຼາຍ ເພື່ອເພີ່ມລາຍຮັບ ໃຫ້ກັບລັດຖະບານ ແລະ ປົກປ້ອງລາຍຈ່າຍ ດ້ານສັງຄົມ, ປັບປຸງການຄຸ້ມຄອງ ການລົງທຶນ ຂອງພາກລັດ ແລະ ລັດວິສາຫະກິດ, ປັບປຸງໂຄງສ້າງໜີ້ສິນ ຂອງລັດ, ສ້າງສະຖຽນລະພາບ ຂອງທະນາຄານ-ການເງິນ ໃຫ້ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ, ປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມ ການດຳເນີນທຸລະກິດ ແລະ ສົ່ງເສີມການຜະລິດ ແລະ ການສົ່ງອອກ ໃຫ້ມີປະສິດທິພາບ ສູງກວ່າເກົ່າ.